Katalog

SAYFA CUMHURİYET 4 MAYIS 2003 PAZAR 14 KULTUR kultur(g cumhuriyet.com.tr Şair Erdal Alova, Herakleitos'un özdeyişlerini şiir biçiminde yeniden yazdı aşkaırmaklanntaşlanECE BAKTIAYA "Aynı ırmağa iki kez giremezsi- niz, Başka başka sular akar üstünüz- den..." diyen Ephesoslu düşünür Herak- leitos'un büyük yapıtından kalan par- çalan bir araya getiriyor Erdal Alo- va, Bordo Siyah Yayınian'ndan çı- kan 'KmkTaşlar' adlı yapıhnda... Da- yandığı derin bır düşünce geleneği olmamasına karşın, ateşe, suya, gök- yüzüne ve yıldızlara 'çıplak akü'la bakıp evrensel kurallan çözümle- yen Herakleitos'un düşünceleri ile AJova'nın usta söyleyişi, şairliği bir- leşiyor kitapta. - Diyalekriği benimseyen, günü- müzü biçimlendiren onlarca fîlozof içinde, neden Herakieitos? ERDAL ALOVA - Herakleitos'la üniversiteye girdiğim yıllardan be- ri ilgileniyorum. Çok çarpıcı bir fi- lozof, diğer örneklere benzemiyor. Onu farklı kılan en önemli şey üs- tün zekâsı ve geleceğe dönük oluşu. Beni en çok etkileyense ondaki 'çıp- lak alal'. Deney yok, laboratuvar, hiçbir alet, hatta mercek bile yok! Sa- dece beş duyuyla bakıyor ve kavn- yor. Avnıpa'da üç önemli hareket var; biri sürrealizm, diğeri Freud ve sonuncusu Marx. Temele baktığı- nızdaysa Hegel'i ve 'Etik'ini görü- yorsunuz. Antik/ilkçağ materyaliz- mini ele alan Hegel şöyle diyor: "He- men hemen Herakleitos'un bütün parçalannı kullandun." Buna daya- narak şunu söyleyebiliriz: 2500 yıl önce yaşamış olan HerakJeitos, 20. yüzyılı son derece etkilemiştir. Salrlerl sevmeven fllozof - Değişik bir teknikle yapnuşsınız çevirilerinizL Şiirieştirme diyebiKr miyiz buna? ALOVA - Manzum teknikle çevi- riyorum, ama şürleştirme demiyo- rum. O dönemin çarpıcılığını en net şekilde vermek istedim. Yoksa iki sa- tır ya da iki cümleyle de çevirebilir- dim. Sözlerinin birkaçının şiire yat- kın oluşu türü şiire yakınlaştırdı ama, aslında manzum söyleyişler bunlar... - Şairtiğinizin ne gibi katkılan o\- • "Çok çarpıcı bir filozof Herakieitos, diğer örneklere benzemiyor. Onu farklı kılan en önemli şey üstün zekâsı ve geleceğe dönük oluşu. Beni en çok etkileyense ondaki 'çıplak akıl'. Deney yok, laboratuvar, hiçbir alet, hatta mercek bile yok! Sadece beş duyuyla bakıyor ve kavnyor." Alova, 2500 yıl önce yaşayan fîlozof Herakleitos'un 20. yüzyılı son derece etkilediğini düşünüvor. du'KınkTaşlar'a? ALOVA - Netliği sevıyorum ben. Bir de böyle suyla, denizle, güneş- le uğraşarak evrenin lcurallarını çöz- mek isteyen bir felsefeci söz konu- su olduğunda daha bir açık ve net ol- mak gerekiyor. Türkçenin buna ol- dukça elverişli, lakonik bir dil olu- şu da işimi kolaylaştırdı diyebiliriz. Herakieitos ıçın "kapah" demeleri de bu nedenle zaten; üç kelimeyle her şeyi anlatıyor. "Karakter msanm ka- deridir" diyerek üç kelimeyle evre- ni, genleri, o zamandan relarivite ve diyalektik ilişkisiyle çözümlüyor. - Anlaünumzda bir ironi de söz ko- nusu... ALOVA - Çok büyük bir zekâ He- rakieitos. orada alaysız olmaz. tçin- dc-biraz ironi vor^a onu ben katmı- şımdır. Herakieitos daha ciddi bir adamdır, 19. yüzyılda yaşasaydı Marx gibi olurdu. Şairleri de hiç sev- mez üstelik. Ama görmezlikten gel- dim bunu. - Neden Eski Yunancadan değil de tngüizceden yapıldı çeviriler? ALOVA - Bunun hiçbir önemi yok bana göre. Kimse de artık böyle şey- lere önem vermiyor. 70"lerden ön- ce dünyada çeviri hareketi gelişme- mişri. O döneme baktığınızda Herak- ieitos'un şiirlerinin çevirisinı Ingi- lizcede bir ya da iki, Fransızcaday- sa ancak bir örnekle görmek müm- kündü. 70'lerden sonra büyük bir entelektüel gelişim oldu tüm dünya- da. Şimdi en az 20-30 versiyonu var çevirilerin. Hepsini okuyup karşı- laştırarak yaptım çevirilerimi. 'Anadolu Insanı değismemlş' - Bir sonraki çahşmanız ne üzeri- ne olacak? ALOVA - 'Antik Çağ Anadolu Şi- iri Antolojisi' yaptım. Milattan ön- ce Anadolu'dakı bütün şairleri tek tek çıkardım, aşağı yukan 30-40 şair ol- du. Şimdilerdeyse 'Antik Çağ Ana- dolu Filozofları Antolojisi'ni hazır- lıyorum. Beni en çok ilgilendiren şeylerden biri de metafizik. Onbin- lerce yıllık insanlık tarihinde, 'deği- şimler içinde değişmeyen ne?'. o be- ni ilgilendiriyor. Beni ilgilendiren nesneler değil, özellikle Anadolu'da- ki insanlann hiç değişmemesi. An- tik çağdan itibaren incelediğinizde. her şeyin aynı olduğunu göreceksi- niz. Belki de değışmediğı için o me- tinler, şiirler hâlâ yaşıyor... - Yapniannızın belkemiğini Ana- dolu oluşturuyor gibL. ALOVA - Anadolu'yu çok sevi- yorum. Diger yandan da geçirdiği de- neyimlerden sonra, Anadolu insa- nının biraz daha akıllanmış olması gerektiğine inanıyorum. Baktığınız- da her şeyin Anadolu'dan çıktığını, fakat hiçbir şeyin değişip gelişme- diğini göriiyorsunuz. Ege ile ilgili 'Anadolu Konuşmalan' adlı yırmı bölümlük bir dizi düşünüyorum. An- tik Çağa ilişkin efsaneleri şiirleşti- receğim. Bu yolla. bu eksiğinı Ana- dolu topluznunun yüziine vurmayı amaçlıyorum. fnsanlara gösterilme- si gereken gerçekleri dolaylı yolla an- latmada şiirin çok etkili olduğuna inanıyorum. NLU YAZARLAR BAŞKENTE KONUK OLUYOR Her öykü ayn bir yolculuk ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Edebiyatçılar Derneğinin düzerıle- digi '7. Ankara Öykü Günleri' ünlü yazarlar ve öykülerini Ankarahlarla bu- luşturmayı sürdürüyor. 7 Mayıs'a kadar sürecek Ankara Öykü Günleri kapsamında düzenle- nen'Oykü Saati' programlan hafta bo- yunca tmge Kitabevi'nde devam ede- cek. Öykü Saati 'ne katılacak yazarlar arasında, Hakan Şenocak, Sahm Çe- tin, Ercan Günaydın, Remzi tnanç, Özkm Eraslan, Güldal Okuducu, Al- per Akçam, Halil Genç, Gönül Krvu- cım, Muharrem Erbey, Nemika Tuğ- cu, Behçet Çelik, Şükran Farunaz, Aleksandyr Popov, Bünyamin Hazar, Deniz Spatar, Zafer Doruk, Füsun Akatb,Jaldin Çelik, Engin KorelK, İDc- nur Özdemir, Semih Gümüş, Feridun Andaç, Erdal Öz, NurselDuruel, Meh- met Zanıan Saçboğlu, Üstün Akmen, Ömer Lekesiz, Jale Sancak, Celal Gür, SadıkAslankara, GürhanUçkan,Terry Caıibom, İsmail Çoban, Monka Car- be, Vüs'at O. Bener, Erhan Bener, In- ci Aral, Hasibe Ayten, Halil Gökhan, Hürriyet Yaşar, Tecelli Sırmaj Adnan Özer, Mustafa Kurt, Bilge Ongöre, Leyla Ruhan Ok>ay, Ünsal Özünlü, Özen Yiıla, Zejnep ABye, Şevgi Özel, Handan Gökçek, Rasün Özdenören, Ahmet Yüdız, Attila Şenkon, Safih Bo- lat, Aysu Erden yer ahyor. Nâzım Kültürevi'nde yapılacak söy- leşi ve paneller kapsamında ise 'Tür- kiye'den Avnıpa'ya Köprü: Sanat ve Öykü' paneli bugün saat 19.30'da; 'Memduh Şevket Esendal Öykücülü- ğü' paneli de 7 Mayıs Çarşamba gü- nü saat 19.00'da gerçekleştirilecek. Gazetemiz yazan IşıkKansu'nun ha- zırladığı 'Çocukluğa Yolculuk-İnci Aral' etkinliği yann saat 19.30'da; 'Çocukluğa Yolculuk-Hasan AB Top- taş' etkinliği de 6 Mayıs Salı günü sa- at 19.00'da Leman Kültür'de izlene- bilecek. Içini dışavuranyüzler Kuzguncuk Harmony Sanat Gakrisil 1 MajTStarihinedekArtin Demirci kişisel resim sergjsine e\ sahipüği >^pı>or. Sanatçınm bu sergisinde, 2002 -2003 yülan arasında gerçekleştirdiği tuval üzerine yağhboya 28 yaprtı yer alıjor: Ölüdoğalar, portreler, sanatçuun yaşadığı coğrafvannî izlerini taşıyan görünümler ve 'pencereden bakmak' teması üzerine çalışmalar... (0 216 333 21 67) ONCEKİLERİNE GÖRE YÜKSEK TEMPOLUBtR ALBÜM Placebo'dan 'Hayaletlerle uyku' Kültür Servisi - Gitar temelli indie müziği ve Brit pop patladığı zaman, Placebo grubunun yıldızı da ışıl ışıl parlamıştı. Bugüne kadar yaptıklan üç albümün her biri büyük ilgi gördü, eleştirmenlerden yüksek notlar aldı. Aralık 2000'de de îstanbul'u ziyaret ederek buradaki sevenlerini mest eden Placebo, şimdi "bomba" bir isimli punk-rock bir single ile müjdelenen "Sleeping VVrth Ghosts" adlı dördüncü Placebo albümü, diğer albümlerine kıyasla daha yüksek tempolu, sert tınılara sahip ve elektronik ancak bir yandan da daha aşk .. „ , , dolu. Vokal ve gitarda u albumunuyayuıladL B r i a n M o l k o b a s t a Stefan Olsdal ve davulda Steve Hewitt'ten kurulu Placebo, bu albümü albümle geri dönüyor. "The Bhter End" ile yeniden doğacak gibi görünüyor. X>tLKENT'TEKl SEMPOZYUM tKl GÜN SÜRECEK Genç eleştirmenler buluşuyor Kültür Servisi - Bilkent Üniversitesi Türk Edebiyatı Bölümü'nün bu yıl dördüncüsünü düzenlediği 'Genç Eleştirmenler Sempozyumu' yann Bilkent'te başhyor. 6 Mayıs'ta sona erecek sempozyumda bölümün yüksek lisans öğrencileri, çoğunluğu romanlar hakkında olmakla birlikte şiir, öykü ve eleştiri alanlannda da çeşitli bildiriler sunacaklar. Açılış konuşmasını şair ve eleştirmen Adnan Özer'in yapacağı sempozyumda şu yazarlann romanlan ele alınacak: Sait Faik Abasıyanık, Adalet Ağaoğlu, Hulki Aktunç, MeBh Cevdet Anday, Ebu Süreyja Sami, Ferit Edgü, Leyla Erbil, Reşat Nuri Güntekin, Seüm tleri ve Mizancı Murat. Sempozyumda aynca F. Celalettin'in öykülerini, Cemal Süreya'nın şiirini irdeleyen bildirilere. Kadro dergisine yansıyan inkılap edebiyaO' anlayışını, Osmanlı edebiyatında 'sergüzeştname' türünü, di\an şiirinde 'sühan' redifli şiirleri ele alan çalışmalar da irdelenecek. Herkese açık olan 'Genç Eleştirmenler Sempozyumu IV', Bilkent Üniversitesi Merkez Kampus, Güzel Sanatlar Tasanm ve Mimarlık Fakültesi Binası'nda 10.00 ile 16.00 saatleri arasında yapılacak. Simply Red Istanbul'da • Kültür Servisi - Simply Red topluluğu 4-20 Temmuz tarihleri arasında düzenlenecek olan 10. Uluslararası Caz Festivali'ne konuk olacak. Ingiliz topluluk bu yıl çıkan 'Home' albümünün turnesi kapsamında 4 Temmuz akşamı Cemil Topuzlu Açıkhava Sahnesi'nde müzikseverlerle buluşacak. Özellikle 80'lerde 'Money's Too Tight' (To Mention), 'Something's Got Me Started', It's Only Love', 'If You Don't Know Me By Now' ve 'Stars' gibi parçalarla çok kısa zamanda pop müziğin vazgeçilmez isimlerinden biri olan Simply Red, bu başınsını 90'lara da taşıdı. Topluluk 1995"te çıkardığı 4 Life' albümü ve hit parçalan "Fairground' ile de haftalarca listelerin üst sıralannda yer aldı. Simply Red, bir pop ikonu haline gelen kurucusu, vokalist ve şarkı yazan Mick Pucknall ile son 15 yıla damgasını vurdu. Cevdet Kudret Etietiiyat Ödiüü • Kültür Servisi - Beş avn dalda dönüşümlü olarak \erilen Ce\det Kudret Edebiyat Ödülü bu yıl şiir dalında verilecek. TÜYAP'uı katkılanyla gerçekleştirilecek olan ödül töreni kitap ruannın içinde yer alacağı için ödüle başvuru tarihi öne alındı. Aday kitaplann en geç 15 Eylül 2003 tarihine kadar 6 nüsha olarak, yazann kısa özgeçmişi ve adayhk baş% r urusuyla birlikte 'Cevdet Kudret Edebiyat Ödülleri, Amiral Fahri Ergin Sok, Vaizoğlu Apt, No: 8 5, Rumelihısan, Istanbul' adresüıe gönderilmesi gerekiyor. Ödüle Aralık 2002-Eylül 2003 tarihleri arasında yayımlanıruş olan şiir kitaplan aday olabilecek. Ataol Behramoğlu, Adnan Binyazar, Cevat Çapan, Alpay Kabacalı ve Hilmi Ya\-uz'un yer aldığı seçici kurul karannı ekim ayı ortasında açıklayacak ve kazanan yazara ödülü 28 Ekim 2003 tarihinde verilecek. TYS'de yeni dönem • Kültür Servisi -Türkiye Yazarlar Sendikası'nın 13. olağan genel kurulu sonrası yeni seçilen yönetim kurulu üyeleri arasında iş bölümü yapıldı. Cengiz Bektaş genel başkanhğa, Aydm Hatipoğlu ve Egemen Berköz başkan yardımcılıklanna, Gülsüm Cengiz genel sekreterliğe, Öner Ciravoğlu ve Hüseyin Haydar genel sekreter yardımcılıklanna, Osman Bozkurt genel saymanlığa, Tuncer Cücenoğlu ve Hasan Hüseyin Yalvaç üyeliğe seçildiler. TYS Yönetim Kurulu yedek üyeleri ise Yılmaz Elmas, Turgay Fişekçi, Mazhar Alphan, Enver Ercan, Mehmet Özgül, M. Zaman Saçlıoğlu, R. Nur Içözü, Seza Aksoy, Metin Fındıkçı. TYS Denetleme Kurulu'nda Lütfi Kaleli başkanhğa Ali Ersin Günçe raportörlüğ, Ahmet Miskioğlu üyeliğe seçildi. Disiplin kurulunda ise Ismet Kemal Karadayı başkanlığa, Güngör Gençay saymanlığa, Bedretrin Aykın, Perihan Ergun ve Hasan Akarsu üyeliklere getirildiler. Füsun Arıkan Atölyesi'nden sergi • Kültür Senisi - Füsun Ankan Atölyesi'nın ebru sergisi 15 Mayıs'a dek Atatürk Kitaplığı Sanat Galerisi'nde izlenebilir. Ankan, 1991 yılından beri kendi atölyesinde çeşitli meslek gruplanndan öğrencilere geleneksel Türk ebru sanatı dersleri \ermekte. Bu sergide atölyenin eskı ve yeni 12 üyesinin çahşmalan birlikte sergıleniyor. (0 212 249 38 19) Adım adım Osmanlı tarihi • Kültür Senisi- Araştırmacı sosyolog Abdullah Özkan'ın. Boyut Yayınlan'nca yayımlanan 'Adım Adım Osmanlı Tarihi ve Padişahlar Albümü' adlı çalışması, Bulgar yayınevi Kibea Publishıng Company tarafindan Bulgaristan'da yayımlandı. Türkiye"de dört cilt olarak yayımlanan çalışma, Kibea Yayınevi'nce özetlenerek tek cilt haline getirildi. Aynı anda Bulgarca ve İngilizce olarak ayn ayn basılan eser Bulgar okurlanna Bulgarca, dünya okurlanna da ingilizce olarak sunuldu. Abdullah Özkan'ın özel arşivindeki resim ve belgelerle zenginleşrirerek, ekibiyle birlikte hazırladığı eser Osmanlı tarihini kronolojik olarak adım adım gözler önüne seriyor. BUGUN • CRR'de 'IH. liusiararası İstanbul Dans Festivan' kapsamında 20.00'de DilekEvgin Dans Projesinin gösterimi. (0 212 232 98 30) • SABANCIMÜZESİ'nde 15.00'te Ouartet konseri. (0 212 2'7 22 00) • AKM StNEMA SALONU'nda 13.00, 15.30 ve 19.00'da Roman Polanski'nin 'Piyanist' fihninin gösterimi. (0 212 251 56 00) • EMEKSİNEMASI'nda 'Yunanistan Sinema Günleri' kapsamında 12.00'de 'Şehrin Ucundan', 15.00'te 'Fotoğraf, 18.30'da 'Zor Aynhldar: Babam". 21 30da 'Pazar Günü Asla' filmlerinin gösterimi. (0 212 293 84 39) M ANKARA ALMAN KÜLTÜR MERKEZİ nde '9. Uluslararası Ankara Karikatür FestivaK' kapsamında 14.00'te 'Benim Sinemalanm' konulu workshop. (0 312 425 14 36)