Katalog

SAYFA CUMHURİYET 28 AĞUSTOS 2003 PERŞEMBE 14 KULTUR [email protected] Dün başlayan 60. Venedik Film Festivali, Woody Allen'ın 'Anything Else'iyle açıldı Amerika çekimser, Avrupa cesurKültür Smisi-Buyıl 6O.'sıgerçek- leştirilecek olan Venedik Film Festi- vaH'nin açılışı, dün Wbody ADen'ın, başrollerini Christina Ricci, Jason Biggs ve Jeremy FaDon'un paylaştığı son filmi 'Anything Else' ile yapıldı. Allen, festıvalin kendi filmiyle açıl- masının kendisi için biiyük bir şeref olduğunu söylerken sanatçının festi- vale katılıp katılmayacağı son ana kadar bilinmıyordu. Geçmış yıllarda oldugu gibi pek çok yeni film ve sinemacının konuk olacağı fesîival 6 Eylül'de sona ere- cek. Festıvalin yönetmeni ise Moritz de Hadein. Festival kapsamında 86'sı uzun met- raj, 57 'si orta ve kısa metraj olmak üze- re toplam 143 film gösterilecek. 14 yaşında blr yönetmen Alün Aslan için 20 fi lmin yanşaca- ğı festivalde, Woody Allen, Bernar- do Bertohıcci,Ridley Scott, Joelve Et- han Coen, Robert Benson, François Dupeyron ve James Ivory gibi tanın- mış yönetmenlerın fılmleri yanşma dı- şı gösterilecek. 'Sinema Kritikleri' bölümünün jü- ri başkanhğını, uzun yıllardır ttal- ya'da yaşayan Türk yönetmen Fer- zan Özpetek'in yapacagı festivale Türkiye'den Derviş Zaim, başrolle- rinde Ahmet Uğuriu, Velda Reynaud ve Taner Birsel' in oynadığı üçüncü fil- mi 'Çamur' ile katılacak. Ömer Kavur'un 'Gizli Yûz'ünden 12 yıl sonra Venedik Film Festiva- li'nin yanşmalı bölümüne seçilen ilk film olma özelliğini d e taşıyan 'Ça- mur', festivalin birinciye 50 bin Eu- ro kazandıracak olan v e 18 filmin yer aldığı 'Karşıt Aknn' bölümünde ya- nşacak. Filmde, yakalandığı gizemli bir has- talık yüzünden konuşamayan bir ada- mın son çare olarak şifalı bir çamur- dan medet umması konu ediliyor. 60. Venedik Film Festmdi'ninprog- ramında, hazıran ayında yitirdigimiz ünlü oyuncu Katharine Hepburn anı- sına özel birbölüm de yer alacak. Bö- lümde Hepburn 'ün başrolünde oyna- dığı, artık klasikleşmiş filmlerinin sona erecek olanfestival kapsamında 86'sı uzun metraj, 57'si orta ve kısa metraj olmak üzere toplam 143 film gösterilecek. Altın Aslan için 20 filmin yanşacağı festivalde, Türkiye'den Derviş Zaim 'inyönettiği 'Çamur', 'Karşıt Akım' bölümünde yanşacak. Yanşacakfılmlerin çoğunluğunun Avrupa fılmleri olduğuna dikkat çekenfestival yöneticisi Moritz de Hadein, düzenlediği basın toplantısında, "Amerikahlar yanşmalı bölüme katılma riskini almak istemiyorlar. Çünkü eğer ödül alamazlarsa imajlarım zedelemekten korkuyorlar " dedi. ?m.-%*%?w~i-*m~*r~ - . ^ X * S T l Açıhş fılminin yönetmeni VYoody Allen, bunun kendisi için büyük bir şeref olduğunu söylerken, sanatçmın festivale katılıp katılmayacağı henüz kesintik kazanmadı. 'Çamur', Ömer Kavur'un 'Gizli Yûz'ünden 12 yıl sonra Venedik Film FestivaU'nin yanşmalı bölümüne seçilen ilk film olma özeDJğüıi de taşıyor. yanı sıra 1955 yılında Venedik'te çe- kilen 'Summertime' adlı filmi de gös- terilecek. Festivalde îranlı ünlü yönetmen Mohsen Makhmalbaf ın 14yaşında- kı kızı Hana. ilk uzun metraj dene- mesi 'Joy of Madness' ile 'Eleştir- menlerin Haftası' adlı bölümde yan- şacak. Hana Makhmalbaf'ın filmi, yönetmen ablası Samira Makhmal- baf ın Afganistan'da geçen bir öykü- yü anlattığı 'At Five in the Afterno- on' adlı filminin çekimleri hakkında bir belgesel. Hana Makhmalbaf he- nüz 8 yaşındayken de çektiği kısa bir filmle Locarno'da seyirci karşısına çıkmıştı. Roma ve Hollyvvood'da 200'e yakın filme imza atan yapım- cı Dino De Laurentis'in bu yılki Ka- riyerÖdûlü'nün sahıbi olacağı açık- lanırken festivalde Luigi de Lauren- tis adına verilen 'en iyi ilk fitaı' ödü- lünü kazanan kişi de 100 bin Euro ile ödüllendirilecek. Sinema ve Televizyon Eseri Sahipleri Meslek Birliği (SETEM) çalışmalarına başladı Gerçeksinema eseri sahıbi kirn? • 19 Şubat'ta tüzelkişilik kazanan, 16 Nisan'da Kültür Bakanf nın imzasıyla faaliyet izni alan SETEM, sinema eseri sahiplerinin yasadan doğan haklan konusunda etkin bir mücadele sürdürmeyi amaçlıyor. GAMZE AKDEMÎR Sinema ve Televizvon Eseri Sahiple- ri Meslek Birliği (SETEM), 12 Hazı- ran'da ilk genel kurulunu yaparak yö- netim kurulunu secmiş ve buna göre Ge- nel Başkan ErsinPertan, As Başkan Or- han Aksoy, Genel Sekreter Feza Suıar. Genel Sayman Özgül Beyazrt Kıvanç, Üye Turgut Yasalar olarak belirlen- mişti. 19 Şubat 2003'te tüzelkişilik kaza- nan, 16 Nisan 2003 'te de Kültür Baka- nı'nın imzasıyla faaliyet izni alan SE- TEM, sinema eseri sahiplerinin yasa- dan doğan haklan konusunda etkin bir mücadele sürdürmeyi amaçlıyor. Aynca gerçek anlamda sinema ese- ri sahibi olan yönetmen, senarist, diya- log yazan ve film müziği bestecileri- ni bir araya toplayarak her alanda or- tak çıkarlannı, haklannı korumak, ya- sal haklannın idaresi ve takibini sağ- lamak ve ahnacak telif ücretinin tahsi- li ile dağıtımını gerçekleşrirmek de bir- liğin hedefleri arasında. Lisanslanabilir ve telif hakkı tahak- kuk etmiş eseri olanlann üye kabul edi- leceği SETEM, kuruhnasına mücade- Ienin SESAM bünyesinde yapılması önerileri tartışıldıktan sonra gerçek eser sahipleri için yeni bir meslek birliği gerekliliğinin duyumsanmasıyla karar verilen bir birlik. Yasaya göre aynı dal- da sadece tek meslek birliğine üye olu- nabildiği için SESAM üyesi yönetmen- ler SETEM'e üye olamıyor. Kavram karıştklığı SETEM'in fikir aşamasında, aynca SACD (Pransız Eser Sahipleri Birliği / Society des Auteurs et Compositeurs Dramatique) örneği incelenmiş -ki SACD 1829'dakurulmuştur. Telif hak- kı tahsilatına, sinema için 1913 'te, TV eserleri için 1951 'de başlamıştır. Yani, Fransa'nın sinemada 90 yıl. TV'de ıse 52 yıl gerisinde kahnmıştır. SETEM'in genel başkanı Ersin Per- tan, yeni birlikle ilgili sorulanmızı ya- nıtladı. -Meslekbirliği tarumınm ülkemizde tam anlamryla yerineoruramadığı gözönün- de bulundurulursa SETEM'de nasü bir çanşma ve birlik stratejisi izlenecek? ERSlNPERTAN-Evet, özellikle de sinema alanında meslek birliği tanımı yerine oturamadı. Önce nedenlerine bakalım. 1995"e kadar, sinemada eser sahibi yapımcıydı. Gümrük Birliği'ne uyum mevzuatı kapsamında yapılan yasa değişikliği sonunda, sinema ese- rinin sahipleri yönetmen, senarist, di- yalog yazan ve besteci oldu. Oyuncular ile yapımcılar da bağlan- tılı hak sahipleri sayıldı. 1995'ten son- ra, bir filmin gösterilmesi, yayımlan- ması, çoğaltılması (video kaset, VCD, DVD gibi) için eser sahiplerinin izni alınmalı ve kendilerine telif hakkı öden- meliydi. Ama, özelUkle TV yayınlannda ve ka- set çoğaltmalannda bu gerçekleşmedi. 1995 ile 2002 arasında TV kanallan 43 bin kez yerli fihn yayımladı. Hiç izin almadan, hıç telif hakkı ödemeden. Kavram kanşıklığına diğer bir örnek de SESAM" ın (Türkiye Sinema Eseri Sahipleri Meslek Birliği) durumudur. SESAM aslında yapımcılar meslek bir- liğidir. Tabelasının Ingilizcesi doğru- sunu ifade etmektedir; yani 'Turldsh Producers Association' yazmaktadır. SESAM'ın yöneticileri 1995 önce- sine dönmeye, 'Yapuncı da eser sahi- bidir' kavramını bakanlığa kabul ettir- meye çabalamaktadır. Oysa, SESAM'ın tüm üyeleri yapımevleridir. Yani, tüzel- kişilerdir. Bu tüzelkişilerin, yüzde 70"i yapımcılar, yüzde 30'u ise yapımcı- yönetmenlerce temsil edilmektedir. FSEK (Fikir ve Sanat Eserîeri Kanu- nu) ise 'Eser sahibi sadece gerçek kişi- dir' demektedir. Kısacası, SESAM. ya- pımcılar birliği dalına geçmelidir ki bu kavram kanşıklığı sona ersin. Yasada blr cümle Iptall şart Diğer sorunlan ve çözüm önerileri- mizi ise şöyle sıralayabiliriz: Birinci so- run, sinemada lisanslamayı eser sahip- leri yapmamaktadır. Çözüm önerimiz, tüm eser işletme belgeleri iptal edilme- li, SETEM tarafından yeni işletme bel- geleri düzenlenmelidir. îkincisi, TV kuruluşlan eser sahiplerine telif hakkı ödemek istemiyor. Çözüm önerimiz, telif haklannın RTÜK kanahyla mes- lek birliklerine aktanlmasıdır. Üçüncü- sü, telif haklan ihtilaflannda yargı ya- vaş işlemektedir. Çözüm önerimiz, da- ha fazla hâkimin uzmanlaşması ve ih- riyari tetbir uygulamasında kararlı olun- masıdır. SETEM bu önerilerin gerçek- leşmesine çaba gösterecektir. - Yasada/vasalarda sanatçılann aley- hine doğan boşluklan değerİendirir mi- siniz? Bu bağlamda de\im yerindeyse adaletin teceDisinde nasü bir mücade- le söz konusu olacak? PERTAN-Yasal düzenleme aslında yeterli; sadece, FSEK ek madde 2'de, yasanın özüne ve amacına uymayan bir cümlenin iptali gerekli. "Sinema- da eser sahipBği 1995'ten sonra yapılan fihnlere uygulamr" maddesi. Bu ge- rekliliği Kültür Bakanlığı da biliyor. Bu cümle de iptal edilince, pek boşluk kalmayacak sanınm. Ama, bu yasal düzenlemenin uygulanması için siya- si irade kararlılığı çok önemli. Telif haklan, bugün için SETEM'in meselesi gibi görünüyorsa da. uygulama başansız olursa, Aralık 2004'e gelindi- ğinde Avrupa Birliği kapısındaki Türki- ye'nin meselesi olduğu anlaşılacak. Av- rupalılar telif haklannı, insan haklan ka- dar kutsal sayıyor. Tek güvencemiz, Kül- tür Bakanlığı'nın telif haklanna inan- ması ve gereken yasal düzenlemeyi yap- ması. Llsanstama ve tahsllat - SETEM'e nasl üye ohınabDecek? PERTAN-SETEM, bir 'Ksanslama ve tahsilat' meslekbirliği. Dolayısıyla, lisans- lanabilir eser sahibi olan herkese kapı- mız açık. Sinema ve TV fümi, TV dizi- si, kısa film, belgesel, reklam filmi, mü- zik klibi yönetmenleri, senaristleri, diya- log yazarlan ve bestecileri başvuru for- mu doldurarak, eser listesini vererek ve giriş ödentisi ödeyerek yönerim kurulu karanyla SETEM üyesi olabilirler. - SETEM'in maddi kaynağı/kaynakla- nnedir? PERTAN-SETEM üyelerinin giriş ve yıllık ödentileri ve tahsil edilen telifhak- lan ve tazminatlardan ahnacak birlik pay- lan başlıca maddi kaynaklanmız olacak- tır. (SETEM- 0 212 251 82 90/244 34 16) 20FÎLMYARIŞACAK Sinemaya Avrupa damgası Altın Aslan için yanşacak 20 filmin arasında Amerikan yapımı olması, filmlerin çoğunluğunun Avrupa rirmleri olmasına dikkat çekiyor. Festival yöneticisi Moritz de Hadein, düzenlediği basın toplantısında bu konuya değinerek düşüncesini "Amerikahlar yanşmah bölüme katılma riskini almak istemhorlar. Çünkü eğer ödül alamazlarsa imajlannı zedelemekten korkuyorlar" sözleriyle açıkladı. Festivalde yanşacak filmler şöyle sıralanıyor: • 'Buongk>rno, botto'(Marco Bellochio) • 'Segretidi Stato'(Paoio Benveuti) • 'Lecerf- volant'(Randa Chahal Sabbag) • 'Raja'(Jacques Doillon) • 'Ttoentynine Pahns'(Bruno Dumont) • 'AHla'(Amos Gitai) • '21 Grams'( Alejandro Gonzales Innaritu) • 'Imagining Argentina' (Ghristopher Hampton) • 'A Good Lawyer's Wife' (Im Sangsoo) • 'Loving Glances' (Srdjan Karanovic) • 'Zatoichi' (Takeshi Kitano) • 'Pornografia' (Jan Jakob Kolskı) • 'Floating Landscape' (Çarol Lai Mıu Suet) • 'Les Sentünents' (Noemie Lvovsky) • 'A Talking Picture' (Manoel de Olıveira) • 'Rosenstrasse' (Margarethe von Trotta) • 'Goodbve Dragon Inn' (Tsaı Mıng- Liang) • 'DMiracoIo' (Edoardo Winspeare) • 'Code46'(Michael Winterbottom) • 'TheReturn' (Andrey Zvyagüıtsev). IMck Cave&Tiie Bad Seeds'rJen DVD 1 • Kültür Servisi - Nick Cave & Bad Seeds, ilk kez bir 'DVD' yayımlayacak. Eylül ayının başlannda müzikseverlerin ilgisine sunulacak olan 'God Is In The House' adlı DVD. iki ana bölümden oluşuyor. ilk bölümde, topluluğun 'No More Shall We Part" rurnesinin Lyon (Fransa) konserinden oluşuyor. Ikinci bölümde ise farklı bir çalışma. ünlü yönetmen John Hillcoat'un Abbey Road Stüdyolan'nda kaydettiği dokümanter film ve Jar\r is Cocker, Jason Donovan gibi isimlerin konuk olduğu '15 Feet Of Pure White Snow" başta olmak üzere diğer Hillcoat imzalı vıdeolardan oluşuyor. Notting Hitl Karnavalı • Kültür Servisi - Ingilterede her yıl ağustos ayı sonunda yapılan ve bugüne kadar hep Avrupa "nın en büyüğü olarak kabul edilen "Notting Hill Karnavalf nın bu özelliğini yitirdiğı öne sürüldü. Londra'nın Notting Hill bölgesinde hafta sonunda düzenlenen karnavala yalnızca 600 bin kişının katıldığını açıklayan yetkililer, bir öncekı yıla göre yan yanya azalma olduğunu belirttiler. Karayıb müzikleri ve danslannın hâkim olduğu 'Notting Hill Karnavalı'nın, bu yıl Zünh'te yapılan ve 900 bin kişinin kahldığı dans festivali tarafından gölgede bırakıldığı belirtiliyor. Organizatör Debi Gardener. bu yıl havanın kapalı olmasının festivale katılımı etkiledığini açıklarken, bazı çevTeler yaklaşık 10 bin polisin karnaval sırasında görev almasının, katılımcılan ürküten ve katılmaktan alıkoyan bir unsur olduğu fiknnde. Nemrut Milli Parklar Müdürlüğü • KÂHTA (AA) - Adıyaman'ın Kâhta ilçesınde, 1988 yılında kurulan ve 13 bin hektarlık alandan sorumlu olan 'Nemrut Dağı Mıllı Parklar Müdürlüğü' kapatıldı. 21 personelin çalıştığı Nemrut Dağı Mılli Parklar Müdürlüğü. Resmı Gazete'de yayımlanan Orman Bölge ve Milli Parklar'ın birleştinlmesı yönetmeliğı uyannca iptal edıldi. Tamamlanan master planın uygulanma safhasında personelin başka yerlere atanmasının güçlükler yaratacağını belirten Nemrut Dağı Örenyen Milli Park Müdürü Metin Karlı, " 11 işçi ve 9 personelin Adıyaman ve Malatya illerine atanması planlanmış. Şu durumda beklemedeyiz, akıbetimiz henüz meçhul" dıye konuştu. Tarih pulluğa takıldı • NEVŞEHİR(AA)- Nevşehırın Kozaklı ilçesinde bir çiftçi. tarlasını sürdüğü sırada toprağa gömülü Roma dönemine ait kadın heykeli buldu. Nevşehir Müze Müdürü arkeolog Halis Yenipınar yaptığı açıklamada, Yenipınar, yapılan yüzey araştırmasında Italya'nın Sicilya Adası'nda bulunan 'terro - sigillata' adlı topraktan yapılmış çanak parçalan da bulunduğunu, tarlanın koruma altına alınacaöını belirtti. KULTURLER BULUSMASI ARİF SAG IVIARCEL KHALIFE 28 Ağustos 21.00 İSTANBUL Harbiye Açıkhava Tîyatrosu Biletler : www.biletix.com Bilgi için: (0 212) 245 79 84 Bu ilan Cumhuriyel 'ın katkılanyla yayınlanmaktadır.