Katalog

18TEMMUZ2003CUMA CUMHURİYET SAYFA MEDYA ABDÜLCANBAZ PETROL SAVAŞLARI TURHAN SELÇUK Cevap ve düzeltmede geri adım atılmazken para cezası 7 kat arttınldı Basın cezalannda indirim• Devlet Bakanı Beşir Atalay dün düzenlediği basın toplantısında yeni Basın Yasası Taslağf nı anlattı. Taslakta fahiş orandaki bazı para cezalannda indirime gidildi. Ancak cevap ve düzeltmenin yayımlanmaması halinde uygulanan yaptınmlardan geri adım atılmazken, bu durumda verilecek para cezasınm üst sının 20 milyar liradan 150 milyar liraya çıkanldı. Taslakta sorumlu müdür yaşı 21 'den 18'e indiriliyor. |medyaavnosı©cumhuriYet com fr ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - AKP ık- tidannın hazırladığı yeni Basın Yasası Tasla- gı'nda, fahiş orandaki bazı para cezalannda in- dirime gidildi. Ancak cevap ve düzeltmenin yayımlanmaması halinde uygulanan yaptınm- lardan geri adım atılmazken, bu durumda ve- rilecek para cezasının üst sının 20 milyar li- radan 150 milyar liraya çıkanldı. Yargı süre- cinde soruşturma ve mahkeme işlemleriyle il- gili yayınlardaki yasaklar da korundu. Devlet Bakanı Beşir AtaJay, dün düzenledi- ği basın toplantısında Basın Yasası Taslağı'nı anlattı. Taslaktaki bazı düzenlemeler şöyle: • Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğü, milli güvenlik, kamu düzeni ile Atatürk aleyhine suçlar ve devrim yasalan aleyhine suç işlenmesi halinde hâkim karany- la eserlerin tamamına el konulabilecek. An- cak dağırımın engellenmesi. toplataa. basım aletlerinin müsaderesi ve kapatma cezalanna yasada yer verilmedi. • Sorumlu müdür yaşı 21 'den 18'e indirili- yor. Türk yurttaşı olma zorunluluğu kaldınh- yor. Devlet memuru, asker ya da ordu üyele- rine de sorumlu müdür olma yolu açılıyor. • Yayın sahipliği konusunda herhangi bir kı- sıtlama getirilmiyor. Yabancılar için de ayn bir hüküm öngörülmüyor. Cumhuriyet Başsavcı- Iığı'na verilecek beyannamenin gerçek bilgi- leri içermemesi halinde 1 hafta içinde eksik- liğin giderilmesi istenecek. Yaymlann Cum- huriyet Başsavcılığı na teslim edilmesi öngö- rülürken, mülkü amirliğe verilmesi zorunlu- luğu kaldınhyor. Yayınlarda eser sahlbl sorumlu • Yayınlarda işlenen suçlardan eser sahibi sorumlu tutuluyor. Mevcut yasada, sorumlu mü- dür de suça katılıyordu. Bu kez, eser sahibi- nin belli olmaması ya da yurtdışında bulun- ması, Türk mahkemelerinde yargılanamama- sı gibi hallerde ancak sorumlu müdür veya yardımcısı sorumlu oluyor. • Yayın sahibi. sorumlu müdür, müdür yar- dımcısı ve eser sahibi haber kaynaklannı açık- lamaya ve tanıklık yapmaya zorlanamayacak. • Basılmış eserler yoluyla işlenen fiiller- den doğan maddi ve manevi zararlar nedeniy- le süreli yayınlarda yayın sahibi ve varsa tem- silcisi, süreli olmayan yayınlarda ise yayımcı eser sahibi ile ortak sorumlu olacak. • Süreli yayınlarda kişisel şeref ve haysiye- ti ihlal edıci ya da kişılerle ilgili gerçeğe ay- kın yayın yapılması halinde bundan zarar gö- ren kişi. 2 ay içinde suç unsurlan içermeyen ve 3. kişilerin hukuken korunan çıkarlanna aykın olmayan cevap ve düzeltme yazısı gön- derebilecek. Bu yazı ilgili yayının yer aldığı sayfa ve süfunda aynı puntoİarla yayımlan- mak zorunda olacak. • Basınayönelikbazı para cezalan düşürül- Doğu'da çalışan bir gazeteciden eleştiri Ferit Demir. gazetemi- zin. Reuters'in ve Doğan Haber Ajansı'nın Tunceli muhabiri. Medya siteleri- ne gönderdiği mektupta, hakü eleştirileryöneltiyor. Demir'in mektubunu bir- likte okuyalım: Süahlann gölgesinde ça- lışan gazetecileri görmü- yorsunuz. Istanbul ve An- kara'da çalışan gazeteciler gündemde, ama silahlann gölgesinde çalışan gazete- cilerin adı anılmıyor. Yıl- lardır bölgede silahlann gölgesinde görev yapmaya çalışıyorum, bütün zorluk- lara rağmen Tunceli"de ya- şanan olaylan Türkiye ve dünyaya duyuruyorum. Son oiarak Tunceli Vali- si'ne yapılan saldında, ben ve IHA muhabirinin de içinde bulunduğu araç, va- linin aracının hemen arka- smdaydı. Üstümüze 20 da- kika boyunca kurşun yağ- dı, her şeye rağmen kafa- mızı yerden kaldırmamız hayatımıza bile mal olabi- lirdi. Ama biz olayı daki- ka dakika görüntüledik ve bütün Türkiye televizyon- larda bu görüntüleri izledi. Televizyonlann çoğu, gö- rüntüleri montajlamadan verdiği ıçin oradaki bütün konuşmalanmız da yayım- landı. Ne kadar zor şartlar- da. ölümü bile göze alarak görüntü çektiğimizin orta- ya çıkmasına rağmen bi- zim için iki kelime bir şey yazmadınız. Istanbul ve Ankara'dayeni işegiren ya da ayağı çukurdaki suya saplanan veya hafıf hasta- lık geçiren gazetecinin ha- berini "flaş haber" oiarak veriyorsunuz ama Doğu'da silahlann gölgesinde ha- yatı pahasına çalışan gaze- tecileri görmüyorsunuz. Bu aynmcüığı kaldırma- nızı ve bütün gazetecileri eşit görmenizi diliyorum. Selam ve saygılanmla. Rumsfeld'in mektubunu basın kendinegöre verdi ABD Savunma Bakanı Donaid Rumsfeld'in. Baş- bakan Recep Tayyip Erdo- ğan'a gönderdiği mektu- bu, yüksek rirajlı gazete- ler, kendi bakış açılanyla ve farklı yaklaşımlarla haber- leştirdiler. Hürriyetgazetesi. 1. say- fadan verdiği haberinde, "Türkordusununonuruna duyarh>Tz" başlığını ve u Sürpriz mektupta an- lamh söz" üst başlığı- nı kullandı. Millıyet, 18. sayfadan verdiği haberine "Işte ABD'nin 'baskın' ba- hanesi" başlığını koydu. Gazete, Rumsfeld'in gö- zaltı olayını, istihbarata da- yandırdığını yazdı. Sabah, 28. sayfasına manşet yaptığı habere, "ABD'den talimatb mek- tup" başlığını attı. Rums- feldin, "Bush'un taümaü doğrulrusunda bilgj ver- mekistedigini" yazan Sa- bah, mektupta TSK'nin ABD için öneminin kayda geçirildiğini belırtri. Akşam, 15. sayfadan ver- diği haberine, "RumsfekTin mektubu TSK'yesaygı ifa- deedi\ f or" başlığını atarken Radikal mektubu manşerine taşıdı ve "Rumsfeld: Haberimiz yoktu'"1 başlığını attı. Vatan gazetesi ise Rums- feld 'in ağzından "Emri biz verdik" manşetini attı ve bakanın Erdogan'a yolladı- ğı mektubun, özür dilemek şöyle dursun, yenılir yutu- lur gibi olmadığını vurgu- ladı. OGLJJM BİMA OKÜR... OÖNER VİME OKURL dü. Para cezalan hapis cezalanna da çevrile- meyecek. Taslağa göre, eserin basıldığı yer. ta- rih. basımcının ve varsa yayımcının adlan. iş- yeri adresleri eserde gösterilmezse veya ger- çeğe aylon sunulursa 2 milyardan 30 milyara kadar para cezası verilebilecek. • Beyanname vermeven ya da değışiklikle- ri bildirmeyenlere yönelik 10-30 milyar lira ara- sındaki ceza 2-30 milyar liraya düşürüldü. • Beyannamesindekı eksiklikleri giderme- yen ya da gerçeğe aykın beyanname verenler hakkındaki 20-100 milyar lira arasındaki ce- za da 5-40 milyar lira arasına indirildi. • Yayının. cumhunyet başsavcılığına venl- memesi halinde, 30-100 milyar lira arasında- kı ceza 500 mılyon lira-5 milyar lira arasına çekildı. Ceza 7 kat arttınldı • Cevap ve düzeltmenın yayımlanması ko- nusundaki cezai hükümlerden ise gen adım atıl- mazken cezalar neredeyse 7 kat arttınldı. Hâ- kım karanna karşın cevap ve düzeltmenin ya- yımlanmaması halinde daha önce 10-20 mil- yar lira olan ceza rakamı, 10-150 milyar lira- ya çıkanldı. Bu para cezası bölgesel süreli ya- yınlarda 20, yaygın süreli yayınlarda 50 mil- yar liradan az olamayacak. Ancak yayının ge- ciktiği her sayı ıçırı gün- lük ceza uygulanması ile hâkim karanyla yayım- lanan cevap ve düzelt- mede yasal kurallara uyulmaması halinde ve- rilmesi öngörülen ceza- lara ilişkin yeni yasaya bir hüküm konmadı. • Hazırlık soruştur- masımn başlamasından takıpsizlik karan venl- mesi ya da kamu dava- sı açılmasına kadar ge- çen süre içinde savcı, hâ- kim. mahkeme ya da so- ruşturma işlemleri ile il- gili belgelerin yayımlan- masına ilişkin yasak da korundu. Ancak buna yönelik 10-100 milyar lira arasındaki para ce- zası 2-50 milyar liraya düşürüldü. • Cinsel saldın, cüıa- yet ve intihar olaylan hakkında haber sınınnı aşan ve özendirici nite- lik taşıyan yazı ve re- simleri yayımlayanlara yönelik ceza da 2-20 mil- yar lira arasmda belir- lendi. Evlenmeleri ya- saklanan kimseler ara- sındaki cinsel ilişkiyle ilgili haberlerde mağ- durlar ya da 18 yaşın- dan küçüklerin kimlik- lerinin açıklanması ha- linde 2-20 milyar lira arasında para cezası uy- gulanacak. Medya dünyasmdan kısa kısa • Yazdığı bir yazı nedeniyle yargılanması sürer- ken hakkında şikâyetçi olan kişinin baş\Tirusu üze- rine Basın Konseyi'nce kınanan gazeteci Sinan Ka- ra. Basın Konseyi'nin hiçbir yasal ve toplumsal meşruluğu olmadığını, buna karşın \ erdiğı kınama cezasım kamuoyuna ilettiğini vurguladı. Konsey hakkında yaptığı şikâyet konusunda takipsizlik ka- ran verilmesini eleştiren Kara, tüm iç hukuk yol- lannın tükendiğini. bu nedenle A\Tupa Insan Hak- lan Mahkemesi'ne başvuracağını açıkladı. • Kanal 6, RTÜK tarafından 30 gün için kapa- tılınca müzik ağırlıklı yaym yapan Anadolu TV yayına başlamıştı. RTÜK, bu gelişme üzerine lo- go değişikliğinin 30 günlük kapatma cezasuıı kal- dıramayacağmı, çünkü aynı frekanstan yayuı ya- pıldığmı duyurdu. t/ Geçen yıl dünya genelinde 1.1 milyann üze- rinde korsan CD ve kaset satıldı. Korsan CD satı- şının dünya çapmdaki cirosu 4.6 milyar dolar ol- du. Bu ciroya göre korsan müzik piyasası, ABD ve Japonya piyasalannm ardından dünyanm 3. büyük piyasası. Yasal oiarak kaydedilmiş müzik piyasa- suıın geçen yılki cirosu 32 milyar dolar. satılan CD ve kaset miktan ise 3 milyardı. ı/ Toplumcu, Türkçü, Kemalist. Sultan Galiyev- ci çızgide yayın yapan dergilere bir yenisi daha ek- lendi. Geçen aylarda çıkan Bizim Yurdumuz der- gisinden sonra, Gök Türk dergisi de yayın yaşamı- na katıldı. ^ Türkiye"nin ilk internet televızyonu, \v\vw.ofisrv.com adresinden yayına girdi. Kanal, siyaset ve ekonomi ağırlıklı yayın yapacak. Dağıtım tekeline engel Taslakta dağıtımcıla- ra. istenmesı haünde baş- ka yaymlan da dağıtma zorunluluğu getirildi. Buna göre dağıtımcılar. dağıtımını yaptıklan di- ğer yayınlar ıçin aldık- lan, satış fiyatı ile tira- ja göre belirlenen dağı- tun ücretinı aşmayacak bir bedel karşılığında is- tenilen yayınlan dağıta- cak. Aksi durumda da- ğıtımdan kaçındıkları yayının toplam bedeli- nin yansı oranında para cezası ile cezalan- dırılacaklar. DUZYAZI ORHAN BİRGİT 'Bendansın!1 Partısinın ıl kongresi için gittiğı Trabzon'da Baş- bakan, valiliği de ziyaret etmiş ve ne içeceğini so- ran görevliden Cola Turca ıstemiş. Valilik koruma- ları, binanın kahve ocağında bulunmadığı için çev- reye dağılmış ve yakındaki marketten çok sayıda aldıklan Cola Turca'nın dört kutusunu da Başba- kanlık makam otosunun bağajına yerleştirmişler. Bu küçük haberı, bir ajans bülteninde okuyun- ca, birden yıllar öncesinın bir başka başbakanının, kızı ve darnadının istanbul'da Bağdat Caddesi'nde açtıkları mağazayı hatırladım. Merhum Turgut Özal ve eşinin de bu mağaza ile yakından ilgilen- dikleri bilinirdi. Bilindiği için de Ankara'y_a işi dü- şen kimselerin armağanlarını Zeynep Ozal Ek- ren'in uğurlu elinden almak için müşterı kuyruğun- da bekledikleri söylenırdi. AKR genel seçımler sırasında düzenlediği kam- panyada, iktidara gelirse Turgut Özal'ın politikası- nı izleyeceğini vaat etmişti. Dış politikada, PKK olayına bakışta, kimi cesaret isteyen strateji konu- lannda, tam olmasa bile Turgut Bey'i taklit eden yak- laşımların yanı sıra sadece günümüzün Başbaka- nı değıl, bakanları da özellikle çocuklarına ve ya- kınlarına düşkünlük gösterileri açısından rahmet- liyi anmamıza yardımcı oluyorlar. Mehmet Burak Erdoğan ın ya da Erkan Yıldı- nm'ın babaları başbakan veya ulaştırma bakanı ol- masaiardı, ürettiği malların dağıtımında bayilik yap- ması için Tayyip Bey'in oğluna başvurmak, Ülker'ci- lerin aklının köşesinden geçer miydi? Ya da Anka- ra Feribotu, Türkiye Denizcilik Işletmelerı'nden ve Karadeniz limanları arasındaki seferinden alınarak Çeşme ile Brindizi arasında para kesmesi için Ulaş- tırma Bakanı'nın mahdumuna teslim edilir miydi? Bu sorulann yanıtını verebılmek ıçin müneccım olmaya da gerek yok. Doğru cevap, elbette "Ha- yır"6\r. Nitekim, daha Tayyip Erdogan'a politikada böy- lesine nurlu bir ufuk görünmeden, hakkındaki mal- varlığı sorgulamalan sırasında, kendisi Ülker bayi- liklerinden kazandıklarını referans vermışti de adı geçen şirket sözcüleri, o açıklamanın kendı vergı bildirimlen ile ters düşeceği kuşkusu ile, hayli kar- maşık anlatımlarla tevil yolunu seçmişlerdi. Ticaret, şayet kapıyı aralık bulursa, elbette poli- tikacının ya doğrudan doğruya kendisini ya da çev- resini hoşnut etmenin, başarılı bir bilanço için ol- mazsa olmaz ilkelerine güvenılerek yapılır. Ismet Paşa ve kardeşi Tek partilı yılların başında, Başbakan Inönü'nün bir Fransız şırketi ile Zonguldak'ta ortak maden kömürü işlettiği söylenilen kardeşi Rıza Temelli'yi adeta azariayarak ilişkılerinı dondurduğu unutulma- malıdır. Ismet Paşa'nın bu cesurginşimıne rağmen çok partili yaşamda muhaliflerinin başlıca kozları arasında "KamburRıza" edebiyatı, abartılı ve hak- sız bir biçimde kullanıldı. Hakça söylemek gerekır ki, 1950'de iktidara ge- len Menderes ve arkadaşlan da öyie çocuklannın ya da kardeşlerinin isimlennin, bir ikı ayncalık dı- şında iş dünyasının kapılannı açan bir maymuncuk gibi sömürülmesine izin vermediler. Devleti yönetenlerin bu titizliğine kardeş ve ye- ğenleri için ilk sırt çeviren Süleyman Demirej ol- du. Turgut özal, sadece çocuklan değıl, Korkut Özal için de bu konuda büyük toleransla davrandı ve ya- nılmıyorsam başkanlığındaki ilk Bakanlar Kurulu ka- rarlanndan birisı, kardeşınin petrol nakliyat ışinde- ki başarılarını sağlamanın kapısını açtı. Haklı ya da haksız, uygarlık ve çağdaşlıklaters dü- şen kimi alışkanlıklanmızı, toptan bir "ala turka" söz- cüğünü kullanarak açıklamak ve savunmak isteriz. Siyasetimiz de öylesine alaturkalaşmış olmalı ki, gazete manşetlerı hemen her gün sorumlu kişile- rin ya kendilerine. ya yakınlarına yönelik kayırma olaylannı peş peşe sıralıyor ve bizler, sadece izli- yoruz. Benim milletvekili olduğum o, 12 Eylül öncesi yıl- larda, bu tür olaylan, gazete manşetlerine duyarlı politikacılann soruşturma ya da gensoru önerge- ieri taşırdı. Şimdi, uyuşuk muhalefet, gazetelerde okuduğu skandal haberleri için iktidardakilerin ya- kasına yapışacağı yerde, işi sudan demeçlerle idare etme yöntemlerini seçiyor. Benim, daha aylarca öncesınden kendilerine tek parti döneminde, kamuoyunu demokrasiye geçi- şe hazırlamak amacıyla kurulmuş Müstakil Grup ad- lı uydu ve sözde muhalefet benzetmemi haklı çı- kartmak için mi acaba böylesine bir strateji izliyor- lar? Yedi aydır parlamentoda, saçı bitmemiş yetim- lerin bir tek hakkını korumayı beceremeyenler. şim- di gözlerini 2004 Nısan'ında yapılacak yerel se- çimlere çevirmişler. Sosyal demokratları güçlen- dirme edebiyatı altında, lümpen oluşumlar yarat- maya kalkışıyor, ılkesız politikacı yığınaklarını alkış- latıyorlar. Siyasal iktidann, giderek yaygınlaşan ve şu Co- la Turca reklamındaki "Bendansın" sözcüğünü çağnştıran kayırmacılık eyleminin dal budak salma- sında, AKP'liler kadar onlara dur demesini bece- remeyen CHP'nin de sorumluluğu yok mu? Faks: 0212- 677 07 62 obirgitc« e-kolay.net DENIZ SOM devenin başıKS3E5S "Yok Devenin Başı"ndaki öyküleri okurken "yok devenin başı" diyerek itiraz edebilirsiniz. Fakat sizi temin ederim ki, öyküierde hiçbir abartı yoktur, her biri yaşanmıştır ve anlatılanlar aslında devede kulaktır! GÜNİZİ YAYINCILIK Tel : 0.212 512 42 19