Katalog

SAYFA CUMHURİYET 23TEMMUZ 2003 ÇARŞAMBA JVLJJ-JJ. L J İ \ kultur@cumhuriyet.com.trA"* J V L J L 1 L J H kultur@cumhuriyet.com.tr Petros Markaris, yeni kitabında bir cinayet masası şefinin tatilde yaşadığı ilginç olayları anlatiyor PolisiyenintoplumsallığıNENAÇAIİDtS PetrosMarkaris'inülkemızde çıkan ikinci polisıye kitabı Alan Savunma- a (Can Yayınlan) daha önce yayım- lanan Gece Bülteni'nin devamı nite- liğinde. Uzun yıllardır tatile çıkma- yan komiser Haritos'un eşının baskı- lan sonucunda birlikte tatile çıkma- lanyla yaşanan talihsiz kazalan ele alan kitap, Atına'yı, Atina'nın gün- lük yaşamının çarpıklıklannı da an- latiyor. - Haritos bir kahramandan çok, SJ- radan bir cinayet masası şefine ben- ziyor. Neden bu kadar sıradan bir kab- raman yarattinız? PETROS MARKARİS - Haritos anılannı yazmıyor, günü gününe Ati- na'yı yaşıyor. Cinayetten başlayarak trafiğine kadar, bugünkü Atina'nın kötü yanlannı dıle getiriyor ve dur- madan yorumluyor. Öte yandan Ha- ritos'un sıradan bir adam olduğu doğ- rudur. Amacım da buydu. Üstün ze- kâlı, her soruya bir yanıtı olan, 'Her- cule Poirot' tipı özel dedektflerden hiç hoşlanmıyorum artık. Benim tanıdı- ğım polisler orta halli, orta zekâlı, sı- radan kişilerdır. Ne beceriyorlarsa dü- şünerek değıl, koşup yorularak, bu- yük çaba harcayarak beceriyorlar. 0nun için böyle bır karakter yaratmak istedım. - Haritos sanki sizden izler taşryor... MARKARtS - Haritos'un eşi Ad- riani anneme çok benziyor. Kızı Ka- tenna'nın bazı özellikleri de benim kı- zıma çok yakındır. Hantos' un her şe- yi mizahla yorumlayan, eleştiren ya- • "Polisler toplum dışında yaşamıyorlar. Toplum nasıl etkileniyorsa onlar da aynı şekilde etkileniyorlar. Eğer toplum ırkçıysa, onlar da ırkçıdır. Bugün ırkçılık yalnız Yunanistan'a değil, bütün Avmpa'ya yayılmıştır." nıysa bendendır -Kahranıanııuz, içinde üd farkh ka- rakteri bir arada barmdırryor. Gerçek yaşamda da, acaba sorgudaki o 'sert' adam evde "uysal baba' olmayı başa- rabilir miydi? MARKARtS - Tabii ki başarabı- lirdı. Böyle işınde ve evınde değişık olan ınsanlar çoktur. Aslında işinde ve evınde aynı olan, aynı biçimde davranan ınsanlar çok azdır. - Neden ponsiye? MARKARİS- Çağdaş polisiye bir zamanlann ünlü Anglosakson polısı- yesinden çok uzaklaştı. Artık önem- li olan, bır bulmaca içinden katilı bul- mak değıl. Asıl önemli sorunlar, top- lumsal sorunlardır. Bu sorunlar polisıyeyı çok daha fazla ılgılendıriyor. Çağdaş polisiye toplumsal romana çok daha yakın- dır Celll Oker ve Esmahan Aykol'u Hglyle okuyorum' - Türk polisiye yazarianndan izle- dikleriniz var mı? MARKARİS - Örneğin CelU Oker'ın, Esmahan Avkol'un roman- lannı ilgıy le okuyorum Ama dünya- da o kadar roman, öykü yayımlanıyor kı...Tümünüokumakmümkündeğil. - Haritos bazı yerlerde dayağı yasal bir sorguyöntemi olarakgörüyor. Siz- ce de dayak. bir insanın konuştunıl- ması için gerekli bir şey mi? MARKARtS - Hantos dayağı ke- sinlıkle bir sorgu yöntemi olarak ka- bul etmiyor. Yalnız ilk romanda yar- dımcısı şüphelı Arnavut'u hırpalıyor. tkıncı \ e üçüncü romandaysa hiç da- yak yoktur. Ama cunta zamanında polıs okulunda okumuş ve polıse gir- mış bır genç. yıllarca dayağı bır sor- gu yöntemi olarak yaşamışür. Bundan kopması yalnız kendı çabasına bağlı değildır. Aynı zamanda demokratik dü- zenın gelişmesıne, demokratik yasa- lann uygulanmasına ve sonuç olarak demokratik bir ortarrun yerleşmesıne bağlıdır. 'Herkes aynı öngörünün tuzağına düşüyor' - Kahramanmız aynı zamanda Trk aynmı' yapan bir cinayet masası şefı. Mesela Bulgar, Arnuvut sığmmacı- lardan hoşlanmıyor. Bu tavir, genele bakttğunızda Yunan insanmda davar. MARKARİS - Polisler toplum dı- şında yaşamıyorlar. Toplum nasıl et- kılemyorsa onlar da aynı şekilde et- kileniyorlar. Eğer toplum ırkçıysa, onlar da ırk- çıdır. Bugün ırkçılık yahıız Yunanis- tan'a değil, bütün Avrupa'ya yayılmış- tır. Yunanlılar bu konuda Almanlar- dan, ttalyanlardan, Hollandalılardan ya da Dammarkahlardan değişik de- gülerdir Aynı öngörulenn tuzağına dü- şüyorlar. Ve halk ırkçı olduktan son- ra, polis bin kat daha ırkçı olacaktır. - Senaryoyazariığı yazar kimliğini- a nasıl besliyor? MARKARİS - Görüntülerle. Ben görüntüyle 'düşünen' bır yazanm. Yanı yazdıklanmı her zaman görün- tü olarak gorüyorum. Bu kesınlikle se- naryodan kahna bir alışkanhkhr. Ama çalıştığım konular açısından roman- la senaryo arasına dağlar kadar fark vardır. ARKEOLOJİ VE TARİH MERAKLILARINA Klazomenia'da yaz okıüıı açıhyor Kültür Servisi - Batı uygarlığınm temellerinin atıldığı ve 12 lon kentinden biri olan Klazomenia ilk kez arkeolojı ve tarih yaz okuluna ev sahipliğı yapacak. Toplumun geniş kesimlerine ulaşmayı hedefleyen okul Iletişim Yayınlan, Tarih ve Toplum dergisi ve Ege Üniversitesi'nm ışbırliğıyle hazırlandı. tki aşamalı düşünülen projenin ilk aşaması 22 Eylül - 27 Eylül 2003 tanhleri arasmda düzenlenecek. Bu kapsamda loma üzerine yaptığı çalışmalanyla tanınan arkeologlann konferanslan, çevredeki îon yerleşımlerine düzenlenecek geziler ve uzun tartışmalann yapılacağı akşam yemekleri yer alıyor. İkinci aşamada ıse tartışmalar sonucu şekillenecek olan konferans metinleri kıtap haline getınlıp yayımlanacak. îonia Arkeoloji ve Tarih Yaz Okulu'nda Prof. Dr. Güven Bakır(EgeÜni.). Prof. Dr Ersin Doğer(Ege Üni.), Prof. Dr. Ahmet Arslan. Şükrii Tül (Dokuz Eylül Ünı.), Doç. Dr. Yaşar Erkan Ersoy (BılkentÜni.), Prof. Dr. Nuran Şahin (Ege Ünı.), Bilge Hürmüzlü (Süleyman Demirel Ünı.), Prof. Dr. Meral Akurgal (Dokuz Eylül Üni.), Yard. Doç. Dr Gül Gürtekin-Demir (Ege Ünı.) ve Prof. Dr. Güler Çelgin (Istanbul Üni.) konferans verecekler. Katılmak ısteyen kişılerin formlannı, son baş\uru tanhı olan 30 Ağustos 2003'e kadar tletışim Yayınlan tzmir Alsancak Şubesi'ne teslim etmeleri gerekıyor. (Avrıntılı bılgi için: 0 232 463 2301-03, 0 232 388 40 00'2966 ' http://ionia2003 tripod. com ) 'îki Genç Kız'ın deneme çekimlerine başvuru tarihi uzatıldı Beş oyuncu seçilecek Kültür Servisi - Perihan Mağden'in Everest Yayınlan 'ndan çıkan 'tki Genç Kızın Romanı' adlı kitabı yönetmen Kutiuğ Ataman tarafından 'tki Genç Kız' adıyla sinemaya aktanlıyor. Fılmin Handan ve Behiye karakterleri başta olmak üzere, beş oyuncusunu belirleyecek deneme çekimlenne başvuru tarihi 29 Temmuz'a kadar uzatıldı. Türkiye'de ilk kez bır filmin başrol oyunculanna ulaşmak üzere uygulanan bu yöntemde, başvurular, 16-18 yaş grubunda, Türkiye'dekı konservatuvarlarda tiyatro-sinema eğitimi görenlerle, sinema-televizyon ve tıyatro oyunculanna ve amatörlere açık. Yalan Dünya Yapım Şirketi'nin ımzasmı taşıyacak olan fılmin yapımcılan Ğülen Hurley ve Murat Çelikkan Diyaloglannı şaır-yazar Yıldınm Türker'm yazdığı filmin müzık danışmanlığını ıse Naim Dilmener üstlenıyor. îkı Genç Kız'ın çekimlerine sonbaharda başlanması ve filmin 2004 başında gösterime girmesi hedeflemyor. Tüm çekımlen Istanbul'da gerçekleştınlecek olan film, Avrupah dağıtımcılar aracılığıyla Avrupa ülkelerinde de gösterilecek ve uluslararası sınema festivallennde yer alacak. (0 212 258 93 99 - e-maıl:office(q yalandunya. biz) YUUŞMASI jüri üyeleri buluşuyor!" NÜGOİayARNAUDOV HoriaCRBAN KADİRDOCRUER OrhanDOĞU AndrzejCRANIAK ServetGÜREL CemKenanÖNCÜ MetinPtKER DEFNE GÖLGESt TURGAY FİŞEKÇİ Antik Çağda Bir Kıskançlık Öyküsü llyada destanında anlatılan Troya savaşının kö- kenini anımsayalım: O müthiş savaş, aslında bir aşk kırgınlığına dayanmakta. Zeus ve Poseidon bir deniz kızına âşık oluriar, günlerce onu elde etmek için peşinde koşariar. Ancak bir kehanet her iki tanrının da eteklenni tu- tuşturur. Deniz kızından doğacak çocuk babasın- dan güçlü olacaktır. Bu kadının doğuracağı çocu- ğun aralarındakı güç dengesinı değiştireceğıni öğ- renen tannlar, onu bir insanla evlendırmeye karar veriıier. Sonunda uygun damat bulunur, tannlar bu be- laden kurtulmanın sevıncıyle düğünü Olimpos'ta, tannlar sofrasında yapaıiar. Hıçbır aksilik çıkmasın diye de, kavga tanrıçası Eris'ı düğüne çağırmazlar. Bunu bır hakaret sayan Eris, düğünün orta yerine bır altın elma fırlatır. Bu göz kamaştıran elmanın üzerındeki yazı, bir yaz- gının da kaynağı olacaktır: "En güzele". Zeus'un kansı Hera, kızı Athena ve güzelliği he- nüz onaylanmamış Afrodrt en güzel olduğunu dü- şünen bu üç kadın, bakışlannı Zeus'a çevirirler. Zeus böyle bir yanşın hakemı olmanın kendisi- ne getireceğı sıkıntılan tahmin edebilecek deneyi- me sahıptir. Bu yanşın yanıtını en lyı verecek ola- nın, her şeyden hebersız bir ınsan olabileceğini söyler. Olimpos'tan şöyle bir bakar. Troya sırtlannda ko- yunlan otlatan bir çoban görur; "Işte sizın hakemı- niz," diyerek bu yükten bir süreliğine de olsa kur- tulur. Çobana, uygun bir dille olay anlatılır, sıra se- çime gelir. Üç kadın da çok güzeldır. Çoban bir türlü karar veremez. Kadınların tek çaresı güzelliklerine güç- lerinı katmaktır. Hera, çobana Asya krallığını, At- hena sonsuz akıl ve başarıyı, Afrodıt ise dünyanın en güzel kadınının aşkını vaat eder. Bu armağan- lar arasından genç adamın aşkı seçmesi, aşk üs- tüne düşünmek isteyenler için hiç de yabana atı- lır bır örnek değildır. Sonuç: Sparta-llıon hattında kaçınlan bir kadı- nın geri alınması ıçın yapılan savaşlann ve güzel- liği Troyalı çoban tarafından hor görülen Hera'nın bitmek tükenmek bilmeyen öfkesinin doğumu. Bundan sonrası Ilyada'da en görkemli biçimde an- latılır. Homeros tannça Hera'dan hep olumsuzluklar- la söz eder. "Ak kollu", "ınek gözlü" gibi güzellik sıfatlanyla belirtilen Hera, şainn gözünde hep kıs- kanç ve çekilmez bir kadındır. Helena'nın birTroyalı tarafından kaçırıldığı öğre- nilince Yunanistan'daki şehir devletleri bırieşır ve bu birleşik güç hem Helena'yı gerı almak hem de savaşın getireceği yağmayı elde etmek için Troya'ya saldınr. Bu yalnızca insanlann yaptığı bir savaş de- ğildır. Tannlar arasmda da taktik savaşlan başla- yacaktır. Tannlann bir kısmı Troyalılardan, bir kıs- mı da Yunanlılardan yanadır. Bu taraf tutuşta He- ra'nın kadınlık gururu çok renkli sahnelere neden olur. Aldatılan, hor görülen bir kadındır Hera. Sürekli bunun acısını ve kinıni taşır. Hera'nın Troyalılara olan kini yalnızca Paris'in kendısinı güzel seçmemesı- ne de dayanmaz üstelık. Ganymedes adlı, çok güzel bir delikanlı vardır. Troya kral soyundan olan bu güzeller güzeli delikanlıyı Zeus görürve ona vu- rulur. Bu güzelliği her an karşısında gönrıek için onu yeryüzünden kaçınr ve tannlar sofrasında sakılik gö- revi verır. Seven bır kadın için ne dayanılmaz bir acıdır. Kabul edişın simgesıdır sankı o. Mutsuzluğu sü- rekli içinin derinliklerinde kaynayan bir volkan, bu mutsuzluğuna neden olanlara duyulan kadınca bir kin ve sürekli kendini zehırleyen erkeğine bağlı ve bağımlı bir kadındır o. Hera kocasının bu aldatışlanna karşın başka bir erkekle beraber olmayı düşünmez. Iksion adlı bir tann ona âşık olur da Hera başını çevırip bakmaz. En sonunda onun tacizlenne dayanamayıp Zeus'a onu şıkâyet eder. Zeus'tan aldığı yanrt daha da gu- rur kırıcıdır. Çapkın erkek, kımsenın onun kansına yan göz- le bakamayacağına öyle ınanır kı bunu Hera'nın bir iftirası, kendi dikkatini çekmek için biroyun olarak düşünür. Zavallı Hera. Sevgisi, sadakatı, aşkı hep hor gö- rülmeye, kıskançlığı ile suçlanmaya mahkûm birtan- rıçadır o. Aşk en büyük alınganlık. (Onur Caymaz) tfısekci ' superonline.com KaznevskyVLADIMIR RaşrtYAKALl Tonguç YAŞAR T.C. Tanıtma Fonu Kuruhı BaşKanlıjı •tv Cumhurtyet DÎMO GÜNES l PARKQRUBD TX. ItaTÜR VE TURBM BMCMIU6I 4-20 Temmuı 2003 İYİCAZNE? 7Tur Alldays / İpana Arçelik A.Ş. Basf Beck's Beymen DHL Express Emirates Fujı Film Türkiye / Radio Oxi-gen FM 95.9 Garanti Bankası Hazır Kart Matraş İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı, 10. Uluslararası istanbul Caz Festivali'nin gerçekleştirilmesınde büyük destek sağlayan Gösteri Sponsorları'na teşekkür eder. Garanti 9JM MARMARA II