Katalog

2S NİSAN 2003 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA ROPORTAJ Musevi kuyumcu tlliya Hallio 'nun 19, yÜTyıl sonundayaptırdığıpasaj, aynacı dükkânıyla tarihe mal oldu - Ç a n a k k a l e i ç i n d e AYNALIÇARŞI A n a b e n g i d i y o r u m d ü ş m a n a k a r ş ı rürkü, "Çanakkale içinde Aynab Çarşı"dan söz eder... Sonra "Ana ben gidryorum düşmana karşı" der... Türkü Çanakkale Savaşlan'nın türküsüdür: "Çanakkale içinde vunlular beni/Olmeden mezara koydular beni/Of gençhğim eyvah" Çanakkale Savaşlan'nda toprağmı savunan ınsanlardan 252 bin kişi ölmüştür... Anafartalar kahramanı Mustafa Kemal Paşa'nın, askerlenne ölmeyı emreden buyruğu boşuna değildir... Toprağım savunan insanlar, hıç gözünü kırpmadan göğsünü siper etmiştir Çanakkale'de... Fransa, Ingiltere ve tngilizlerin dünyanın öteki ucundaki sömürgesi Avustralya ile Yeni Zelanda'dan gelen saldırganlardan ıse 162 bin asker toprağa düşmüştür... bin öykü Eceabat'tan kalkan araba vapuru Gelibolu yanmadasını gende bırakıp da Çanakkale iskelesine yanaşırken savunan ve saldıranlardan 414 bin insanın ölümü düşüyor insanın aklına... 414 bin ınsan. hem de hemen hepsi genç ınsan. 8.5 ay içinde göçüp gıdiyor bu dünyadan... Savaşmaya geldiklen Çanakkale'nin içindekı Aynalı Çarşı'yı bile görmeden... Her yaşam bir öyküdür... Her öykü bır sayfaya sığdınlsa 414 bin sayfa tutar Çanakkale Savaşlan'ndaki ınsan portreleri... Her kitap bin sayfa olsa, tuğla gibı 414 cilt eder... Dünyada ne böyle bir kitap ne de böyle bir savaş vardır... Bilmem bilir misinız. "Çanakkale İçinde" türküsü Kastamonu'da yakılmıştır... Kastamonu, Çanakkale'de en çok şehit veren kentlerden biridir... Kastamonulu Âşık thsan Ozanoğhı'nun türküsü. yakıldığı yerde kalmış; Muzaffer Sansözen ve HaKl Bedii Yönetken'in derlemesiyle 1948'de Türkiye'ye mal olmuştur: Çanakkale içinde Aynalı Çarşı.. Çarşısı gitmış aynası kalmış! Of tarihım eyvah... Aynalı Çarşı, Iskele Meydanı'ndakı tarihi saat kulesinin arkasındaki sokaklardan binnın arasmdadır. . Neyse ki kırmızı kesme taştan örülmüş, ilk katı balkonlu hepsi dört katlı saat kulesı. temiz ve bakımlı... Kulenin üçüncü katının iki yanındaki saatler tıkır tıkır çalışıyor... Saat kulesinin çevresine, yerel yönetımlerin yeni modası renklı kaldınm taşlan döşemişler... Saat çahşırken, yüksek ökçeli hanımlar da tıkır tıkır kulenin yanından geçiyor... Kimsenın başını kaldınp da saate baktığı yok... Saat kulelerinın ışlevi kalmadı; herkesin saatı kolunda... tki tekerleklı bisiklete binmeyi Çanakkale'de öğrenmıştim... Annem, büyük mübadelede Gınt'ten gelmiş; devlet Çanakkale'yi yurt göstermiş... Arada. Istanburdan kalkıp birkaç günlügüne Çanakkale'nin yolunu tutar. Giritli dostlanyla hasret giderirdi... Ben de bisıkletle hastane bayırından kaptırdım mı fa>1onlann arasından ve Kordonboyu'ndan saat kulesinin önünde bulurdum kendimi... Galiba saat anzalıydı... Kulenin çevresinde çanak çömlekçiler vardı... Çömleklenn arasında Eyüp'teki gıbı küçük testıler en albenilisiydi; içine su koyup üfleyınce kuş gibi öterdi. . Bısikletin zili yoktu, testiyi öttürürdüm... Kalenln adı çanak Çanakkale'de boşuna çanağa benzer bır kale aramayın... Çanakkale, her ne kadar Truva ile çok eski bır yerleşım ve hatta Makedonyalı Büyük tskender'in Asya'da ayak bastığı ılk yer ıse de bugünkü Çanakkale. Osmanlı Sultanı II. Mehmet'in 1452 yıhnda Kocaçay ağzında yaptırdığı "Boğaz Hisan" ya da "Kal'a-i Sultaniye"nın çevresinde kurulmuş.. Kocaçay ın çamurlu toprağından yapılan çanak- çömleklerle de beldenin adı olmuş size Çanakkale... Saat kulesinin çevresindekı dükkânlarda artık çanak- çömlek satılmıyor... Toprak işçilığı Aynalı Çarşı'da bulunurmuş... Aynalı Çarşı'nın kitabeli cümle kapısı duruyor... Çarşının asıl adı: Halyo Pasajı. Halyo ya da Hallio. Yahudi bir kuyumcu. Pasajı, ÜBya Hallio. 1889 yıhnda yaptırmış . Kitabesınde, "sultanı muadelet uman el gazi Abdülhanüt hanı sani hazrederi saye-i ihsanhiye- yi raiyvet perverlerinde tabayı sadıkıyci Museviyesinden tlliya Hallio bendekrinin yapürdığı çarşu-yu dil- nişindir" yazıyor... Yani kısaca, 2 Abdülhamıfın gölgesindekı sadık Musevi kullarından Illiya Hallio tarafından yaptınlmış gönül çeken bir çarşıdır... Çarşı, bir bedesten... Yapıldığında üstü kapalı... içinde karşılıklı 18 dükkân sıralanmış... Aynacının adı yok Pasaja halk arasında "Aynah Çarşı" adının verilmesi ise pasajda bır aynacının dükkân açması ve aynalannı çarşı gınşine asmasıyla oluyor... Ancak o günden bugüne aynacının sanı kalmış ama adı yıtipgıtmiş... Bugünkü Aynalı Çarşı'da yine ayna var... Çarşı "aynan" olsun dıye dırvarlara aynalar yerleştirilmiş.. Tarihi pasajın üstü açılmış. yağmurdan korunmak için dükkânlann arasına oluklu şeffaf levha konmuş... Demir profil camekânh dükkânlar; bakkalıyeden hediyelik eşyaya kadar her telden mal satıyor... Türkü Anadolu'nun sesldlr Hedıyelıkler arasında çanak çömlekler bır iki tezgâhta bulunuyor... Gerisi, günün beklentılerine uygun hediyelikler... Fakat bu arada o küçük düdüklü testıler tanh olmuş... Ne üretıcısi var ne tüketıcısı; testı soran olursa yanıt acı bır gülümseme... Çanakkale içinde aynalı çarşı Ana ben gidiyorum düşmana karşı Türkü, Anadolu'nun sesidir... Nasıl kı "Çanakkale İçinde" türküsü Kastamonu'dan çıkmışsa Çanakkale köylüsü de. dünyanın ötekı ucundan gelen saldırganların duygusunu seslendirmiş: "Hava ıslak bu gece/Srvışalıın gizhce/Atlayalım gemiye/ Zığmdere, Kirte/Geçirmedik ele/Askerimi mahvetti/Ertuğrul ile İntepe/Hadi kaçahm buradan/Mehmet bakıyor yandan/Mehmet görmesin bizi/Bize atar bir havan/San Bayır'ı ürmandık/Türkleri gafil sandık/Anafarta hücumunda/Yüzde on sağlam kaldık." Araba \^puru Çanakkale'den Eceabat'a kalkıyor... Çanakkale'nin dümdüz siluetine yüksek binalar çıkıntı yapıyor... Çanakkale. büyüyor... KOOP-C'DEN DU\TJRU GENEL KURUL İLANI S.S. Okur. Çe\Te Kültiir ve İşlebne Kooperatifi Kooperatıfimızın 2002 yılı Olağan Genel Kurul ToplantiM 25 Ma- yıs 2003 Pazar gunu saat 14 OO'te Emınönü-Cagaloğlu Turkoca- ğı Cad. No 1 Basın Saraj ı Kat 2'dekı Burhan Felek Konferans Sa- lonu'nda aşagıdakı gündeme göre yapılacaktır Ilk toplantıda ço- ğunluk sağlanamaması durumunda 1 Hazıran 2003 Pazar gunüay- nı gündemle. aynı \er ve saatte vapılacaktır. GÜNDEM 1- Açılış ve saygı duruşu, 2- Başkanlık dıvanının seçımı ve tutanaklara ımza vetkısımn ve- nlmesi. 3- Kooperatıf başkanının konuşması. 4- Yönetım Kurulu. Denetım Kurulu v azanaklan ile 31 Aralık 2002 tarıhlı bılanço ile gelır-gıder çızelgelennuı okunması. goruşmev e açılması ve a\n avn onaya sunulması, 5- Yönetım Kurulu \e Denetım Kurulu'nun aklanması. 6- 2003 yılı iş ızlencesı, tahraını bütçe ve ödeme planının görüşu- lerek karara bağlanması \e odemelerını gecıktırenler ile hıç ode- me yapmayanların durumlannın gönışülmesı. 7- Yönetım \ e Etenetım Kurulu üyelennın seçılme surelennın. \ ı- ne uyelere ödenecek huzur hakkı ile avhk ücretlennın \e volluk- lannın tstanbul ıçı ve Istanbul dışı olarak belırlenmesı, 8- Seçımler a) Yönetım Kurulu asıl \eyedek uvelerının sayıları- nın belırlenerek seçılmesı, b) Denetım Kurulu asıl ve vedek üyelennın sayılannın belırlene- rek seçilmesı, 9- Dılekler \e kapanış KARS1. İCRA MÜDÜRLÜĞÜ'NDEN İLANENTEBLİGAT Dosya No: 2003 1 Satış Davacı Ekber Sümertaş tarafından davalılar Süheyla, Mahzer, Alı ve Lalızar Akgimoğlu hakkmda açılan tak- sim davasi neticesinde satılmasma karar verılen Kars merkez Yenımahalle Cumhuriyet Caddesı me\kiinde 21 Pafta, 15 Parsel"de kayıtlı taşınmazın 675.69 m2 olduğu, arsa ve bınanın toplam değennın 41 653 000 000 -TL de- ğer takdır edıldığı da\alılara ılanen teblia olunur. 15 04.2003 Basın 20192 TARSUS 1. SULH HUKUK MAHKEMESİ'NDEN DpsyaNo 2000 1000 Davacı Cumalı Özer vekılı tarafından davalılar Temel Arslan, Fatma, Ahmet, Pakıze ve Rüstem Arslan aleyhı- ne açılan Tarsus Mıthatpaşa Mahallesi'nde kaın 16 ada, 10 parsel sayilı taşmmazın satılmak suretiyle ortaklığın gidenlmesıne daır davanın mahkememizde yapılan du- ruşmasında venlen karar gereğınce, Kendılenne tebhgat yapılamayan ve adreslen tespıt edılemeyen davalılar Şaduman Turgut ve Yadıgar Ars- lan'a 22.5.2003 gûnü saat 10 40'da yapılacak olan duruş- maya gelerek ıtırazlanm bıldırmelen veya duruşma gü- nüne kadar ıtıraz ve delıllennı bildırmeleri, aksı halde davanın vokluklannda sonuçlandınlacağı hususunun ıla- nen teblığ, ılanın yavınlandığı tarıhten itıbaren 7 gün sonra tebliğ edılmış savılacağı ılanen ıhtar ve teblığ olu- nur. 7 3.2003 Basın 13066 ALANYA 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ'NDEN Dosya No 2002 804 Davacı Serpıl Çekıç tarafından davalı Hüseyın Çekıç aleyhıne mahkememizde açı- lan boşanma davasının yapılan yargılaması snasında, Davalı Hüseyın Çekıç'e mahkememızce yapılan adres tahkıkınden adreslenrun tes- bitı mümkün olmadığından bu davalıya ılanen teblıgat yapılmasına karar venlmış ol- duğundan, Davalı Hüseyın Çekıç'e davacının boşanma taleplı ve müşterek çocuğun velayetı- nın annesıne bırakılmasına karar venlmesi taleplı dava dılekçesi ve 20 5 2003 günü saat 14 10'dakı yapılacak olan duruşma gün ve saatınin tebhğı davalı Hüseyın Çekıç'e teblıgı ılan olunur Basın- 19985 ALANYA 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ'NDEN Dosya No-2001/354 Davacı Süleyman Kalan, Latıf Ankan ve Mustafa Emeksız vekillen tarafından da- valılar Mustafa Aydmaydoğdu ve Şaban Gülten aleyhıne mahkememizde açılan men- fı tespıt \e takibın ıptali davasmm yapılan yargılaması sırasında. Davalılardan Mustafa Aydmaydoğdu'nun mahkememizce yapılan adres tahkıkin- den adreslerinin tesbıtı mümkün olmadığından bu davalıya ilanen teblıgat yapılması- na karar venlmış olduğundan. Davalı Mustafa Aydınaydoğdu'ya mahkememızce Besnı lcra Müdürlüğü'nun 1999 848 esas sayılı dosyası ve bu dosyaya dayanak senet sebebi ile borçlu olmadık- lannın tespıti ile takıbın ıptali yuzde 40 ıcra ınkâr tazmmatı ile mahkûmıyetıne, talep- lı dava dılekçesi ve 23 05.2003 günü saat 10.20'deki yapılacak olan duruşma gün ve saatinın teblıgı davalı Mustafa Ayduıaydoğdu'va teblığ ılan olunur Basın 19486 GEÇMtŞTEN GELECEĞE ORHAN ERİNÇ Dokunulmazlığımıza Dokunulacak Kimi anayasa maddelerinde yapılan değişiklik- lerin amaçlanan iyileştirmeleri yaşama geçınp ge- çırmediğınden hep kuşku duymuşumdur. Çünkü bırer hukuksal metin olan değişıklikler, ıktidarda hangı partı ya da partiler olursa olsun hukuk yerine politik bir yaklaşımla uygulama ala- nına sokulur olmuştur. Bu nedenle de Avrupa Insan Haklan Mahkeme- si (AİHM) çarpıklıkları sık sık yüzümuze vurmak gereksiniminı duymuştur. Ancak politikacılanmız kendılerince doğru olduğunu sandıklan yakla- şımlan gerçekleştirme çabalanndan vazgeçme- mişlerdir. • • • Bu yılki Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı kut- lamalan, Adalet ve Kalkınma Partısı'nin (AKP) ik- tidannın ilk günlennden başlayarak çoğu birbiri ile çelişen söylemlerle eylemlerinın yanı sıra laik- lik ılkesıne aykın ginşimlerinin bileşkesini oluştu- ran türban krizının gölgesınde kaldı. Ulusal Egemenlik Haftası kapsamında düzen- lenen "TBMM Anayasa Hukuku 1. Uluslararası Sempozyumu" da neredeyse gözlerden uzak bır etkınlik olarak yapıldı ve sona erdi. TBMM televizyonu ile Cumhuriyet gazetesın- deki arkadaşlanm olmasaydı uzman ögretim üye- lerinin kısa ama özlü tebliğlerı kamuoyuna hiç yansımayacaktı. • • • Özgüriükleri kısıtlamayı genel kural olarak be- nımsemiş olan 1982 Anayasasfnda 1987 yılından 31 Aralık 2002 gününe kadar 8 yasayla yapılmış olan değışıkliklerin gerekçeleri ağırlıklı olarak "Av- rupa Bırliği'ne Uyum" açıklamasıyla sunuldu. Anayasanın "Kişi hümyetivegüvenliği", "özelha- yatın gızliliği", "Konut dokunulmazlığı" ve "Ha- berleşme hürriyeti" iist başlıklı maddeleri de bu kapsamda değişti ve ıyileştirildi(!). Sıra, değişiklıklerın uygulama yasalannageldi. Ilk sırada da Ceza Muhakemeleri Usulü (CMUK) Tasansı yer aldı. Başbakan Gül'ün 7 Mart'ta Türkiye Büyük Mil- let Meclisi'ne sunduğu tasan, Adalet Komisyo- nu'nun gündemınde bulunuyor. Uzmanlann verdiğı bılgıleregöretasannın olum- lu bölümleri de yok değil. Ama 1999 yıhnda çıka- nlan "ÇıkarAmaçlı Suç örgütlenyle Mücadele Ya- sası "nda yer alan kımi yetkiler, bu özel yasadan yola çıkılarak yaygınlaştınlmak ve genişletilmek istenıyor. Hem de özel bır suç tanımı yapılmadan. "Telekomünikasyonla yapılan habeheşmeye gir- me" bölümünde yer alan maddelerte beş yıl ve- ya daha fazla hapıs gerektiren durumlarda "kab- lo, radyo veya diğer elektromanyetık sistemler- le veya tek yönlü sistemlerle alan veya ileten araçlara gihlmesi" , iki yıldan fazla hapis cezası gerektiren durumlarda aynı işlemin bilgisayarlar için yapılması olanaklı hale geliyor. Bunun için de kuşku duyulması yeterlı neden sayılryor. Bu işlemden bağışık tutulan tek meslek avu- katlık. Doktorlar, gazeteciler, yazarlar. muhasebe- ciler, araştırma uzmanlan ise kapsam içinde. Konuyu sempozyumda gündeme getıren Prof. Dr. Duygun Yarsuvat'ın tebliği şöyle sona eriyor: "Anayasanın 19, 20, 21 'inci maddelennde yer alan temel özgüriükler, özel hayat. aile hayatı, ko- nut ve habeheşme kavramlan, bıreyselyaşam gi- bi tek ve aynı kaynağın değişik uzantılan olup bir anlamda iç içe geçmiş durumdadırlar. Bunlann bin hakkında ileh sürülen düşünceler, diğerleri hak- kmda da geçeıiıdır; postayla gönderilenlerin açı- lıp okunması; telefon konuşmalannın dinlenil- mesi; e-postalann ele geçırilmesi; faks haberleş- melerinin saptanması; konut araması ve buralar- da bulunan kâğıtlara el koymak habeheşmenin gizliliğinin ihlalidir. Konut, aile hayatı ve özel ha- yatın iç içe olması, hiçbir kuşkuya yer bırakma- yacak kadar açıktır." Kendı dokunulmazlıklanna kıyamazken yurtta- şın, anayasanın güvencesi altında olduğu söyle- nen dokunulmazlıklanna dokunmayı amaçlayan maddelere gösterilecek yaklaşımı merak etme- mek elde değil. Hem de TBMM çatısı altında yapılmış olan bilimsel değeriendırmeler eldeyken. oerinc(a cumhuriyet.com.tr. DENİZ SOM deyenin bası 2SJ "Yok Devenin Başı"ndaki öyküleri okurken "yok devenin başı" diyerek itiraz edebilirsiniz. Fakat sizi temin ederim kı, öykülerde hiçbir abartı yoktur. her biri yaşanmıştır ve anlatılanlar aslında devede kulaktır! GÖNİZİ YAYINCIUK Tei.. 0.212 512 42 19 Dil Derneği'nin Türkçe Sözlük'ünü, Yazım Kılavuzu'nu kullanmak hem Türkçe'ye, hem derneğe katkıdır. Bilgi için: 0312-425 83 60 Kirlenen Dünyamızı Fıdan Dıkerek Arıtalım ORMAN BAKANLIĞI