Katalog

19 AĞUSTOS 2003 SALI CUMHURİYET SAYFA H ı l V v J i l U l t l J . ekonomi(S cumhurjyet.com.tr 13 'Halk Bankası kapatılmayacak' • ÇORUM(AA)-Halk Bankası Genel Müdürü Tevfik Bilgin, Halkbank'ın 65 yıllık bir banka olduğunu hatırlatarak "Başbakanın da deklare ettiği gibi Halkbank kapatılmayacaktır. Bu misyonu Türkiye'de kaldırabilecek bir başka bankanın olduğuna inanmıyorum" dedi. Halkbank'ın diğer adının KOBl Bank olduğuna dikkati çeken Bilgin, Halkbank ile ilgili kesim arasındakı sıcaklığı arttırmak için yoğun bir çalışma programı başlattıklanru. tüm şubeleri yerinde görüp yerinde incelediklerini kaydetti. Dışbank Hollanda • İSTANBUL (AA)- Türk Dış Ticaret Bankası, (Dışbank) Hollanda'da faaliyet gösteren Dışbank Nederland N.V'deki hisselerini Demir- HalkBank Nederland N.V'ye 46 mılyon 920 bin Euro'ya (73.5 tnlyon lira) sattı. Dışbank'tan borsaya gönderilen açıklamada, Dışbank Nederland N.V adlı iştirakın satışı ile ilgili işlemlerin tamamlandığı ve tutanndaki satış bedelinin tahsil edildiği bildirildi. Toyota ev sahibi yapıyor • İSTANBUL (AA) - Toyota Türkiye'nin, çalışanlan için yaptırdığı konutlann ilk etabı tamamlandı. Adapazan- Beşköprü'de tamamlanan proje sayesinde, 216 Toyota çalışanı 10 yıla kadar uzayan taksitlerle ev sahip olma imkânı elde ettı. Başta depremde evleri yıkılan ve hasar görenler olmak üzere, diğer Toyota çalışanlan da konut projesinden faydalanma imkânına sahip oldular. ABD kredisi için yola çıkıldı • ANKARA (AA)- Hazıne'den 3 kişilik bir heyet, ABD'nin Türkiye"ye vermeyi planladığı 1 milyar dolarhk hibe veya 8.5 milyar dolarhk kredi konusunda görüşmelerde bulunmak üzere ABD'ye gitti. Hazine Müsteşarhğı Dış Ekonomik Ilişkiler Genel Müdür Vekili Melih Nemli başkanlığındaki heyet, Washington'da, ABD Hazine yetkilileri ile 8.5 milyar dolarlık kredinin aynntılan konusunda görüşmelerde bulunacak. Nemli başkanlığındaki heyetin, ABD'de yapacağı görüşmelerin 3 gün sürmesi bekleniyor. Ar-fie çalışmasına destek • ANKARA (AA) - Bazı bakanlar ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) temsilcilerinden oluşan Ekonomik Sorunlan Değerlendırme Kurulu'nun 7 Ağustos'taki toplantısında teşviklerin, etkili, verimli ve yeterli niteliğe kavuşturulabilmesi için, Araştırma-Gehştirme (Ar-Ge) çalışmalannın Başbakanlık Müsteşarhğı koordinatörlüğünde yapılmasına karar verildi. Maliye Bakanlığı, KDV iadelerindeki beklenmedik artış üzerine fırmalan incelemeye aldı İhracatta 'hayali' şüphesiHACER BOY4CIOĞLU ANKARA-Yılın ilk yansın- da ihracattaki KDV iadelerinin bütçede bütün yıl için öngörü- len 4 trilyon lira sınınna ulaş- ması, Mahye Bakanlığı'nı ha- rekete geçirdi. "Hayali ihracat olabileceğp kaygısını taşıyan Bakanlık. KDV iadelerinde ge- çen yıla göre ciddi artışlar olan 30'u aşkın firmanın ihracat bil- gilerini gözden geçirmeye baş- ladı. Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdür Vekili Osman Anoğlu da, çahşmalarda so- nuçların 1 ay içinde ortaya çı- kacağını söyledı. 4 trilyon Brahk kaynak Yetkililer, 2003 yılı bütçe- sinde ihracattaki KDV iadele- • Maliye Bakanlığı, ihracattaki KDV iadelerinin yılın ilk yansmda 4 katrilyon liraya yaklaşması üzerine harekete geçti. Hayali ihracattan şüphelenen Bakanlık, 30"u aşkın firmanın ihracat çahşmalarını gözden geçiriyor. n için 4 trilyon hralık kaynak aynldığma dikkat çektiler. Ancak yılın ilk 6 aylık bölü- münde dahi, şirketlerin baş- vurulan doğrultusunda ihra- cattaki KDV iadelerinin 4 tril- yon liraya yaklaştığına dikkat çeken yetkililer şu bılgileri verdi: • İlk 7 aylık dönemde ihra- cat 22 milyar dolara ulaştı. bü- tün bir yıl genelinde ise bu ra- kamın 40 milyar dolara çık- ması bekleniyor. Firmalann da artık, daha çok katma de- ğer yaratan ürünler ve sektör- ler üzerinden ihracat yapmayı tercih ettiğini görüyoruz. Bu olumlu gelişmelere karşın, ba- zı şirketlerin ihracat rakamla- rında normal olmayan deği- şiklikler gözleniyor. • Geçen yıla göre, bazı şir- ketlerin ihracat KDV iadesi toplamlan 5-6 kat birden art- mış. Şu anda Maliye Bakanlı- ğı olarak, bu durumda bulu- nan 30'u aşkın firmanın bilgi- lerini gözden geçiriyoruz. • Gelirler Genel Müdür Vekili Osman Anoğlu da, ko- nuyla ilgili çahşmaların başla- dığını belirtti. Anoğlu, çahş- maların 1-1.5 ay içinde ta- mamlanacağını ve bu süre so- nunda gerekli açıklamalann yapılacağmı da sözlerine ek- ledı. • Ihracatta KDV iadeleri için aynlan 4 trilyon Hralık ödeneğin, yılın ilk yansında yapılan başvurularla tüken- mesi; 2.3 katrilyon liralık kay- nak açığının da temel neden- leri arasında gösteriliyor. Öte yandan Dış Ticaret Müsteşarhğı, temmuz ayı için- de toplam 2 milyar 552.1 mil- yon dolarlık ihracat taahhüdü- nün teşvik ediünesi için 469 adet dahilde işleme izin belge- si düzenlediğini açıkladı. riık Yalmzca 17 yat limanı bulunan Türkiye, bürokratik engeller nedeniyle önemli bir genr kaynağuu iyi değeriendiremiyor. Göz anh edüenfirsat:Yat turiznri OLCAYBUYÜKTAŞ Bir süre önce Doğuş Grubu tarafından inşa edilerek hizme- te sunulan D-Marin Turgutreis yat limanı, dikkatleri, üç yanı denizlerle çevrilı ve bırbirinden güzel pek çok koya sahip Tür- kiye'de yat turizminın ne dü- zeyde olduğuna çekti. Konu- nun uzmanlannın verdiği bil- giye göre başta Koç Holding ol- mak üzere Park ve Doğuş Gru- bu'nun ilgi duyduğu sektör, ge- len turistin konaklama süresi ve harcama düzeyi göz önüne alındığında cazip bir alan. Türkiye, bulunduğu konum itibanyla Ispanya, îtalya, Fran- sa ile rekabet edıyor. Ancak, sa- hip olduğu doğa avantajlarra karşın gerek kapasite azlığı ge- rek yatınmlann yüksekliği, Türkiye'yi olması gereken nok- tadan uzaklaştınyor. Fransa, İtalya ve Ispanya, EN BÜYÜK RAKİP HIRVATİSTAN Türkiye'deki yatınm sürecinin uzun ve maliyetinin yüksek oluşunun, marina hizmeti fiyatlarını arttırdığını anlatan Ali Erkan Bezirgan, Türkiye'nin bu alanda en büyük rakibinin Hırvatistan olduğunu dile getirdi. Türkiye'dekinin aksine tüm ümanlan devletin işletriği Hırvatistan, 43 marina ve 15 bin yat kapasitesine sahip. Doğu AvTupa ülkelerine olan yakınlığının da avantajını arttırdığını söyleyen Bezirgan, Hırvatistan'da fıyatlann Türkiye'den yüzde 20-25 daha düşük olduğunu belirtti. Bu alanda bir diğer rakip ülke de Yunanistan. Liman sayısı ve kapasitesi Türidye'den az olmasına karşın, ada sayısının fazla olması ve fiyatlannın ucuzluğu Yunanistan'a avantaj sağhyor. Türkiye'de kıyılann tek bir sahibinin olmadığını dile getiren Bezirgan "Bir vaünm yapmak istediğinizde doğrudan 5-6, dolayb olarak 12- 13 bakanhkla muhatap olnıak zorunda kah>orsunuz n dedi. Akdeniz'deki yat turizminden yüzde 85'lik pay alıyor. Türki- ye'de Turizm Bakanhğı'ndan işletme belgesi bulunan 5868 deniz kapasiteli 17 yat limanı- na karşın, Fransa'da 153 bin ka- pasiteye sahip 296 yat limanı, Ispanya'da 159 yat limanı ve italya'da da 125 yat limanı bu- lunuyor. D-Marin Turgutresi Marina Hizmetleri Müdürü Gooca Balaban. yapılan araş- tırmaların Türkiye'ye kendi ya- tıyla gelen turistin ortalama ka- lış süresınin 31 gün ve günlük harcamasının 104 dolar, tekne- siz geldiği halde yat turizmini tercih edenlerin de ortalama ka- lış süresinin 11 gün ve harcama miktannın 51 dolar olduğunu söylüyor. Bu harcama miktan, herhangi bir yolla gelen 30 tu- ristin harcamasına eşit. D-Marin Turgutreis Genel Müdürü Ali Erkan Bezirgan da Türkiye'de ortalama 30 mılyon dolara malolan marina yatın- mının pahalı olduğu için fiyat- lann yüksek olduğunu dile ge- tirdi. Yatın büyüklüğüne göre gecelığinin 30 ile 250 milyon lira arasında değiştiğini söyle- yen Bezirgan, böyle bakıldığın- da Fransa. Ispanya ve Italya'ya yakın fıyatlardan söz edildiği- ni, ancak Türkiye'nin içinde bulunduğu durumu, avantaja çevirebilmesi için yannm mik- tarlannın düşürülmesi gerekti- ğini dile getirdi. Fabıikalar incelemede • îstanbul Defterdarlığı, kayıt dışılık olup olmadığını tespit etmek için 9 bin 800 işyerinde çalışma başlattı. İSTANBUL (AA) - îstanbul Defterdarlığı, 9 bin 800 civanndaki fabrikada kayıt dışılık olup olmadığını tespit etmek için mal hare- ketlerini yakın takibe alan bir çalışma baş- lattı. Çalışma kapsamm- da, ilk aşamada 300 ve üzerinde işçi çalıştıran 104 fabrika izlemeye alındı. Beş aşamah ça- hşmanın ikınci aşama- sında 200 ile 300 ara- sında, üçüncü aşama- sında 100-200 arasın- da, dördüncü aşama- sında 50-100 arasında ve son aşamada 50 ki- şiye kadar işçi çalıştı- ran fabrikalar takip edilecek. îstanbul Defterdan Kadir Boy, kayıt dışı ekonomiyle mücadele çalışması kapsamında yüzde 80'lik denetim seviyesine ulaştıklan- nı bildirdi. Boy, îstanbul Sana- yi Odası'nın yardı- mıyla tespit ettikleri büyük, orta ve küçük ölçekli 9 bin 800 civa- nndaki fabrikadaki mal hareketlerini tek tek gözlem altında tu- tarak yakından izle- meye başladıklannı söyledi. Kadir Boy, ilk aşa- mada 300 ve üzerinde işçi çalıştıran fabrika- lan izlediklerini belir- terek. "Fabrikalarda bir nevi tüm giriş çıkış- lann belgeli ohıp olma- dığı kontrol edilerek, varsa kayıt dışılığı tes- pit edilecek. Büyük fabrikalarda kayıt dı- şılık gibi bir sorun ota- cağun zannetmiyonız. Ancakbazı fabrikalar- da kaçak işçi çalısür- ma veya stopaj vergisi- ni eksik ödeme gibi so- runlar olabüir. Bunla- n tespit ettigimizde de ilgili tebliğ, yasa neyi gerektiriyorsa uygula- yacağız. îzlenen dö- nemde kayıt tutulma- dığı görülürse geçmiş dönemleri de araş- bracağız" dedi. HAT YARIN AÇILIYOR Petrol fiyaüan yükseldi LONDRA (AA) - Kerkük- Yumurtalık boru hattında hafta sonu yaşanan patlamanın ardından petrol sevkıyatmm durması, uluslararası piyasalarda petrol fiyatlannm yükselmesine neden oldu. Londra Borsası'nda Kuzey Denizi Brent türü petrolün eylül ayı vadeli fiyatı 35 sent artarak 29.16 dolara çıktı. Brent petrolü, dünya petrol fiyatlannm belirlenmesinde bir sabit nokta görevi görüyor. Irak petrolünün ihracatı, Kerkük-Yumurtalık boru hattmda petrol sevkıyatına yeniden başlanmasından iki gün sonra yapılan sabotaj sonucu, patlama nedeniyle çıkan yangımn ardından durmuştu. Petrol akışının yann yeniden başlayacağı belirtildi. { 15SENTÎSTENIYOR Düşük kurun ayçiçeği ithalatını cazip hale getirmesi. yerli üretimi tehdit edi yor. Üreticinin gözü ayçiçeği priminde Ekonomi Servisi - Pamukta ithalat uyansı yaparak prim miktannın arttınlıp 28 sente çıkanlmasını isteyen Türkiye Ziraat Odalan Birliği (TZOB), ayçıçeğınde de gümrük vergisi indirimi ve kurdaki düşüşle ithalatın cazip hale geldiğine ışaret etti. TZOB Başkanı Şemsi Bayraktar, yerli üretimin korunması ve desteklenmesi için kilo başına 85 bin lira olan destekleme priminin 15 sente yükseltilmesini istedi. Öte yandan, dün prim artışını ele alması beklenen Bakanlar Kurulu'nda konu gündeme gelmedi. TZOB Başkanı Bayraktar, yaptığı açıklamada, ayçiçeği ithalatında uygulanan gümrük vergisinin 29 sentten 12 sente düşürüldüğünü belirterek, bunun yanmda kurdaki düşüş de dikkate alındığında, ayçiçeğinde ithalatm daha cazip hale gelerek yerli üretimi tehdit ettiğini anlattı. Bu arada TARIŞ Pamuk Birliği, pamuk üreticilerine kilogramda 75 bin lira toplama hazırlık kredisi verme karan aldı. İ$ÇMNEVRENİM)EN ŞÜKRAN SONER Muhafazakâr Demokpatt!) AKP siyasal Islama farklı adres verip kendini mu- hafazakâr demokrat ilan etti ya, bizimkilerde birse- vinç bir sevinç, alkış tutuyorlar... Kırk yılın liberalle- ri, büyük sermaye örgütleri, büyük büyük patron- lar, sermaye çıkarlan adına AKP'ye tam destek ve- ririerken kendi kimlikleri, en azından görüntüleri ile çelişkiye düşmekten rahatsızlık yaşıyorlardı. Büyük medya çıkarlan adına, Ecevit hükümeti ile özellikle Özkan ve Yılmaz'la sıkı fıkı ittifakından, sonra mayasını tutturamadıklan Derviş'le yeni bir koalisyon iktidarı oluşturma planlarından hızla çark ettiler. Uzun süre iktidarda kalabileceğini düşün- dükleri AKP ve Erdoğan'ın önünü açmak üzere tam seferberier. Uzun süreli iktidar, verilen desteğin ni- metlerinden uzun süreli-garantili pay anlamına da geliyor. AKP iktidarının doğal müttefiklerinın desteğine zaten bir sözümüz olamaz. Islami sermaye, militan kadrolar iktidar nimetlerinden pervasız yararlandı- nlmanın keyfıni çıkarıyor. Yetmiyor, uzun süreli ka- lıcı başanlar için AKP yönetimi başta imam hatip- ler ve türban olmak üzere kalıcı kararlar için zorla- nıyor. Elbette kaynak sıkıntısında kaynak yaratmak üzere, (barış, af) süslü sözcüklerinin arkasında suç ekonomisine destek üzerine destek veriliyor. Hu- kuk, hak yok sayılarak yağmanın ormandan imara, özelleştirmeye her alanda kurumlaşmasının yolla- nna bakılıyor. Şaşırdığım, aklımın ermediği aydınlann, sol cep- hede yer almış önemli bir çoğunluğun AKP'ye des- tek verebilmek, kendilerini iyi hissedebilmek uğru- na, kendileri için yarattıklan gerekçeler. Şu günler- de AKP'nin siyasal Islam ve Milli Görüş'ten uzak- laşmış olduğunu, muhafazakâr demokrat(!) kimliği- ni seçtiğini, kimi solcular AKP'lilerden daha ateşli savunuyorlar. Savlannı özetlersek... "AKP, AB'ye uyum gerek- çesi ile de olsa, daha önceki iktidartann başarama- dıklan demokratikleşmeleri yaptı. En önemli adım olarak da askehere derslehni verdi. Siyasetin dışı- na itti. Yerlerine oturttu. Siyasal Islam ile de yolla- nnıaymyor. Solun yapamadıklannı yaptı. Işioyver- meye kadar vardırmak ne derece doğru tartışılır ol- sa da, desteklenmesi gerek. İmam hatiplere, türbana, islami kadrolaşmaya gelince... İmam hatipleri Inönü açtı, bütün iktidar- lar, en son da 12 Eylûl'de askeher destekledi. AKP'nin suçu olamaz. Laik eğitim istiyorsanız ço- cuklannızı imam hatiplere vermezsiniz olur biter. AKP açık giyinenleri reddetmediğine göre, türba- na hoşgörü ile bakmak zaten demokrasinin zorun- lu bir sonucu. Laikliğe, Kemalizme, cumhuriyete katı kalıplar içinde sanlmak, Türkiye'yi bir yehere götürmez.." Tabii AKP'nin ABD'nin kuyruğunda Irak işgaline katılma, şimdi de askerimizi ABD askerinin önün- de tampon yapma projelerini doğrudan destekle- yemiyorlar. Orada askerierin de aynı görüşte olduk- lan öne çıkarılmaya, sorumluluk siyasal iktidardan askertere yüklenmeye bakılıyor. Demokrasi, insan haklannda büyük umut bağla- nan AB içinde önce papaz eğitiminden, dini eğitim- den geçirilip sonra bilim, siyaset, yaşamın her ala- nına uzman yetiştırme gibi bir örneğin olup olma- dığı sorulduğunda, papaz okulları ile imam hatiple- rin aynı şey olmadıkları söyleniyor. Nedeni de an- cak imam hatiplerde üniversitelere hazırlık eğitimi- nin de verileceği çerçevesinde savunulabiliyor. Işin püf noktası da burada değil mi? AB içinde, henüz Hıristiyan ittifakı kimliği tam dağılmamış ol- sa da, Aydınlanma devrimi sayesinde kimsenin ak- lının ucundan bile, gençleri önce papaz eğitiminden geçirip sonra bilime yönlendirmek geçmiyor, geçe- miyor. Inanç alanının yaşam alanına kaydınlması- nın sadece laikliğe değil, demokrasinin özüne, in- san haklanna, bilime aykın düşeceği tartışılmaz ka- bul ediliyor. AKP iktidannın sonbaharda ilköğretimden YÖK'e, açıköğretime uzanan bir halkada siyasal islam adı- na yapmak istediğini çocuklarımız, geleceğimiz, demokrasi, insan haklan için aynntı gibi görmek, ha- fife almak nasıl bir mantık, akılcılık ya da aymazlık? Hele de iktidarlarını güçlendirmek adına, yeşil sermaye desteğine, siyasal Islam kadrolaşmasına, kuralsız, yasadışı ekonomiye açılımlarına, ekono- mik suçlan aflanna, yağmayı ödüllendiren bir dizi yasa ve kararlara suskun kalabilir miyiz? Türkiye, AKP iktidan ve Erdoğan hükümeti eliy- le, koşar adım nereye gidiyor? AB üyeliğine mi? Ha- di canım sen de... Olsa olsa ABD'nin yeni üstlendi- ği ilkel imparatorluğun, en ilkel ölçeklerdeki jandar- malığına karşı çıkamayacak bağımlıhkta, çağdaş- lık yolunda gitmeye çalışırken Islami çizgiye kayan bir yola sokuluyor. Alkış tutanlar, en azından müta- reke döneminin aydınları, basını kadar gaflet, dala- let, ihanet çizgisine düştüklerini görmeyecekJer mi? soner@cumhuriyet.com.tr işsizlik kaygı verici boyutta Çin çare anyor PEKtN (AA) - Çin'de en üst makamlarca da kaygıyla dillendirilen işsizlik sorununa çare arayışlan hızlandı. Halkın Günlüğü gazetesinin haberine göre ülkenin, özellikle kuzeydoğusundaki binlerce kişinin işsiz olduğu bölgede daha çok istihdam yaratıhnası ve sınai yapının yeniden canlandınlması amacıyla Rusya, Japonya ve Güney Kore ile ortak bölgesel pazar kurulması isteniyor. Habere göre Çin'in kuzeydoğusundaki devlete ait işletmelerin yabancı sermayeye açılması da planlanıyor. Bu yıl 6 milyon kişinin işini kaybettiği Çin'de, 8 milyon da kayıtlı işsiz var. Öte yandan, otomotiv sanayiini dünya klasmanında rekabet edebilecek hale getirmeyi hedefleyen Çin hükümeti, revizyona gitme karan aldı. Hükümet, ülkede çoğu küçük işletmeler olan 120 kadar otomobil üretici firma sayısını beşe indirip, büyük firmalarla uluslararası pazarda yer * edinmeyi hedefliyor.