Katalog

1 TEMMUZ 2003 SALI CUMHURİYET SAYFA JV U JL J. U S\ kultur(g cumhuriyet.com.tr 15 200. yılını kutlayan Aleksey Kolsov Devlet Akademik Dram Tiyatrosu'ndan dorukta bir oyun Gerçek bir tiyatroromansıHAYATİ ASILYAZICI Voronej, Don bölgesinin önemli kentlerinden. Rusya'nın üçiincü bü- yük kültür merkezi. kültür ve sanat kenti olarak ülkenın en önemli tiyat- rolanndan biri olan Voronej Aka- demik Tiyatrosu çok tanınan bır topluluk. Özellıkle de tiyatronun Genel Sanat Yönetmeni Anatoli tvanov'la uluslararası boyut kazan- dı. Gerçek tiyatro sanatının dünya ölçeklerinde oyunlar sergiliyor. Trabzon'da düzenlenen 4. Uluslara- rası Karadenız'e Kıyısı Olan Ülke- ler Tiyatro Buluşması'nın doruk oyunlanndan biriydi; Aleksey Kol- sov Devlet Akademik Dram Tiyat- rosu'nun sunduğu Aleksey Nikola- yeviç Tolstoy'un (1883-1945) "Kuğu Kuşunun Gözyaşları". Gerçek tiyatro sanatının nasıl olma- sı gerektiğinin ömeğini verdi. Yorumdaki derinlik Köklü Rus tiyatrosunun geleneği ile çağcıl anlayışını özümseyen Anatoli Ivanov, Anatoli Efros'un en başanlı öğrencisiydi. Hem Ef- ros'u. hem de lvanov'u tanıyordum. Rus Tiyatrosu'nun büyük yaratıcıla- nndan Stanislavski, Dançenko, Vaktangov, Meyerhold, Tairov ge- leneğinin çağdaş bireşimcisıydi Iva- nov. SSCB'de yükselişe geçen îva- nov. şimdi doruktaki bir Rus yönet- menidir. Yönetmenliğinin belirleyi- ci yanı, yorumlanndaki derinlik. ın- sanın bilançaltı-bilinçüstünü karak- terleriyle oyun kahramanlanna et- kili kılan yorumuyla. çeşitli yazar- ların estetik görüşlerinin temel öğe- sini sahneye taşımaktadır. Rusya'da yaşayan en büyük Çehov yorumcu, biçimliligini gözetme gibi ilkeleri çok başanyla uyarlıyor. Trabzon'da izlediğimiz "Tiyatro Romansı", yaşamın yenilenen, de- ğişime ugrayan biçimlerini gözet- me gibi ilkeleri yerinde ve dozunda kullanıyor. 1997'de sahneye koydu- ğu oyuna "Tiyatro Romansı", adı- Rusya - Aleksey Kolsov Devlet Akademik Dram Tiyatrosu'nun oynadığı Tiyatro Romansı" adlı yapıtta: I. Krasnopolskaya, V. Blinov. Y. Potanin adlı üç virtüözun aşk romansından bir sahne görülüyor. nı veren yönetmendir; oyunun asıl adı "Kuğu Kuşunun Gözyaşla- n"dır. Ne ki. oyunun kurgusu ve yo- rumu tiyatronun kendisinı anlatıyor "Tiyatro Romansı". Bütünlüğün- de takım oyunculuğunun bıreşimi var: eksen karakterleri betimleyen oyunculara karşın. Oyunun tiyatro diliyle anlatımı. müzikle. şarkılarla beslenen çok hareketli bır yorumu yeğlemiş Ivanov. Önemli biçimiyle oyunculann başansı, duyarlı, gül- dûrülü oyunda grotesk yorumu bi- çemleştiriyor. Aslında, tiyatro eğiti- minde kullanılacak bıryapım. Oyu- nun şiirselliği yazanndan geliyor a- ma oyunun bu yönü. güldürü dozu ve grotesk havasmda olağanüstü gü- zel oyun çıkıyor. "Tiyatro Roman- sı" adıyla örtüşen bir yorum sergi- lendi. Romans da; duyarlı. etkili şi- irden esinli parçalara verilen ad. Sözsüz küçük şarkılar oyunu süslü- yor. Oyunu zenginleştiren. yön ve- ren, rollerine uygun oyunculan kul- lanan yönetmendi kuşkusuz; "Ti- yatro Romansı"nı e\Tensel yapan. Bütün bunlar usta oyunculann elle- rinde evrensel yapılabılirdi elbet. Bütünlüğü böyle sağlıyordu "Ti- yatro Romansı". 200 yıllık birikim Bu tiyatro, 200. yılını kufluyor bu yıl. Aynı kentin Opera ve Bale Tiyat- rosu da yüz kırk yıllık. 200 yıllık bi- nkimle Trabzon'a gelen Voronej Ti- yatrosu, olağanüstü görselliğiyle bü- yük, çaplı oyunculuk sergiledi. Oyundan sonra düzenlenen buluş- mada, bu oyunun ödüllerinden hiç- bir bilgimiz yoktu. Istanbul'a gelin- ce elimdeki belgelerden öğrendim. Sözgelımı, geçtığimiz yıllarda Rus- ya'nın Rostov kentinde düzenlenen "Komedi Oyunları Festivali"nde bu oyunun birincılik ödülünü aldığı- nı, bu oyundaki rolleriyle en iyi ko- medi oyuncusu ödülü, üç sanatçıya verilıyor: En iyi (reji)yönetmen ödü- lü: Anatoli îvanov'a (Andrey Gonça- rov adındaki ödül). Valeriy Potanin (Andrey Mironov, ölen ünlü tiyatro ve sinema sanatçısıydı) ödülünü al- dı. Vyaçeslav Zaytsev (Mıhail Jarov ödülünü aldı. Maly Tiyatrosu'nun halk sanatçı ve ünlü oyuncusuydu. 0nun adına konulan ödülünü aldı.) Ödül alanlar da halk sanatçılandır. Oyunun bir de dünya çapında oyuncusu vardı, Tatyana Krasno- polskaya (Rusya Federasyonu Halk Sanatçısı), komedi rolünü oynamadı ama olağanüstü bir rolü çizdi ve be- timledi. Taşralı bır tiyatro sanatçısı- nı oynuyordu. Usta bir Çehov oyun- cusudur, T. Krasnopolskaya. Oyunun duyarlıhğını veren, oyunu yönlendi- ren oyuncuydu. Asıl orkestra şefi, İvanov ama oyun içindeki koro şefi de T. Krasnopolskaya'ydı. Özgeçmi- şine bakıyorum, Çehov'daki bütün başrolleri oynamış. Tiyatro Roman- sı'ndaki çizdiği karakteri. yorumla- dığı "Ogneva Maria Petrovna" adındaki "taşralı oyuncu" rolünde, çağdaş oyunculuğun fiziksel terim- lerini, iç yaşantısını izleyiciye du- yumsatırken, kolektif oyunculuğu sürdürüyordu. Tartımlı, çözümleyici oyunculuk sanatı sergileniyordu. Devlet sanatçılığı unvanlı oyuncula- nn V. Blinov ve V. Potanin üçlüsü, ayn ayn birlikte o> r unculuğun özni- teliklerini ortaya koyuyorlardı. Bu- gün Rusya Tiyatrosu'nda egemen olan çağdaş oyunculuğu en iyi bi- çünde, eşsiz oyunculuk sanatıyla or- taya koydu bu topluluk. Stanislavski ile başlayan, Meyerhold'un tiyatro- daki devrimcilıği, Tairov'un tartımı, Vaktangov'un bıreşımciliği usta-çı- rak ilişkisi gibi sürdürülüyor. T. Krasnopolskaya sözünü ettiğimbire- şimi (sentezı) görkemli oyunculu- ğuyla gösterdi. "Tiyatro Romansı" oyununu, ders olarak göstermek için video kasetini bekliyorum. Bu toplu- luğun geçen yıl Moskova'da sergile- diği Reşat Nuri Güntekin'in "Hfil- leci" adlı oyununu, "Aşlam Melek" müzikalini eğitim programımıza al- dım. Trabzon'daki tiyatro buluşmasımn en önemli doruk oyunuydu "Tiyat- ro Romansı". fk McCantney konser verecek • HAVANA (AFP) - Eski Beatles üyelerinden Paul McCartney önümüzdeki yıl Küba'da konser vermeyi planlıyor. Aynntılann konuşuhnası ve ayarlamalann yapılması için McCartney bu ay içinde yardımcılanm Küba'ya gönderecek. Turizm Bakanı Abel Prieto'nun da içinde bulunduğu Kübalı yetkililer ise konsere şimdiden onay verdi. Rıfat llgaz Festiyali başlıyor • ANKARA (AA) - Ünlü yazar Rıfat llgaz ölümünün 10. yılında, 11-13 Temmuz günleri arasında 8.si düzenlenecek olan Rıfat Ilgaz, San Yazma Kültür ve Sanat Festivali ile anılacak. Rıfat Ilgaz'ın memleketı olan Karadeniz'in en uzun sahiline sahip Cide'de yapılacak festivalde çeşitli anma toplantılannın yanı sıra türlü etkınlikler de gerçekleştirilecek. En İyi On Türk Fılmi' anketi • Kültür Servisi - Ankara Sinema Derneği, bugüne dek çekilmiş 'En İyi On Türk Filmi'ni belirlemek amacıyla ülke çapında, sinemayla profesyonel olarak ilgilenen kişiler arasında bir anket düzenliyor. Amacı filmler belirlendikten sonra gerekli maddi kaynağı sağlayarak yapıtlann yeni kopyalannı basmak, tngilızce ve Türkçe olarak hazırlanacak bir kitapla Türk Sineması'nın En lyı On Filmi'ni yurtdışında da tanıtmak ve gösterimlerini sağlamak. Seçilen 10 film, 3-28 Ekim tarihleri arasında gerçekleştirilecek olan 9. Avrupa Filmleri Festivali kapsamında gösterilecek ve daha sonra da yurtdışındaki festivallere gönderilecek. (0 312 466 34 84) Pınar Kido, yaz turnesi başlıyop • Kültür Servisi - 15 yıldır minık seyircilerle buluşan Pınar Kido Çocuk Tiyatrosu'nun ilk durağı Gölcük olacak. 3 Temmuz'da Gölcük'ten başlayacak olan turne daha sonra Anadolu'nun çeşitli il ve ilçelerinde sürecek. Sevgi ve arkadaşlık temalannın işlendiği "Küçük Kız ve Yıldız' adlı oyun ücretsiz olarak sergilenecek. Yaz boyunca yaklaşık 15 bin km kat edip 50 bin kişıye ulaşılması planlanan turnede oyun sonrası çocuklara çeşitli hediyeler dağıtılacak. Enka Açıkhava Tiyatrosu'n da Önder Focan Funck& Latin Band konseriyle bu akşam başlayacak şenlikte, dans, tiyatro ve fiİm gösterimleri ver alacak. ANKUŞ'UNKTTABI TARIHIBOLGEIÇINEL KİTABI^ RamJomDansTopluluğuTÜPkİye'lte Midasy ın ülkesi Frigya 'dan kalan ALİ KILIÇKAYA* ENKA'da renkli bir yazşenliği başlıyorKültür Servisi - Enka Kültür ve Sanat 15. yılını Enka Açıkhava Tiyatrosu'nda gerçekleştireceği yaz etkinlikleriyle kutlayacak. Etkinlikler bugün saat 21 .30'da Önder Focan funck & Latin band konseriyle başlayacak. 3 Temmuz'da MSÜ Devlet Konservaruvan Tiyatro Bölümü 'Haldun Taner Derleme' adlı çalışmalannı sunacak. 1949 yılında Zagreb'de kurulan Hırvatistan Halk Danslan Topluluğu 'Lado'nun gösterisi 5 Temmuz'da izlenebilecek.8 Temmuz'da Dostlar Tiyatrosu 'Yaşasın Savaş' adlı oyunlanyla izleyicilerin karşısında olacak. Cahit Berkay, Engin Yörükoğlu,Taner Öngür ve Serhat Ersöz'den oluşan 'Moğollar' 10 Temmuz'da konser verecek. Tiyatro Ayna ise 'Mutlu Ol Nâzım' adlı oyunu 15 Temmuz'da sahneleyecek. Ataol Behramoğlu'nun Vera Tulyakova'nın anılanndan ve Nâzım Hikmet'in şiirlerinden cyunlaştırdığı oyunu sahneye koyan Mahmut Gökgöz. 17 Temmuz'da ÎÜ Devlet Konser\r atuvan Tiyatro Bölümü 'Oyun Karıştı' adlı oyunu sahneleyecek. Ken Ludwig'in yazdığı oyunu sahneye koyan Haldun Dornıen Fuat Saka & Band konseri 22 Temmuz'da izlenebilir. Grup Fuat Saka (gitar, vokal), Herbert Koschmieder (nefesli cngtrümanlar), Cemal Berber (kemençe), Ertan Bülbül (davul), Kerem Civelek'ten (bas gitar) oluşuyor. Gönül Ülkü-Gazanfer Özcan Tiyatrosu Refîk Erduran'ın yazdığı 'Deli' adlı oyunu 22 Temmuz'da sahneleyecek. Muammer Ketencoğlu (akordeon, vokal). Sunıru Ağıryürüyen (vokal. mandolin), Aytunç Nevzat Matracı (klarnet. alto saksofon, trompet), Rahmi Göçmen'den (vurmalı çalgılar) oluşan Bir Balkan Yolculuğu topluluğu 29 Temmuz'da Balkan ezgilerinden bir seçki sunacak. Topluluğun o geceki konuk sanatçısı Bora Gürel (keman) olacak. Tiyatrokare sezonun en keyifli oyunlarından 'Şen Makas 2003'ü 31 Temmuz'da sahneleyecek. Paul Portner'ın yazdığı ve Nedim Saban'ın yönettiğı oyunu Fatih Solmaz ve Derya Solmaz uyarladı. Amerikan tiyatro tarihinin en uzun süreli oynayan oyunu olarak Guinness Rekorlar Kıtabı'na geçen Şen Makas 2003, Türkiye'de ilk interaktif tiyatro oyunu olma özelliğine sahip ve dünyada Charlie Chaplin Komedi Ödülü'nü alan tek oyun.Ağustos ayında 'Chicago', 'Yirmi Beşinci Saat', 'Bir erkek on günde nasıl kaybedilir?', 'Uzak', 'Konuş Onunla\ 'Asabiyim\ 'Tersyüz', 'Benim Cici Silahım' adlı fılmler de izlenebilir. (0 212 27612 14-15/209) Deneyimli, emekli müzeci arke- olog Hasan Tahsin Uçankuş, alın teri, el emeği ve göz nuru ^ harcayarak oluşturduğu yıllann Ç bilgi birikimini insancıl düşün- ce bağlamında "her şey insan için" ilkesi ile hareket ederek ürünlerini insanlarla paylaşma- Jl' ya devam ediyor. ^ Daha önce Kültür Bakanlığı ya- yınlan arasında çıkan ve üniversi- telerde ders kitabı olarak okurula- cak nitelikte ve düzeyde "el kitabı" olan "Bir İnsan ve Uygarhk Bilimi ARKEOLOJİ" adh yapıtından sonra şimdi de yine aynı ba- kanlık tarafından "Ana Tanrıça Kybele'nin ve Kral Midâs'ın Ülkesi PHRYGIA" adh yapıtı yayımlandı. Yapıtta. Phrygia bölge- sinin doğal kaynaklan ve güzellikleri. kültür zenginlik- leri, tarihsel, arkeolojik ve sa- natsal kalıntı ve buluntulan ele alınıp aynntılı olarak anlatılmaya çalışılmıştır. Beş bölümden oluşan yapıtın bi- rinci bölümünde: Phryg ülkesi, top- lumunun yapısı ve krallığın tarihine; ikinci bölümde: Phryg dili ve yazısı, efsaneleri, dini, tannları, törenleri mezar mimarisi, tümülüsler. kaya mezarlan, nekropoller, ölü göm- me âdetleri, mimarlık ve heykel- tıraşlık eserleri, seramik, maden ve ahşap işçiliği, dokumacılık ve el sanatlan ile Phryg sanatı krono- lojisine; üçüncü bölümde: Phryg kaya anıtları ve bu anıtlarla ilgıli araş- tırmalann tarihçesi- ne; dördüncü bö- lümde: Alişar, Bo- ğazköy, Kültepe, Pazarlı, Gordion ve Daskyleion'daki Phryg arkeolojik araştırmaları ve yine Ankara, Af- yon, Eskişehir, Kütahya ve Uşak illeri ve çevresin- deki araştırmalara; beşinci bölümde ise: tarihsel Phrygia coğrafi bölgesinde yer alan günümüzün Ankara, Gor- dion, Afyon, Kütahya, Uşak ve \, Eskişehir müzelerine geniş ölçü- •."X de yer verilmiştir. Her bölümün sonunda konu ile ilgili kaynakça, ayrıca yapı- tm sonunda da genel bir kay- nakça yer almaktadır. Yine ya- pıtın sonunda kısa bir arkeolojik sözlük bulunmaktadır. Yapıt, XVI+621 sayfadan oluş- makta, çok sayıda da fotoğraf ve çi- zim içermektedir. Yazar, yapıtını hazırlarken her kesimdeki insa- nın kolaylıkla anlayabile- ceği yalm bır dil ve biçem kullan- mıştır. Ayrıca Phrygia ile ilgili olarak bilinen tüm konulara ki- tapta yer verilmiştir. Kültür rehberi niteliğinde hazırlanan kitap, yine üni- versite öğrencilerinin de Phrygia bölgesi için yararlana- bilecekleri "el kitabı" konu- mundadır. Bu yapıtla, geçmişte Afyon Müzesi'nde yönetici olarak gö- rev yaptığı dönemdeki düşünü otuz yıl sonra gerçekleştiren yazar, "Phrygia'yı ve Phrygleri bütün yönleriy- le, güzellik ve zenginliîc- leriyle, büyülü, efsanevi dünyalarıyla tanıtan bu kitabı yazabildiğim için mutluyum. Bu kitabın bölgeyi kültür, sanat, doğa ve sağhk turizmine açmada tanıtım görevi yapmasını umuyor, düşlediğim kurumlaş- mayı sağlamasını dili- yorura" diyor. Hasan Tahsin Uçankuş "Ana Tanrıça Kybele 'nin ve Kral Midas 'ın Ülkesi PHRYGİA " ıKültürBakan- Kitapta. Frigya bölgesinin l 'Sl - Ankara 2002, tarihi, doğal ve kültürel XVI+621 s. zenginlikleri ele alınıyor. * Arkeolog I Kültür Servisi - Wayne McGregor'un \ sanat yönetmenliğini yaptığı Random Dans Topluluğu, 'Nemesis' adlı yapıh sunmak üzere British Council'ın davetîisi olarak Türkiye'ye geldi. Bugün saat 20.00'de Ankara Opera Sahnesi'nde ve 6 Temmuz'da saat 20.30'da tzmir Sabancı Kültür Sarayı'nda gösteri yapacak olan topluluk, yann, 3 ve 4 Temmuz'da da Ankara ve Istanbul'da çocuklarla atölye çalışmalan düzenleyecek. Vücut. ekran ve makine arasındaki ilişkiyi inceleyen 'Nemesis', animasyon, dijital film, 3 boyutlu mimari, elektronik müzik ve sanal dansçılar gibi farklı medyalar arasındaki diyaloğu zengin bir koreografi diliyle yansıtıyor. (0 232 446 01 31) Hukukçular sahnede I Kültür Servisi - Antalya Barosu'nun tiyatro topluluğu 'Yırtık Cübbe', geçen yıl sahnelediği "Bır Şehnaz Oyun'un ardmdan 'Kaç Baba Kaç' adlı komediyle ikinci kez tiyatroseverlerin karşısına çıkacak. Topluluğun kurucusu, 18 yıllık avukat Gülcihan Türe, bu yıl Ray Cooney'in 'Kaç Baba Kaç' adlı oyunuyla seyircilerin karşısında olacaklannı, özellikle bir komedi tercih ettiklerini ve provalann 10 aydır sürdüğünü belirtti. Hikâyesi hastanede geçen ve bir doktorun yaşadıklannm esprili bir dille anlatıldığı oyun. yann ve pazartesi günü Antalya Devlet Tiyatrosu sahnesinde gösterilecek. Oyun, eylül ayında iki kez daha sunulacak. Kuşadası Festivali sürüyor Kültür Servisi - Aydın'ın Kuşadası ilçesinde, dün başlayan Kuşadası Festivali, 4 Temmuz'a kadar devam edecek. Festival kapsamında ülkemizin tek beste yanşması olan '16. Altın Güvercin Şarkı Yanşması' da 5 Temmuz Cumartesi günü yapılacak. Sunuculuğunu Halit Knr anç ve Nükhet Duru'nun yapacağı Altın Güvercin Şarkı Yanşması'na birçok yeni isim, yeni parçalanyla katılacak. BUGÜN • NARDİS JAZZ CLUB'da 21 30 da Alp Ersönmez liderliğinde 'Bilgi Üniversitesi caz bölümü mezunları gecesi'. (0 212 244 63 27) İSTANBUL MÜZtK FESTİVALİ • RAHMÎ M. KOÇ MÜZESt'nde 19.30'da Schinichi Kinoshita'nın konseri. _/0 212 334 07 00) o ,