Katalog

» TEMMUZ 2003 CUMA CUMHURİYET SAYFA JliJvt_fiı\_J1VJLI ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 I/IF kesin tarih urmedi • >VASHESGTON(AA) - Jluslararası Para Fnu'nun (IMF) Dış tlşkiler Direktörü Tom üvvson, IMF'nin karar mkamı olan îcra Drektörleri KuruJu'nun, ü haftalık yaz tatilinın bşlangıcı olan 4 Ağustos taüıinden önce, Trkiye'nin 5. gözden gçirme dönemini sona erürmek için toplanıp toılanmayacağının şu arJa belli olmadjğını sc-ledi. Davvson, 'VV.shington'daki IMF mrkezinde düzeniediği baın toplantısmda, Ttkiye'nin halen devam edn 5. gözden geçirme döıemiyle, daha sonra yajılması öngörüJen 6. gö.den geçirme döıemınin bireştirilmesınin söz koıusu olmadığmı sö^ledi. Trafik sicil kdaylığı • VNKARA(AA)- Içideri Bakanlığı, trafik işlemlerinde bürokrasiyi azaltmak içın çalışma başîattı. Hazırlanan yasa tasbğıyla her çeşit axa:ın satış ve deMrlerinde noterlerin yan sıra trafik şubeleri ve türolannın da yetkili kılıımasını öngjrülüyor. Buna göre alım satım yapan kişiler notere gitmelerine gerek kalnadan ve herhangi bir ûcret ödemeksızin emriyet müdürlüklennde devir işlemlerini yapnrabilecekler. Bektrikli uçak sona doğpu • İSTANBUL(AA)- Boeıng'in Ar-Ge birimı, uçaklarda elektrik enenisi üreten kimyasal motorlar kuUanmaya yönelik araştırmalannı hızlandırdı. Boeing'in Madrid'deki Araştırma ve Teknolojı Merkezi, 2004 yılının başında tamamen elektrik enerjısiyle çalışan tek motorlu bir uçağın test uçuşlanna başlayacak. Boing'in araştırması NASA'nın yanı sıra çeşitli otomobil üretıcileri ve Avrupa'run önde gelen üniversitelerinden destek göriiyor. Volksvvagen'in yeni nesli yolda • İSTANBUL(AA)- Volksvvagen ticari araç ürün gamındaki yeni nesiJ "Transporîer"lar, Türkıye "de ağustosta satışa sunulacak. Vblkswagen"ın Türkiye distribütörü Doğuş Otomoriv AŞ tarafından satışa sunulacak yeni Transporter'lann tanıtım toplantısında konuşan Doğuş Otomotiv Genel Müdürü Ömer Aksaç, 50 milyon dolan aşan yatınmla Türkiye'de dünyanın en iyi ve saygın markalanndan birini temsil etmenin sorumluluğunu taşıdıklannı ifade ederek "Volkswagen, her zaman değişimin itici gücü olmuştur" dedi. TÜPk-İş'ten yeni strateji • ANKARA (ANKA)- Türk-Iş, örgütlenme stratejisinde değişiklik •vapmaya hazırlanıyor. Çoğunlukla kamu îektöründe örgütlü olan "ürk-tş. özel sektördeki crgütlülüğünü arttırmak çin yeni bir strateji klirleyecek. Konunun jenel teşlalatlandırma ve tğitım sekreterleri ile 27- 0 Temmuz tarihlerinde (üzenlenecek toplantıda nasaya yatınlması iekleniyor. Gazprom 153 dolara satılan doğalgazı Türkiye smınna 5.6 dolara getiriyor Doğalgazda anlaşmalı soygun• Uluslararası arenada kullamlan "maliyetin 5 katı" formülüne göre, Gazprom'un satış fiyatı 28-30 dolar olmalı. Türkmenistan"ın Rusya'ya 28, îran'a 32 dolara satış yapması bu formüle uygun. Gazprom Avrupa'ya 70 dolara gaz satıyor. GÜLŞAH KARADAĞ Mavi Akım anlaşmasında Gazp- rom'un malıyetlerine ve ülkeler arası "gazfiyathatlanna" ilişkin rakamJar hem Türkiye'nin hem de doğalgaz kullanan yurttaşlann nasıl soyulduğu- nun kanıtı oldu. Rusya'nın en büyük doğalgaz şirke- ti Gazprom'un. 153 dolara sattığı Ma- vi Akım doğalgazını Türkiye sınınna kadar sadece 5.6 dolar harcayarak ge- tirdiği ortaya çıktı. Bu da uluslarara- sı arenada döğalgazın fiyatlandınl- masında kabul gören "maİSyetin 5 ka- tı" formülüne göre. Mavi Akım'da sa- tış fiyatının aslında 28-30 dolar ara- sında olması gerektiğini gösterdi. Ma- vi Akım'ın alternatifi olarak yıllarca tartışıldıktan sonra geri plana atılan Türkmen gazına ilişkin rakamlar da Mavi Akrm Samsun Ankara Doğal Gaz Fiyat Hattı dTahran bu hesabı doğrular nitelikte. Türkmen gazı Îran'a 32 dolara, Rusya'ya kâğıt üzerinde 44, gerçekte ise 28 dolara satılıyor. Oysa bu ıki ül- keden Iran, Türkıye'ye 142 dolara, Rusya ise ortalama 151 dolara doğal- gaz satıyor. Dudak uçuklatan rakamlar Bakû-Ceyhan'a paralel döşenecek Doğu-Batı koridorunun da dahil oldu- ğu doğalgaz alım projeleri henüz tar- tışma aşamasındayken u anlaşılmaz bir kararla" Mavi Akım'a imza atan dö- nemin yetkilileri, Türkiye'yi hem do- ğalgaz fazlasına hem de Rusya'nın fa- hiş fiyatlandırmasına mahkûm ettiler. Gazprom'un Fiyatlandırma Daire- sı Başkanı YelenaKarpeJ, 2001 'de ılk kez şirketin maliyet rakamlannı açık- ladı. Dönemin ruble-dolar paritesine göre, Gazprom'un ihraç ettiği her bin metreküp doğalgaz için üretim aşa- masında 1.89 dolar, taşıma aşamasın- da 100 kilometrede 37 sent harcadığı belirlendi. Buna göre, yaklaşık 1000 kilometrelik Mavi .Akım için taşıma maliyeti 3.7 dolar, toplam maliyet ise 5.59 dolar. Gazprom, benzer ya da daha uzun hat uzunluğuna sahip Avrupa ülkele- rine ise Türkiye'nin yansı kadar fiyat- larla satış yapıyor. Perrol ve Jeoloji Mühendisi Tufan Erdoğan'dan edini- len bilgilere göre, şirket Almanya, Italya ve Fransa başta olmak üzere tüm Avrupa'ya 70 ile 80 dolardan gaz satıyor. Rusya, Ukrayna'ya ise 42 do- lara gaz veriyor. Tufan Erdoğan. doğalgazda kabul gören fiyatlandırmanın maliyetin 5 katı olduğunu, bunun da gelecek dö- nem yatınmlan düşünülerek yapıldı- ğını ifade edıyor. Bu hesaba göre. ma- liyetin 30 katına satış yapan Gazp- rom'un aslında Türkiye'ye 28-30 do- lara gaz satması gerekiyor. Türkmenistan gazmın satış fiyatla- n da maliyetin 5 katı fiyatlandırma politikasını doğruluyor. Türkmenis- tan îran'a 32 dolardan, Rusya'ya ise kâğıt üzerinde 44 dolardan doğalgaz satıyor. Ancak Rusya'ya satılan gazın 22 dolan direkt olarak ödenirken 22 do- lan da EuroGastrans şirketı üzerinden mal olarak venliyor. Türkmenistan'da 22 dolar olan malın Rusya'da 6 dolar değen olması doğalgaz fîyahnı Gazp- rom için 28 dolara indiriyor. Erdoğan'ın memurlara, 'Nereye dökülürlerse dökülsünler' demesi herkesi ayağa kaldırdı Sadaka zammına çuvallı eylem• KESK: Bu sorumsuzlukla hükümet olunmaz. • CHP: Başansızlıklan arttıkça üsluplan çirkinleşiyor. */ Kamu-Sen: Başbakan'ın davetine uyacağız. Alanlar bize yabancı değil. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Başbakan Recep TayyipErdoğan'ın, memur- lara yönelik "Benden çor- ba yerine bonfile bekk- meym"ve "Sokağa döküle- ceklerinj söyiüyorlar. Nere- ye dökülürlerse dökülsün- ler'' sözlerine siyasilerden ve sendıkalardan sert tepki geldı. CHP Genel Başkan Yar- dımcısı JnaJBatu. "Başanz- hklanartükça üsJuplan çir- kinleşhor. Temel halk kitle- lerini aşağılayan ifadeler kullanma abşkanlığını da benimsemiş görünüyorlar" dedı. Bir süre önce Tanm ve Köyişleri Bakanı Sami Güçlü'nün de çiftçileri "Gözlerini kara toprak do- yursuıT sözleriyle aşağıla- dığına işaret eden Baru. "Nezaketözürlüler. Siyaset- te bu üslubun yerinin olma- masını diliyoruz" dedi. Türkiye Kamu-Sen üyeleri, AKP hükümetinln vaptıgı nıcnıur zammım, başlanna çuval geçirerek ve koDannı zincirleyerek protesto ettüer. İstanbul'da Yatan Caddesi'ndeki maliye kompleksi önünde yapılan eylemde, hükümetten toplusözleşme istendi (Fotoğraf: AA) KESK Genel Başkanı Sa- mi Evren. u Başbakan bu so- rumsuz tavrmı sergilemeye devam ederse, karşısında milyonlarca emekçi ve sen- dikalan bulacaktır" diye konuşru. Kamu-Sen Genel Sekreteri Fahrettin Yokuş, -Kasımpaşalı edasryla alan- larda, toplantılarda nutuk çeken bir başbakam ilk de- fa görüyoruz" dedı. Memur-Sen'e üye me- murlar dün Sakarya Cadde- sinde hükümeti protesto et- tıler. Memur-Sen Genel Başkanı Ahmet Aksu. hü- kümetin "memuru enflas- yona ezdirmejeceğiz'' sözü- nü hatırlatarak "Yapılan bu zam hiçbir memuru mem- nun etmemiş aksine hayal ku-ıkbğına uğratmışör" de- di. Aksu, hükümetin, çalı- şanlann temsilcileri yerine IMF'yi muhatap aldığı, oy- sa IMF'nin bulunduğu hiç- bir ülkenin düze çıkamadı- ğını vurguladı. Hükümete seslenen .^su. "Maliye ve Hazine yetkilileri hükümeti yanlış yola sürüklüyor. 30 milyar dolan hortumculara veva yurtdışı bankalara kaptıran bu bürokraüar, pararun tahsiüne gefince ses- Ieri çıkmıjor" dedi. Aksu, bürokratlann malvarhğının da araştınlmasını istedi. Irak'taki Amerikan yönetimi üç mobil telefon lisansı için ihale açıyor Kazananı teknoloji belirleyecek SKVEBAĞ-KUR Borçlara af yolda ANKARA (ANKA) - Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Mu- ratBaşesgioğlu. SSK ve Bağ-Kur prim borçlannın yeniden yapı- landınlması kapsamındaki yasal çalışmanm en kısa sürede ta- mamlanacağını söyledi. Başesgioğlu, kamuoyundaki beklenti nedeniyle özellikle Bağ-Kur prim ödemelerinin düştüğünü kaydederek getirile- cek düzenleme ile SSK'deki 4 katrilyon, Bağ-Kur'dan da 10.5 karrilyon liralık prim alacağının tahsil edilmesini amaçladıklan- nı söyledi. Sosyal Güvenlik Yüksek Da- nışma Kurulu'nun açılışına kah- lan Başesgioğlu, konuyu "prim affi" olarak değil borçlann yapı- landınhnası olarak gördüklerini bildirdi. Uygulamanm genel af anlamı taşımadığını savunan Ba- şesgioğlu, bu uygulamanm son olduğunu söyledi. Bakan aynca yasanın meclisten geçmesini sosyal yardım kurumlannın tek çatıda toplanmasına hizmet ede- ceğini belirtti. Irak'taki geçici Amerikan yönetiminin üç mobil telefon lisansı için açacağı ihale kapsamında ülke çapındaki tüm şirketlere çağnda bulunuldu. Ihaleye katılacaklar önce teknolojide yanşacaklar. Ekonomi Ser\isi - Irak'ta telekomünikasyon sektöründe de hareketlenme başladı. Irak'taki geçici Amerikan yönetimi, üç mobil telefon lisansı ile ilgılı olarak. ülke çapındaki tüm şirket, gerçek kışi ve konsorsiyumlan fiyat teklifi vermeye çağu-dı. Geçici yönetim. 3 mobil telefon lisansı için ihale açıyor. llgili şirket ve konsorsiyumlann, 28 Temmuz'da yapılacak ihale duyurusundan itibaren 14 gün içinde fiyat tekliflerini sunmalan gerektiği belirtılen açıklamada, ülkenin kuzey. güney ve merkez bölgelerinın her biri için ayn birer Iisans verileceği \r e baş\Tjracaklann en az iki bölge için teklif vennesinin şart olduğu ifade edıldi. Üç bölgede kurulacak sıstemlerin birleştirilmesiyle Irak'ın bütününün cep telefon ağına kavuşması beklenirken verilecek lisanslann 24 ay sürelı olacağı belirtiliyor. Yönetimden yapılan açıkJamada, verilecek yeni lisanslann Bağdat, Basra, Kerbela ve Arbil gibi büyük şehirlerde 16 milyondan fazla insana telefon hizmeti ulaştıracağı dile getirildi. Teknoloji savaşı Lisanslarla ilgili açılacak ihaleyle birlikte. Irak'ın mobil telefon ağının kurulmasında hengi teknolojinin seçileceği konusu da gündeme geldi. Projede hanği teknolojinin kullanılacağı konusunda bir karar verilmediği belirtilirken Irak dışında tüm Ortadoğu'da kullanılan A\Tupa sisteminin ABD teknolojisine rakip olabileceği dile getiriliyor. Avrupalı şirketler yaygın olarak Avrupa'da kullamlan GSM (küresel mobil telefon sıstemi) teknolojisinden yanayken ABD'liler kendi geliştirdikleri CDMA (kod bölmeli çoğul erişimj teknolojisinin tercih edilmesi için bastınyor. İhaleyi kimin kazanacağınm, kullanılacak teknolojinin seçilmesi ile belli olacağı ileri sürülürken Irak'ta aslan payını kendi şirketlerine ayırmakta kararlı göriinen ABD yönetiminin CDMA teknolojısi için bastıracağına kesin gözüyle bakılıyor. YGÜN'DEN TEPKİ: Muhatap IMFdep ANKARA (CumhuriyetBüro- su) - Ankara Ticaret Odası Baş- kanı Sinan A) gün, ekonomiden sorumlu Devlet Bakanı AB Ba- bacanın IMF Türkiye Masası Şefi Rıza Moghadam ve daimi temsilcisı Odd Perr Brek'i An- kara GlMAT'ta dert dinleme ge- zisine götürmesine sert tepki gösterdi. Sinan Aygün, esnafın ve rücca- nn muhatabının IMF ohnadığı- nı söyleyerek şöyle konuştu: "EVIFtemsilcileriniTürkbüj'ük- lerigibi çarşıpazara götürüp dert dinletmek görülmüş iş değildir. Esnafın. rüccann muhatabı ba- kanın kendisidir. Bu davramşı kt- nıyonım." Ankara Ticaret Odası Başkanı Aygün, yaptığı yazılı açıklama- da, Türkiye'nin IMF ile 18 prog- ram yürüttüğünü ve hiçbirinde bu tür bir siyasi gafın görülme- diğini belirtti. IMF yetkililerinin GÎMAT'a götürülmesini "yanlış adres" olarak değerlendirdiklerüıi be- lirten Aygün, "EVIFzeı^iııi sever, fakiri döver. IMF Türk halkını icra kapılanna götürdü. Siz de onlan Laila'va götürün Saym Bakan" şeklinde konuştu. NOT DEFTERİ ZEKERhA TEMİZEL Yolsuzlukların Araştırılması ve faandırıcılık Beklenen oluyor mu? Yolsuzluklan Araştırma Komisyonu bir siyasi linç komisyonuna mı dönüşüyor? Devlet kurumlannın nasıl çalıştığından habersiz- cesine, hangi koşullarda alındığı bıle irdelenme- den; her türlü karardan, yazıdan, hatta rutin işlem- lerden bile suç ve suçlu yaratılıyor. öç peşinde koşanların, yolsuzlukları yaygınlaş- tırarak kendilerini masumlaştırma çabasına giren- lerin, yeteneksiz muhterislerin sözleri ve iftiralan ile suçlular ilan ediliyor. Bugün siyasi linç ve öç amaçlı suç üretenlerin, bu olayların suç ve suçlulukla ilgisinin olmadığının kanrtlanması halinde, bedel ödemeyeceği sanılıyor. Bu davranışlaryüzünden, komisyon inandıncılı- ğını ve güveniliriiğini hızla yitiriyor. Yolsuzluklan ve yolsuzluk yapanları ortaya çıkaracağı sanılırken, yolsuzluklara karşı en etkili mücadeleyı verenler yoteuzlukla suçlanıyor. Böylece gerçek yolsuzluk mücadelesi öteleni- yor. • • • En sonunda bu linç, dürüst siyasetin tartışmasız ismi, Bülent Ecevit'e ulaştı. Siyasi sorumluluk ile cezai sorumluluğun ayırdı- na varamayan, dayanaktan yoksun bir suçlama. Tüm yaşantısı saydam, dürüst toplumun sımge- sı olmuş Bülent Ecevit'e de bir suç atılabilirse yol- suzluklarla etkin mücadele edildiği görüntüsünün verileceği sanılıyor. Ancak suçlamalann Ecevit'e ulaşması, beklene- nin tersi bir sonuç doğurdu. En ağır siyasi bedel- leri ödemeyi göze alarak, ülke için ne gerekiyorsa o karan alabilmiş bu bilge siyasetçiye yöneltilen an- lamsız suçlamalar tüm hesapları altüst ettı. O zamana kadar, her türlü suçlamayı "acaba" so- rusu ile belirli bir kuşku ile karşılayanlann, Ecevit'e yönelik suçlamalardan sonra, kuşkuları dağıldı. Araştırma komisyonunun amacı farklı olarak algı- lanmaya başladı. • • • Ancak, tüm bu olumsuzluklann ne kadan komis- yona bağlanabilir? Bunlar büyük ölçüde, bu kadar genış kapsamlı bir araştırmanın üç aylık bir sürede yapılacak olma- sının yarattığı sonuçlar. Tek bir konudaki belgelerin bile 10-15 klasör do- lusu olduğu düşünüldüğünde, bu sürede hakkani- yetli bir incelemenin olanaksızlığı ortaya çıkar. Za- man darlığı ve olanaksızlıklar inisiyatifin komisyon dışına kaymasına neden olur. Komisyonun bilgisi dışında haberler üretilir, bilgiler sızdınlır. Aslında komisyonun şimdiye kadar resmi olarak açıkladığı bir suçlama yok. Ancak komisyon baş- kanının "mikrofonlann cazıbesıne kapılmama" ko- nusunda yaptığı tüm uyarılara karşın komisyona gelen her konu tartışılmadan, irdelenmeden ko- misyon karanna bağlanmadan basına sızıyor ve insanlargazete başlıklanndan suçlu olarak ilan edi- liyor. Henüz yazılmamış komisyon raporuna dayanı- larak, haftalar önce, insanlar Yüce Divan'a sevk ediliyor, haberde yapılan hukuki yanhşlık anlaşılın- ca da; yazılmamış raporda "Komisyon değişiklik yaptı" denilerek, haber düzeltılmeye çalışılıyor. Bu olaylar, linç çabalarında habercilik etiğinden yoksun bazı yayınlann rolünü de düşünmeyi gerek- tirmiyor mu? Sırf, haber kaynağım güvenilir, denilerek gazete başlıklanna çıkarılan haberlerin yarattığı sonuçla- nn bir bedeli yok mu? Bu hesaplaşma kısa vadede sonuçlanmayacak. Mevcut Yolsuzluklan Inceleme Komisyonu, yol- suzluklan incelemek için yeni komisyonlar kurulma- sını önererek görevinı tamamlayacak. Ancak gereksiz yere suçlu ilan edilenlerin suç- suzluklannı kamuoyuna açıklamadan görevini bi- tirirse, görevini yerine getirmemiş olacak. icra iflas Yasası değişikliği Banka baüranlara hızlı UılısiJat • IMF'nin itirazı nedeniyle "şirket kurtarma" konusunda 'İstanbul Yaklaşımf nı sürekli hale getiren maddeler icra îflas Yasası 'ndan çıkanldı. ANKARA (Cumhu- riyet Bürosu) - Banka batıranlann malvarhğı- na el konularak tahsila- tın hızlandınlmasmı içeren icra Iflas Yasası değişikliği Meclis Ge- nel Kurulu'nda kabul edildi. Borçlann yeni- den yapılandınlarak şir- ketlerin kurtanlmasını düzenleyen ve "tstan- bul Yaklaşnnı'ş 'nı sürek- li hale gerirdiği için CHP'nın de tepkiyle karşıladığı hükümler, IMF'nin itirazı üzerine yasadan çıkanldı. Yasa ile getirilen ba- zı düzenlemeler şöyle: • Sermaye şirketleri ve kooperatiflenn borç- lan aktiflerinden fazla olursa, bunlann iflasuıa karar venlebileceği gibi iflasın ertelenmesi de istenebiiecek. Erteleme süresi 1 yıl olacak, 1 yıl daha uzatılabilecek. • İflasta işçi alacak- lan. hak edılen kıdem tazminatlan ve nafaka alacaklan birinci. vela- yet ve vesayetten doğan alacaklar ıkınci, özel kanunlardaki alacaklar üçüncü, imtiyazlı olma- yan diğer bütün alacak- lar dördüncü sırada yer alacak. %/ Borçiunun yanı sı- ra alacakJı da konkorda- to isteyebilecek. ^ Tican ışletme reh- ni, taşınır rehinler içine alınacak. Tetkik merciı gerektiğinde şikâyet ko- nusu işlemi yapan icra dairesinin görüşünü dinleyecek ve duruşma en kısa sürede bitirile- cek. • Taşınırlann değeri takip tarihine göre de- ğil, haciz tarihine göre belırlenecek. • Adres değişiklik- lerinde eski adrese ala- cak bildinmlen de ge- çerli sayılacak. Böyle- likle tahsilatlar hızİan- dınlacak. Taşmmazla- nn paraya çevnlmesi- nin zaman alması ve ta- kip sürecınde kıymetli teferruahn taşınmazdan çıkanlarak, yok edile- rek ya da bozularak ala- caklılardan kaçınlması durumunda icra daıre- leri, idare \ e ışletme ya- nında muhafaza tedbir- leri de alacak. Taşınır mallar daha kısa sürede ve daha az masrafla sa- tılacak. ,