Katalog

SAYFA CUMHURİYET 11 TEMMUZ 2003 CUMA 14 KULTUR kultur@ cumhuriyet.com.tr ^ - ^ Değerli sanat tarihçisi, felsefeci Bedrettin Cömerfin katili hâlâ cezasını çekmedi C/ldürüleliçeynekasır geçmişEMREKONGAR Daha dün gıbıydı. Türk Dıl Kurumu"nun Dıl Kurultayı top- ianmıştı Ankaratia. Istanbul"dan gelen dostlarla bizim evde bulu- şup hasret gıdenyorduk. Kurultay'ın ıkincı günü. sabah o ınanılmaz haberle sarsıldık: Bedrettin Cömert öldürülmüştü. Hacettepe Üniversitesı'nin Bey- tepe yerleşıminde dağıtılan sağ- cı öğrencilerin bildirileri artık öğretım üyelerınin tabutlarının da gündemde olduğu- nu söylüyordu. Ama kımse Bedret- tin "e konduramazdı bu kalleşölümü Yakışık- lı. çapkın. sanatçı ol- masa bile sanata yakın ve yatkın, iddıalı, gün- 'ük siyasete olabildi- ğince uzak, ama genel siyaset açısından sıvri dıllı bir öğretim üye- sıydı Bedrettin. Bu kalleş ölüm ona o kadar uzaktı ki, öğren- ciler arasında, cinaye- ri soruşturan MÎT mensuplan. "Neden öldiirüldü?" sorusuna "Siyasal nedenlerle" diye yanıt aldıklannda, "Hayır" demışler, "Eğer bu bir siyasal cinayet ol- saydı, Emre KongaröMürülürdü, Bedrettin Cömert değil!" Bu haberi. nefes nefese oda- mın kapısıru kırarcasına açıp içe- ri dalan el ele tutuşmuş bir çift öğ- rencı getırdiğinde, ben "Saçma- lamışlar, cinayet tabii ki siyasal" Jıye yanıt vermıştım. Gerçekten de devlet desteklı sağın, devlet ta- rafından kışkırtılan sol ile, üni- versıtelerdekı egemenlık ıçın ka- pıştıkJan o günlerde. Bedrettin de Soğuk Savaş'ın gereğı olarak pompalanan anti-komünıst şo- ven milliyetçıliğın kurbanı ol- muştu. Benı en çok üzen nokta, katı- linın ısmen belırlenmiş olması- na karşın hâlâ cezasını çekmemış olmasıdır. Tabıı katılın cezasıru çekmesı, Bedrettın'i gen getır- mez. onun kuramsal açıdan sanat tarihine yaptığı katkılann sürme- sıni sağlamaz, ama en azından İJ edrettin Cömert, yaşadığı her anın değerini bir sanat tarihçisi bilinciyle değerlendiren bir yazar, bir düşünürdü. Çeyrek asır uçup gitmiş Bedrettin'in ardından. Ama bu çeyrek asır, kendisiyle birlikte nice değerli insanın yaşamını da hunharca cinayetlerle alıp götürmüş. ınsandaki adalet duygusunu tat- mın eder; bir de Soğuk Savaş dö- neminın ve o dönemin ığrenç ka- lıntılannın artık iyice tasfıye ol- duğunu göstenrdi. Bedrettin Cömert cinayetinın üzerine cesaretle gıden Uğur Mumcu da öldiirüldü. Bu kez ka- tıller, Soğuk Savaş dönemının şoven milliyetçılen değıl. yıne Soğuk Savaş döneminın palazlan- dırdığı şenatçı desteklı çeteciler- dı. Dönemler değışiyor, katiller değışıyor, ama kurbanlar hep ay- nı kalıyordu: Öldürülenler hep demokrat kışılikh yazarlar. düşü- nürler. toplum liderlen oluyor- du. Soğuk Savaş dönemındekı anti-komünızmın yarattığı \'e güç- lendırdığı dincı ve mıllıyetçı akımlar. sonunda şıddete dayalı terör örgütlerıni de besler olmuş- lardı. Bedrettin Cömert yaşadığı her anın değennı bir sanat tanhçisı bı- lıncıyle değerlendıren bir yazar, bir düşünürdü Bedrettınden yıllarca sonra ona ka\uşan eşı Agosti- na"yı. yaşamlannı yurt dışında sürdüren oğul- lan Kemal ve Ergunu sevgiyle anıyorum. Çeyrek asır uçup gıt- mış Bedrettin in ar- dından. Ama bu çey- rek asır, kendisiyle bır- lıkte nıce değerli ın- sanın yaşamını da hun- harca cinayetlerle alıp götürmüş. Turkıye bugün bu alçakça cınayetlerin kitaplaşan anılanyla, para kazanan katıllerle birlikte yaşıyor ve banşı. mutluğu. "ha- fiza-i beşerin nisyan ile malul ol- masında* arıyor. Dılenm ülkemızin yepyeru aç- mazlarla karşı karşıya olduğu 21 yüzyılın bu ılk yıllannda v aşadı- ğımız bu korkunç deneyımler- den ders almışızdır. Dılenm bu cinayet salgını bir kez daha hortlamaz. Dılenm Bedrettin Cömert, hiç olmazsa ölümüyle bize unutulma- ması gereken yanlışlann sımge- si olarak yol gösterir Bedrettin Cömert, anti-komünist şoven milh'yetçiliğin kurbanı olmuştu. • Rus Türkolog Vera Feonova Borisovna küllerinin toprağa verileceği 14 Temmuz günü saat 12.00'de, Yıldız Sarayı TYS Edebiyat Müzesi'nde hazırlanan 'Vera Feonova'ya Saygı' köşesinde anılacak. Anma töreninin ardmdan Feonova için bir anı defteri de imzaya açılacak. Vera Feonova anılıyorKültür Servisi - 5 Temmuz"da yitırdiğımız, Türk dostu. Rus Türkolog Vera Feonova Borisovna küllerinin toprağa verileceği 14 Temmuz günü saat 12.00'de, Yıldız Sarayı TYS Edebiyat Müzesi'nde hazırlanan 'Vera Feonova'ya Saygı' köşesinde anılacak. Anma öreninın ardından Feonova için bir anı defteri de mzaya açılacak. Yaptığı çevinlerle, Türk îdebıyatının Rusya'da ve eski Sovyetler Birliğı ilkelerinde tanınmasına hızmet ehniş, çok inemlı bir Türkolog olan Vera Feonova'nın fotoğraflannın ve onunla ılgıli yazılann yer aldığı saygı köşesi, katılanlann çıçekleri ve mumlanyla donatılacak. Ülkesmde yıllarca Yazarlar Bırlığı Türkıye Masası yönetıcıliği yapan Vera Feonova. Yaşar Kemal, Orhan Kemal, Kemal Tahir. Fakir Baykurt, Bekir Yıldız gıbı bırçok yazarın yapıtlannı Rusçaya çevinnesıyle tanınıyordu. Son olarak Orhan Pamuk'un romanlannı da çevıren Feonova, ölümünden önce Büyük Osmann Tarihi çevirisi üzennde çalışıyordu. Yeni filmler, söyleşi ve incelemelerAltyazı'da Sinemada makinelerin önlenemez yükselişi Kültür Servisi - Aylık sınema dergısı AltyazTnın temmuz- ağustos sayısı yayımlandı. Bu sayının kapak konusu 'Makinelerin YükseKşi' alt başlığıyla ele alınan 'Terminatör 3' Dosyada 'Terminatör" fılmi ile sıberpunk bılimkurgu edebıyatının başlangıcı olarak kabul edilen 'Neuromancer 1 adlı romanın aynı tarıhlerde çıkması çıkış noktası yapılarak, sibernetık ve sıberpunk kavramlannın bılimkurguyla ılışkılen gözden geçinlıyor. Ayrıca. filmın senanstlennden John Brancato ile yapılmış özel bir söyleşi de yer alıyor. Ömer Kavur, Antrakt'ın Genel Yayın Yönetmeni Burçak Evren. geçen haftalarda 'Seni Seviyoruın Sinema' adlı bır kitabı yayımlanan Leyla Özalp. 'Temmuz'da' fılminin yönetmeni Fatih Akmve "Tannkent' filminin yönetmeni Fernando Meirellesle yapılmış söyleşıler de derginin sayfalannda. Altyazfda, buay gösterime giren filmlenn dışında eleştıriler. farklı köşeler, oğlu Fuat Ermanın gözünden yapımcı Hürrem Erman, incelemeler, portreler bu ay da altyazı olarak geçen konu başhklan arasında. YAZIODASI SELİM İLERİ Büyük Bir Kent (2) Sonra yeniden hayal şehir... De Amicis, bır gece. dostu Santoro'nun Be- yoğlu'ndaki evinin taraçasından bakmakta. Ay- dınlanmış birçok küçük pencere, gemı fenerle- ri, fenerterin Halıç'teki yansılan, gökyüzündeki sa- yısız yıldız belleğine nakşoluyor. Rüyadaki gibi. Liman, şehır, gökyüzü, koruluklar, mezariıklar, bahçeler, hepsi, her şey birbırine karışır, birbiriy- le gölgelenir ve bırbirini tamamlar. Ay, bulutlar arasından bir çıkar bir kaybolur... İstanbul (1874) yazarı kente hayrandır. Zaman zaman 'uzaktan' görünüşle 'yakından' görünü- şün çelişkısine değinse de, hatıriadığı bu kent, her şeye karşın, onda özlemler uyandırır. Uzaktan gravür nitelığı taşıyan o tepeler, o düzlükler, yanlarına vardığınızda, bayındırlıktan yoksun, hatta mezbelelik, yıkık yıprak yerlerdir. Ne var ki, sanatkârın betimledıği hayal şehir Is- tanbul'u hiçbıri bozmaz. Burada bır giz söz konusudur: istanbul'u gü- zel kılan ne? De Amicis şehrin her köşesinde... en yıprak, en bakımsız bir köşesinde bile ya doğadan, ya mimariden güç bulmuş bir güzellik bulur. Kendi köşesine gizlenmiştir. Ama onu bir kez gördüğünüzde, gerisini, bü- tün o bırakılmışlığı unutursunuz. Bu, bir çeşme olabilir; kafesli pencereden fışkırmaya çalışan bir saksı çıçeğı olabilir.. Yazar, "bizım şehirlerimizde" dıyor, Avrupa kentlennden söz açarak, göz ve düşünce, çoğu kez dar bir çerçeveye hapsedilmiştir. Perspektif. Istanbul'da, ansızın değişir: "Burada, göz vezihin, heran, hudutsuz ve la- tif uzaklıklara doğru kaçılacak bir yol bulur. Nihayet, burada, âdetlehn büyük çeşitliliğiyü- zünden sonsuz bir hürrıyet içinde yaşanır; kim- seyi hayrete düşürmeden herşeyyapılabilir; en tuhaf olan şey bile bu büyük manevi anarşinin içinde fark edilmeyebilir." Aslında 'güzellik' dar bir alandadır, bir simge- dir. Ama sık sık karşımıza çıktığından, onu takip etmek, kovalamak isteriz ve yolumuz hep öte- lere açılır. Avrupalılar kente bıraz da bu yüzden tutkun- durlar. Burada bitmek bilmeyen bir bayramı, kar- navalı yaşartar... De Amicis için istanbul 'kozmopolit' bırşehir- dir ve asıl güzelliğını, anlamını kozmopolitliğin- den edinir... 1950'lerde, De Amıcis'in esennden yaklaşık yet- mış yıl sonra, yarı resmî bir kuruluşun hazıriadı- ğı Türkçe Sözlük'te kozmopolitin karşılığı, "ne ıdüğü belirsiz" olarak tanımlanacaktır. Çeşıtliliğın.farklılığın.renkçokluğununbirara- dalığına "ne idüğü belirsiz" demek herhalde ay- mazlıktır. O güne gelınir: Dünya başkenti özelliğindeki kozmopolit Istanbul'da ekinsel çeşitlilik adına pek az belirti kalır. "Manevi anarşi"r\\n yerini ger- çek anarşi, her türlü yıkım anarşisi, trafik, yiye- cek içecek, görünüm, kirli hava, tarihi eser yok etme, yaşatmama, nefes aldırmama anarşıleri ala- caktır. Şehir nicelik açısından büyümekte, nıtelikler açı- sından kuçülmekte. De Amicis görse, gözlerine inanamayacak. Oysa De Amicis, Boğazıçi'nin herhangi bir semtinde, sahile inen dik merdiveni görmüştü, taşları eğri büğrü, duvar boyunca silme sarma- şıkgülü... Takvimde lz Bırakan: "Kıyılarıma gell -hâlâ ayrılmadığım-/ Gide- lim.l (Tutuşturup yabani otlarıj çıkalım bu ge- ce ormanından.)" llhan Irem, "Kıyılara Git", Se- ni Sevıyorum albümü, EMI. Bursa Füm Şenliği bugün başlıyor • BLîRSA (AA) - Osmangazı Beledıyesı ve Bursa Sınema Derneği (BSD) tarafından bu yıl ikincisı düzenlenecek olan Bursa Film Şenliği, bugün başlıyor. 25 Temmuz'a kadar Prestıge Sınemalan'nda sürecek olan festivalde. "Benım Cicı Silahım", Bilınmeyen Kod', 'Kanlı Pazar*, Konuş Onunla", Nısan De\Tİmi'. 'Saatler', 'Salome'. Sıcak Çıkolata", 'Yeni Başlayanlar tçin Italyanca' ve "8 Kadın' adlı filmler gösterilecek. NEURO LINGUISTIC PROGRAMMING NLPULUSLARARASI SHTİFİKA PROeRAMURI NLP PRAaiTIONER EĞİTİMİ 999.000.000.TL •NLP Practitioner İstonbul 19 Temmuz - 3 Ağustos 2003 •NLP Practitioner Ankara 30 Ağustos - 14 Eylül 2003 •NLP Practitioner İzmir 4Ekim- 19Ek.m2OO3 (14tam gün - 120 saat) Sabah 09 00 - Akşam 18 00 Eğitmen: Debra T. WyUe (NLP Master Trainer) Kurs dıh Ingılizce'den Türkçe'ye sımultanetercumeyapılacaktır Sımultane tercume Ozıem Tezcar NLP GRUP EGITIM DANIŞMANUK Tel: 0212 297 82 92 «ww nlpgnjp com / ınfoönlpgrjp corT 31.ULUSLARARASI İSTANBUL MÜZİK FESTİUAL İYİ MÜZİK 5 HAZİRAN - 3 TEMMUZ 2003 Medya Takıp Sponsoru bilesim^dya Dıjıtal Platform Sponsoru Sınema Yayın Sponsoru İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı, 31. Uluslararası İstanbul Muzık Festıval Medya Takip Sponsoru, Dijital Platform Sponsoru, Sinema Yayın Sponsoru ve Internet Seruis Sponsoru na | teşekkür eder. Internet Servıs Sponsoru lHEczacıbaşı