Katalog

Cumhuriyet İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adma İLHAN SELCUK Genel Yayın Yönetrneni: İbrahim Yıldız • Yaznşleri Müdürü: SaBm l e m A^>asbn#Sorumlu Müdür Mehmet Sucu # Haber Merkezi Müdürü: Hakan Kara Istıhbarat. Cengiz Yıldırım 0 Ekonomı Öz- üzak 0 Kıillür Egemen Berköz 0 SporS?' AbdülkadirV ücelmanV Makaleler Sami Ka- raören 0 Düzeltme Abdullah Yazıcı0 Bıl- gi-Belge: Edibe Buğra 0 Yurt Haberlerı. Meh- met Faraç 0 A\rupa Temsılcisı Güray Öz YaymKurulu tlhanSelçuk(Baş- kan), Emre Kongar (Danışman), Orban Erinç, Hikmet Çetin- kaya, Şükran Soner, ibrahim Yıİdız, Orhan Bursalı, Musta- fa Balbay. Hakan Kara. Ankara Temsılcısı Mustafa Balbay Atatüric Bulvan No: 125, Kat:4.Bakaıüıklar-.AnkaraTel-4195020(7hat), Faks: 419502"7 0 Izmir Temsılcısı. Serdar Kmk. H. Ziya Blv. 1352 S 2'3 Tel 4411220. Faks: 4418745 0 Adana Temsılcısi: Çetin Yiğenoğhı, İnönü Cd 119 S. No: 1 Kat 1, Tel-363 12 11. Faks: 363 12 15 Müessese Müdürü: Erol Erkot 0 Bilgı Işlem: Ahmet Korulsan 0 Sa- tış: Fazilet Kuza REKLAM: P.M. Ltd. Şü. • Gend MuJur Gülbin Erduran • Kooıümatör Reha Işıtman # Genel MüdürYrd: Se\da Çoban # Fınansman Mudûnı. Çeün Erduran Tel 0212 514 07 5 3 - 513 84 60-61. Faks 0212 5 P 54 63 \a.Mmfa)an: YerjGun Haber Ajans Basın ve Yayıncüıi A.Ş TüjuxağıCad ' M l Caialosiu34334 laanbul PK 246- bıaecı 34435 lst. Tel lû212l5i:0505(20haı) Faks ıQ2i:ı513 8515 Bıskı: MoteGazeıeDerp BasimİaymnlıkSan vtTıc AŞ Baroan»BuJ™ıNo İ25 Besktaş-Ia GendDsğmra: BBDMerkcz 25NİSAN2OO3 Imsak: 4.26 Güneş: 6.04 Ogle:13 09 ikındı: 16.55 Akşam-20 02 Yatsı: 21.32 TÜBİTAK, internet sitesinin 'merak ettikleriniz' bölümünde ilginç sorulara bilimsel yanıtlar veriyor %diğimizhormonlarane olur? Töpk pesmi görücüye çdayor • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Resim, desen, özgün baskı, gravür, harita ve taşbaskılan bir araya getiren 419 parçalık bir müzayede 27 Nisan Pazar günü Ankara'da düzenleniyor. "Librairie de Pera" Müzayede Evi'nce satışa çıkanlacak yapıtlar cuma ve cumartesi günü Sheraton Oteli'nde sergilenecek. Yüzü aşkın Türk sanatçısını bir araya getiren müzayede bir anlamda Türk resim sanahnın bir karma sergısi özelliğini taşıyor. 365 resimden başka Anadolu ile ilgili arnk nesli tükenmeye başlayan 53 gravür, harita ve taşbaskılara da yer verilmesi karma sergi ile müzayedeye bir başka boyut ekliyor. Müzayedede Abidin Dino, Afıfe Ecevit, Avni Arbaş, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Burhan Doğançay, Cihat Burak, Eşref Üren, Fahrelnisa Zeyd, Fikret Mualla, Avni Lifij gibi sanatçılann da tablolan yer alıyor. Kanser njefişmiş JHketerin belası • ANKARA (ANKA) - Uzmanlar, 2020 yılında dünyadaki kanser ölümlerinin yüzde 75'inin gelışmiş ülkelerde olacağını bildirdi. Dünyada şu an 10 milyon kişiyi ölüm tehlikesiyle karşı karşıya bırakan kanser hastalığının, önümüzdeki yıllarda giderek artacağı ifade ediliyor. Prof. Dr. Tezer Kutluk, Tanı dergisinde yayımlanan makalesinde, dünyada 1975 yılında 5.9 milyon kanserli vaka varken bu sayının 2000 yılında 10 milyona kadar çıktığına dikkat çekti. Kutluk, 2020 yılında ise dünyadaki kanser ölümlerinin yüzde 75'inin gelişmiş ülkelerde olacağını bildirdi. Prof. Dr. Kutluk bunun nedenini bu ülkelerdeki "kanserli nüfusun artmasr olarak açıkladı. Sincapları öldüren 'oyun' I Haber Merkezi - Sıncaplarla top gibi oynayarak öldüren gençler mahkûm oldu.Avustrarya'ya özgü kedi büyüklüğündeki keseli uysal sincaplarla top gibi oynayarak onlan işkenceyle öldüren gençler mahkûm oldu. Batı Avustralya eyaletinin Perth kenti açığında Rottnest adasında sincaba benzeyen kedi cüssesindekı nadide keseli türü kuokka sincaplanndan 10'unu ayak darbeleriyle öldüren üç genç, Yaban Hayatı Koruma Yasası gereğince kamu ruzmeti cezasına çarptınldı. Fremantle Ceza-Islah Mahkemesi, sarhoş serseri turistler tarafindan kuokka futbolu denilen acımasız oyunla 10 hayvanı öldüren üç genci, toplam 60 saat bir hayvan hastanesinde çalışmaya mahkûm etti. Yeni vitamin PQQ • TOKYO (AA) - Japon bilim adamlan, 1979 yılında keşfedilen pyrroloquinoline quinone (PQQ) adlı maddeyi vitamin olarak sınıflandırdı. Merkezi Tokyo'daki Fiziksel ve Kimyasa] Araşhnnalar Enstitüsü'nden Takafumi Kato başkanlığındaki araştırma ekibi, PQQ'nun B vitamini grubunda sınıflandınlabileceğini bildirdi. Kato, halen 13 vitamin tıpının bilindiğini kaydetti. Bilim adamlan, PQQ'nun 1948 yıhndan bu yana keşfedilen ilk vitamin olduğunu belirtti Bu arada, Kato, PQQ vitamininin doğurganlıkta önemli rol oynadığını açıkladı. 0. J. Simpson şov yapacak • NEW YORK (AA) - ABD'de eşini öldürmekten yargılanarak suçsuz bulunan eski futbol yıldızı O. J. Simpson, reality show yıldızı olmaya hazırlanıyor. Merkezi ABD'nin Texas kentinde olan bir televizyon şirketi, eski Amerikan futbolu yıldızımn 13 haftalık dizisini ABD'deki 75 televizyon kanalına Haziran ayında gösterilmek üzere dağıtacagını açıkladı. Reality show dizilerinin Simpson'ın 2001 ve 2002 yıllannda Miami'deki evinde çekilen günlük yaşamından kesitler içerdiği belirtildi. Simpson'ın avukatıysa televizyon şirkeriyle dizılerin satışı konusunda bir anlaşma olmadığım açıkladı. Lütfen Yaya Altgeçidini Kullanınız s /\na_ _jıadolu Ajansı kuruluşunun 83. yılı için açtığı sergıde acıyı, gözyaşını, hüznü, sevmci \e şaşırtıcı olaylan anlatan fotoğraflan bir arada sunuyor. Sergi 27 Nisan Pazar gününe kadar açık. Tanık fotoğraflar sergideSERKAN\TLPIZ Anadolu Ajansı'nın 83. kuruluş yıldönümü dolayısıyla geçmişten günümüze kadar uzanan "A.A. Haber Fotoğraflan Sergfci" Taksim'deki Metro Sanat Galerisi'nde açıldı. 27 Nisan Pazar gününe kadar gezilebilecek sergide ödüllü ve ödülsüz fotoğraflar yer alıyor. 1-10 Mayıs tarihleri arasında Türkiye Denizcilik Işletmeleri (TDÎ) Karaköy Iskelesi Sanat Galerisi'nde de sergilenecek sergideki fotoğraflar 2. Cumhurbaşkaru îsmet tnönü'nün Anıtkabir'e ziyaretinden günümüze kadar uzanan bir dilimi anlatıyor. "Tarihe tanık" fotoğraf karelerinde Alpaslan Türkeş'ten. 9. Cumhurbaşkanı Süleyinan Demirel ile Necmettin Erbakan ın "kadayıfikramlı görüşme", 1999 deprem felaketi. 1997 Kınkkaledeki sılah fabrikasında meydana gelen patlama, kanlı eylemler, spordaki başanlar, taksiyle \ etennere götürülen "Dana Ferhat" ve ilginç fotoğraflar yer alıyor. Sergide "Lütfen Yaya Altgeçidini Kullanınız" levhasmın altından geçen yaşlı kadın fotoğrafı gibi tt a<a", "gözyaşT. "hüzün'*, "sevinç" ve "şaşırucı*' fotoğraflar objektıflere takılıyor. NİSAN'DA AKTİF HALE GELMESİ BEKLENEN VİRÜS KALICI HASAR YARATIYOR Bilgisayarlann ÇernobiliKAYSERİ (AA) - Bilgisayarlardakı "BIOS" çipini bozarak kalıcı hasara neden olan ve üıternette yayılan "Çernobil" virüsünün, Rusya'daki Çemobil faciasuıın yıldönümü olan 26 Nisan'da aktif hale gelmesi bekleniyor. Türk İnternet Birliği Kurucu Üyesi Hakan Topuzoğlu, son günlerde oldukça yaygınlaşan "W95.QH" virüsünün bir türevi olan ve 1998'de yazıldığı tahmin edilen Çernobil virüsünün, bilgisayarlarda kalıcı hasara yol açtığmı söyledi. BIOS çipinde bulunan programm üzerine birtakım bilgiler yazarak bilgisayan açılamaz hale getiren virüsün, çeşitli zamanlarda aktif hale geldiğini belirten Topuzoğlu, şunlan anlattı: Antl-vlrüs programı "Bu virüsün sıkbkla yayılan versiyonu, 26 Nisanda aktif hale gelir. Ancak, herhangi bir ayın 26'sında tetiklenen versiyonlan da vardır. BUinen 3 versiyonundan, Nisan ayının 26'sında aktif hale geçen 'CCIH 1.2 TTIT ve CCIH 1.3 TTIT', herhangi bir ayın 26'sında aktif hale geçen versiyonu ise 'CCIH 1.4 TATUNG'dur. 'CCIH' virüsü, windows 95-98 işletim sistenü altındaki exe' uzantıh program dosyalanna bulaşır. Vlrüslü program çahştınldığında, virüs beBeğe yerleşir ve diğer çalıştınlan ya da kopyalanan prograrnlara bulaşmaya başlar." Topuzoğlu, virüsten korunmak için bilgisayara mutlaka anti-virüs programı yüklenmesi gerektiğine işaret ederek "Yapabileceğiniz en iyi şey düşünmeden işletim sistemini tekrar kurmaktır. Vlrüs bulaşüğından kuşkulanryorsanız bilgisayannı/ açıhrken 'del' tuşuna basarak sistem tarihini geri veya ileriye aün". İlk evtiüğini >apacak olan CaKsta Flockhart"ın Liam adh evlat edindiği bir çocuğuvar. •i; INDIANA JONES'LA EVLENİYOR Aradığı eşi bulamayan bekâr kadınlann idolü haline gelen A1K McBeal'ın talihi döndü. Dizide mutluluk peşinde koşan avukat Alh "yi canlandıran Caüsta Flockhart, aktör Harrison Ford ile nişanlanmaya hazırlanıyor. Internetteki peoplenews sitesinin haberine göre, AD\f McBeal, dizide bulamadığı mutluluğu gerçek ha> atta buldu. Indiana Jones serisinin ünlü oyuncusu Ford ile nişanlanmaya hazuianan Flockhart, şimdilik bu haberi sadece vakm çevTesine müjdeledi. (AA) tSTANBUL(ANKA)-Türkiye Bilim- sel ve Teknik Araştırmalar Kurumu (TÜBÎTAK). vatandaşlardan gelen, "Aşkuı kimy ası \^ar mıdu"'', "Sivrisinek aracüığryla AIDS bulaşır mı", "Acı bir şe\ yediğimizde niçin burnumuz akar" gibi ilginç sorulara bilimsel yanıtlar verdi. TÜBtTAK'rn internet sitesinin "rnerak ettikleriniz" bölümünde yurt- taşlardan gelen çeşitli konularda ki so- rulara ve yanıtlara yer verildi. Içlerin- de oldukça ilginç sorulann bulunduğu "merak ettikleriniz" bölümündeki ba- zı soru ve yanıtlar şöyle: Hormonlu beslnler tükettlğl- mlzde bu hormonlara ne oluyor? Hormonlu besinlerin bir kısmı pro- tein yapılı hormonlar bir kısmı da ste- roid yapılı hormonlan içeriyor. Eğer yediğimiz besinlerde protein yapılı hormonlar varsa bunlar elbette prote- in sindiriminin ilk başladığı yer olan midede sindiriliyor. Fakat östrojen gi- bi, etinden yararlanılan hayvanların hızlı ve iyi büyümesini sağlarnak ama- cıyla kullanılan hormonlar ince ba- ğırsaktan emilebiliyor. Slvrtsineicler Insanlara nasıl has- talık bulaştırıyor? Kanla beslenen herhangi bir böce- ğin, insandan insana hastalüc bulaştır- ması mümkün. Sivrisinek kökenli has- tahklara, yaşam döngüsünün bir bö- lümünde kanda bulunan üısan parazit- leri neden olur. Dışi sivnsinek, bu pa- razitleri kanla birlikte alır, yumurta- lannın gelişimi için kanı içer. Sivrisi- nek olgunlaşan yumurtalan bırakrık- tan sonra kan emebileceği yeni bir in- sana yönelir ve parazitleri bu insana geçirir. AIDS'e sebep olan HTV vi- rüsü sivrisineklerde gelişemez. AIDS'li bir hastanın HIV virüsü bulunan kanı. bir sivrisinek tara- findan emildiğinde, virüs, herhan- gi bir besinmişçesine sindirilir. Acı bir sey yediğimizde nlçln burnumuz akar? Bunun sebebi acı ya da keskin kokulu yiyeceklerin, mukus sal- gısının incelmesine ve kolayca akar hale gelmesine sebep olmalan- dır. Bu tür yiyeceklerin bu sayede ci- ğerlerin ve solunum yollannın temiz- lenmesine yardımcı olduğu biliniyor. Araştırmalar, acı yiyeceklerin içinde bulunan maddelerin, solunumla ilgi- li hastalıklarda kullanılan ilaçlardaki maddelerle çok benzeştiğini ortaya koyuyor. Neden Insanlar uykularında ko- nusurlar? Uykuda konuşmak, kaygı bozuk- luğu gibi zihinsel hastalıklarla, yük- sek ateş ya da başka uyku hastalıkla- nyla ilgili olabilir. Uyku eksikliği çekmeye, stres ya da kaygı durumu- nun yüksek olmasına, uyuma- uyan- ma saatlerinin düzensizliğine, uyku- dan önce ağır yemekler yemeye de bağlı olabilir. Açkın klmyası var mı? Aşkın kimyası denince ilk akla ge- len, feniletilamin (PEA) adlı madde. Aşk molekülü olarak adlandınlan bu madde, amfetamine çok ben2eyen do- ğal bir kimyasal. Araştrrmalara göre, beyinde fenileti- lanun salgısımn tetiklenmesi, göz göze gelmek ve el ele tutuşmak gibi basit davranışlarla bile olabiliyor. Araştrrma- cılar, âşıklarda kalp ahşlannın hızlanma- sı, ellerin terlemesi ve zor soluk alıp verme gibi tepkıleri de beyinde yüksek dozda fenile- rilaminsal- gılanma- sına bağ- hyorlar. SÖYLEŞİ ATTİLÂ İLHAN "...Fransa'da Dupum', Çok mu TarMı'?9 II A h o yıllart. Süslüsaksı Sokağı ndaki, / A Türkiye Sosyalist Partisi (TSP) Ge- nel Merkezi'nde;_soğuktan tıtredığımız bir kış gecesı, Esat Âdil Bey (Müstecâbî) mi söylemişti; yoksa onun agzına bu 'tesbiti' yıllar sonra ben mi yakıştınyorum? "-...Fran- sız Ihtilâl-i Kebiri'ni müteâkip, o ülke tekrar II. Imparatoriuk monarşisini ya- şadı; o sebepten, Jaures de, öteki sos- yaüstter de, önce cumhuriyetçklir (repub- licaınj: genel seçimleri ve halkın hâkimi- yetini müdafaa ederleri". Düşünür mü- sünüz lütfen. o Fransa'da Jean Jaures gi- bi bir sosyalistin önce cumhunyetçi olma- sı; günümüzün Türkiye'sinde, 'bilinci'ye- rinde bir sosyalistin, önce Kemalist olma- a anlamına gelir mi gelmez mı? Bu arada ben, izniniz oiursa, çağnşjmlann etkisiyle, eskı bir Belleville (Paris) hayalıne takıla- cağım. Jean Jaures iyi kötü bilinir de, Sosya- list Sol'umuzda -deyim yerinde ise- Fran- sız Sosyalist Sol'unun 'öteki' babası Ju- les Guesde, nedense bilinmez. Yoksa, sa- hici bir işçi lideri olduğu için mi? 'Cama- rade' Paul, - FKP militanı, CGT üyesi, II. Dünya Savaşı'nda sılahlı direnişçı - dos- tum, ne vakit ondan söz açılsa, 'ağıriığını' koyardı. XIX. yy'ın son çeyreği, Fransız ta- rihınin en ilginç dönemi: Jaures'in 'Cum- huriyetçiTtkten, 'sosyaüstliğe' intikali, 1892'dir; Jules Guesde listesinden, Mec- lis'e ginşı ise, 1893 (Bkz. Madeleine Reber- lioux: 'Jean Jaures / La Classe Ouvriere', FM Yayınlan, 1976) İlginç olan odur ki o dö- nemde endüstri devnmi, ışçi sayısını ina- nılmazbiryoğunluğaçıkanyor; 1875/1902 arasında, yeni kurulmuş olan CGT Kon- federasyonu'nun üye sayısı 350.000'dııi Hadi şimdi fotoğrafı tersyüz edelim! işçller, sömürgecl mutaba- katın içinde Idl...' Yıldınm Koç, Batı'lı işçilerin sömürge- dlikJe üifetini işiediğı yazılann, Fransa ya ait olanında ("Sömürgecilik, Anti/Emper- yalizm ve Fransız Işçi Sınıfı'); aynı döne- me tekâbül eden, şu müthiş tespiti yapı- yor: "Fransız Emperyaizmi 1871/1890 dö- neminde, Afrika'da, 3.5 milyon mil ka- re araziyi ve 25 milyon insanı sömürge- leştirdi. Fransız sendikalannın meşrû- luk kazanması tarihi ile, Fransız Em- peryalizmi'nin yeni bölgeleri korrtrol al- tna alması arasında, yakın bir bağ ku- rulabilir. Fransa'da 'ilk Fransız sosyalist- lerinin ve ütopyacılannın birçoğu, sömür- gecilikten yana idı'. 1895 yılında sömür- geciliğe karşı bir program kabul edildiy- se de, bu karar, sömürgeciliğe karşı bir eyleme yol açmadı. Bir süre sonra da, radikaller ve sosyalistter, ulusal sömür- gecilik politikalannı benimsediler. Fran- sız Işçi Sınrfı'nın 'sömürgelerdeki kurtu- luş mücadeleleriyle temasa geçme konu- sunda, en küçük bir girişimi bile yoktu. Cezayir söz konusu olduğunda ise Fran- sız Sosyalistlerinin ve Işçi Hareketi'nin bû- yük çoğunluğu, kuşkuya hiç yer bırakma- yacak bir biçimde, sömürgeci olduğunu ortaya koydu'.. '19. yy'ın son on yıllann- dan başlayaraksömürgeci kampanyalarka- muoyunu fethetti: Işçi hareketi de, birsü- reç içinde, ulusal sömürgeci mutabakata dahil oldu'. Bu bütünleşme süreci, I. Dünya Savaşı sonrasında, daha da pe- kiştirildi." (Alıntılar için, Bkz: Tickelmann, F. 'Socialist Internationalism and the Colonial World'. Holthoon, F.v. Aynca, ündon M.v.d. 'Internationalism in the Labour Movement (1830/1840), 115H, Amsterdam, 1988. S. 87-108) Ne haber? 'Yükselen' Alman Işçi Ha- reketi'ni irdelerken olduğu gibi, Fransız Iş- çi Hareketi'nin bereketlendıği yıllardaki davranışın da 'Avrasya'da dolaşan haya- leti' yanı Mirseyit Surtan Galiyef'i; ve onun, Batı'lılar, -hassaten Batı'lı Işçi Ha- reketi hakkındaki söylediklerini, aklınıza getirmiyor mu? '...llberez Henrl Martlnr yetlyor muydu? Tesâdüf ışte! XX yy'ın son iki 'travma 'sı- nı yaşarken, Fransa'daydım: Vıetnam ve Cezayir! llkinden hatıriadığım, FKP mi- tıng ve gösterilerinde, bir ağızdan bağırdı- ğımız o slogan: "Liberez Henri Martin! / Henri Marön'i Serbest Bırakın"! Kimdi bu adam? Vıetnam'da savaşan Franaz Or- dusu'nda, VTetnam'a karşı savaşmayaca- ğını açıMayan birasker, Divan-ı Harp bu yüz- den, hapse mahkûm etmış: FKP, Viet- nam'dan yana olduğunu, onu destekleye- rek gösteriyor. Bir bakıma, 'Mazlumlar'a me- sâfesi. Moskova'nın, Üçüncü Dünya ya olan mesâfesidir. Cezayir Savaşı'nda du- mm pek değişmemiştir; aklımda nedense 'Bağımsız' Solcular'ın (meselâ Le Nouvel Observateur'ün), 'Mücahitler'e daha ya- kın olduğu izlenimi kalmış! Acaba bu yüz- den mi Yıldınm'ın (Koç) yazdığı şu satır- lan, hiç yadırgamıyorum: "...1950li yılların başlarında Viet- nam'da Fransız Emperyalistleri'ne kar- şı bağımsızlık savaşı verildiğinde, Fran- sız Işçi Sınrfı'nın büyük çoğunluğu Fran- sız Emperyalistleri'ni destekliyordu. 1950'li yıllarda Cezayir 1 deki bağımsız- lık savaşı verildiğinde, Fransız ışçi Sı- nrfr'ran büyük çoğunluğu Fransız Emper- yalistieri'ni destekliyordu..." Demek kı neymiş? Onlar da, 'Beyaz, Batılı ve Hıristiyan' 'seçtoterin 'kulübûne' üye! e-mailrtilahanft isnet.net.tr http://www.bilgiyayinevi.com.tr/ailhan Faks:0-212 / 260 19 88