Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 24 AĞUSTOS 2003 PAZAR
8
Istanbul
HABERLERIN DEVAMI
TÜRKİYE
Edırne
_B 32 Sinop
B 35 Samsun
PB 27 Adana A 35
PB 28
Kocaeli B 31 Trabzon Y 29
Çanakkale B 33 Gıresun Y 29
Izmır B 35 Ankara B 30
Manısa B 36 Eskışehır B 30
B 30Aydın
Denızli
_B 37 Konya
B 36 Sıvas B 27
Zonguldak B 27 Antalya A 38 Kars
Mersin
Dıyarbakır
Şanlıurfa
Mardin
Siırt
Hakkâri
Van
A
A
A
A
A
B
B
33
37
38
36
33
33
27
Y 22
Yurdun kuzeydoğu ke-
sımlen parçalı buiutlu
Doğu Karadentz kıytları
ıle Kars Ardahan sağa-
nak yağışlı, dığer yerier
az buiutlu ve açık geçe-
cek Hava sıcakiığında
onemlı bır değışıklık ol-
mayacak Ruzgâr. kuzey
ve doğu. doğuda kuzey
ve batı yonlerden hafif
ara sıra orta kuvvette
esecek
DIŞ MERKEZLER
Oslo
Helsınki
Stockholm
Londra
Amsterdam
Brüksel
Pans
Bonn
HB
PB
Y
Y
PB
PB
B
B
22
20
20
20
26
22
28
22
Münıh B 16 Zurıh
Berlın
Budapeşte
Madrıd
Viyana
Belgrad
Sofya
Roma
Atına
B
B
PB
B
B
B
PB
PB
26
31
34
33
33
33
32
35
B 28 Şam
Moskova
Aşkabat
Astana
Taşkent
Bakû
Bışkek
Tıflıs
Kahıre
Y
PB
PB
Y
Y
Y
Y
PB
21
27
26
34
27
18
13
34
A 37
Açık Sıslı "-, Bulut L L Çok bulutlj ı Yagmurfu Sulu kar ı Gok gurultulu
GUNCEL CllVEYT ARCAYİ REK
• Baştarafı 1. Sayfada
Dışısleri Bakanı Gül'le birlikte RTE'nin, Pakis-
tan'lalran'a "Müslüman ülkeleringörevalması, I-
rak'ta istikrarın sağlanmasını ve yönetimin siville-
re devredilıp ABD askerı gücünün ülkeden bır an
önce aynlmasını hızlandırır" mesajı verdıklerı söy-
leniyor.
Bak şu Müslümaniığın ışine; Pakistan'daki ra-
dikal Isiamcı gruplar öneriyi duyar duymaz ayak-
lanıyor; Irak'a giden her Pakistan askerınin "kâ-
firsayılacağını" ilan edıyor.
Müslüman Türkiye, ABD'nin bir an önce Irak'-
tan çekilmesi ıçin fslam ülkelerinın ışbırliğıni ge-
reklı bulurken Müslüman Pakistan, gıdecek as-
keri "kâfir" ilan etmekte duraksamıyor.
Ulusal yararlar ve siyaset söz konusu olduğu
zaman Islam dayanağı fazla değer taşımıyor.
• • •
BM Güvenlik Konseyi'nden "tek başına komu-
ta"y\ da ıçeren yeni bir karar çıkarmaya çalışan
ABD'ye karşı koyan Almanya, Fransa ve Rus-
ya'nın tutumu Istikrar Gücü namıyla anılan ışgal
kuvvetlerine katılmaya hazırlanan hükümeti etki-
lemiyor.
Japonya'nın asker göndermekten vazgeçme-
sini sağlayan Bağdat'taki BM binasına kanlı sal-
dırının "hükümetin asker gönderme karartılığını
değiştıremeyeceğini" Dışişleri Bakanı Gül gönül
rahatlığıyla söyleyebildikien sonra...
Bir parmak bal niyetine bize "sektör bağımsız-
lığı tanımasına" karşın, tek başına komuta ilke-
sinde ısrar eden ABD'ye karşı çıkmamız bekle-
nebilir mi?
Zaten, ABD'nin başka ülke askerlerini çağırma-
sındaki neden, uluslararası dayanışmaya saygı-
sından ilerı gelmiyor. Iç direnmenin gıderek arttı-
ğı bölgelerde Amerikan askerinin paçasını kurtar-
mayı temel amaç yapmış, -Ingiliz Dışişleri Baka-
nı Jack Stravv'ın söylediği gibi- "eşgüdümlü bir
komutanlığı 'tek başına' sağlayabileceğini" yine-
liyor.
Bu durum karşısında "Türkiye'nin görev alma-
sı beklenen 'sektörde' komutanlığın Türkaskeri-
ne hangi koşullarda verildiğini" hükümetin açık-
laması gerekıyor.
• • •
AKP döneminde "değişmez" kimı konular zo-
runlu olarak günübirlik tartışılıyor.
Laiklik karşıtı hevesleri kışkırtan iktidar çaba-
larının arttığı şu günlerde; dün Ertuğrul Özkök'ün
kaleminden dökülen, "aşırı dinci ve anti-laikruha
dur diyen... 28 Şubat sürecini bütün kalbiyle des-
teklediğini" açıklayan yazı dikkat çekiyor.
Çünkü; özkök, sadece Hürriyet'in genel yö-
netmeni değil. Bağlı olduğu medya grubunun,
bağlı olduğu holdingin ikinci adamı.
"Bütün kalbiyle desteklediği 28 Şubat sürecini
hayatı boyunca gurvria savunacağını" yazması
dikkat çekici bir gelişme.
özkök'ün açıkladığı temel ilkelerin somut kimi
örneklerle holdingin görsel ve yazılı organlarına
yansımasını beklemek gerekiyor.
"Gururla savunacağını" söylediği ilkeleri koru-
mak ve kollamak ıçın rejimle doğrudan ilgili ya-
şamsal konularda kısa, yetersiz ve etkisiz haber-
lerle yetinmemek, iktidarı koruduğu izlenimi ve-
ren kimi söylemleri, kimi olayları görmezden gel-
mek ve:
Bu iktidarın laik cumhuriyeti dinamitleyen ha-
zırlıklanna pek çok örnek verilebilir ama; örneğin
Milli Eğitim Bakanı'ndan başlayalım. Bakan Hü-
seyinÇelik'in birdizi marifetinin üzerinegitmek...
Özkök'ün yazdıklarının arkasında duracağının
ilkgöstergesi...
Kuşkusuz, "şimdi nerede" olduğunun ilk bel-
gesi olacak!
CHP lideri Deniz Baykal:
Yangın her an her
yere sıçrayabilir
İstanbul Haber Ser-
visi- CHP Genel Başka-
nı Deniz Baykal, Irak'ın
geleceğı ıle ılgılı AB-
D'ye sunulan "sualna-
me"ye yanıt alınamadı-
ğını belirterek "Türki-
ye, bugüne kadar I-
rak'a asker gönderme
konusunda karar ala-
bilmek için meşru bir
ihtiyaçla öğrenmek is-
tediği konularda so-
mut. güvcnilir bir bil-
giye sahip olamamıştır.
Alacakaranhkta bir
karar alınması isten-
miştir" dedi.
Baykal. Istanbul'da
Kemal Özkan Sünnet
Sarayı'nda sünnet olan
CHP Genel Sekreter
Yardımcısı Mehmet Se-
vigen'ın oğlu Berke'ye
kirvelık yaptı.
Sünnetin ardından ga-
zetecilenn sorulanru ya-
nıtlayan Baykal. sualna-
meye yanıt verilmemiş
olmasının. Türkiye'nin,
gelecektekı etkınîıği ko-
nusunda hıçbir somut
dayanağa sahip olmadığı
anlamına geldığini ıfade
ettı. Baykal "Hükümet
içinde de MGK üyeleri
arasında da Türki-
ye'nin belli şartlarda I-
rak'a asker gönderebil-
nıesini düşünenlerin
bile bu tablodan mutlu
olması mümkün değil-
dir" dedı.
Teröre karşı ihmalin
bedelının ağır olduğunu
vurgulayan Deniz Bay-
kal, *'Bu bedeli biz öde-
miştik. Bir kez daha bi-
zi oraya sürükleyecek
gelişmelere sessiz kala-
mayız. Kuzey Irak'taki
yangın her an her yere
sıçrayabilir" şeklinde
konuştu.
Kadmlardan 'asker' uyarısı
• İstanbul Haber Servisi - Emeğin Partısı'ne
(EMEP) uye bir grup kadın. dün Strkecı
Postanesı'nden hükümet üyelenne \e TBMM'ye
gönderdıkleri mektuplarla. Irak'a asker göndermeyi
duşünen AKP hükümetini uyardı Kadınlar adına
basın açıklaması \apan EMEP İstanbul II Yönetim
Kurulu Üyesi Bılge Çoban, Dışışlen Bakanı
Abdullah Gül'ü eleştirerek, "Hem kendı halkınızı
ateşe atmak. hem de komşu bır halkın kanına girmek
ıçın cellatla hayasızca pazarlık yapmayın" dedı.
Önceki gün yedi Türkmenin öldürüldüğü Kerkük'te dün de iki kişi yaşamını yitirdi
TürkmeneABD ateşi• Baştarafı 1. Sayfada
Protesto göstensı düzenleyen
yüzlerce Türkmen dün Irak Türk-
men Cephesı bürosu önünden
vürüyüşe geçtı. Yürüjüş sürer-
ken ateş açılması sonucu ılk be-
lirlemelere göre 2 Türkmen öl-
dü, 11 'ı yaralandı. Bir Türkmen
yetkilı ıse 5 Türkmen ve 3
Kürt'ün öldüğünü öne sürdü.
İlk gelen haberlere göre, \liru-
yüş sürerken kımlığı belirsiz ki-
şılerin havaya ateş açması üzeri-
ne olaylar çıktı \e 2Türkmen öl-
dü. Türkmen mılısler kendilerine
ateş açıldığını öne sürdüklen po-
lıs karakolunu yaylım ateşine tu-
tup karakoldaki iki polis aracını
yaktı.Olayların büyümesi üzeri-
ne müdahalede bulunan Ameri-
kan askerleri yürüyen Türkmen-
len küçük gruplar halinde dağıt-
tı Yarbay Bill MacDonald yap-
tığı açıklamada, Amenkan asker-
lenne 4 Türkmen tarafından ateş
açıldığını. karşı ateş açan asker-
lerin de 2 Türkmeni öldürüp 2'si-
nı yaraladığını beltrtti.
Heykellere roket
Erbil kentindekı Türkmen Kültür Derneği
Başkanı Cevdet El Nacar ise olaylarda 5
Türkmen ıle 3 Kürt'ün yaşamını yıtırdığını
ileri sürdü. El Nacar, Tuzhurmatfdaki çatışma-
lann "Irak'a istikrar gelmesini istemeyen
Ankarayakın idemede
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Türkiye. Kerkük'teki
gelişmeleri yakın izlemeye aldı
Oışişleri Bakanı Abdullah Gül.
Anadolu Ajansı'na verdiği
demeçte Kerkük'teki olaylann
kontrol altına ahndığını
belirterek, "bölgedeki
istikrarsızlığın Irak için kötü
olacağını" kaydettı. Gül.
Bağdat'a giden Türk heyetinin
konu hakkında. ABD'lı sivil
yönetici PauJ Bremer ile
görüştüğünü açıklayarak.
"Onlara gerekli şeyler söylendi.
Şüphesiz ki Irak'ta bir taraftan
huzvr ve sükunet arzu
edilirken, kuzeydeki isrikran
kimsenin bozmaya hakkı
yokrur. O bakımdan
provokasyonlara herkesin
muhakkak uzak durması
gerekir" diye konuştu. Gül,
IKYB'ninAnkara'daki
temsilciliğiyle de
"görüşüldüğünü ve
dikkatlerinin çekildiğini" ifade
etti. ABD ile de temasa
geçildiğini söyieyen Gül,
•'Amerikalılann Kerkük'teki
kuvvetierini çoğalttıklannı ve
son gelen bilgilere göre
bazılarını gözaltına
aldıklarını" kaydettı. Başbakan
Recep Tayyip Erdoğan ise
gazetecilenn "olaylann
Türkiye'nin Irak'a asker
göndermesiyle ilgili karan
etkileyip etkilemeyeceği" sorusu
üzerine, "Bunlar sürecin,
takvimin içerisinde hepsi saati
geldiğinde değerlendirilecek
şeylerdir. Bunlar, bir bütün
olarak ele alınır" yanıtını verdi.
Baas Partisi üyeleri tarafından kışkırtıldı-
ğını" belirtti. Öte yandan Kerkük'te iki Türk-
men kahramanın heykellerinin dün gece saat-
lennde güdümlü roketle \nrulduğu bildirildi.
Önceki gün 7 Türkmeni öldüren peşmerge-
lerin bağlı olduğu IKYB'nin N'TV'ye konuşan
Ankara Temsilcisi Bahros Galali ise, Türk-
menlerin Türkiye'nin Irak'a asker gönderme-
si için bahane yaratmaya çalıştık-
lannı söyledı. Galali. 7 kışinin
ölümüyle sonuçlanan önceki
günkü olayda ılk ateşı Türkmen-
lerin açtığmı öne sürdü. Önceki
günkü olayın Irak'a asker gönder-
me konusunun ele alındığı MGK
toplantısının hemen öncesinde
çıktığına dikkat çeken temsilci.
"Türkmenler Türkiye'nin as-
ker göndermesi için bahane ya-
ratmaya çalışıyor" dedi. IKY-
B'nin Bağdat sorumlusu Hasrev
Gülmuhammed ise olaylardan
dolayı "üzgün" olduklannı be-
lirterek sorumlulann " cezalan-
dırılması" gerektiğini söyledi.
Gülmuhammed,
tt
Bu olaylardan
ötürü özür diliyoruz. Olajın da-
ha da büyümemesi için Irak'ta-
ki tüm Türkmen partileriyle,
Tuzhurmatı'nda yaşayan Şii
Türkmenlerlc ortak çaba har-
cayacağız" dedi.
Tuzhurmatı'da önceki gün
Murtaza Ali Dağfndaki Hz.Ali
türbesinin tahrip edilmesini pro-
testo etmek isteyen Türkmenlere
IKYB peşmergelerinin ateş açması sonucu 7
Türkmen ölmüş, 12 si de yaralarunıştı.Tuzhur-
matı'da 3 gün yas ilan edildiği ve dükkânlann
3 gün boyunca kapalı kalacağı bildirildi. Türk-
men kaynaklan, Hz. Ali türbesinin Saddam
döneminde yıkıldığını, birkaç gün önce kay-
makamlıktan izin alan Türkmenler tarafından
yeniden yapıldığını belirtti.
îıııparatorlıık hayali suya düştü
I Baştarafı 1. Sayfada
şebekesi. Basra'da petrol rafınerısı
saldınya uğradı. Bu arada, ABD as-
kerlerıne yonelik saldınlann sayı-
sının gunde ortalama 10'dan 25"e
>
r
ükselmesının yanı sıra, genlla ha-
reketinin ışgalcılerle işbırlıği ya-
pan Iraklı sivillen de hedef alma> a
başladığı görüldü. Nıhayet önce
Urdün elçıliğıne sonra da BM ka-
rargâhına yönelik intıhar saldınla-
n dırenişin, işgalci güçlerle işbirli-
ğı yapan ülke ve laıruluşlan da he-
def almaya başlarken çapını da bü-
vaitmekte olduğunu ortaya koydu
BM'ye yönelik saldınysa özel-
likle direnış hareketinın ABD ışga-
lını kabul eden, ona yardımcı olan
tüm kurum \e kuruluşlan, kısaca-
sı tum yabancıları hedef aldığını
göstenyordu. ABD'ye yakınlıği}-
la bilinen BM temsilcisi, Brezilya-
lı Sergio Vieira de Mello'nun da
yaşamını kaybettiği bombalı saldı-
ndan sonra, ymeABD'yie yakınlı-
ğıyla bilinen. ve Filistin konusun-
dakı sessizliğinden dolayı Arap
dünyasının güvenmedıği BM Ge-
nel Sekreterı Kofi Annan'ın "BM
Irak'ı terk etmeyecek" demesıne
karşılık. bırçok uluslararası sivil
toplum örgütu, hatta Dünya Banka-
sı ve IMF Irak'ı terk etmeye başla-
dı. Kısacası, ABD'nin Irak işgali i-
kı açıdan tam bır fiyasko oldu. Bi-
rıncısi. ABD hâlâ Irak'a hâkim ola-
madı: en temel düzeyde bile bir dü-
zen kuramadı. İkincisı. The Eco-
nomist'in \nrguladigi gibi, petrol
bonı hatlanna ve rafinerilere yö-
nelik saldınlar yüzünden petrol ge-
lırleri Bush yönetiminin projeksi-
yonlannm çok gerisinde kaldı. Bu
ABD açısından işgalin malıyetini
taşınamaz bır noktaya getiriyor.
Şımdi, Irak'a kredi sağlamakla gö-
revli LMF ve Dünya Bankası'nın
ülkeden çekilmesi alt yapı yatınm-
lan için gerekli kaynağın bulunma-
sını daha da zorlaştıracaktır.
Planlar tutmadı
Tüm bunlar ABD'nın Irak'a tek
başına sahip olma planlannın tut-
madığını, Irak'ın zenginlıklerini
dığer bü\ük güçlerle paylaşmak
zorunda kalacağını gösteriyor.
Şımdi Bush yönetimı, hıç isteme-
dıği halde yeniden BM'ye geri dö-
nüp bir Güvenlik Konseyi karan
aramak, dolayısıyla diğer büyük
güçlerle masaya oturmak zorunda
kalıyor.
Irak'tan farklı olarak Afganis-
tan'da bir hükümet ve devlet baş-
kanj varama. bu görünfüye rağmen
ABD'nin "karnesi" daha iyi de-
ğıl İlk bakışta ABD kuklası Kar-
zai hükümetinin Kâbil'de egemen
olduğu. diğer bölgelerin ise "savaş
lordlarının". yerel tabiriyle Ceng-
salar'lann elinde olduğu görülüyor.
Ama bu, gazetecı John Sifton'un
geçenlerde Solon dergisinde ya-
yımlanan kapsamlı bir araştmnası-
Irak'ta devamlı saldırılara uğrayan ABD askerleri, Afganistan'da da korku içinde yaşıyor.
na bakılırsa yalnızca bir görüntü
Gerçekteyse Karzai'nin Kâbil'de
bile bir gücü yok Kâbil'de de etkin
güç Abdul Rab al Resul Sayyaf
adlı. köktendıncı bır "savaş lor-
du". Dışişlen Bakanı Muhammed
Kasım Fehim de bır "savaş lor-
du" ve hükiimet içinde Karzafden
daha etkin bır güç Afganistan'ın
resmi ordusu Fehim'in denetimin-
de. Özetle Karzaı devlet başkaru fi-
lan değil. tam anlamıyla bir ABD
kuklası. Financial Tımes'ın deyı-
mıyle "dünyanın en iyi korunan
belediye reisi" adeta.
Bırçok yabancı analıst. Afganlı
aydın, bu "savaş lordlarının" AB-
D'nin verdiği silah ve paralarla ık-
tidarlannı koruduğunu düşünüyor
Ancak bu "savaş lordlannı'* satın
almak ABD'nin direnışı de kontrol
ettiği anlamına gelmiyor. Aksine
Taleban güçlerinin toparlandığı ve
saldınlannı arttırdığı. saldınlann
daha büviik çaplı ve cüretkâr bi-
çimler aldığı görülüyor. Taleban
güçlerinin yanı sıra ABD karşıtı \e
yine kökten dinci bir savaş lordu
olan Gulbeddin Hikmeryar'm
güçlerinin de direnişlerinde belir-
gin birartış olduğu gönilmor
Büyük başarısızlık
Afganıstan'dakı gelışmeler
Amerika'nın sadece Afganistan'ı
denetim altına almaktan başansız
olduğunu değil a\Tiı zamanda yerel
jeopolitıkle. küresel jeopolitik çı-
karlan arasında uyum sağlayama-
dığını da gösteriyor. ABIJnin böl-
gedeki en yakın müttefiki Pakis-
tan. Pakistan"ın bölgedeki baş düş-
manı Hındistan. Pakistan gazetesı
The Daily Tımes'ın yorumcusu
Ahmet Raşid'ın yakındığı gıbı
Hindistan, Afganistan yönetımine
büyük mali vardım vapıyor TheA-
siaTime'in aktardığına bakılırsa bu
koşullarda ABD "dosru" Pakistan
yönetimi. Hindistan'a karşı jeopo-
litik dengeyı korumak ıçın Tale-
ban'a yardım ediyor, kendi topra-
ğında saklanmasına izin venyor. A-
ma ABD'nin Pakistan'a gereksini-
mi olduğu, ülkenın radikal İslam-
cın eline geçmesınden korktuğu
için bu ülkeye baskı yapamadığı
görülüyor
'Güç' yanılgısı
Bush \ önetımin Ortadoğu poli-
tıkasmı belirleyen "yeni muhafa-
zakâr", İsrail yanlısı, çoğu Hıris-
tiyan-Sıyonıst polıtıkacıların Irak
sa\aşına ve Filistin sorununa yö-
nelik yaklaşımlan şöyleydi: Arap-
lar güçten anlar. güce taparlar.
ABD bölgede sayılmıyor, sevilmı-
yor çünkü yetennce güçlü olduğu-
na inanmıyorlar Ortadoğu"da dü-
zenın kurulabılmesi için ABD'nin
karşı konulamaz bir güce sahip ol-
duğunu kanıtlaması gerekir. An-
cak. Council on Foreign Relati-
ons'ın yayımladıgı Foreign Affa-
ires dergısinin son sayısmda. Marc
Lynch imzalı analız yazısına göre.
ABD'nin bölgede iki jıldıryoğun-
laşan saldırgan askeri operasyon-
lanna rağmen bu yaklaşım tümden
iflas etti Bush yönetiminin "y-
ol haritası" da bu desteği sağla-
maya. bölgede bir istikrar sağlama-
ya yönelikti.
Geçen günlerde Kudüs'te, bir
otobüse yönelik. Hamas ve İslami
Cihad örgütlerinin birlikte üstlen-
dikleri bombalı saldın bu yol hari-
tasını tamır edilemeyecek bir bi-
çımde deldı İsrail bir Hamas lide-
rine suikast düzenledi. ardından da
Hamas ateşkese son verdiğini açık-
ladı. islami Cihad ve Aksa örgütle-
n de Hamas'ı izledıler.
Böylece. ABD'nin Arafat'ı bır
kenara itip daha uyumlu bir lider-
Iikle çalışarak İsrail'in arzu ettiği
yönde bır düzen sağlama projesı de
ıflas etmış oldu. ABD'nin ımpara-
torluk projesi. ABD'nin. müttefik-
lerine bağımlı kalmadan tek başı-
na davranabileceğini: askeri tekno-
lojık gücüne dayanarak dünyada
bır düzen kurabileceğinı kanıtla-
mayı amaçlıyordu. ABD küresel-
leşmeyi koruyacak. küreselleşme
dışında kalan ve terorizme kaynak-
lık eden "başarısız devletleri",
"devletsiz bölgeleri" küreselleşe-
me içine çekerek dünya ekonomı-
sine bağlayacak. kullanılabilir ha-
le getirecektı
Halbukı gelişmeler hep aksi yön-
de oldu. ABD'nin Afganistan ve I-
rak'ı ışgalinın ardrndan bu devlet-
ler parçalanmaya başladı Devlet
denetimı dışına çıkan geniş bölge-
lerde ABD egemen olamadı Buna
karşılık, yerel jeopolıtığin basıncı,
Afganistan'da, ıkısi de nükJeer si-
lahlara sahip Hindistan ve Pakis-
tan arasında yeni bir rekabet ve sur-
rüşme alanı yarattı. bu alanda da
"terorizmin" gelişmesine uygun
yeni bölgeler oluştu.
Zaaflar ortaya çıktı
Irak'ta da parçalanma eğilimi
güçlendikçe, Iran'a yeni etki alan-
lan açılıvor, Afganistan'da da etkin
olan bu ülkenin ABD karşısında
pazarlık gücü. böylece nükİeer sı-
lahlara sahip ohna olasılığı artı-
yor. Buna karşılık Türkiye kendı
güvenliğinden endişe etmeye baş-
ladı. Ülke içinde güçlü bir ABD
karşıtı toplumsal muhalefet oluş-
maya başladı.
Tüm bunlar olurken Irak radikal
Müslüman mılıtanlar ıçin bir çe-
kim yeri, dolayısıyla "terorizmin"
gelişmesine uygun bir alan haline
geldi. Tam bu sırada yaşanan ve ne-
denleri hâlâ açıklığa kavuşmayan,
50 milyon insanı etkileyen büyük
elektrik kesintisi, ABD'nin alryapı-
sının ve güvenlik sistemlerinin ye-
ni teknolojilere, giderek daha çok
"ağa bağlı" (net\\orked) hale ge-
len ekonomısınin gereksinimlerine
cevap veremediğinı de gösterdi.
Sonuç olarak İmparatorluk projesi-
nın. ABD'nin egemenliğini pekiş-
tirmek yerine daha başlangıçta,
tüm zaaflannı gözler önüne serdi-
ği söylenebilir.
GÜNDEM MISTAFA BALBAY
• Baştarafı 1. Sayfada
Süne zararlısı başta buğday olmak üzere tahıl
ürünlerinin en büyük düşmanıdır. Çocukluğumda
ilk radyo dinlemeye başladığım günden beri anım-
sarım; devletimiz her yıl süne ve kımıl zararlısıyla
mücadele başlatır. TBMM, her iki zarartıya karşı
komisyonlar kurar...
Süne öyle basite alınacak bir böcek değil...
Bir üreme mevsiminde 5-6 kez yumurtlayıp 80-
100 yumurta bırakır. Yumurtayı özellikle hazine
kasasınm, affedersiniz buğday yaprağının altına
bırakır ki, olgunlaşıp çatladıktan hemen sonra
buğday sapının özsuyunu emebilsin.
Renklerini tek tip, "şudur" diye tanımlamak zor-
dur. Zira, bir mevsimde 5 kez deri değiştirirler.
Yüzleri giderek domuz derisine döner mi bilin-
mez ama, ancak 5. değişımın ardından olgunla-
şırlar.
Şu iklimde yaşartar diye bir şey de söylenemez.
Deniz seviyesinden 2000 metreye kadar her yük-
seklikteyaşayabilirler. Çevreye uyumları dazorol-
maz. Ilk 1-2 ayı uyumla geçirirler, uyum tamam-
landıktan sonra harekete geçerler. Kendi araların-
da yürürlüğe koydukları uyum yasalarını hiçbir
güç değiştiremez!
Bir özellikleri de aynı anda hem beslenmek hem
üremektir. Yani iki işi bir arada yapma yeteneği-
ne sahipler.
Yaşamları 3 ana dilimden oluşur:
Erişkin hale geliş, etkin evre ve edingen dö-
nem.
Erişkinliğe ulaşma çevreye uyumu da içine alır.
Etkin dönem 2 ay kadar sürer. lyice beslenip ge-
liştiklerinde ölüm kapıyı çalarken, birkaç hafta ön-
ce bıraktıkları onlarca yumurta çatlamak üzeredır!
Süneyle işbirliği zordur!
Hükümet üyeleri, affedersiniz tahıl üreticileri sü-
neyle her yıl mücadele etmek zorundadır. Diye-
lim ki, bir yıl çok iyi mücadele ettiniz, tarlaya hiç
zarar vermemesini sağladınız. Ertesi yıl rahatla-
dınız, diye bır şey yok. Bir yıl hiçbir şey yiyemese
de ertesi yıla mutlaka soygunun, affedersiniz so-
yunun sürmesini sağlayacak üreme zincirini hat-
ta tutuyor.
Süneyle kısmi mücadele de olanaksız. Bir grup
yönetici, affedersiniz üretici çok iyi mücadele edip
tarlayı temiztuttu... öteki grup gereken mücade-
leyi yapmamışsa, temiz kalan kesim de bundan
etkılenıyor.
Yani, eğer bir grup süne sevmediğiniz kişinin
tarlasına girmişse, "ohh olsun, tarlası katıkla de-
ğil, atıkla dolsun" diyemezsiniz. Az sonra sizın
tarla da elden gidecektir. Süneyle saadet olmaz.
Süne zararlısıyla öyle demokratik işbirliği yapıp,
"Arkadaş tamam bu kadarzarar verdin. Bunu yok
sayaJım. Verdiğin zaran yeniden yapılandıralım. A-
ma bundan sonra zarar verme, anlaştık mı" diye-
mezsiniz. Anlaşsanız bile o tarladan ürün yiye-
mezsiniz...
Süneyle tek tek mücadele etmek de zordur.
Çünkü grup halinde hareket ederler. Göçebelik
yaşam biçimleridir. En çok tahıl hangi ovadaysa
kendilerini oraya tayin ederler. Orayı hak edip et-
meme kültürü yoktur. En önemli kültür yeme ve
üreme kültürüdür.
Ansiklopediden ve konuyla ilgili kişilerden ya-
rarlanarak toparladığımız süne bilgilerinin özeti
bu...
Çiçek, önümüzdeki günlerde Hazine'ye süne-
nin yanı sıra, kımıl zararlısının da girdiğini söyle-
yebilir. Zira, kımıl da süne gibi tahılların özsuyuy-
la beslenen bir böcek. Ama o, sadece saplarla ye-
tinmiyor, tanelerdeki özsuyu da emiyor ve koca
tahıl ormanını içi boş, verimsiz, 2B'lik hale getiri-
yor.
Süne ve kımılla mücadele ederken sapla tane-
yi, samanla naneyi birbirine kanştırırsanız işin için-
den çıkmak çok zor olur. Hele süneleri sıraya di-
zeceğim, bana en zararlısı hangisiyse ondan baş-
layıp hepsini ezeceğim diye yola çıkarsanız, yo-
lunuzu bulamazsınız...
Sünelerin arasında kaybolur gidersiniz. Bir bak-
mışsınız "süne" sizi kendisine benzetmiş, bir de
sonuna "pe" eki getirmiş...
[email protected]
HABERİN TEK ADRESi i
ÂKP İKTİDARİMYKMA ÇAĞRrS
A«
i I
*UÂNŞİm.
Aydınlık
! HER PAZAR BAYiLERDE İ