Katalog

8 MART 2003 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA D I S H A J J E I V L J Î J I V dishab(g cumhuriyet.com.tr 11 ABD Başkanı, herkesin Irak konusunda ne düşündüğünü söyleyip rengini belli etmesini istedi ush dünyayı hiçe sayıyorDış Habeıier Servisi - ABD Baş- kanı George Bush, Irak sorununun çözümüne yönelik diplomatik ça- balann son aşamasında olduğunu ve Birleşmiş Milletler'de (BM) sonuca ulaşmaya sadece birkaç gün kaldı- ğını bildirdi. Gerekirse, BM karan olmasa da Irak'ı silahsızlandıracak- lannı söyleyen Bush, Amerikan as- kerinin fürkiye'den geçmesine izin verilmemesine karşı olasılık planla- nnın devrede olduğunu da belirtti. Dün Beyaz Saray'da bir basın top- lantısı düzenleyen Bush, Irak'ı sılah- sızlandırmak için güç kullanrnayı reddetmenin kabul edilemez bir risk oluşturacağını söyledi. 11 Eylül'ün ardından, terörün ne- leryapabileceğini görmek için bek- lemeyeceklerini beürten Bush, "Hal- kmu ehnde kitle imha silahlan olan bir diktatörün merhametine bırak- mayacağun" dedi. Bush, Irak sorunun çözümünde, diplomatik çabalann fınal sahnesin- de olduklannı ve BM'de sonuca ulaş- maya birkaç gün kaldığını belırtti. Konsey 'in savaşın önünü açacak ta- sanyı birkaç gün içinde oylayıp son lrdk'3: Şov yapıyor, silahsızlanmıyor. Savaşa gidersek bu Bağdat'm seçimi olacak. Konsey'e: BM onayı olsa da olmasa da, müttefikler destek verse de vermese de Irak'ı vuracağız. noktayı koyması gerektiğini belir- ten Bush, BM karan olsa da olma- sa da, Fransa, Almanya gibi mütte- fikler desteklese de desteklemese de Bağdat'ın vurulacağını bildirdi. 'BM onayma gereksinimimiz yok' Veto edilme olasılığı bulunsa da 2. tasanyı oya sunacaklannı vurgu- layan Bush şunlan söyledi: "Insan- lann arük Saddam Hüseyin hakkm- daki düşüncelerini söylemeieriııi is- thoruz. tnsanlann kartlannı açıp dünyaya nerede durduklarını gös- terme zamanı geldL Eyleme geçme- miz gerekryorsa geçeceğiz ve bunun içinBM onayma gereksinimimiz yok." Ancak Bush, Fransa \e Alman- ya'ya zeytin dalı uzatmayı da ihmal etmedi. Bush, "Irak konusunda an- laşamasak da hâlâ dostuz" dedi. Sa- vaşta Iraklı masumlann korunacağı- Türkiye'ye: Amerikan askerlerine topraklarından geçiş izni verilmemesine karşı başka planlarımız var. Budurum birliklerimiz için sıkıntı yaratmaz. nı, Iraklılann demokrasiye kavuşru- rulacağını belirten Bush, "Irak'm Şii, Sünni ve Kürüerin bir federasyon için- de birükte yaşadıklan bir yer olduğu- nu görmek istiyonım" diye konuşru. Irak'ın silahsızlanmasına da deği- nen Bush, "Diktatör, birkaç fiize im- ha ederek şov yapryor. Diğer yandan, aynı füzelerin üretiminin sürdürül- mesi emri veriyor. Kimyasal ve biyo- lojik maddeleri sakhyorlar" dedi. Bush, denetçilerin daha fazla zama- na degil, Irak'ın tam işbirliği yapma- sına ıhtiyacı olduğunu söyledi. Baş- kan. "İnsanlann savaştan hoşlanma- masuu anlryorum. Ben de savaştan hoşlanmıyorum. Umudum, Sad- dam'ın silahsızlanması ya da sürgü- ne gitmesL Savaşa gidersek, bu Sad- danı'ın seçimi olacak. Hiçbir şey yap- mama riskini alamam" dedi. 'AB ûyeüğini destekiiyorum' Bush, Türkıye'nin savaşta ABD as- kerinin ülkeden geçışine izin verme- mesinin, Amerikan askerlerinin ha- yatrnı daha çok tehdit edip etmedigi- ne, operasyonu zorlaştınp zorlaştır- mayacağına ve bu gelişmelerden son- ra ABD'nin, Türkiye'nin AB üyeli- ğini destekleyip desteklemeyeceği- ne ilişkin bir soruya şu yanıtı \erdi: "Türkiye'nin AB'yegirmesini destek- Byorum. Türkiye dost ve NATO müt- tefild Türkiyefleçahşmaya devam edi- yoruz. Amerikan askerlerinin Türki- ye'den geçmesine izin verilmemesine karşı olashk pianianmızdevrede.Ama bu durum bnülderinıiz için suanü ya- ratmayacak. Btına güvenim tam." Castro 6. kez Devlet Başkanı • HAVANA (AA) - Fidel Castro, altıncı kez Küba Devlet Başkanlığı'na seçildi. 76 yaşındaki Fidel Castro, Küba mıllet meclisinin aldığı karar uyannca, 5 yıl daha göreve devam edecek. Castro, "Dışandan siyasi tehditlerle karşı karşıya olunduğu bir dönemde, sosyalizmi savunmadaki azmimiz asla azalmayacaktır" dedi. Küba'da 44 yıldır yönetimde olan Castro, "Şimdi anhyorum ki, hayatımın geri kalarunda dinlenmek benim kaderimde yok" dedi. ABD Afganları döverek öldündü • Dış Haberler Servisi - ABD'nin Afganistan'daki Bagram askeri üssünde sorguya alınan iki Afgan'ın dövülerek öldürüldüğü kaydedildi. Guardian gazetesinin, otopsi raporlanna dayanarak verdiği haberinde, aralık ayında ölen iki Afgan mahkûmun vücutlannda darp izleri bulunduğu ve her iki ölümün de "cinayet" olarak sınıflandınldığı belirtildi. Annan planı hukuka aykırı • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Aralannda Prof. Dr. Mümtaz Soysal, Prof. Dr. Oktar Türel, Prof.Dr. Celement Dodd, Dr. Andrew Mango'nun da bulunduğu Türk ve yabancı 18 uzman ve akademisyen, BM Genel Sekreteri Kofi Annan'm planmın mevcut haliyle kabul edilmesinin mümkün olmadığını bildirdi. Uzmanlar tarafından yapılan ortak açıklamada, "Üçüncü taraflarca hazırlanmış bir metnin taraflar mutabakata varmadan referanduma sunulması ve imza faslımn sonraya bırakılması, uluslararası hukuktaper rastlanmayan bir yöntemdir" denildi. Açıklamada, bu şekilde vanlmak istenen Rum kesimini AB'ye tam üye yapmaktan başka bir yaran olmayacağı belirtildi. ABD ve İngiltere Irak'a 17 Mart'a kadar süre tanınmasını öngören bir değişiklik önergesi dağıttı BM'de cepheler derînleştiNEW YORK (A.A) - BM Güvenlik Konseyi, Irak konusunda yaptığı toplan- tıda ikiye bölündü. ABD ve İngiltere, Konsey üyelerine, Irak'a 17 Mart'a ka- dar son bir süre tanınmasını öngören bir değişiklik önergesi dağıtırken, Fransa, Dışişleri Bakanı Dominique de Villepin aracılığıyla bunun bir ültimatom niteli- ği taşıdığını ve kabul edilemeyeceğini açıkladı. Bunakarşıhk tngiltere'nin BM Daimi Temsilcisi Jeremy Greenstock, FOX Televizyonu'nda yaptığı yorumda, "Fransa'nın tutumunu, Ortadoğu'da- ki çıkarlarına" bağladı ve "AB içinde liderliğe oynama arzusu" şeklınde de- ğerlendirdi. Greenstock, "Eski Avrupa ile modem dünya arasında çekişme olduğu" ımasında bulundu. ABD ve İngiltere, dün BM Güvenlik Konseyi'ne sunduklan bir değişiklik öner- gesıyle, Irak'a, "1441 sayılı BM karan- nı kabul ederek silahsızlanması için" 17 Mart'a kadar süre tanıdılar. ABD Dış- işleri Bakanı Colin Powell önergenin ge- lecek hafta Güvenlik Konseyi'nin oyu- na sunulmasını istedi. Diplomatlar ise ABD ve tngiltere'nin, önergenin 11 Mart Salı günü Konsey'de oylanmasını istedi- ğini kaydettı. Fransa karşı çıkü Fransa, Ingiltere'nin Irak'a 17 Mart'a kadar son bir süre tanınmasını öngören değişiklik önergesine karşı çıktı. BM Gü- venlik Konseyi toplantısından sonra ga- zetecilere açıklamada bulunan Fransa Dışişleri Bakanı Dominique de Villepin, önergenin ültimatom içeriği taşıdığını belirtti ve bunun kabul edilemez olduğu- nu söyledi. Villepin, "Denetçiler ilerle- me kaydedildiğini söylerken, biz nasıl hiçbir şey olmamış gibi davranıp sava- şa karar veririz" dedi. Öte yandan, Güvenlik Konseyi'ne ya- km kaynaklar, henüz kesin bir karar alın- mamakla bırlikte Güvenlik Konseyi'nde ABD-îngiltere-Ispanya tasansı üzerin- deki oylamanın, gelecek perşembe ya da cuma günü yapılmasının beklendiğini be- lirttiler. BM Güvenlik Konseyi'ndeki konuşma- larda, Rusya Dışişlen Bakanı Igor Iva- nov, ülkesinın Irak konusunda ikinci bir BM karanna karşı olduğunu belirterek, de- netimlerin sürmesi gerektiğini bildirdi. Çin Dışişlen Bakanı Tang Jiaxuan ıse, Irak'ın silahsızlanması konusunda sabır ve sağdu- yutavsiye ederek, silah denerimlerinin sür- mesinı istedi. AÇIKÇA VVashingtondakika>Tmklar Irak'a sa%aş^inartıkgünkrinkaJdığındansözedryorlar. Bütün dünya savaşa karşı ama bombalann altmda kalacak olaıilar sonunda yine Irakhlar olacak-. Irakhlar başlanna gelecekleri gazetelerden öğrenmeye çahşıyor. (AP) Güney cephesininyolu açıldı Dış Haberler Servisi - Kuveyt-Irak sınınndaki askerden anndınlmış bölgede, ABD askeri olduğundan şüphelenilen sivil şahıslann görüldüğü, birkaç gün sonra ise sırun belirleyen elektrikli tel örgünün 7 yerinden kesildiğinin anlaşıldığı bildirildi.BM gözlemcileri, bunun Irak'a karşı saldın hazırlıklarının bir parçası olarak değerlendirilebileceği görüşünü savundular. BM'nin Irak-Kuveyt Gözlem Misyonu'nun (UNIKOM) Sözcüsü Daljeet Bagga, kimlığı belirsiz kışılerin çarşamba ve perşembe günü tel örgülerin bir kısmını kestiğini, ancak şu anda bu girişimin durduğunu beürtti. Bagga, olayı araşhrdıklarını söyledi. Kuveyt'teki Batılı görevliler daha önce, ABD'nin Irak'a saldırmaya karar vermesi durumunda, askerden anndınlmış bölgedekı tel örgülerin bir kısmının tank ve zırhlı araçlann geçmesi için söküleceğini açıklamışlardı. Bagga, tel örgülerin Kuveyt tarafindaki kısmında, deliklerin açıldığı bölgede birkaç gün öncesinde, ABD askeri olduğu sanılan "sivil grvimn, kısa saçlı ve Kuveyt plakab sivil araçlara sahip" bazı kişilerin görüldüğüne dikkat çekti. Kuveyt topraklannın başladıgını gösteren tel örgüler, 200 kilometre boyunca uzanıyor. Körfez Savaşı'ndan sonra Nisan 1991'de BM'nin gözlem faaliyetleri için kurulan askerden anndınlmış bölgeye ABD askerlerinin girmeleri yasak. UMKOM'un son olayla ilgili raporu hakkında, ABD askeri makamlan yorum yapmadılar. Suudi Arabistan'ın, Irak sınınna 15 km uzaklıktaki Arar Havaalam'nı ticari uçuşlara kapattığı bildirildi. Merkezi Washington'da bulunan bağımsız Suudi Enformasyon Ajansı, ticari uçuşlann El Jaf Havaalanı'na yönlendirildiğini ve ABD'nin Galaksi naklıye uçaklannın, Amerikan askerlerinin de bulunduğu Arar Havaalanı'na indığinı belirtti. El Baradey: Kanıtlar sahte HansBhx,BM GüvenKk Konseyi'ne raporunu sundo. Dış Haberler Servisi - Birleş- miş Milletler (BM) silah de- netçilerinin şefı HansBlk. Gü- venlik Konseyi'ne Irak'la ilgi- li kritik raporunu sundu. Hans Blix, son dönemde Irak'ın denetçilerle işbirliğini artırdığım söyledi. Çalışmalan sırasında hiçbir zorlukla karşılaşmadıklannı anlatan Blix, ancak Irak'ın da- ha fazla bilgi verebileceğini belirtti. Blix, Irak'taki dene- timler için bir kaç ay daha sü- reye ihtiyaç olduğuna dikkat çekti. Hans Blix, El Samud-2 füze- lerinin yok edilmesini sılah- sızlanma açısından önemli bir adım olarak tammladı. Silah denetçileri başkanı, görüşme- lerde ilerleme sağlamak için Iraklı bilimadamlan ile ülke dışuıda görüşme yapmak iste- diklerini ve bu yöndeki talep- lerini Bağdat yönetimine ilete- ceklerini söyledi. Irak'ın üre- tim ve depolama yapılabılecek yeralh tesisleri konusunda da- ha fazla bilgi vermesini istedik- lerini söyleyen Blix, bunlann ıncelenmesı için denetçi sayı- sının artınlması gerektiğini vur- guladı. Blıx, zamana ihtiyaç- lan olduğunu da sözlerine ek- ledi. 'Kamtyok' Uluslararası Atom Enerii Ajansı Başkanı El Baradey ise, Irak'ın elinde nükleer silah bulunmadığını bildirdi ve ABD ile tngiltere'nin, Irak'ın Ni- jer'den uranyum satuı aldığına dair öne sürdüğü kanıtlann da "sahte" olduğunu söyledi El Baradey , Irak'ın elinde nükleer silah bulunmadığını bildirdi. "Irak'ın nükleer bomba yapımında kullanıla- cak santrifüjler üretmesi mak bir olasüık" dıyen el Ba- radey, Irak'm 1990'dan bu ya- na uranyum ithal etme girişi- minde bulunduğuna dair kanıt olmadığuıı ^a söyledi. ŞÜKRÜ StNA GÜREL Makine ve Ruh' Olaylar hızla gelişiyor ve her şey apaçık orta- ya çıkıyor. Bütün gelişmeler de kötü değil. örne- ğin, artık Kıbns'la ilgili Türkiye'nin sınırian herkes tarafından -en önemlisi bu sınırian zorlayanlar tarafından- görülebilir duruma geldi. Türkiye'nin Kıbns'la ilgili hak ve çıkarlanndan vazgeçemeye- ceğini, Kıbns Türkü'nün de bütün zorlamalara karşın AB içinde eritilecek bir azınlık konumuna düşürülemeyeceğini, New York'taki "Hanney uzantılan"na ve Ankara'daki Tayyip'lere açıkça anlatan gelişmeleri yaşamaya başladık. Ankara'da Cumhurbaşkanı Sezer'in ve Cum- hurbaşkanı Denktaş'ın katılımlanyla yapılan top- lantılarda, "Annan Planı" bu durumuyla redde- dildi ve böylece "son biçimi oluşturulmamış pla- nın referandumu"nun olamayacağı da herkese duyurulmuş oldu. Bu konuda artık bazılarının da Tayyip Erdoğan'ın başbakanlığını beklemeleri ge- reksizleşti. Şimdi, 10 Mart'ta Lahey'de Denktaş, Annan'ayalnızca planmın nasıl değiştirilmesi ge- rektiğini anlatacak. Irak'ın ötesini görmek "Tez/cere"nin reddinden bu yana ABD "Kuzey Cephesi"nden umudunu kesmiş görünmüyor. Bir yandan "B P/an/"nın uygulanacağı ve Irak'ın geleceğiyle ilgili olarak kurulacak olan "masa "da Türkiye'ye yer verilmeyeceği "tehdit"leri havada uçuşuyor; öte yandan da -hele Genelkurmay Başkanı Özkök'ün açıklamalanndan sonra- Tür- kiye'de üslenmenin hazırlıklan hızlandınlaraksür- dürülüyor. ABD, var olan üslerin "modemizasyo- nu" iznini ve hedefini kat kat aşan bir boyutta ha- zırlıklanna devam ediyor. Yani, "B Planı "nın ken- disi yok, "tehdit"\ var! Ama ABD, asıl "tehdit"\n\ açıktan vefütursuz- ca sürdürüyor: Kuzey Irak'ta Türk bayrağı yak- tırmaktan, VVashington Post'a Barzani'nin tem- silcisine "Bizi Türkiye'ye karşı konjyun" ilanlan verdirilmesi aşamasına geçilmiş bulunuluyor. In- giliz Başbakanı Blair, kendisine canlı yayında "Kürtlere Türkişgaline karşı garanti verebilirmi- yiz?" diye sordurtup, "Evet vermeliyiz" karşılığıy- la sahneye çıkıyor. ABD'nin Adana'daki Konso- losluk görevlileri de neredeyse bütün gazeteci- lere göstermek istedikleri "toplantılar" düzenli- yor, Güneydoğumuzda... İstenen, bizim "pusula"m\z\ yitirmemiz, kimi- mızin "A7avuç"lara kapılması, kimimizin de "so- pa "dan korkması. Baksanıza ABD Genelkurmay Başkanı ne diyor "Türkiye istese de istemese de Irak'a bir Kuzey Cephesi açılacaktır". O zaman, yapmamız gereken, pusulamızı yi- tirmemektir. Yani, "uluslararası meşruiyetten yok- sun, haksız bir savaşa ne pahasına olursa olsun izin vermemek ve bu ülkeye, Irak'a harekât dü- zenlemenin ötesinde 'kalıcf olmaya gelen yaban- cı askehere teslim olmamak." Türk Silahlı Kuvvetleri, yalnız yurt savunması bakımından değil, Cumhuriyetimizin bağımsızlık dahil bütün değerierinin korunması bakımından da en büyük güvencemizdir. Dolayısıyla, komu- tanlanmızın da başkalannın kapılabileceği "pro- fesyonel deformasyonlar"dan uzak olacağından emin olmak da isteriz. İki milyar dolarlık bedelsiz askeri malzeme ithali olanağını gözümüzde bü- yütmemeliyiz. Belki şimdi "kusursuz bir makine" oluşturulduğunu ve bunun bir vidasının dahi ek- silmemesı gerektiğini düşünenler vardır. Ama bu ulusun ordusunun nice "köhne" makinelere na- sıl bir "ruh" verebildiğini akılda tutmak gerekir. "Ruhsuz" makinelerin neye yaradığını da... DENEMELER BAŞLADI Washington'ın nükleer silah ıkıyüzlulugü • Kitle imha silahlanna sahip olduğu için Irak'ı vurmaya hazırlanan ABD, "yeni nesil silahlann" denemesine başlıyor. Denemelere gelecek yıl 21 milyon dolar harcanacak. VVASHINGTON- Nükleer ve kimyasal kitle imha silahlanna sahip olduğu ve silahsızlanmadığı gerekçesiyle Irak'a saldın hazırlığında bulunan ABD'nin, "yeni nesil nükleer silahlarT denemek için hazırlık yaptığı bildirildi. ABD Kongresi'nde konuşan, Ulusal Nükleer Güvenlik Kurumu Başkan Yardımcısı Everet Beckner, aralannda derinlerde bulunan yeraltı sığınaklanna karşı kullanılacak nükleer bombalann da bulunduğu bu silahlann geliştirilmesi için ABD yönetiminin gelecek yıl 21 milyon dolar ayırmayı planladığını söyledi. ABD yönetiminin planlama çalışmalannı sürdürmek konusunda kararlı olduğunu belirten Beckner, "araşürmaların laboratuvarlarda yapılacak bir deneme ile sonuçlanabileceğmi ya da silahlann gefiştirilmesi yönünde başka faanyetkr yapdması için önemli bir karar ahnabileceğini" ifade etti. Beckner, bu program ile "ABD'nin, çok derine gömülü, zor vurulacak hedefleri tehdit edebüme kapasitesini artbracağmı'' söyledi. Gizli hedefler için Yeni bombalann, çok derindeki yerleri etkileyebileceği ve düşmanın komuta- kontrol merkezleri, cephanelik ve gizli karargâhlannı yok edebileceği belirtiliyor. ABD'li yetkililere göre, bomba imal eden teknisyenlerin ana görevi, bombalan taş katmanlan ve kayalan geçerek hedeflenn yakınında patlayacak şekilde -güçlendirmek.