Katalog

21 MAYIS 2003 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA -1-^-IVUl ı U I T J J . ekonomi®cumhuriyet.com.tr 13 Çiftçilere borç müjdesi • KO.WA (AA) - Türkiye Tanm Kredı Kooperatiflen Merkez Birlığı (TTKKMB) Genel Müdürü Yavuz Selim Köşger, 1 Mayıs'tan geçerli olmak üzere çıftçi borçlannın yansının silinip kalan kısmının faizinin de dondurulacağını söyledi. Konya'da düzenlenen Kontanm 2003 'ün açılışına katılan Köşger, çiftçi borçlan konusunda mılat nitelıği taşıyacak bır adım atıldığını belırttı. Trafik cezasına kartlı ödeme • ANKARA (ANKA) - Trafik para cezalannın kredı kartıyla da ödenebılmesıne olanak sağlayan yasa tasansı TBMM'ye sunuldu. Karayollan Trafik Yasası'nın 114'üncü maddesine eklenmesı öngörülen fıkrayla, trafik para cezalannın kredi kartıyla da ödenebılmesının yolu açılıyor. 2002'de venlen trafik para cezalannın yüzde 56'sının tahsil edılebildiğının hatırlatıldığı tasannın gerekçesınde, kredi kartının bu oranı arttıracağı ve ödemede kolaylık sağlayacağı ifade edıldi. Köprü ücretine dava açıldı • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Tüketiciyı Koruma Derneğı (TÜKODER), Boğazıçi ve Fatih Sultan Mehmet köprülerinden ücretsız geçiş için Ankara 7. tdare Mahkemesi'nde dava açtı. TÜKODER Genel Başkanı Mehmet Sevım, hiçbir yasada boğaz köprüleri geçişinden ücret alınmasına dair hüküm bulunmadığıru, yasal dayanağı olmayan köprü ücretlennin kaldınlması gerektiğıni söyledi THY'nin kuruluş yıldönümü • İstanbul Haber Servisi - Türk Hava Yollan'nın (THY) 70. kuruluş yıldönümü nedeniyle THY Yönetim Binası'nda kokteyl venldi. THY Genel Müdürü Abdurrahman Gündoğdu, son yıllarda yaptığı hamleler sayesinde tüm dünyaya seferler düzenleyen THY'nin, dünyanın önde gelen havayolu şirketlenyle boy ölçüşür hale geldiğinı söyledi. ADD'den Tekel tepkisi • ANKARA (Cumhumet Bürosu) - Atatürkçü Düşünce Derneği (ADD) Genel Başkanı Halil tbrahim Şahin, Tekel'ın özelleşnrilmesi için hiçbir nedenin bulunmadığuıı belırterek "Bu topraklann ürününü başka ülkelerin dolgu maddesı yaptırmayacağız" dedı. Şahın, Tekel'in yıllık ortalama 450 mılyon dolar ihracat getırisı sağladığını ve kurulduğu gunden bugune kadar en kârlı kuruluşlann başında geldiğini belirtti. Altına dayalı hisse yolda • İSTANBUL (AA)- World Gold Councıl'ın alt kuruluşu olan ve merkezi New York'ta bulunan World Gold Trust Services, Amenkan Sermaye Pıyasası Kurulu'na (SEC) fizıkı altın fonu karşılığında hısse senedı ihracı için başvurdu. SEC bu başvuruyu onaylarsa, ihraç edilen hısse senetlen karşılığında Equıty Gold Trust fonunda fizıkı altın bınktirilerek karşılık oluşturulacak. Başbakan Berlusconi'den sonra Üretim Bakanı'na iletilen nakliye kotası çözüm aşamasma geldi îtalya'dan kotaya yeşilışık• Italya'nın Türkiye'ye sağladığı nakliye kotası 19 bin. Ancak bu yılın ilk üç ayında yaşanan yüzde 30'luk artışın zorunlu kıldığı miktar 27 bin. Doğrudan ticaret hacmini ilgilendiren bu sorunun ağustostan önce çözülmesi bekleniyor. OLCAY BÜYÜKTAŞ Italya'dan ardı ardına gelen üst dü- zey yetkililerle birebir konuşma ola- nağı yakalanması, ulaştırmada gün- deme gelen kota soru- nunun ağustostan ön- f Türkiye'nin ikinci ce çozulmesı fırsatını doğurdu. Bir yandan DElK, bir yandan UND yetkilılerınm gerek kısa bir süre ön- ce gelen Italyan Baş- bakanı Berlusconi'ye gerek bu günlerde Türkiye'de bulunan Italyan Üretim Baka- nı'na iletilen sıkıntı, çözümün kısa sürede gerçekleşeceği umu- dunu doğurdu. Konuyla ilgili bilgi veren Dış Ekonomik llişkiler Kurulu (DE- İK) ve Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) yetkılileri, Ital- büyük ticaret ortağı •Italya ile 1991'de 2 817 mılyon dolartık tıcarethacmı2002'de 6.339 ' . mılyon öolara çıktı ^ SSon 5 yılda Türkiye'nin en çok ticaret yaptığı 2. ülke konumuna geldi ¥ / 2003 'ünilküçayında, ihracat yiade 27.8, ıthalatyüzde 37 artış gösterdı • 1988'de 17 Italyan fırması Türkiye'de faalıyet göstenrken bu sayı geçen yıl 229a çıktı. •'Italya'da faalıyet göstemn ırtıbat ofislennın yanı s/ra 9 da şırket var. </ Ihracatm en büyuk kalemmı oto- motıv veyan sanayısı ûrünlen oluştu- rurken ıthalattakı ağııiığı kazan ve makıne oluşturuyor. yüzde 30 civannda gerçekleşti. Eğer ticaret bu hızla devam ederse Türki- ye, eylülde kotayı tamamlamış ola- cak. Türk şirketleri, daha pahalı ol- duğu için Italyan nakliye şirketleriy- . le çalışmak istemiyor. Aynca Italyan şirketleri yuksek kâr marjlı başka alanlara yoğunlaştığı için gündeme gelecek açığın altından kalka- cak gıbi de görünmü- yor. Bu da özellikle Tür- kiye'den mal götüren şir- ketlen zor durumda bı- rakacak.Bu nedenle ha- reket geçen UND, DE- tK'nin onuruna verdiği yemekte Berlusconi'ye birebir sorunu iletti. DE- ÎK, yetkilıleri de önceki gün gelen ve Türkiye'de sanayi, turizm, enerji ve dış ticaret bakanlıklanna denk düşen Üretım Ba- kanı'yla sorunu etraflıca ( ) y , ya'nın bu yıl için Türkiye'ye 19 bin nakliye kotası verdiğini anlattılar. Son yıllarda artış eğilimi gösteren ti- caret hacmi bu yılın ilk üç ayında SAVUNMA UYARDI ABD 'den Iranlı ortağa veto Ekonomi Servisi - ABD. Iran'ı uluslararası arenada ekonomik açıdan da baskı altında tutmak için faaliyetlerini hızlandu-dı. Iran ortaklı uluslararası şirketlerin ABD'deki devlet ihalelerinde pay almalarına izin verilmiyor. ABD'ye yılda 7-8 milyar Euro ihracat yapan Alman demir-çelik üreticisi ThyssenKrupp'a ABD Savunma Bakanlığı'ndan uyan geldi. Pentagon, Iran'ın şirket içindeki payının yüzde 5'in altına düşürülmemesi durumunda, ThyssenKrupp'un Savunma Bakanlığı'nın açtığı ihalelerden yararlanamayacağını belirtti. Sirket bu uyan üzerine îran'nın yüzde 7.9 olan payını yüzde 4.5'e düşürdü. îran'nın hisselerini borsada toplayan ThyssenKrupp, 406 milyon Euro'luk bir operasyon yaptı. Almanya, ABD ile Irak savaşı sürecinde bozulan ilişkilerini düzeltmek için art arda adımlar atmaya başladı. Alman Savunma Bakanf ndan sonra Ekonomi Bakanı Wolfgang Qement de bu ülkeye gidiyor. görüştü. Böylece ancak Kara Ulaş- tarma Karma Komisyon Toplantıla- n'nda arttınlabilen kotanın daha ön- ce artmasının sağlanması yönünde ciddi bir mesafe sağlandı. Enerjiyle ilgileniyorlar İtaha Üretim Faaliyetleri Bakanı Antonio Marza- no, Ankara'daki görüşmelerine Sanayi ve Tîcaret Bakanı Ali Coşkun'u makamında ziyaret ederek başladı. Marzano, "Itarya, Türkiye'ye ne kadar de- ğer verdiğinin sinyatini vermektedir. AB'ye üye ül- keler de bunu zamanla anlavacaklardır" dedLDev- let Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şe- ner'in İtahyan Bakan şerefine verdiği öğle yemegin- de de iki ülke arasındaki ticaret olanaklan görüşül- dü. Şener-Marzano görüşmelerinde ağırhkh olarak enerji, sanayi ve turizm alanlanndald potansiyelin değeriendirudiğL, ttahyanlann özellikle enerji alanı ile KOBt'ler vasıtasryla yapılacak yatınmlaria ilgi- lendiği benrtildi Görüşmelere her iid taraftan da üst düzey bürokratlar kaüldL (Fotoğraf: AA) MÜSTESARLIĞI Eğitim-Sen: Geciken nemalar için faiz ödeyin EğHinv-Sen üyeleri, Zorunlu Tasarruf Hesabı'ndaki anapara ödemekrinde yaşanan sıkmnlar nedeniyle Hazinc Müsteşarhğı'nın önünde oturma eylemi yaptüar. Eğitim-Sen Genel Başkanı Alaaddin Dinçer, -Lyelerimize ödenecek miktann kurumlarca tutulan kavıtlar esas atanarak ve ödemelerin kurumlar eüyle yapılması, mağduriyeti kısa zamanda önleyecek tek yoktur" dcdi. Dinçer, zorunlu tasarruf ödemelerinin 27 Mayıs tarihinden sonrasına sarkması durumunda, her geçen gün için faiz uygulamasınm başlabhnası gerektiğini savundu. (Fotoğraf: AA) ISO 'Türkiye Ekonomisi 2003' raporu — Sanayici umutlu: Hedeflere ulaşılabilir tSTANBUL(AA)- İstanbul Sana- yi Odası'nın (ISO) "Türkiye Ekono- misi 2003" raporundan, öngörülen hedeflere ulaşılacağı yönünde ıyım- ser sonuçlar çıktı. Rapora göre, bu yılın ilk dört ayındaki olumlu ihra- cat performansı, hedeflenen yüzde 5'lik büyümenin gerçekleşmesi yö- nünde ümit veriyor. Ekonominin 2002 'deki durumu- nun incelendiği raporda, reel sektö- rün özverisiyle ekonominin olumlu bır performans sergilediği, gayri sa- fi yurtıçi hasıla (GSYİH) ve GSMH'nin bir önceki yıla göre yüz- de 7.8 oranında büyüdüğü belirtildi. Sanayi sektörü "2002 yıh ekonomi- sinin lokomotifi" olarak gösterilir- ken sektör üretiminde yüzde 9.4 ora- nında artış gerçekleştiği kaydedildi. 2003 yıhnda GSMH'de yüzde 5 olan büyüme hedefinin gerçekleşebilme- si için yaratılacak katma değerin ta- nm sektöründe yüzde 0.5, sanayi sektöründe yüzde 5.6 ve hizmetler sektöründe de yüzde 5.9 büyümesi gerektiği bildirildı. u SürdürülebUir büyümenin deva- mı için, sabit sermaye yannm harca- malanmn mutlaka arttınlması ge- rektiği'' ifade edilen raporda, olum- lu ihracat performansı da büyüme hedefinin gerçekleşmesi açısından "ümit verici" olarak nitelendirildi. İSO Yönetim Kurulu Başkanı Ta- nıl Küçük de raponın önsözünde. gelişmelerin, 2002'de olduğu gibi 2003 yıhnda da ihracat ağırlıkh bir büyümenin gerçekleşeceği izlenimi verdiğini belirtti. Hedeflenen büyümeyi aşmanın mümkün olabileceğini belirten Kü- çük, "Ne var ki, GSMH'de öngörü- len yüzde 5'lik büyüme elde edilse dahi 2003 yıhnda kişi başma düşen GS\IH sabit fryatlaria 1998 yıh sevi- yesine ulaşamayacakür" dedi. KAMU HARCAMAL ARI Avrupa savunmaya para istiyor Ekonomi Servisi - Almanya, Fransa ve ttalya, Avrupa 'nın askeri güç ve kabiliyetinin arttınlrnasuu istiyor. Ülkeler, Avrupa Birlıği'nin (AB) kamu harcamalanna dönük katı kurallannın gevşetilmesi çağnsı yaptı. AB Istikrar ve Büyüme Anlaşmasrnın askeri harcamalan kısıtladığını öne süren üç ülkenin, özellikle bu anlaşmanın getirdıği bütçe açığı limıtine uymakta sıkıntı çektiği biliniyor. Almanya, Fransa ve îtalya'nın kamu harcamalanna dönük katı kurallann değiştirilmesi yönündeki isteği, tngiltere'nin AB savunma bakanlanna dönük "yetersizfik" suçlamasının ardından ortaya çıktı. Ingiltere Savunma Bakanı Geoff Hoon'un "AB savunma bakanlannın askeri kabiliyederi geliştirme ve bütçelerini yükseltmekte başansız okhığıunTna yönelik sert çıkışı, diğer ülke bakanlanndan onay aldı. Hoon'un eleştirilerine katıldığını belirten Almanya Savunma Bakanı Peter Struck, yakın dönemde savunma harcamalannı arttırmayı amaçladığını dıle getirdi. *BlLGİ TOPLUMUNA DOĞRU/ÖZLEM Müteahhitler: Duble yoflar llyılda biter ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Müteahhitler Birliği, aralannda duble yollann da bulunduğu ka- rayolu projelerinin mevcut ödeneklerle 11 yılda bite- bileceğini açıkladı. 2003'te 103 karayolu ve 113 tanm projesinin öde- nek yetersizliği nedeniyle fiilen durdurulduğunu vurgulayan birlik, "Mev- cut ödeneklerle yatınm projeleri ortalama 9 yılda bitirilebilir. Bu süre, tanm sektöründe 32 yüa kadar çıtayor" saptamasuıda bu- lundu. 3 bin 851 proje var Müteahhitler Birliği, yatınm programına ilişkin saptama ve önerilerini ra- porlaştırdı. Raporda, özet- le şu saptamalara yer ve- nldi: • Yatınm programı kapsamında toplam 3 bin 851 adet proje bulunuyor. Toplam proje bedeli 187 katrilyon liraya (117 mil- yar dolar) ulaşırken bugü- ne kadar yapılan harcama tutan 80 katrilyon lira (50 milyar dolar) oldu. • Bugün yatınm sto- kundaki işlerin bitirilebil- mesi için 107 katrilyon li- ralık (67 milyar dolar) kaynağa ihtiyaç var. • 2003 'te ödenek yeter- sizliği nedeniyle Devlet Su Işleri'ne ait 113 tanm projesi fiilen durduruldu. Tanm projelerinin bitiril- mesi için 32 yıla ihtiyaç var. %/ Duble yollann da da- hil edildiği karayolu proje- leri için 2003 yılında 1.5 katrilyon liralık (0.9 mil- yar dolarlık) ödenek aynl- dı. Mevcut 809 proje için gerekli kaynağın 16.5 kat- rilyon lira (10.3 milyar do- lar) olduğu dikkate alınır- sa, karayolu projelerinin sözkonusu ödeneklerle 11 yıl içinde bitirilebileceği ortaya çıkar. • Toplam 103 karayolu projesi de 1 milyar liralık iz ödenekle, 2003 yılında yapımı fiilen durdurulan projeler arasmda yer aldı. YUZAK ozlem.yuzak'r! cumhuriyetcom.tr Italya Üretim Faaliyetleri Ba- kanı Antonio MarzanoTürki- ye'deki temaslannda küçük ve orta boy işletmelerle (KOBl)iş- biriiği içine girmek istediklerini ısrarla vurguladı. Akıllı insanlar şu Italyanlar, yalnızca estetik ve modayla değil sanayi ile de yakından ilgileniyorlar. Üretim Bakanlığı adını verdikleri ku- rum aslında4 bakanlıklığı kap- sıyor: Sanayi, Turizm, Enerji ve Dış Ticaret bakanlıklarını. Eski Dünya Bankası Başkan Yardımcısı Attila Karaosma- noğlu kendisiyle yaptığımız bir söyleşide îtalya'nın ayakkabı sanayiinin nasıl bu denli başa- rılı olduğunu şöyle anlatmıştı: Irili ufaklı bütün ayakkabı üre- ticileri aynı mekânda bir araya geldiler. O bölgede tasarımcı- lara bedava oturacakları yer verdiler. Aralarında aynı tasa- rımcıları da kullanma konusun- da da bir anlaşmaya vardılar. Kendi aralannda Italya piyasa- sında, Avrupa piyasasında re- kabet ediyorlar. Ancak Ameri- ka'dan kalkıp da birisi bana bir milyon ayakkabı gönder dedi- ği zaman o rekabeti bır kenara bırakıp hepsi birlikte üretime giriyorlar, satış yapıyorlar. OECD üst düzey yöneticile- Ralyanlar, KOBİ'ler ve Muğla rinden Mehmet Öğütçü de Türkiye'nin küresel rekabette daha avantajlı bir konuma gel- mesi için bölgesel stratejik olu- şumların önemine dikkat çek- mişti. Türkiye'nin KOBi politikası yok Bugün dünyada birçok ülke ekonomilerinin can daman olan KOBl'leri için sürekli yeni stratejiler geliştiriyorlar. Ancak Türkiye uzun vadeli KOBİ politikasını oluşturupyö- netecek bir kuramsallaşma içi- ne hâlâ giremedi. KOBl'lerin önemi geç de olsa kavrandı ama onlara yol gösterecek mercileryetersiz, KOSGEB gi- bi önemli çalışmalar yapanla- rın da KOBİ'ler tam olarak far- kında değil. Halbuki bu işlet- meleri bilinçlendirerek, tam üyelik tartışması hâlâ sürdüğü Avrupa Birliği'nin içine, hem de tam kalbinden girmek müm- kün. Türkiye'nin girişimci yaratma potansiyeli çok yüksek ancak aslateşvikedici değil. Girişim- cilerin kredi gereksinimleri için can daman olarak kabul edilen risk sermayesi uygulamasına bir türlü başlanamıyor, mikro kredi sistemleri geliştirilemiyor. Bütün bunlar için devletın orta- ya para koyması gerekmiyor. Yalnızca örgütleyici ve yol gös- terici olması yeterli. Esnaf ve sanatkara hızmet için kurulan Halk Bankası yıllar içinde siya- si arpalığı haline getirildiği için kapatılabiliyor. Bankanın özel- leştirilmeye hazır olduğu, yeni genel müdür tarafından 'utançla' değil, 'gunırla' ifade edilebiliyor. Yine de kimileri ısrarla Türki- ye'nin gelişimine katkıda bulu- nacak projeleri yaratmasını be- ceriyor ve sonuçlandırmak için ısrarla hedefe doğru yürüyor. Türk genclnln projesi Bunlardan biri Faik llter. Muğlalı. 25 yaşında bilgisayar mühendisi bir genç. Bakın ne- leranlatıyor: "Türkiye'nin gele- ceğinin teknolojide olduğunun farkındayım. Bu nedenle bir program (projeler gnıbu) ya- rattım. Buna da Muğla Tekno- loji Şehri adını verdim. Geçti- ğimiz Aralık ayında TÜBİTAK- MAM 30. yıl özel yıllığmda bu programım çıktı. Ve TÜBİTAK- MAM projeye destek verdi. Planlanan öncelikle başını Muğla Valiliği'nin çekeceği bir konsorsiyumun kurulması." Faik llter henüz yolun başın- da. Istediği, doğup büyüdüğü kent için bir şeyler yapmak. Yalnızca hayal kurmakla kal- mamış, üşenmemiş uğraşarak bir proje geliştirmiş. Kim bilir belki TÜBrTAK'ın ilgisini çeken Projesinde yol alınır ve Muğla gerçekten bir teknoloji şehri Unvanını alır, belki de başka bir sürü proje gibi tozlu raflarda bir köşeye yerleştirilir. Genç llter'in gördüğünü iyi görmek gerek: Bugün artık ile- ri sanayi ülkeleri yalnızca mal değil, teknoloji ya da teknoloji yoğun mallar ve hizmetler üre- tip satıyor. Teknoloji yoğun ol- mayan ürünlerdeki başarı ise uluslararası rekabete karşı ulu- sal işbirliği, iyi örgütlülük ve stratejik planlamada. Kim bilir belki bir gün Italya-Muğla ara- sındaki uzun ince yolda belki bir kesişim noktası bile buluna- bilir...