Katalog

g NİSAN 2003 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA KULTUR kultur@ cumhuriyet.com.tr 15 ALLEGRO EVtN İLYASOĞLU Haçaturyan 100 yaşındaBu yıl Rus bestecisi Aram Haça- turyan"ın 100. ölüm yıldönümü. UNESCO, 2003"ü bütün dünyada Haçaturyan Yılı olarak ilan etti. Dünya kültürüne katkıda bulunmuş Ö2el sanatçılara venlen bir ayncalık bu. Etnik Ermeni müzığıni yerellik- ten çıkanp uluslararası değerlerle donatmış. Ünlü kemancı Isaac Stern, kitabında Haçaturyan'ın ya- şamöyküsünü ilk ağızdan aktanr: Tiflis'te yoksul bir ayakkabıcının oğlu olarak dünyaya gelmış. Çocuk- luğu ve gençliğinde duyduğu tek müzik, Ermeni halk ezgileriymiş. Oldukça geç bir yaşta müzik okulu- na giren, ardından Moskova Kon- servatuvan' nda eğitim gören ve Ba- tı müzığini ögrenen sanatçı, halk ez- gilerinin daima kalbınde, kamnda ve tüm bedenınde yaşadığını söy- lermiş. Ortaokuldaki \-urma çalgılar gru- bunda ilk müzik denemelerini ya- parken eve gelip babasımn eski pi- yanosunda duyduğu ezgilen çalma- ya uğraşırken ağabeyının dikkatini çekmiş. Ağabeyı ve besteci Gne- sin'in öğüdüyle kompozisyon oku- maya yönelmiş. Diğer meslektaşla- nnın neredeyse mezun olduğu yaş- ta, 23 yaşında o henüz Moskova KonservatuvarTnın ilk sınıfına kay- dolmuş. 1934'te, Rahmaninof, Skriabin ve Taneyef gibi ünlülerin sınıfından mezun olduğunda pek çok yapıta da imzasını armış bile. Yalnız senfonik ve oda müziği çalış- malan değil, tiyatro, dans ve sinema için de besteleri var Haçaturyan'ın. Piyano, çello ve keman konçerto- sunun yanı sıra üç senfonısi, Spar- tacus balesi ve Gayen Balesi onun başyapıtlanndandır. 1940'tailkkez seslendirilen keman konçertosunu, yazılış sürecinde David Oisrrakh ile birlikte oluşturmuş ve ona ada- mış. Bu yapıtın böylesine parlak oluşu- nda büyük usta Oisrrakh'ın da payı olduğu kesin. Ve ilk seslendirişini yapıp, dünyanın dört bir yanında seslendirerek onu tanıtan da yine Oisrrakh. Haçaturyan, modem tek- Catherine Manoukian nikleri kullanmak için kendini zor- lamamjş bir besteci. Kalbinde duy- duğunu olabıldiğince zengin bir an- latımlamüziğineyansıtmış. îçtenlı- ği, coşkusu ve rengârenk orkestra- sıyla övgüler toplamış; yerel ezgile- ri hiçbir zaman soyutlamamış. As- lında Sovyet ıdeolojısinin "kültürel miJliyetçilik" ilkesiyle bire bir ör- tüşen bir yaklaşım. Ancak onun halk ezgilenne böylesi somut bağlıhğı da zaman zaman eleştiri konusu olmuş. Örneğin piyanist Sviatoslav Rich- ter anılannda, büyiik yeteneğine karşuı onu basitlikle ve tembellilde suçlar. 1903-1978 yıllan arasında yaşa- yan Haçaturyan, Cemal Reşit Rey'ın (1904-1985) yaşıtı. Aynı yüzyılın izdüşümünü biri Mosko- va'da, diğeri Paris'te ve tstanbul'da yaşamış. Her ikisı de kendi renkle- rinden ödün vermeden bu çağın içinde yer almış besteciler. Dilerim biz de 2004'ü "Cemal Reşit Rey 100 Yaşında" başhğıyla sınırlan- mızın içinde ve dışında kutlama ola- nağı buluruz. Onun operetlerini, re- eçen hafta sonu Istanbul Devlet Senfoni Orkestarası'nın konserine solist olarak katılan Kanadah genç sanatçı Catherine Manoukian, Haçaturyan konçertosunu seslendirdi. Sanatçının yay tekniği, ritim duygusu, ses dolgunluğu, tatlı tonu ve tertemiz tonlaması son derece etkileyiciydi. vülerini gün yüzüne çıkanp, kaybo- lan Çelebi operasından elimizde ne kaldıysa değerlendirebiliriz. Solist- lenmize , orkestralarımıza onun konçerto ve oda müziği yapıtlannı çalmalannı, konserler düzenleme- yı, yeni CD'ler üretmeyı önerebili- riz. Catherine Manoukian'dan Haçaturyan konçertosu Geçen hafta sonu tstanbul Dev- let Senfoni Orkestrası'nın kon- sennde gencecik bir keman solis- ti vardı. Daha doğrusu gerçek bir harika çocuk: Kanadah Catheri- ne Manoukian. 1981 doğumlu sanatçının yay tekniği, ritim duygusu, ses dolgun- luğu, tatlı tonu ve tertemiz tonla- ması son derece etkileyiciydi. Elindeki keman ise bir zamanlar büyük kemancı Ysaye'ye ait olan 1861 yapımı, değerli bir Jean- Baptiste Vuillaume. Catherine'in henüz üç yaşınday- ken yeteneği ortaya çıkmış, ilk ke- man derslerini babasından almış. Sonra New York'ta çağın büyük keman pedagogu Dorothy DeLay ile çahşmış. Ve dört yaşından be- ri sahnede. Istanbul konserinde de sahneye ve orkestraya alışkanlığı dıkkat çekiciydi. On iki yaşında Kanada Müzik Yanşması'nın büyük ödülünü ka- zandıktan sonra Vancouver Or- kestrası'ndan Paganini'nin 1. konçertosunu çalmak üzere davet almış. Sonra Camegıe Hall konse- rı, Tokyo baglantısı ve CD'ler. derken dünyanın her yerinde ara- nan bir solist haline gelmiş. Bu kadar çok şey yapmış da.. da- ha hâlâ 22 yaşında. Şef Pijarows- ki yönetimindeki IDSO da dikkat- li eşlıği ile bu üstün yetenekli so- liste uyum sağladı. Catharine Manoukian'ın serü- veni gıpta edılecek bir yolculuk: Müziğe meraklı bir aile, küçük yaşta çocuğunun yeteneğini keşfe- den ve ona keman dersleri veren bir baba, doğru hocayla doğru eği- tim alması ve kızlannın artık par- lamakta olduğuna güven duyarak ona son derece değerli bir keman alınması... Şimdi yolu çok açık Catheri- ne'nin. Bu yıl Haçaturyan yılı ilan edilince dünyanın birçok sahne- sinde Haçaturyan konçertosu ile alkışlanmakta. Böylece kendi ata- sal kültürünün de övünç kaynağı olmakta. [email protected] Akbank Kültür Sanat Merkezi, 10. yıldönümünü dört büyük konserle kutluyor Piyano festivali başlıyorKültür Servisi - Akbank Kültür Sanat Merkezi, kuruluşunun 10. yıldönümünü nisan ayı boyunca düzenleyeceği etkinliklerle kutlayacak. Merkezin kuruluş kutlamalan kapsamında ünlü piyanist Vladimir Ovchinnikov, Toros Can, Burçin Büke ve Özgür Tuncel ağırlanacak. Vladimir Ovchinnikov, yarın akşam saat 20.00'de Istanbul Beyoğlu'ndaki Akbank Kültür Sanat Merkezi'nde bir konser verecek. Sanatçı, konserinin birinci bölümünde Çaykovski'nin Nocturne Humoresque'ının Grand Sonata'sını. ikinci bölümdeyse Rahmaninov'un 'Piano Sonata No.2'sini seslendirecek. 3. Uluslararası Orleans 20. Yüzyıl Piyano Yanşması birincisi genç Türk piyanist Toros Can, nisan ayı etkinlikieri içinde yer alan bir diğer isim. Can, müzik dünyasına son yıllarda girmiş en heyecan vencı isimlerden biri olarak değerlendiriliyor. Sanatseverler, bu başanh ve genç Türk piyanisti 15 Nisan Salı günü akşamı saat 20.00'de Akbank Kültür Sanat Merkezi'nde dinleyebilecekler. Pıyanodaki ustalığıyla tanınan Özgür Tuncer, 22 Nisan akşamı Istanbullu müzikseverlerin karşısında olacak. Özgür Tuncer, halen MSÜ Devlet Konservaruvan'nda Araştırma görevlisi olup, sanatta yeterlılık (doktora) çahşmalanna da devam ediyor. Sanatseverlerin, 29 Nisan Salı akşamı dinleme fırsatı bulacaklan sanatçıysa Burçin Büke.Birçok festivalde başanlı konserler veren Büke, 1996'da Londra'da Steinway Sons sanatçısı oldu. 1998'den bu yana Istanbul Devlet Senfoni Orkestrası solist sanatçıhğmı sürdürüyor. İbrahim Yazıcı ile Joshinao Osawa yönetimindeki İzmir Devlet Senfoni Orkestrası'nın solistleri Esen Kıvrak ve Burçin Büke'ydi Türk-Japon Dostluk Haftası etkinlikieri ONDER KUTAHYALI DESO sanatçılannın oda müziği etkinlikie- ri mutluluk saçıyor. Geçen hafta "İzmir Sa- naf'ta sunduklan dinletide Üfleme Çalgılar Beşlisi, J. İbert'in beşlısiyle B. Farkas'ın "Antik Macar Dansları"nı çaldı. Topluluk güzel tınlıyor; ancak yorum açısından biraz daha olgunlaşmalan gerekir. Aynca her din- letide değişen obuacı konusunda karara var- mak durumundalar. Yaylı çalgılar ve piyanodan oluşan dörtlü ise F. Mendelssohnun dörtlüsünü seslendir- di. Besteci bu gençlik yapıtında, Beethoven'in koyduğu kurallara eksiksiz uymakta. fakat fır- sat buldukça romantiklikle flört etmektedır. Sanatçılar, "Oda müziği" kavramını her yön- den açıklığa kavuşturan bu ilginç yapıtı usta- ca çaldılar. Başkaca bir dinletide yüıelenme- si yararlı olur. Geçen hafta Izmir'de flütün sesi yeniden du- yuldu. DEÜ Devlet Konservatuvan'ndan Yard. Doç. Çiler Akıncı'nın flüt öğrencileri Nihan Uç ile Ceren Oray, Fransız Kültür Merkezi'nde güzel bir resital verdiler. Kendi- lerine piyanoda öğretün görevlisi Elvan Öğüt eşlik etti. F. Doppler'in flüt ikilisinden sonra Nıhan, F. Borne'un "Carmen Fantezisi" ile G. Hue'nun Fantezi'sini, Ceren ise G. Enes- co'nun "Presto et Cantabile"sını ve C. Re- inecke'nin Op. 167 sonatını çaldı. Gençlerin, müzik ve teknik yönlerden bir- birlerine iyice yaklaşmış olması, böylece re- sitali tek kişinin verdiği izlenimini yaratma- lan şaşırtıcıydı. Dileriz, konservatuvan bitır- dikten sonra işsizliğüı getireceği düş kınklı- ğından annmış, mutlu ve parlak bir meslek ya- şantılan olur. İzmir'ln sevglli çocuğu IZDSO'nun "Türk - Japon Dostluk Haf- tası Özel Konseri"nde şefler tbrahim Yazı- cı ile Josbinao Osawa, solocular ise keman- cı Esen Kıvrak ile piyanist Burçin Büke i- di. Esen Kıvrak, Pablo de Sarasate'nın ke- . onserde Yazıcı yönetiminde Tüzün'ün 'Söyleşi'sini, Osawa yönetiminde ise Yoshida'nın 3 sayılı 'Tokyo Senfonik Süiti'ni seslendiren orkestra aynca Esen Kıvrak'a, Sarasate'nin keman ve orkestra için 'Carmen Fantezi'sinde, Burçin Büke'ye de Beethoven'in Op. 19 Si bemol majör 2. Konçertosu'nda eşlik etti. man ve orkestra için "Carmen FantezP'si- ni, Burçin Büke de L. Van Beethoven'in Op. 19 Si bemol majör 2. Konçertosu'nu çaldı. Büke'nin ilginç yorumu, bana göre epey sert ve hızlıydı. Birinci bölümün orkestra gi- rişi de biraz dağınıktı; ancak sanatçı coşkuy- la alkışlandı ve teşekkür parçası olarak N. Rimski - Korsakorun "Arınm Uçuşu"nu, RahmaninoFun piyano uyarlamasıyla sun- du. tzmir'in sevgili çocuğu Esen Kıvrak, 1988- 95 arasında DEÜ Devlet Konservaruvan'nda Prof. Hazar Alapınar ın sınıfında keman eğitimi yaptı. Okul yıllannda çeşitli dinleti et- kinliklerine, özellikle de "Akdeniz Gençlik Orkestrası"na katıldı. 1995 'te Izmir Büyük- şehir Belediyesi'nin bursuyla gittiği "Viya- na Müzik AkademisP'nde Prof. Josef Si- vo'nun suııfına kabul edildi. 1998'den başla- yarak da çalışmalannı Prof. Michael Frisc- henschlager ile sürdürdü. Değişik orkestra- lann uluslararası gezilerinde görev yaptı. 2001'de "Konser Kemancısı" diplomasını aldı. Kıvralc, şu sırada aynı akademide "Yük- sek Lisans" eğitimini sürdürüyor. Tokyo Senfonik Süitl' seslendlrHdl Kıvrak'ın sağlam bir keman tekniği var. Sa- rasate'nin, Carmen ezgilerini işleyişi sırasın- da kemancıya çıkardığı güçlükleri rahatlıkla yeniyor ve dinleyenleri kendine hayran bıra- kıyor. İbrahim Yazıcı, temponun epey esnetil- mesini gerektiren böylesi pasajlarda solocu- yu dikkatle izleyerek orkestrayı tam zamanın- da müziğe sokmasıyla dikkat çekti. Şu da var ki Fantezi'nin lirik kesimlerinde ve teşekkür parçası olarak Yazıcı'nın piyano- su eşliğinde dinlediğimiz Elgar'ın "Aşk Se- lamı"nda Esen'i, salt teknikle yetinmeyen, müzik yapan ve yumuşak tonla çalan bir sa- natçı olarak tanıdık. Candan kutlanz. Dinletide Yazıcı, Tüzün'ün "Söyleşi"si- ni, "Onursal Şef" Osavva da T. Yoshi- da'nın 3 sayılı "Tokyo Senfonik Süiti"ni seslendirdi. Bugün 'Yaşasın savaş' sahnelenecek Trakya 'nın ilktiyatrvsu Çorlu'daaçıldı Kültür Servisi - Çorlu Belediye Ti- yatrosu Tamer Le- vent Sahnesi dün ak- şam Tülay Uyarın 'Operalardan Seç- meler' dinletisiyle açıldı. Çorlu Belediye Baş- kaıu Dr. Rauf Çeti- ner, "Sanatın de- mokrasi kültürünün gelişmesinde önemli bir araç, 'Sanata Evet'i bir yaşam fel- sefesi olarak gören Tamer Levent'in, Türk tiyatrosu özel yasasının çıkarılması konusundaki müca- delesi, tiyatro oyun- cuları meslek birlik- lerinin kurulması ile Türk tiyatrosunun dünya tiyatrolarıyla iletişiminde öncü rol oynaması gibi neden- lerden dolayı sahne- ye adımn verilmesini uygun gördüklerini" belirttı. Çorlu Belediye Ti- yatrosu Tamer Levent Sahnesi'nin yapılma- sı. Çorlulu olan Devlet Tiyatroları sanatçısı Orhan Kurruldu nun öncülüğü ve danış- manlığında gerçekleş- tirildi. Bu kapsamda; bu- gün Dostlar Tiyatrosu, Genco Erkalın uyar- ladığı 'Yaşasın Sa- vaş', yann Bursa Bü- yükşehir Belediyesı Kültür Sanat ve Tu- rizm Vakfı Tiyatrosu Ayşe Emel Mesci'nin yönettiği 'At Doğuran Savaş - Troya', 4 Ni- san'da Cengiz Özek Gölge Tiyatrosu 'Çöp Canavan', 5 Nisan'da ise Istanbul Devlet Ti- yatrosu, yönetmenliği- ni Serpil Tamur'un yaptığı 'Kaktüs Çiçe- ği' adlı oyunlan sah- neleyecekler. Sadni Alışık Ödülleri açıklandı • Kültür Servisi - Sadn Alışık 2002-2003 Sezonu Tiyatro, Sinema ve Onur Ödülleri'ni kazananlar belli oldu. Sadn Alışık Tiyatrosu'ndan yapılan açıklamaya göre tiyatro dalında 'En tyi Kadın Oyuncu' ödülü 'Ölümüne Suçlu Oyunu' ile Arsen Gürzap ve Ayda Aksel; 'En lyi Erkek Oyuncu' ödülü 'Ayaktakımı Arasında' oyunuyla Engin Cezzar; 'onur ödülü' de Gencay Gürün'e verildi. Sinema dalında ödüle değer bulunan sanatçılar ise 'En tyi Kadın Oyuncu' '9' filmıyle Serra Yılmaz; 'En lyi Erkek Oyuncu' '9" filmiyle AIi Poyrazoğlu; "En fyi Yardımcı Kadın Oyuncu' "Gönlümdeki Köşk Olmasa' filmiyle Tomris Inceer; 'En lyi Yardımcı Erkek Oyuncu' "KolayPara" filmiyle Peker Açıkalın; 'Umut Veren Kadın Oyuncu' 'Sır Çocuklan' filmiyle Özgü Namal ve 'Umut Veren Erkek Oyuncu' 'Rus Gelin' filmiyle Murat Akkoyunlu oldu. Onur ödüllerine ise Orhan Aksoy ve Sevda Ferdağ layık görüldü. Ödül töreni 10 Nisan Perşembe günü Sadri Alışık Tiyatrosu'nda yapılacak. Alp Baıtu Atölyesi'nden seçki • Kültür Servisi - Alp Bartu Atölyesi öğrencilerinin açtığı karma resim sergisi 15 Nisan'a dek Deniz Müzesı Sanat Galerisi'nde izlenebilir. Sergide Gülçin Albayrak, Dilara Tülay Bayrakçı, Berrin Çavrar, Meral Darcan, Betül Demir, Nilgün Eser,Gülenay Gorbon, Zeynep Güçbilmez, Şirin Iris, Ebru Kalgay, Umit Karaaslan, Fahire Kayral, Nil Kutay, Elyan Mirasoğlu, Gülseren Özbayrak, Güler Özcan, Canan Tangüler, Belma Tezal, Selma Tuncer, Sibel Üçal ve Mine Ülger'in yapıtlan yer alıyor. Farklı meslek dallannda çalışan bu ressam adayı kadınlann ortak özellikleri resime gönülden bağlı olup çahşmalanru resimseverlerle paylaşmak istemeleri. Hüppem Erman anısına gösteri • Kültür Servisi - Istanbul Bılgi Cniversitesi nisan ayının ilk haftasında geçen ay yitirdiğimiz yapımcı Hürrem Erman anısuıa bir film haftası düzenliyor. Erman'ın Lütfi Akad'la birlikte gerçekleştirdiği uzun soluklu işbirliği ve Türk sinema tarihinın önemli köşetaşlan arasında bulunan 'Düğün', 'Gelin' ve 'Diyef'ten oluşan köy filmleri üçlemesi gösterilecek. Bugün saat 19.30'da 'Düğün'. yann saat 19. 30'da 'Gejin' ve cuma günü saat 19.30'da 'Diyet' Bilgi Üniversitesi Dolapdere Kampusu'nda gösterilecek. (0 212 293 50 10) BUGUN • AKM'de 20.00'de tstanbul Devlet Opera ve Balesi'nden 'Fındıkkıran' balesi. (0 212 251 56 00) • BOĞAZtÇt ÜNÎVERSİTESİ ALBERT LONG HALL BÎNASI'nda 19.30'da Cihat Aşkın ve Julian Littlewood'un konseri. (0 212 358 15 40/1703-1742) • AVUSTURYA KÜLTÜR OFİSt'nde 19.00'da 'Judith Moser' gösterimi ve Kadıköy Yaylı Çalgılar Dörtlfisü'nün konseri. (0 212 223 78 43) • NARDÎS'te 21.30'da Kent Mete Trio'nun konseri. (0 212 244 63 27) • ÎTALYAN İŞÇİ DERNEĞt nde 18.00'de Orhan Birgit, Adnan Akfırat ve Cüneyt Akalın ın konuşmacı olarak katılacaklan 'Savaş ve Medya' konulu toplantı. (0 212 244 23 61)