Katalog

19AĞUSTOS2003SAU CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishabfo cumhuriyet.com.tr 11 İngiliz askerleri bebeği kuıtardı • Dış Haberler Servisi - İngiliz askerlen, Irak'ta bir cephane kutusunda bulduklan yenı doğmuş bir bebeğüı hayatııu kurtardılar. Yetkililer, iki askerin, kız olduğu belirtilen bebeği Basra'da bir evi ararken bulduklannı söyledi. Savoınma Bakanı, iki günlük olduğu söylenen bebeğin ölmek üzereyken bulunduğunu ancak er Damien Kenny ile Jonathan Hunt'un bebeği kurtardüdannı belirtti. Askerlerin bebeği el bombalannın arasında bır battaniyeye sanlmış olarak bulduklan ve nefes almakta güçlük çeken bebeğe yapay solunum yaparak bebeğin yeniden nefes almasını sağladıklan ifade edildi. Bebeğin annesi, çocugun, babası tarafindan cephane kutusuna koyulduğunu söyledi. Evde yapılan aramada çeşıtlı silahlar bulunurken bebeğin babası da tutuklandı. IMay ye Kusay için intikam' • DUBAİ (AA) - Arap televizyonu El Arabiye, devrik Irak rejıminin iki numarah adamı Izzet İbrahim'e ait olduğu ileri sürülen bir mektup yayımladı. Merkezi Dubai'de bulunan televizyonun yayımladığı, 30 Temmuz'da el yazısıyla yazılan mektupta, eski Irak Devrim Komuta Konseyi Başkan Yardımcısı Ibrahim, Saddam Hüseyin'in öldürülen oğullan Uday ile Kusay'ın intikamının alınacağı ifade ediliyor. Kaddafi AB'nin kapısını çalıyor • BRÜKSEL(AA)- Libya lideri Albay Muammer Kaddafi, Lockerbie kurbanlannın yakınlarına tazmınat ödemeyi kabul etmesinin ardından, Avrupa ile ilişkileri normalleştirmek istediğini belirtti. AB sözcüsü Mıchael Mann, Kaddafi'nin, öncekı gece AB Komisyonu Başkanı Romano Prodi'yi arayarak Lockerbie kurbanlannın ailelerine 2.7 milyar dolar ödenmesiyle ilgili görüşmelerdeki gelişmeler hakkında bilgi verdiğıni söyledi. Mann, Kaddafi'nin "ıstırap veren bir sayfayı kapatarak Libya'nın uluslararası toplumdaki yerini yeniden kazanma arzusunu" dile getirdiğini belirtti. 'Bin Ladin'le Molla Ömep iyi' • DUBAİ (AA)-El Kaide'nin bir sözcüsü, örgüt lideri Usame Bin Ladin ile Taleban lideri Molla Ömer'in iyi olduğunu söyledi. El Kaide'nin Afganistan"daki sözcüsü Abdurrahman El Naci, merkezi Dubai'de bulunan El Arabiye televizyonunda yayımlanan ses bandında, "Bin Ladin ve Molla Ömer iyiler" diyerek tüm Müslümanlara İrak'taki Amerikan askerlenne karşı savaşması çağnsında bulundu. El Naci, lOAğustos'ta kaydedildiği belirtilen ses bandında Amerikaiılann, Irak'ta kendi taraflannda olmalan içın tüm dünyaya yalvardığını da öne sürdü. Irak'ta art arda gelen sabotajlann ve eylemlerin arkasında aşiretlerden köktendincilere kadar pek çok grup var îşgalciyeherkoldansaldınDış Haberler Senisi - Irak'ta Kerkük- Yumurtahk petrol boru hattı ile Bağ- dat'ın ana su borulanna düzenlenen sa- botajlar ve bir cezaevıni hedef alan sal- dın, işgal yönetimine yönelik eylemlerin yeni bir döneme girmiş olabileceği şek- linde yorumlanıyor. New York Times gazetesi, saldınlann "sKil hedeflere yönelmesrnin, Irakı is- tikrarsıziaştırmaya yönelik yeni bir "tak- tik" olarak değerlendirilebileceğini yaz- dı. Nedenleri ve kim tarafindan gerçek- leştirildikleri bılınmese de. boru hatlan- na yönelik sabotajlar ve cezaevi saldın- Aşiretler, Saddam Hüseyin dönemindeki ayncalıklannı istiyor. Savaşta yakınlannı yitiren bazı aşiretler ise intikam peşinde. Eski istihbarat ve güvenlik birimlerınde çalışan şimdiyse gizli gruplara dağılan 30-50 bin kişi ile köktendinciler de saldınlarda etkin olan diğer gruplar. sı gibi eylemler sonuç olarak ülkenin is- tikrara kavuşmasını önlüyor. Cezaevi saldmsının ardından hastane- deki yaralı mahkûmlan ziyaret eden ge- çicı Hükümet Konseyi üyesı Samir Şakir Mahmud Sumeydi. "Buradan çıkarabü- diğim tek sonuç, yollannı kaybettikkridir. Saldırganlann bir stratejisi yok. Sadece kargaşa yaratmak istiyorlar" dıyor. Bağ- dat Beledıye Başkanı Yardımcısı Faris Abdülrezak El Asam patlayan su borula- nnın tamin ıçın çalışmalann sürdüğünü. onanmın zaman alacağını açıkladı. Petrol için muhafız gücü Bağdat'ta bulunan işgal yönetimi yet- kilileri, geçen günlerde bir özel şirketle 6 bin 500 kişilik muhafız gücünün pet- rol bölgelerini koruması için anlaşma yaptıklannı açıkladılar. Bazı kaynaklara göre, petrol boru hat- lannın gü\ enliği sorununun çözümü, aşi- retlerden geçiyor. Kerkük yakınlanndaki kntık petrol sahasında 300 bin kişilik bir aşiretin liden Şeyh Hatenı ElAssi ElUbey- di ile görüşen AFP muhabirinin izlenim- leri, bu görüşleri destekler nitelikte. Muhabir, hafta sonu Kerkük- Yumurta- lık boru hattına düzenlenen saldınnın bu ELEKTRJK YOK. UYKU YOK Elektrik, Irak halkını uykusuz bırakan bir sorun. 50 derecede seyreden ağustos sıcaklannda klimalar ve vantilatörler çalışmıyor. Savaştan önce de elektrik üretimi, ihtiyacın altındaydı. Saddam Hüseyin yönetimi, sadece başkent Bağdat'ta gerekli enerjiyi sağlıyordu. Elektrik sorununun, kablolardaki bakır tellerin sistemli bir şekilde çalınması nedeniyle yaşandığı, hatta ülke dışına kaçınlan bu bakınn dünyadaki bakır fiyatlannı etkilediği belirtiliyor. Geçici Hükümet Konseyi, yeniden yapılandırma için aynlan 680 milyon dolarlık bütçenin 229 milyon dolannın elektrik sisteminin yenilenmesi için kuilanıiacağını açıkladı. Iraldımn canına tak eden sorunlar 1VA ilyonlarca Iraklı, yaşamınj sürdürebilmek için büyük zorluklar çekiyor. Yakıt, elektrik ve su gibi yaşamsal ihtiyaçlannı karşılayamıyorlar. Bu sorunlar ülke genelinde protestolann artmasına neden oluyor, yaz sıcağına kanşan öfkeli sesler giderek yükseliyor. işgal yönetimi ve geçici Hükümet Konseyi, ülke ekonomisinin yoluna koyulması için yürüttükleri faaliyetleri halka anlatmayı beceremediklerini kabul ediyorlar. X/ünya Bankası ve Birleşmiş Milletler, ekim ayında yapılacak olan Irak Konferansf na sunulmak üzere bir "ihtiyaç Kstesi" hazırlıyorlar. The Guardian gazetesi, irak'taki mevcut sorunlann ele alındığı geniş bir derlemeye yer verdi. 16 Ağustos tarihli derlemede, bazı İngiliz uzmanlann, Irak'taki yeniden inşa sürecinin Kosova ve Afganistan'dan daha kısa sürebileceğine inandıklan belirtiliyor. VARLIK İÇİNDE YOKLUK Irak bir petrol ülkesi olmasına karşın ülkede petrol kıtlığı yaşanıyor. Geçen hafta sonu Basra'da petrol sıkıntısı kent halkının ayaklanmasına neden oldu. Benzin, dizel ve LPG gibi işlenmiş petrol ürünleri ithal ediliyor. İşgal yönetimi yetkilileri, üretimin arttığım ve günde 1 milyon varilin üzerinde petrol çıkanldığını açıklarken petrol boru hatlanna yönelik sabotajlar. petrol sevkıyatının durmasına neden oluyor. Son olarak geçen cuma Kerkük-Yumurtahk hattında ortaya çıkan yangın nedeniyle kuzey petrollerinin sevkıyatı durmuştu. PetroJ sektöründe yaşanan yolsuzluklar ile boru hatlan ve rafinerilerden yapılan petrol hırsızlığı da büyük kayıplara yol açıyor. SUÇ ALDI BAŞINI CİTTİ Iraklıların belki en büyük derdi güvenlik. Saddam Hüseyin"ın de\Tİlmesinin arduıdan polis devletinin demir yumruğu ortadan kalktı ancak bu kez insanlar kendilerini beklenmedik bir suç dalgasının ortasında buldular. Cinayetler, soygunlar, tecavüz ve araba kaçırma gibi suçlar sıradan hale geldi. Yetkililer suç oranındaki arhş için, insanlann yağmanın tadını alması, Saddam yönetiminin ortadan kalkmasının yarattığı boşluk ve de\ıik yönetimin geçen ekimde çok sayıda suçluyu serbest bırakmış olması gibi gerekçeler sıralıyor. 300 bin kişi susuz haldı Ülkenin çoğu çöl olmasına karşın Irak'ta eksikliği hissedilmeyen tek şey su olarak görülüyordu. Dicle ve Fırat nehirleri ülkenin tümünde ihtiyaç duyulan suyu sağlıyordu. Ancak su dağıtımı elektriğe bağlı olduğundan elektriğin bulunmadığı bölgeler artık su alamaz oldular. Son olarak Bağdat'ta su borulannı hedef alan saldınlann ardından ise su sorunu daha farklı bir boyut aldı. Kentte sel baskınlan olurken 300 bin kadar Bağdath, 50 derece sıcaklıkta ikinci susuz gününü geçirdi. Kanalizasyon sistemi ise ayn bir sorun. Kanalizasyonlann bütün atıklan nehirlere akıtılıyor. Ancak savaşta zarar gören tesisatın yüzde 80'inin onanmının tamamlandığı da kaydediliyor. HASTANELER KAPANIYOR İrak'taki hastaneler, insanlann başına bir şey geldiğinde gidilecek en son yer olarak görülüyor. Çok pis ve harabe görünümlü hastane binalan, savaşın son döneminde yağmalanmış ve tüm sağlık ekipmanı çalınmış durumda. Elektrik kesintisi, bırçok aİanda olduğu gıbı hastaneler için de ciddi bir sorun oluşturuyor. Enerji yetersizliği, hastanelerin kapanmasına neden oluyor. Yetkililer, Irak'ın diğer Ortadoğu ülkelerindeki sağlık hizmetleri seviyesine ulaşmasının beş yıl alacağını belirtiyorlar. Irakta bulunan Kızılhaç ekipleri, çalışanlanndan birinin temmuz ayında Hille yoiunda öldürülmesi üzerine. ilkyardım çalışmalanndan geri çekilmiş durumda. YOLLAR CÜVENLİ DEĞİL Irak'ta mal taşımacılığı, savaşta göreli olarak daha az zarar görmüş yollar üzerinden yapılıyor. BM. ülkenin her bölgesine yakıt ve su tanklan göndenneyi başarsa da yollarda genel olarak güvenlik kaygısı sürüyor. Ümmü Kasr Limanı'nda yolcu gemilerine yönelik gümrük hizmetlerinin başladığı kaydedılirken Bağdat ve Basra havaalanlannda güvenlik ihtiyaçlannın giderilmesi için çalışmalar sürüyor. Savaşta yıkılan bazı köprülerin yeniden inşası için de çalışmalar devam ediyor. bölgedeki Sünni Müslüman aşiretlerin Saddam Hüseyin dönemindeki ayncalık- lanna yeniden kavuşma isteğiyle ilişkili olduğuna işaret ediyor. Kerkük ve Baici arasındaki Irak'ın en bü- yük petrol rafinensinin ve 8 boru hattıyla 3 enerji nakil hattının yer aldığı bölgenin güvenliği Saddam Hüseyin döneminde El Ubeydi aşireti tarafından sağlanıyormuş. El Ubeydi, daha önce aşiretine bağlı 700 kişinin petrol tesislerinin güvenligini sağ- lama işinde çalıştığını ve her birinin ayda 200 dolar aldığuıı anlatıyor. ABD yönetimi ile 20 Temmuz'da yapı- lan ve 3 aylık süreyi kapsayan bir anlaşma ile aşiret yeniden güven- lik konusunda rol üstlenmiş du- rumda. Ancak, ABD ordusu El Ubeydi'nınyalnızca lOOadamı- nı işe almış ve aylık olarak da 100'erdolarveriyor. Butablonun değişmesi gerektiğine inanan El Ubeydi, Saddam Hüseyin döne- minde ramazan bayramlarında kendisine aynca 1000-2500 do- lar verildiğini aktanyor. 'İşslz kaldılar' 600 aşiret üyesinin işsiz kaldı- ğını sık sık yüıeleyen El Ubeydi, boru hatlanna yönelik saldınlan kendi aşiret üyelerinin yapmış olabileceğini söylüyor. Ancak, bu koşullar devam ettiği sürece, on- lan cezalandırmayı düşünmediği- ni de ekliyor. AFP muhabiri, El Ubeydi'nin bugünkü sözleşme- den memnun ohnadığını ve söz- leşme koşullannın değişmemesi durumda "saldınlann süreceğini düşündüğüııü" aktanyor. Konuyla ilgili görüşüne başvu- rulan ABD'li Tümgeneral Ray Odierno ise "Bonı hatlaruun güvenliği için aşiretlerle işbiıiiği yapıyonız, bu en etküi yol" diyor. İrak'taki saldınlann ve işgal güçlerine yönelen şiddetin kay- naklanna ilişkin olarak BBC'nin Londra'dayaşayan h"aklı sosyo- log Faleh Cabar'a dayanarak sunduğu değerlendirmede, önce- likle işgale yönelik şiddetin art- tığı vurgulanıyor. Şiddetin birbirinden çok fark- lı ve hatta zaman zaman birbi- riyle çelışen odaklardan kay- naklandığı belirtilirken eski dö- nemde ayncalık sahibi olan aşi- retler, şiddet olaylannda önem- li bır figür olarak görülüyor. Savaş sırasında ve sonrasında yakınlannı yitiren kimi aşiretle- rin ise intikam duygusuyla saldı- nlaragirişebildiğiaktanlıyor. Sal- dınlarda etkin olan bir başka önemlı kesim, eski istihbarat ve güvenlik birimlerinde çalışan 30- 50 bin kadar görevli. Bu kişilerin, ordu ve içişleri bakanlığının da- ğıtılmasının ardından yeraltına çekilerek gizlı gruplara dağıldık- lan kaydediliyor. Vahabiler de var Değerlendirmede, Vahabilerin de bir başka etkıli grubu oluştur- duğu belirtiliyor. Islam toprakla- nna giren, Müslüman olmayan- laria savaşmanın her Müslümanın görevi olduğuna inanan kökten- dinciler, ABD'yi baş düşman ola- rak görüyorlar. Arap gönüllülerin de saldın eylemlerinde belli bir rolü oldu- ğuna değinilen makalede, Ür- dün, Filistin. Suriye ve Ye- men'den gelen "Islam savaşçıla- nnın" sayısı 6-7 bin kişi olarak veriliyor. Irak'ta gölgesinden bile korkar hale gelen Amerikan askerlen gazeteci Mazen Dana'yı öldürdü Kamerayı roketatar sanıp vurdular ÖDÜLLÜ KAMERAMAN - Reuters ajansına çalışan ödiillü kameraman Dana'nın son görüntüleri "cezaevi önünde Amerikan tankının kendisine doğnı ilerieyişL, tanktan birkaç el ateş açılması ve kamerasının yere 1 oldu. (Fotoğraf: Af») DışHaberterServisi- Pentagon. irak'taki ABD askerlerinin. Re- uters haber ajansı için çalışan bir kameramanı öldürdüğünü kabul ederken, gazetecinin kamerasının askerler tarafindan roketatar sa- nıldığı bildirildi. Gazetecileri Koruma Komitesi, Filistinli ga- zeteci MazenDana'nın (43) öl- dürülmesiyle ilgili soruşturma başlatılmasrnı istiyor. Dana, Bağdat'ın batısında ABD güçlerinin kontrolünde bulunan ve cumartesi gecesi havan topu saldı- rısına uğrayan Ebu Garib Cezaevi dı- şında çekim yaparken bir Amerikan tankındaki askerlerce vurularak öl- dürülmüştü. Dana'yı "eniyikame- ramanlanmızdan biri" olarak ta- nımlayan Reuters ajansı, ödüllü ga- • Olayı doğrulayan ABD ordusu. Amerikan askerlerinin. "RPG roketatanyla kendilerini hedef aldığuıı düşündükleri bir kişiyi vurduğunu, ancak bu kişinin Reuters kameramanı çıktığmı" söyledi. zetecinin çektiği son görüntülerin, "cezaevi önündeABD tankının ken- disinedoğruilerleyişi,tanktan birkaç el ateş açılması ve kamerasının yere düşüşü" olduğunu duyurdu. ABD ordusu, gazetecinin kame- rasının askerler tarafindan roketa- tar sanıldığını açıkladı. Genelkur- may Başkanlığf ndan bir sözcü, Amenkan askerlerinin, "RPG roke- tatanyla kendilerini hedef akhğını düşündükleri bir kişiyi vurduğunu, ancak bu kişinin Reuters kamera- manı çıknğun" söyledi. Olayla il- gili soruşturma başlatıldığını ve "çoküzgün" olduklannı kaydeden sözcü Albay Guy Shields, gazeteci- lenn Irak'taki ABD askerlerinin si- nirli olup ohnadıklan yolundaki so- rusuna "Evet, çünkü sürekü saloV nya uğruyoruz" yanıtını verdı. Cün ısığında vurdular Dana ile birlikte çalışan gazeteci arkadaşı Nailel Şyukhi, olaydan ön- ce kendisinin cezae\i yakınmdaki bir Amenkah askere, bu- yetkiliyle gö- rüşüp görüşemeyeceklennı sorciıığu- nu ve ret yanıtını aldığuıı anlattı. Olayın öğleden sonra, gün ısığında meydana geldiğine dikkati çeken Şyukhi, "Bizi gördülerve kiın oldu- ğumuzu, ne yapüğımızı bilrvorlar- dı" dedi. Şyukhi, şöyle de\am etti: -Çekinıi yaptıktan sonra aracı- mıza döndük, tam gidecektik ki. bir tankm başuu çektiği bir konvoy gel- di Mazen, görüntü alnıak için araç- tan çıkâ.Bu sırada netbir şekildegö- rülebflrvorduk. Tankm içinden bir as- ker bizeateş açü. Benyere\atnm, Ma- zen'in çığhğun duydum ve göğsünü tuttuğunu gördüra" Dana'nın daha sonra askeri has- taneye kaldınldığı, ancak yolda öl- düğü açıklandı. Gazeteciler, Ebu Garib Cezaevi'ne düzenlenen ve 6 Iraklının öldüğü, 59'unun yaralan- dığı ha\an topu saldmsının ardından çekim yapmak ıçın bölgeye girmış- lerdi. Dana'nın ölümüyle Irak sava- şınuı başladığı 20 Mart'tan bu ya- na öldürülen gazeteci ya da yardım- cüannın sayısı 19 'a yükseldi. Dana, öldürülen 2. Reuters kameramanı. Evli ve 4 çocuk babası olan Da- na, 2001'de Gazetecilen Koruma Komitesi tarafindan, El Halil'deki ça- lışmalanyla Uluslararası Basın Öz- gürlük Ödülü'ne layık görühnüştü. Gazetecileri Koruma Komite- si'nden yapılan açıklamada "Ma- zen'in Bau Şeria'da, son olarak da Irak'ta çabşma altında. gerekügin- de riske giren karaıiı bir tanık" ol- duğu belirtıldi \e ABD ordusun- dan tam bir soruşturma istendi.