Katalog

27HAZİRAN2003CUMA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishabCn cumhuriyet.com.tr 11 "Essahal yakalamp serbest bırakMı' • DUBAİ (AA) - Eskı Iıak Enformasyon Bakanı Muhammed Saıt Essahaf. Amenkalı askerlere teslim olduğunu, sorgulandürtan sonra da serbest bırakıldığını söyledı.Dubai "de yayrn yapan El Arabiye televizyonuna göre, yann akşam röportajı yayınlanacak olan Essahaf, Amerikan ordusunca yakalandığı yolundakı haberlen yalanhyor ve "•Yakalanmadım. Ben teslim oldum. Sorgudan sonra hemen serbest bıraktılar" dıyor. El Arabiye, Essahaf la Bağdat'ta yapıldığını bildırdiğı röportajı bugün TSİ 22.00 sulannda yayınlayacak. Iran'da öğrenci Hderi tutuklandı • TAHRAN (AA) - tran'da en büyük reformcu öğrenci grubu Birlıği Güçlendırme Bürosu liderlennden Abdullah Momenı tutuklandı. Momenı, Öğretmen Eğitımı Fakültesı çıkışında sivil giyimli kişıler tarafindan tutuklandı. Momenf nin kelepçelenerek bir araca sokulduğu, tutuklanmasını önlemeye çalışan öğrencilenn tehdit edildiği belirtildi. Istihbarat Bakanlığı, 32'si başkent Tahran'da olmak üzere 80 öğrenciyi tutukladı. tran'da 10-20 Hazıran'daki gösterilerden sonra güvenlık güçleri ve Istihbarat Bakanlığı'nın dışında görevı olmadığı halde sertlik yanlısı gruplaruı da öğrencileri tutukladığı ve çok sayıda kişinin kaybolduğu iddia ediliyor. Ruanda Mahkemesi'ne Tünk yargıç • NEWYORK(AA)- BM Genel Kurulu, Ruanda Soykınm Mahkemesi'ne bır Türk yargıcı üye seçtı. Yargıç Aydın Akay, mahkemede 4 yıl süreyle görev yapacak. Mahkemeye şu ûlkelerden yargıçlar seçildi: ttalya, Ürdün, Kenya, Kamerun, tngiltere, Uganda, Isveç, Gana, Malezya, Danimarka, Hollanda, Güney Kore, Madagaskar, Panama, Tanzanya, Çek Cumhuriyeti ve Burkina Faso. ABD'den Blair'e madaJya • WASHEVGTON(AA) -Amerikan Kongresi. Irak savaşında ABD'ye verdiği destekten ötürü Ingiltere Başbakanı Tony Blaır'i, Kongre'nin en yüksek nışanı sayılan altın madalyayla ödüllendirme karan aldı. Putin istedi terör listesine kondu • NEW YORK (AA) - BM Güvenlik Konseyi'ne bağlı olarak faaliyet gösteren El Kaıde'yi ızleme komitesı, Rusya'nın talebı üzerine, Çeçenıstan'ın eskı devlet başkanı Zelimhan Yandarbiye\'ı, Usame Bin Ladin ve El Kaide terör örgütüyle ilişkısı bulunduğundan şüphelenilenler listesine dahil etti.Yandarbiyev'in listeye eklenen ilk Çeçen olduğunu belirttiler. Pentagon ordunun eğitimini, teşkilatla bağlantısı olduğu bilinen Vinnell'e verdi Irak askeri CIA'yateslimDış HaberierServisi-ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), yeni Irak ordu- sunun çekirdek kadrosunun eğitimini 48 milyon dolarhk bir anlaşmayla Ameri- kan Vinnell şirketine verdi. încirlik da- hıl, Türkiye'deki Amerikan üslerinin de "üs işleöneciliğini'' yapan şirketin CIA tarafindan, gızli operasyonlarda paravan olarak kullanıldığı iddialan ba- sma yansımışh. "Parahasker" sağlayan şirketler arasında adı geçen Vinnell, Suudi Arabistan'daki intihar saldınla- nnda da hedeflerden birisiydi. Amerikan savunma sanayii şirketi Northrup Grumman'ın bir yan kuru- luşu olan, merkezı Virginia'da bulunan şirketin web sitesindeki bir yazıyla, "şirketin yeni Irak ordusunun piyade taburian ve taarruz destek birimleri- ni eğitecek emekli kara ve deniz suba- • Pentagon'la 48 milyon dolarhk anlaşma imzalayan Vinnell şirketi, Suudi Arabistan'da düzenlenen intihar saldınsının hedeflerinden biriydi. de 3 tümenden oluşan 40 bin askerlık bir yapıya kavuşacağı bıldirilmişti. Es- ki ordu, geçen ayın sonlannda feshe- dilmişti. 1975'te Suudi Arabistan Mil- lı Muhafizlan'nm eğitihTiesi ihalesini Pentagon'un yardımıyla kazanan Vin- nell'in adı, 12 Mayıs'ta Riyad'da dü- zenlenen ıntihar saldınlanndan sonra gündeme gelmışti. Şirketin 2'si Filipin- li, 8'i ABD'Ii olmak ûzere 10 çalışanı, saldınlarda öldü. yı işe alacağnu" duyurduğu belirtildi. Vinnell şirketi, Suudi Ulusal Muhafiz üyelerinı de eğitiyor. Irak'ın 400 bin ki- şilik olduğu söylenen ordusu, ABD ön- derliğındeki güçlerin Baas partisini de- virmesınin ardından dağıtılmıştı. Ol- kede ABD yönetimine duyulan huzur- suzluğun artmasıyla birlikte, yeni bir or- du oluşturulması, işgal güçlerinin ön- celikli hedefi haline geldi. Ülkedeki geçici sivil yönetim, yeni Irak ordusu için asker alma işleminin ge- lecek hafta başlayacağını açıklamıştı. Irak ordusunun 12 bin askerden oluşa- cak ilk tümeninin 1 yıl içinde faaliyete geçebilecek hale geleceği, 3 yıl içinde Görev dışı faaliyetJer-, Vinnell'ın asıl işı Suudi krallığını ko- ruyacak muhafızlan eğitmek olsa da şirket çalışanlannın eğitimin ötesinde fa- aliyetler gerçekleştirdiğine dair iddialar var. Vinnell, Pentagon'un "geriplanda kalmak istediği zaman" işlerinı yaptır- dığı taşeron şirketler lıstesinde yer alı- yor. Vinnell'in özellikle 2. Dünya Sava- şı'ndan sonra asken işler üstlenmeye başladığı belirtıliyor. Eski bir CIA aja- nı Wübur Crane Eveland anılannda, 1960'lann başında Afrika ve Ortado- ğu'da yürüttüğü operasyonlarda Vinnell "başkan yardımcısı unvanının" nasıl kendisine yardımcı olduğunu anlahyor. CIA'nın operasyonlanna paravan ol- duğu öne sürülen Vinnell'in, Vietnam Savaşı sırasında da şirketin 5 bin kişi- lik personelinin Vietnam'da bulundu- ğu belirtiliyor. O dönemden, adı açık- lanmayan bir Pentagon yetkilisi, Vin- nell'ı "Vietnam\Jakiküçüklejvoneror- dumuz" olarak tanımlıyordu. BD OPERASYONU Suriye açıklama beMiyor • Şam yönetimi, Suriyeli sınır muhafızlanyla yaşanan çatışmayı, ABD Büyükelçisi nezdinde protesto etti. Suriye, yaralı 5 askerinin iadesini istedi. Dış Haberier Servisi - Suriye, ABD kuvvetleriyle Suriyeli sınır muhafızlan arasında geçen hafta çıkan çatışma üzerine, ABD'nin Şam Büyükelçisi'ni Dışişleri Bakanlığı'na çağırdı. Resmi haber ajansı SANA, Amerikan Büyükelçisi'nin, Bukmal kasabasının güneyinde devriye gezen "askeri birtiğe yönelik askeri müdahalenin" protesto edılmesi amacıyla Dışışlen Bakanlığı'na çağnldığuıı bildirdi. Haberde, Suriye'nin VVashington yönetiminden, iki ülke arasında gerginliğe yol açacak yanlış anlaşılmalardan kaçımlması için çatışmada yaralanan 5 Suriyeli askerin iadesini istediği, Dışişleri Bakanlığı'nın bu konuda aydınlatılmayı bekledığı belirtildi. ABD, Suriye ile Irak'ın devrik lideri Saddanı Hüseyin'ı taşıdığı sanılan bir konvoya yönelik saldında yaralanan ve 3'ü hâlâ tedavi altmda olan Suriyeli askerlerin iadesi konusunda görüştüklerini bildırmıştı. ABD Savunma Bakanı Donald Rumsfeld de geçen hafta Suriye sınrnnda düzenledıkleri operasyonda ölenler arasında üst düzey Iraklı liderlerin bulunduğuna ilişkin bir delil olmadığını söylemişti. Irak'ta ABD askerlerine ve konvovlanna düzenlenen saldırüar sürüyor. Dün Bağdat'ın güneyindeki Yusufiah böjgesindebir ABD TTR'ına gerçekleştiriler saldında TIR ve üzerindeki araç yanarak kül oldu. Görgü tanıklan İLKyanarken ABD askerlerinin aracın içinde olduğunu ileri sürdü. (Fotoğraf: AP) Irak'ta işgal güçleriyle direnen örgütlere bir yenisi daha katıldı Mıızaffer Mücahitler sahnede Dış Haberler Servisi - Irak'ta Amerikan askerle- rine yönelik saldınlar sü- rerken El Cezire Televizyo- nu, son eylemleri bir dire- niş örgütü olan Muzaffer Mücahitler Tarikatı'nın üst- lendiğinı duyurdu. Merkezi Katar'da bulunan televizyon, daha önce adı duyulmayan örgütün kurulu- şa gönderdiği ve saldınlann üstlenildiği açıkJamanın yer aldığı video kasette, Iraklı- lara, Amerikan askerlerinin konuşlandığı bölgelerden uzak durmalan uyansında bulunulduğunu bildirdi. Bağ- • Bağdat'taki son saldında ıki Iraklı ölürken bir ya da iki Amerikan askeri de yaşamını yitirdi. Zırhlı aracın devrilmesi sonucu da bir ABD askeri öldü. dat yakınlannda Amerikan askeri araçlanna düzenlen- diği iddia edilen bir saldın- nın görüntülerini içeren vi- deo kaseti yayımlayan El Ce- zire Televizyonu'nun habe- rinde, saldınyı, Muzaffer Mücahitler Tarikatı'na bağ- lı Şehit Hattab Tugayı örgü- tünün üstlendiği belirtildi. Video kasette, saldınnın yeri ve zamanına ilişkin bil- gı verilmezken örgüt, "ge- lecekte Amerikan askerleri- ne yönelik saldınlan sürdü- recekleri" sözünü verdi. ABD devTİyesine saldın Öte yandan, dün Bağdat'ın dış kesimlerindeki Emiriye semtinde, sabotajlaryüzün- den hasar gören elektnk sis- temini onarmaya giden elekt- rik şirketine ait bir araçla be- raberindeki Amerikan dev- riyesi saldınya uğradı. El bombası ya da uzaktan kumandalı bır bombayla dü- zenlendiği sanılan saldında ilk belirlemelere göre bir Iraklı elektrik işçisi öldü, di- ğeri yaralandı. Bazı kaynak- lara göre olayda bir Ameri- kan asken de yaşamını yitir- di, biri yaralandı. Saldın sı- rasında yoldan geçen bir Iraklı da öldü. El Cezire televizyonu ise saldında iki ABD askerinin öldüğunü ileri sürdü. Önceki günse pusuya dü- şürülen 3 deniz piyadesinin yaralandığı olay yerine giden bir zırhlı aracın devrilmesi sonucu 1 Amerikan askeri öldü, 2'si yaralandı. Başkenti kuşatan isyancılarla hükümet güçleri arasmdaki çatışmalar şiddetlendi Liberya'da yüzlerce sivil öldü Dış Haberier Servisi-Ba- tı Afhka ulkesi Lıberya'da Devlet Başkanı CharksTay- lor'a bağlı güçlerle isyancı- lar arasında şiddetlenen ça- tışmalarda yaklaşık 300 sı- vilin öldüğü bildirildi. Sağ- lık Bakanlığı, çatışmalar- da 1000 kadar sivilin de ya- ralandığını belirtırken ıs- yancılann kuşatması altın- daki başkent Monrovia'da , morglann dolup taştığı, j asken yetkililerin sivi] araç ı sahiplenne caddelerdekı cesetleri toplamalannı emrertiği kaydediliyor. Isyancılann dün sabah Monrovıa'nın merkezi- ne kadar ilerlemesı üze- rine binlerce kişi diploma- tik misyonlara sığınmak üzere yollara döküldü. Is- yancılann, ABD diploma- tik misyonuna ait binalara sığınmaya çalışan kalabalı- ğa yönelik top ateşınde 3 ki- şi öldü, 16 kişi yaralandı. tlerleyen saatlerde Taylor'a bağlı güçlerin isyancılan Monravia'daki liman ya- kınlanndanpüskürttügü ha- beri geldi. Fildişi Kıyısı'nın başkenti Abıdjan'da AFP'ye açıklama yapan Li- berya Savunma Bakanı Da- niel Çea, isyancılan çekil- meye zorladıklanm söyle- di. Çea, "Amacunız,isvan- cılan bir daha kent merke- zinesaldıra- mayacak- bnşekft- de uzaklaşürmak" dedi. Uzlaşma ve Demokrasi için Birleşik Liberyalılar olarak bilinen isyancılar, ancak bir hafta süren ateş- kesin, hükümet birlikleri tarafindan bozulduğunu öne sürüyor. Ülkenin üçte ikisini kontrolleri altında tutan isyancılann amacı Devlet Başkanı Taylor'u devirmek. 6 yıl önce dev- let başkanı seçilen Taylor, 13 yıl önce çavuşken dar- be girişiminde bulunmuş- tu. Komşu Sierra Leone'de BM desteğiyle kurulan sa- vaş suçlan mahkemesı hak- kında tutuklama emri çı- kardığından, Taylor'un baş- ka bir ülkeye kaçması mümkün görünmüyor. Bush Taylor'u sildi ABD Başkam George Bush, Liberya lideri Char- les Taylor'a iktidan bırak- ması için çağnda bulun- du. Washington'da konu- şan Bush, "Liberya'da ateşkesi destekliyoruz. Başkan Taylor, ülkesinin kan gölüne yuvarianma- ması için iktidardan çe- kUmeli'' dedi. Bush, Li- berya'daki bütün taraflann kapsamlı banş anlaşması peşınde olması gerektığini söyledi ve ABD'nin bölge ülkeleriyle dirsek temasın- da olduğunu kaydetti. Bush, "Liberya halkına yardım eli uzatmakta kararlı- yız" diye konuştu. Diplomatik misvonlara sığınmaya çakşanlara da ateş açüdı. (Fotoğraf: AP) BIÇAKSIRTI EROL MANİSALI Ya Siz Hangi Taraftasınız? Kurtuluş Savaşı neden yapılmış ki? Cumhuri- yeti kurmaya ne gerek vardı? Mondros, Sevr biz- leri Avrupa ve Avrupa devletleri ile bütünleştiren, bizi onlarta birleştiren anlaşmalar ve belgeler de- ğil miydi? Avrupa içimize girmişti. Siyasetiyle, şirketiyle, okullanyla, gazetecileriyle ve tabii askeriyle... Tam olarak bütünleşmiştik. Elitimiz, siyasetçimiz, işçev- relerimiz bu bütünleşmeyi büyük ölçüde onayta- mışlardı. Yabancı ordulann askerleri ile futbol maçlan ya- pıyor, turnuvalar düzenliyorduk. Biz Avrupa'ya da- ha o zaman girmiştik. Elitimiz onlarta daha o za- man iç içe, kucak kucağa oturmuştu. Türkiye bö- lünmüş de ne olmuş sanki? Ermeni'si, Rum'u ve diğerleriyle gül gibi geçinip gidiyorduk. Bu bütünleşmeyi bozmaya ne gerek vardı. Ha- zır bütünleştiğimiz Avrupalılan ülkemizden çıkar- mak için onlarla savaşmaya ne gerek vardı? Şikâ- yet edecek ne vardı ki? Avrupalılar biz ne zarar ver- mişlerdi ki? Elitimiz memnundu, gerisi de hiç önem- li değildi. Köylü, gariban kimin umurundaydı ki? - Şirketleri buradaydı: Ne güzel, iç ticaretimizi, dış ticaretimizi, dokumamızı, tütünümüzü, gazımızı, elektriğımizı, demiryollanmızı, denizyollarımızı onlar idare edıyorlardı. Bütün bunlar Batılılaşmanın, Av- rupalılaşmanın unsurlan değil miydı sanki? Bu Avrupalı ve Batılı şirketleri kovarak suyu, elekt- riği, gazı, demiryollannı millileştirmeye ne gerek var- dı? Daha sonradan özelleştirerek tekrar aynı şirket- lere satmaya çalışacağımıza en baştan onlara hiç dokunmamak daha uygun olmaz mıydı? - Sonra ne gerek vardı Mustafa Kemal'in misyo- ner okullannı kapatmasına, onların faaliyetlerini ya- saklamasına? Şimdı teşvik etmiyor muyuz? Devlet liselerini, üniversitelerini bile Ingilizce, Fransızca, Al- manca dili ve hocalanyla donatmıyor muyuz? - Mondros ve Sevr bu bölgeyi ve insanlannı Av- rupa'nın ve Amerika'nın himayesi altına bir güzel sokmuştu. Şimdilerde, onlann ordulannı içimize sokmak için Meclis'lerden karar çıkarmaya çalışı- yoruz. Karar çıkmıyor, adamlar bize kızıyortar. O za- man hazır gelmişler, yerieşmişlen karar çıkartma- ya bile gerek yoktu ki. Gül gibi geçinip gidiyorduk. Esnaf memnun, ki- liseler dolu, Avrupa ve Amerika parası akmayacak mıydı? Beyoğlu'nun eğlence yerleri de dahilolmak üzere... Kim demiş 'Kurtuluş Savaşı' diye? Kim çıkarmış bu Kurtuluş Savaşı'nı? Adamlan kov- muşuz, hem de savaşarak. Yalnız askerlerini de- ğil şirketlerini, misyonerlerini, okullannı da gön- dermişiz. Cumhuriyet diye, bağımsızlık diye, Ata- türk ilkeleri diye kopmuşuz Batı'dan. Utanmadan şirketlerini ve okullannı bile millileş- timnişiz. Halbuki bizTanzimat'la birlikte, Avrupa'yia bütünleşmek için "Gayri millileşmeyi, birmillipo- litika olarak benimsememiş miydik"?.. Avrupa 'yla bütünleşmek istiyorsan ulusal değil "gayri milli" olacaksın. - Bak, bazı büyük sermaye çevreleri ne güzet söy- lüyorlar; her şey gayri milli olmalı diyorlar. Mallar dışandan gelsin, akıl, kültür ne varsa dışandan gelsin. Din, eğitim dışandan gelsin demiyorlar mı? - Bazı tarikatlar da bu görüşü savunmuyorlar mı? Ulusal bir şey yoktur, bize Avrupa ve Amerika hi- mayesi gerekir demiyorlar mı? Bizim askerlerle ol- maz, bize onlann askerleri uyar diye düşünmü- yorlar mı? 1919-1923 arasında ve Cumhuriyetin kuruluş yıllannda yaptığımız hatalan şimdi düzeltiyoruz. - Balta Limanı Antlaşması'na rahmet okutan Gümrük Biriiği belgeleri imzalıyoruz. - Avrupa Biriiği'ne bir güzel, "tekyanlı bağlanı- yoruz". - Eğitimimizi gayri milli hale getirip misyoner okullanna destek veriyoruz. - Türk Hava Yollanmızı, Tekelimizi, denizyollan- mızı, sigaramızı, telefonumuzu yeniden yabancı şirketlere teslim ediyoruz. - Kısacası yeniden Avrupa'nın ve Amerika'nın hi- mayesi altına giriyoruz. Aynen işgal yıllannda ol- duğu gibi, aynen Mondros, Sevr yıllannda olduğu gibi Batı ile bütünleşiyoruz. Evet değerli okuriar bütün bu yazdıklanma "Bu bir cennet" diyenler var; bu, "Yeniden cehenne- min içine girmektir" diye düşünenler var. Ya siz hangi taraftasınız? www.istanbul.edu.tr/iktisat/emanisali Malavi'deki Türk süpheliler ABD mahkeme kararını dinlemedi Dış Haberier Servisi - Afrika ülkelerinden Ma- lavi'de, El Kaide örgü- tüyle bağlantıh olduk- lan gerekçesiyle hafta sonu gözaltına alınan ve ABD'ye teslim edildiği belirtilen 2'si Türk 5 şüphelinin, sınır dışı edilmelerine karşı çıkan mahkeme karanndan önce ülkeden çıkanldı- ğı öne sürüldü. Nation Malawi gaze- tesine göre, Yüksek Mahkeme, şüphelilerin sınır dışı edilrnemesi ve kefaletle bıraküması ka- rannı vermeden önce, avukatlann mücadele- lerini sürdürdüğü sıra- da, bu kişılerin pazarte- si gecesı Malavi'den çı- kanldığını duyurdu. Haberde, şüphelilerin, Amerikalı yetkililerin Malavi Havayolla- n'ndan kiraladığı bir uçakla ABD hava üs- sünün bulunduğu Bots- vana'ya götürüldüğü id- dialanna da yer verildi. Ulusam'ın eşi ağladı Türk şüpheli Arif Uhısam'ın, önceki gün sanıklann kefaletle ser- best bu-akılması karan çıkan duruşmaya katı- lan Malavili eşi EUa Ulasam da mahkeme- de, "Onaneokluğunu, nerede olduğunu, ölü mü, diri mi olduğunu bilmiyonım" diyerek ağladı. Ella, gece 7 ki- şinin eve baskın yaptı- ğını, kocasım gözleri- ni ve ellerini bağlaya- rak götürdüğünü söyle- di. Lokantacı Ulusam ile okul müdürü tbra- him Habaa'nın yanı sı- ra Suudi FahdElBeh- li, Sudanlı Mahmud Serdar tsa ve Kenyalı Halife Abdi Hasan, Blantyre'deki evlerin- de geçen cumartesi gö- zaltına alınmıştı.