Katalog

SAYFA CUMHURİYET 28 TEMMUZ 2003 PAZARTESİ 14 KULTUR kultur@cumhuriyet.com.tr Ibrahim Safi'mn desenleri gözlemle görsel bellekte kayıt tutma alışkanlığınm yeni bir örneğini oluşturuyor izginin soluksuz dolaşımı Ö. Naci Soykan'dan 6 kitap Felsefe okumaya davet BMER HMİ SOtKft» TÜRKİYE'DHİ FELSEK MANZARALARI 1 1 Kiiltür Servisi - ln- sancıl Yayınlan felse- fe dızısıne Turkı- ve'nın onemlı felse- fecılennden Ömer N T aciSoykan'ın6kı- tabını ekledı 'Tür- kije'den Felsefe Manzaralan 1-2-3', '4rayışlar: Felsefe Konuşmalan 1-2' ye Gönülden Dile Öz Sörier' adıyla ya- yımlanan kıtaplarda Soykan'ın felsefe ana- hzı yer alıyor 'Türkiye'den Felsefe Manzaralan'nda ya- zar Turkı>e de felsefe yapma çalışmalanna katkı sağlamaya çalışıyor Okurlannı kendı yanıtlannı aramaya çağıran Soykan. sorun- İann felsefı nesneleştınne tarzında venlme- sı gerektıfuıı belırtıyor Felsefe yapmamızın nedenı, yaşıyor oluşumuz ıse yazılanlann yaşam sorunlanmızı karşılaması ve onlara tanıkhk etmesı gerek- tığını duşunerek "ken- dishle ilgüenmemizi is- teyen bir toplumda ön- cetikleanalizimizi ken- di toplumumuza çe- virmeByiz" dıyor 'Felsefe Konuşma- lan'nda felsefenın dı- ğer duşunme bıçım- lerınden aynldığını ve filozofiın beklentisının pay- laşılan ustan ıbaret olduğunu anlatırken fel- sefenın bu ozelhğını yaşama, ınsana ve dun- ya sorunlanna sırtını donerek yenne getıre- bıleceğını belırtıyor Yazar bu donuşumun ancak dıl aracüığıyla mumkun olabıleceğı- nı de eklıyor Turkçenın eşlığınde dûnyada- kı yollara okuru davet eden yazar, okuru du- şunmenın ıçıne çekı- yor Ozdeyış kıtabı nıte- lığı taşıyan 'Gönül- den DBe Öz Sözler' ıse Soykan'm 50 yı- lı aşan bir yaşam tec- rübesının okura su- nulmasını ıçenyor Kendısıyle yapılan konuşmalan konu- lanna gore gruplandınp okuyucuya sunan yazar, farklı ınsanlann de- neyımlennden yararlanmanın bılgı dağarcı- ğına olan yarannı goz onune alarak bu ça- hşmasına başladığını ıfade edıyor Duşundur- menın yanı sıra keyıf vencı yonu olan kıtap okuyuculanyla buluşmayı beklıyor KAYAOZSEZGİN Desen ıçın soylenmış olan butun ovgu do- lu sozler bırer "aforizma" olmanın otesınde, çızgının reddedılemez gucune ınancı dıle ge- tıren ve bu ınancın, kuşaklar arasındakı ıletı- şım payını vurgulayan *ongoru"lu satırbaş- landır O nedenle de onemlen bugune kadar tartışılmamış, ıçerdıklen anlam uzennde soz bırhğıne vanlmıştır Işın abc'sı orada başlar çun- ku Desen kendısınden beklenen ışlev ı yen- ne getırmışse, bır başka deyışle sanatçısınm gucune "haktavla" tanıkhk edıyorsa, onun uzennı orten malzeme ne olursa olsun, solu- ğunu hıssettıren altyapısal çızgıye borçludur bu gucunu oncelıkle Boya, altındakı bu taşı- yıcı elemanla varlık gostergesı olabılır Kafkas kokenlı olan tbrahim Safi'nın (1898- 1983), Turkıye'ye geldıkten sonra \e olumu- nu ızleyen yıllarda duzenlenen sergılennde, desen çalışmalannın hemen hıç yer almamış olmasmı, onun bu çalışmalannı hep gızh tut- muş olmasına ya da saklamaktan yana bır tu- tum gostermemış olmasına bağlamak ne de- receye kadar doğru olabılırdı Desenlen, ser- gılenecek bır "dûzey " aşamasında gormemek, aslında Ibrahım Safı kuşagının değışmeyen ve neredeysepaylaşılanbırtutumuolmuştur De- senler sergılenmez, çunku onlar boyaresme (pentur) goturen "ara" çalışmalardır, resmın "namus"u da olsalar, bu namus dışa vurula- cak turden ve gehşıguzel sıralı-sırasız sergı- lenecek bır "meta" değıldır Gerekıyorsa. ser- gılenmelenne ve ortaya senlmelenne, zama- nı geldığınde "birileri" karar verebılır Bu hak, belkı de salt onlann tasarrufundadır sıradan Insan portrelerl... Ibrahım Safı ıçın de bu durum. bundan fark- sız olmamıştır Olumu uzennden yırmı yıl gı- bı uzun sayılabılecek bır zaman geçtıkten son- ra -nasıl olmuşsa- elınde bu desenlerden ol- dukça onemlı sayıda bınkım toplamış olan Enver Taü Çetin, yuz ellı dolayındakı ırılı ufaklı çızunı, Istanbul'da bır galennın salon- • Boya resımlennı yakından tanıdığımız Ibrahım Safi'nın desenlen bugüne kadar sergılenmemıştı Kapanan dönem ıçinde ılk kez sergılenen desenlen tbrahim Safi'nın aynı zamanda usta bır çızım yeteneğımn olduğunu da ortaya koymakta. lannda gostenme sundu da, resım meraklıla- n sanatçının bu yanını tanıma olanağına ka- vuşabıldı Kurukalem, keçekalem, çını murekkebı, tu- kenmezkalem \ e ender olarak da suluboya ıle yapılmış bu desenler, toplu halde gozden ge- çınldığınde, başta yakın dostu Naci Kalmu- koğhı'nun aynı rurdekı çalışmalarında goru- len, gözlemle gorsel bellekte kayıt tutma alış- kanlığının yenı bır orneğını oluşturuyor Ge- ne de Safi'nın bu ışlennde Kalmukoğlu'nun bıraz "afimane" çızgılerle bezelı olan çalış- masından oldukça farklı bır sanatçı vızyonu bulunduğu kuşku goturmez Ibrahım Safı, Kalmukoğlu'nun yaygın bıçımde çızgılenne taşımış olduğu "figur" \e genç kadın ımge- lennı epeyce aşan bu ımgelenn albenılı ya- pısından çok, sıradan ınsan portrelenne on- celık tanıyan bır yaklaşımla çızgı arkadaşın- dan aynlıyor Yolda rastgele karşılaştığı, ya- şamında tanıma olanağı bulduğu ınsanlann çeh- relenne, bırer temaşa belgesı olarak bakıyor gıbı Ama bakıp geçmıyor >a da kaçan bır anın fızyonomı topografyasını belgelemış ol- makla yetınmıyor, kımı zaman Mahmut Cu- da nın portre desenlennde dıkkahmızden kaç- mamış olduğuna ınandığım bır portreler ga- lensı oluşturmak ıstercesıne, benlık \e go- runtu arasında koşutluklar aramaktan hoşla- nıyor "Eccehomo''dercesıne gorunurdekı çeh- renın gorunmeyen ama duşunduren fa \apı r> sı- nı saptamaya çalışıyor Portrecı kımlığını one çıkarmasında bu tıtızlığı rol oynamış olma- hdır Osmanlı saray yasamının flgurlerl Istanbul ızlenımlennın yanı sıra, ıçmde to- resel yaşam geleneklenne duyduğu ılgının \ e Osmanlı sarav yasamının tıpık fıgurlennı bel- geleme çabasının urunu sayabıleceğımız not- lara da raslanıyor bu desenler arasında Mes- leğının ıncelıklennı yansıttığı bu çızımler tb- rahım Saffnın ıçınden geldığı kulturun aynn- tıcı degerlennı kapsamaktan uzak değıl \n- cak Istanbul da Guzel Sanatlar Akademı- sı'nde, Namık İsmail atolyesınde 1920"lı yıl- larda gorduğu ek eğıtımın de katkısıyla ola- cak, sanatsal vırtuozıte, onun kışılığınde çağ- daşlık çızgısını serbest bıçımde uygulama be- censıne de eşlık edebılmıştır Aynntıya faz- laca ınmeksızın, çızgının coşkulu v e kıvrak ka- raktennı one çıkarma yonunde tıtızhk goster- mış olması, sanınm başka turlu açıklanamaz 1983'te, yanı aramızdan avnldığı yıl Oda- kule'de "100. kişisel sergi" adı altında duzen- lenen kapsamh sergısını anımsıyorum O ser- gıde, şımdı gormekte olduğumuz desenlen açısından, bırer ara çalışma ozellıgı ıçeren kuçuk boyutlu boyaresımlen çoğunluktaydı Sonrakı yıllarda sanat pıyasamızda aranan ve alıcı bulan bır sanatçı kımlığını hep taşı- yor olmasmda bu sergının onemlı bır katkı- sı olduğu goruşunde\ ım Ancak onun resmı- ne ılgı duyanlann bu desen sergısını gorduk- ten sonra, Ibrahım Safı'yı daha ıyı değerlen- dıreceklen de muhakkak Boylece bır kesım tarafından, bıraz da dudak bukulerek karşılan- masının haksızlık olduğu da fark edılmış ola- caktır sanıyorum Ünlü piyanist Fazıl Say, Çin asıllı koreograf Shen Wei ile New York'ta güç birliği yaptı Yeteneğiyle herkesi etkiledi GÖHÜLDEHDİU ÖZ SÖZLER | «5* flrkrft rt Kültür Servisi - 2003 Lincoln Merkezi Festrvalı nın en buyuk projesı çarşamba gecesı gorkemlı bır temsılle yaşandı La Guardıa Konser Salonu ndakı gecede unlu pıyamst Fazıl Sa> ve Çın asıllı koreograf Shen Wei buyuk alkışlarla karşılandı l\ew York Tûnes'ta çıkan 25 Temmuz tanhlı yazısında konser ızlenımlennı kaleme alan Aıuıa Kissdgoff. programa katılan Sa\'ın \e Shen VV'ei Dans Sanatian topluluğu nun başansını bu haftakı koşe yazısında anlattı Şıu^el. curetkâr, buyuleyıcı ve alışılmamış danslann yaratıcısı Shen Weı'nın koreografısını ve sahne tasanmını yaptığı danslarla Say'ın yorumladığı Stravinsky nın 'Bahar Ayini' ıçın ıkı buyuk sanatçının guçlennı bırleştırdığını soyledı "2003 Lincohı Merkezi Festiv-ali'nin, en \-araoci donık noktalanndan biri Çin asılh koreograf Shen VVefnın programıvdı demek kesinlikk risk ahnak değfldir. La Guardia Konser Salonu temsil sonunda çoğu genç izleyicDerin alkışlarrvla bir zaferin habercısndi. Shen Wei, en az kendısı kadar ozgün olan ünlü Türk piyanist Fazıl Say Ue güçbirligi yaparak Stravinsky'nin 'Bahar Avırunın tum onyargılardan farklı bir \ersivonunu sunuyorda Hareket, muzik ve alanuı düzenlenmesi geleneksel anlamlann ötesinde bütünlenmiş; modemist simge olarak fazlaca ışlenmış esere şaşıröcı \e nesnel bir yaklaşım kazandırrruştı." Bale ve pıyanonun ıç ıçe geçtığı temsil boyunca pıyanosuvla sahnede bulunan Sa> ın danstakı hareketın bır parçası olduğunu anlatan KısselgofT geometnk zemın ve buğulu bır mekânda sunulan 'Bahar Ayını nın en heyecan vencı yanlanndan bınnın Say'ın performansı v e gucu olduğunu vurguladı Kısselgoff "Stravinskv 'nin iki piyano için düzenlediği 'Bahar Ayini'nin bir piyanist tarafından nasıl cahnabileceğini gösterdi. Ozel piyanosuvla daha once çalıp kavdettiği partisyonlarla şimdiki çahşını bütünlüyordu" dedı Baştan sona Fazıl Say'ın ışın ıçinde bulunduğunu behrten Kısselgoff, sanatçının dansçılara donuk yuzuvle kâh ayağıyla tempo tutarak, kâh pıyanosunun tuşlannda dolaşarak farklı performansına dıkkat çektı Olağan orkestra >orumlanndan çok farklı olan tınılar gorkemlı bır tıtreşımle sona erdı Fazıl Say, La Guardia Konser Salonu'nda 'Bahar Ayini'ni seslendirdi HAFTANIN SANAT ÇİZELGESİ A Sanat Nişantaşı Kültür Merkezi'nde açılan 'Uluslararası Yaz Sergısi' ağustos ayının sonuna kadar görülebilecek. Sergide yaprtlan yer alan sanatçılar arasında Halim Çeliker, Utku Varlık, Gouttin, Omer Uluç, Peter Hrist, Yuri Riçkov, Massound, Mıchel Rico da bulunuyor. (0 212 234 73 72) • Fotografevı - Koç Allıanz la Bırıkımler 1 ^ ^eu^o» a dek • Gırgın Piyano ve Sanat Galensı nde kamıa resım \5 E\ lul e kadar (0 212 22'0^ 2H} • Tıjen Çetıner resım 2 Agustos a dek Şışiı Beledi)esı nın Esentepe Mava Bınası ndakı sanat fuavesınde • Aydan Bırdevnm beramık 2 <\ğustos a dek \ akıfbank kemal Sunal Sanat Merkezi nde 10 212 292)0 li) • 'Mekân Yaratanlar' - karma 7 agustos a dek Platform Garantı Guncel Sanat Merkezi nde 10 212 23122 38) • 'An - Anı - Anımsa' LPSD ÜKelen Fotoğraf Sergısi 1 E\lu! e kadar - UPSD Sanat Merkezı nde 10 212 24' 62 83) • 'Taslak ve Desen'den Resme Yolculuk' ' 1 Ağustos a dek Sabancı bnıversıtesı Tuzla Kampu^u nda (0 212 292 11 13) • 'Anadolu'da Bûyü ve Inanışlar" 16 Ağustos a kadar Yapı Kredı Vedat Nedım Tor Muzesı nde W 212 252 4~ 00) • 'Ikı Dunya Arasında' fotoğraf - 30 Ağustos a kadar tstanbul Fotoğraf Merkezi nde lO2'2 2W !l 60) • Selçuk Gunş<k - Topkapı Sarav ı Keçe Sergısi 1" Evlul e kadar Topkapı Sarav ı MuzeM nde (II212 266 06 S0) • Emrah Kangal fotoğraf 8 Ağustos a kadar Fotografev ı nde ı0 2 '2 249 02 02i • Başak Devnm Yıldız resım 2 Ağustos a dek De\ let Guzel Sanatlar Galerısi nde (0 212 243 M)i3) • Emıne Güvenış Pamuk resım 2 Ağustos a dek Devlet Guzel Sanatlar Galensı Mudurlugu nde (0 212 :?•/? W 5i/ GÖSTERİ SÖVLGSİ • Istlklal Caddesı nde \ apı Kredı Yavmlan nın duzenledıgı ^vşeOrhon un lz-len ım adlı etkınlıgı perşembe gunu 12 30 da ızlenebıhr ı()212 2)2 4' 00) • İFSAK ta çarşamba gunu 19 30 da Doga Fotoğraıçılan Grubu Etkınlıgı nın dıalar eşhğınde sovleşısı perşembe gunu 19 30 da Ozlem Şımşek v e Meral Candan ın \.uk konulu savdam sostensı ızienebılır (0 212 212 42 01) • Beyoglu Sıneması nda Alım Şenf Onaran A.msına bugunl2 1^ 14 30 16 4> 1900 21 İS te Ron Fnche ın Baraka varm 12 00 15 00 18 00 21 00 de Lars von Trıer nın Dalgalan A.şmak çarşamba gunu 11 30 14 00 16 30 19 00 21 W da Julıe Tavmor ın Fnda perşembe gunu 12 l i 14 30 16 4-. 19 00 21 1; te V\ ım \\ enders ın Buena N ısta Socıal C!ub adlı fılmlen gctenlecek <0 212 2^1 32 40) • Tanh Vakfı Darphane Bınalan nda Jerzv Grotowskı \e Thomas Richards Çalışma Merkezi nın Kesışen \ollann İzınde proıesı kapsamında \arm 20 30 da belgesel fılm gostenlecek (Bıleto. 0216434 h ^5) M Aya Inni de Jerzv Grotovvskı \e Thomas Rıchards Çalışma Merkezı nın Kesışen \ ollann izınde projesı kapsamında yarın çarşamba cumartesı gunlen 1S 00 de Aksıvon çarşamba cuma cumartesı v e pazar gunlerı2100de Kalan Son Nefe^ cuma\e pazar gunlen 23 '0 da tkız \ aratım Surecınde Bır Aksıvon adlı gostenler ızienebılır (Bılenx 0 216 414 /"> v> • Tunel Meydanı nda Yapı Kredı kultur Sanat Yavmcılık tarafından varın 12 30 da duzenlenecek olan Oğle Pavdosu Konsen nın konugu Gramofon H)2l2 2*2 4~'00) • ENKA Odrtoryumu nda vann 21 15 te Muammer Ketencoğlu nun Balkanlar dan Halk Turkulen adlı konsen dınlenebılır (0 212 2'6 22 14 209) • Cemıl Topuzlu Açıkhava Sahnesı nde 14 Most \çıkha\a K.onserlen kapsamında çarşamba gunu 21 00 de \ asılıs Saleas &. Laço Tavfa cuma gunu 21 00 de Bulutsuzluk Ozlemı cumartesı gunu 21 00 de Ahmet Ozhan konser \ erecekler (Bıletn 0 ^ 16 434 1* >V Cemil Topuzlu Açıkhava Sahnesi'nde '14. Most Açıkhava Konserleri' kapsamında pazar günü saat 21.00'de Bülent Ortaçgil bir konser verecek. (Bılehx 0 216 454 15 55)