Katalog

2 2 HAZİRAN 2003 PAZAR CUMHURİYET SAYFA MUZIK ABDÜLCANBAZ PETROL SAVAŞLARI TURHAN SELÇUK Türk pop müziğinin ilk yıldızı ErolBüyükburç, yıllar sonra yine gözde oldu 'Devrimci' kml geridöndü Şöhrete ahşkın olanyüdız Erol Buvükburç, gençlik günlerinde olduğu gibi yeniden popükr oimaıun keyfini yaşıyor. HATİCE TUNCER Türk pop müzığının ilk stan Erol Büyükburç. bir dönem dıllerden düşmeyen şarkısı "Bir Başka Sevgiliyi Sevemem''in nakaratına bir GSM şırketinin paket programının adını yerleştirince ikincı büyük popüler dönemi başlamış oldu. Yıldızlan 196O'lı yıllarda parlamış, plaklan dönemin en yüksek satış rakamlarına ulaşan sanatçılann çogunun adı 1970'lerin sonundan itibaren duyulmaz oldu. O dönemin gençliğinin ara sıra anımsayıp "Ne oldu acaba" diye düşündüklen sanatçılar, medyada yalnızca bir nostaljı sımgesı olarak yer alabildi. "Değişen toplumun" ısteklerinin farkına varamadıklan, kendilerini yenileyemedikleri için mi yavaş yavaş unutuldular ya da "unutturuldu"lar sorusunun yanıtı herkese göre değişebilır. Ama Erol Büyükburç, eskı "hit" şarkısını "tükettirme" sektörüyle birleştirince ça|ı yakalamış oldu. Kısa aralarla şarkıcı kızı Ajlan'ı ve eşı Emel'ı kaybettıginde, yeniden evlendiginde medyada haber olabilen Büyükburç şımdi bir reklam yıldızı oldu. Yaklaşıİc bir buçuk yıldır her hafta bir müzısyenın yer aldığı bu sayfa ıçın biz de ancak bu reklamdan sonra dığer meslektaşlar gıbi Büyükburç'la röportaj yapmak üzere sıraya girdik. Büyükburç, tek boş günü olduğu ıçın kalp ameliyatından bir gün önce evınde randevu verdi. Büyükburç'un anlattığı, 1950'lerden başlayıp günümüze getırdiği Türk pop tarihı içinde, değışımı görebıldığı ıçın parlayan, süregıden değışım ıçınde yeni ışıltılann gölgesinde kalan eskı yıldızın hikâyesiydi. Kırgın, yeniden hatırlanmaktan mutlu ve her zaman "kraT... Kalbıne iki sten yerleştinlen ameliyattan sonra kendine taktığı ad ıse "biyonik kraP. 1952 vılında baslayan macera Ismet Sıral Orkestrası'yla 1952 yılında çalışmaya başlayan Büyükburç; Frank Sinatra ve Nat King Coleun şarkılannı söylüyordu: "Avrupa'nın bu sesi soluğu, Amerika'nın bu kendine has müzikal kimBği bir kültür emperyalizmi gibi başmuza çökmüş, tepemizde uçuşup duruyordu. Amerika'daki s>ving şarkıcüan da bizi etkilemeye başlamışü. Ben rock'n rolTa kimlik kazandıran swing dönemi şarkıcısıyım." Büyükburç'un, yabancı şarkılan söylemek yerine kendısinin Ingihzce sözlü besteler yapması o yıllarda ilgiyle karşılandı: "Müzik oralarda bir ağaç gibi serpilirken kendimizin de bo> le bir ağaç yetiştirmememizin saçma olduğunu düşünüyorduk. Little Lucy. Kiss Me gibi İngilizce sözlü bestelerimi Odeon Firması taş plak yapü. Yeşilköy'de tren geçerken kaydın durdurulduğu stüdyoda çahşük. Türk pop tarihi benimle başlamış oldu." Şarkılan radyolarda çalınınca büyük ilgi gören halk türkülerini de orkestraya uyarlayan Büyükburç, zamanla Türk pop müzığının Türkçe ilk bestelenni yaptı: "1961-1962'de 'Ağlarım'. 'Kınk Kalp', 'Gözlenme lyice Bak' bestelerim 45'lik ve -78lik plak olarak çıkü. O kadar hızta - yapıyordum ki hiç göz açürnuyordum." Artık Erol Büyükburç yalnız değildi. Az sayıdaki yerli bestenin yanı sıra yabancı şarkılara yazılan Türkçe söz yazma modasıyla birlikte pop müzığe pek çok yenı isim katıldı. Anadolu pop, rock. protest tarzında müzikler denendi: "Biz çahşmalanmızda aşk şarkılan ürettik. Kentsel aşklan terennüm ettik. Bunlar ideolojik içerikli olmadığı için sığ diye nitelendirikbilir ama yanlıştır. Pop müziğin inşa edildiği bu evrede Reklam şırketinin teklifiyle Erol Büyükburç kendinı yoğun ve dıkkatlı bir çalışma içinde bulur. Reklam filmi yayımlandığında da karşılaştığı umulmadık ılgınin yorumu, eskı yıldızın "kırguılığı''nı da ıçenyor: "Toplumun kendine göre sıkışmış duygulan vardır. Bütün bu sıkışmış duygulan, doğru bir formül çözüp ortaya çıkanr. Bu reklamla Erol Büyükburç'un kral olduğu tekrar hanriandı. "Türk pop müzığinı kuran adam ıhmal edilmemelıydi' diye toplumun içinde bir acı vardı. Benim tekrar böyle hatırlatılmam hoşlanna gitti. Onun için "Kralın donuşü' diyorlar. Ama ben şöhret görgüsüzü değilim. Şöhrete çok ahşkm bir adamun. Yalnız şöhret yalot olarak çahşma ister." Yapmak Istedlklerlmizl blllyoruz1 "Biz yalnız şarkıcı değütz, devrimciyiz. Biz yapmak istediklerini çok Ki bilen çocuklanz. Bu şarkıcı mı ıyi, şu şarkıcı mı ıyı?' Hayır biz o kategoriye girmeyiz. Berkant yerh' besteler ya da dış kaynaklı müziklerin Türkçe versiyonlannı söyleyerek pop müziğin sevflmesinde önemli bir işlevi yerine getirdi Alpay'ın kendine özgü yorumu, asü duruşuyla gerçekten Türk pop tarihinde önemli bir yeri vardır. Tımur Selçuk Paris'te, Sorbon'da okuyup piyano çalarak bugün dahi yaşayan önemli besteler yapü. Tanju Okan, bohem kimliğiyle, o bariton sesiyle çok güzel şarkılar seslendirdi. Ozdemır Erdoğan'ın pop müziğin inşasında çok büyük katkısı oldu. Erkın Koray da besteleriyle gerçekten Türk pop tarihinde önemli bir yere oturdu. Barış Manço, Cem Karaca, müzigi iyi bir seviyede alıp götürdüler. Adını sayamasam da bizim kuşaktan pek çok şarkıcı, söz yazan, besteciyi halk biliyor. Tarkan güzel gözleriyle, davranışlanyla. danslanyla gerçekten göz dolduran bir çocuk. Ama Tarkan, kendi de müzikte yeni ekoDerin oluşmasına etken olursa o zaman biz ona eyvallah deriz." kıyafetleri kuDandmı. Yüzlercedir. çoğu duruyor. Gün geür belki sergilenir, belki Türk pop müzigi müzesi kurulursa orada sergüenir." Avrupa ve Amerika'dan yayılan '68 gençlik hareketlen Türkiye'ye de ulaşmış. 1971 'de askeri darbe dönemi başlamıştı. Arabesk müzık de etkısinı arttınrken romantık aşk şarkılannınalıcılan değışmişti: "Böyle Erol BÜyÜkburÇ'tan. Biz yapmak istediklerini çok iyi bilen çocuklanz. 'Bu şarkıcı mı iyi, şu şarkıcı ıı iyi?' Hayır biz o kategoriye girmeyiz. Biz yalnızca şarkıcı değil, devrimciyiz. Toplumun kendine göre sıkışmış duygulan vardır. Bütün bu sıkışmış duygulan, doğru bir formül çözüp ortaya çıkanr. Bu reklamla Erol Büyükburç'un kral olduğu tekrar hatırlandı. 'Türk pop müziğini kuran adam ihmal edilmemeliydi' diye toplumun içinde bir acı vardı. Benim tekrar böyle hatırlatılmam hoşlanna gitti. halk bu şarkılarla ctkilenebilirdi. Hem müzigi ideotojiye bulamak da anlamsızdır." Pop muzık, gece kulüplennın yennı almaya başlayan gazinolara Erol Büyükburç ile birlikte girdi. Ehis Presley'in tarzını andıran giysileriyle müziğine göstenyı de kattı "Kıjafederim de bir devrimdir. O zamanın güllü böcekli dekorlan yerine kullandığım astronotlu dekorlar büyük ilgi gördü. Bazı knafetlerimi toplum >adırga>ınca hemen geri çekiyordum. Reklamlarda da t~\ı olunca 'nasıl öne çıkannz' düşüncesiyle fîbnkre tutundum. Komedi-müzikal fihnlerim halkla olan iletişimimi sağlamlaşnrdı. Filmlerim o dönemin klipleridir. TRT denedmi nedenh le şarkılanmız çahnmavinca arabeskin önü açıldı. Biz nhe arabeske karşıjiz? Bu duygu istismandır. \aranin üzerine üzerine tedavi maksatfa değil "daha ne kadar kanatabilirim' diye gidi>orlar. Adamın, kendi düştüğü dert çukurundan çıkmak için çırpuuşının üriinü -h değildir. Produktör amcanun ona, 'Böyle şeyler söylersen para eder" demesüıden kaynaklanır." 1970'lerin sonunda "çekümeye mecbur edflmiştir''. Rota değlşlkllğl Artık rekor plak satışlan, filmler, çevresınde koşuşturan gazeteciler yoktur. Medya. eskı kuşağı "defterden silmiş" yeni kuşağa kucak açmıştır: "Ufak tefek ejlemlerimi de\am ettiriyordum, ama onlan görmek istejen bir medya yoktu. Yeni gelişmekte olan özel tele\iz\onlardan da ilgi görnıedik. Ha\anrıuzı sürdürmek için imkânlan zorİasak bile artık orada bize yer verilmek istenmediğini fark ettik. Travma geçirdik yanL 'Ne yaptık ki bızi bu kadar dışladılar' dedik. O zaman ben rota\ı degiştirdim. Gar Gazinosu, Kenansaray, Orient House, Köprülü Konağı, Galata Kulesi gibi turistik yerkrde eşim Emel'le birlikte 20 sene çahştım.'' Büyükburç 1998 de Hüner Coşkuner'le düet albümünden sonra 2000 yılında da "Bir Ömrün İmzası" adıyla eski şarkılannı yeni düzenlemelerle söyledıgi albümle şansmı yeniden denedi. Muppet Show'a alternatif olmasını düşünerek Suteks Fabrikasf nın yardımlanyla yaptığı 100'e yakın kukla gösterisi bir televizyon kanalının arşivinde bekliyor. Grup Çığın sollstînden albOm Ozarslan 'Sevdalı Turna' ile merhaba dedi Kültür Servis- Grup Çığ'ın başanlı solisti Mustafa Ozarslan. gerek grup albümleri gerekse "Salkun Sögüt" adını taşıyan karma albümlerde sesiyle türküseverlerin gönlünde çoktan taht kurmuş bir sanatçı olmasına karşın bugüne kadar onu doyasıya dinlemek isteyenlerin eline tutuşturacağı bir solo albümü bulunmuyordu. Ozarslan nihayet tber Müzik'ten geçen günlerde çıkan "Sevdah Turaa-Türküler'' albümüyle bu ihtiyacı gıderdi. Albümün basın duyurusunda Mustafa Ozarslan'ın solo albüm yapmasının Grup Çığ'ın dağılması anlamına gelmedığının altı çızılerek vurgulanıyor. Evet Grup Çığ yoluna devam ediyor hem de Mustafa Ozarslan'la birlikte. Ancak Ozarslan türküseverlere solo albümle "merhaba'' diyor bu kez. Iyi de ediyor. Türküseverlerin dinlemeye doyamayacağı bir albümle ortaya çıkan Ozarslan albümünde bırbirinden güzel türkülere yervermiş. Semahtan, halaya, sevda türkülerinden, uzunhavalara kadar her zevke uygun eserin bulunduğu albümde bir de konuk sanatçı var. Genç sanatçılara katkı sunmayı gelenek halüıe getiren usta sanatçı Sabahat Akkiraz bu albümde de Mustafa Özarslan'la birlikte kendısinin derlediğı "Başı Bölük Bolük Dumanh Dağlar" adlı güzelbir uzunhavayı seslendinyor. AJbümde Arif Sağ'dan Musa Eroğlu'na, Erdal Erzincan'dan Zafer Gündoğdu'ya kadar birçok usta da sazlanyla katkıda bulunmuş sanatçıya. Çoğunlukla geleneksel türkülerin yer aldığı albümde deyişler de unutulmamış. Enstrüman olarak da geleneksel halk müzigi sazlan bağlama, mey, zurna, cümbüşün yanında bah sazlan da kullanılmış. Albümde yeralan eserler sırasıyla; Âşık Emrah'tan "Bir Kuş Gibi", Munhs Akarsu'dan "Aynlamam Ben O Gül YüzlüYardan'', geleneksel bir ezgi "Masa Üstünde Testi", "Ey Benim Ahu Bakışhm", Musa Eroğlunun derlemesi " Yıküz Dağı", "LeyHm Turnam", "Başı Bölük Bölük" adlı uzunhava, "Agır Halay", "Arajı Aravı", "Başı Pare Pare Dumanh Dağiar", "Gökteki \ ıldızı Sayan Ohır mu" adlı Arguvan agzı türküden sonra halaylarden oluşan potboriler geliyor. Âşık Veysel Âşıklar Bayramı Sevgi ve banşın ozanı unutulmadı Ş ) - "Âşık Veysel Âşıklar Ba>Tamı"na katılan Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı AbdüDatifŞener, AşıkVeysel'ın, "banş ve sevgi mesajlan içeren bir sembol olduğunu" söyledi. Ünlü halk ozanı Âşık Veysel'in doğum yeri olan Şarkışla Ilçesi Sivrialan Köyü'nde düzenlenen ^Âşık Veysel Âşıldar Ba>Tamı''na katılan Şener, "Âşık Veysel'in çocuklan\la obnak, benim için çok önenılidir. Yapoğımız konuşmalarla Âşık Veysel'i yüceltmiyoruz, kendi cümlelerimizi güzeUeştirmeye çalışıvoruz. Veysel sevgisi, bahar se\ gisi gibi bir tarafa girmez. tüm gönüDeri kapsar. Onu tek yönüyie tanımrvoruz. Türk halk şiiri geieneğinin son büyük ustasıdır. bu özeOUderiyle önenılidir. Dizelerinde Türk halk şiiri derinliklerini taşımaktadır. Halk müziğinde toprağın kokusu, dokusu vanhr" dedı. Âşık Veysel'in, en çok "güzefliğin on para etmez" adlı dizelerini sevdiğini kaydeden Şener, sözlerini şöyle tamamladı: "Âşık Veysd, fekefı açıdan tez olabilecek derinliğe sahiptir, onun dizelerinde insan \ardır, insan sevgisi vardır, nerede insan sev gisi varsa orda bağnazhk bitnüş, kötü duygulardan annılmışnr." Şener daha sonra Âşık Veysel Şaüroğhı'nun doğduğu evin yeniden düzenlenmesiyle yapılan "Âşık Veysel Kültür Merkezi''nın açıhşını yaptı. Törene katılan halk ozanının büyük oğlu Ahmet Şaoroğhı da kültür merkezinin yapımında emeği geçenlere teşekkür ederek "Babanun haürası daha güzel bir şekilde y^şayacak" dedı. Sıvas Valısı Hasan Canpolat ressam Ahmet Karabulut tarafindan yapılan Âşık Veysel'in yağlıboya resminı Şener'e hediye ettı. Âşık Veysel Fotoğraf Sergisi'nin açılışmın da yapıldığı programda, ünlü halk ozanının kabri de ziyaret edildi.