Katalog

SAYFA CUMHURİYET 6 MART 2003 PERŞEMBE 14 KULTUR kultur@cumhuriyet.com.tr Sanat yaşammda 67 yılı dolduran Ferruh Başağa'nın retrospektif sergisi bugün açılıyor esmin arkasında da resim varÖZLEMALTUNOK Soyut resme yıllarını vermiş, alçak sesle, ama sabırla, kendini tekrarla- maktan korkmadan 67 yıl mücadele etmiş, içinin se- sinı dinlemiş, düşündü- ğünü resmetmiş bir usta, Ferruh Başağa. 90. yaşında, 67. sanat yılında Iş Sanat Kıbele Sanat Galensi"ndeki ret- rospektif seıgısı, şımdi bü- tün evreleri, dönemleriy- le sanatçının zorlu yıllar- dan günümüze verdiği ça- banın, emeğin bir sunu- mu. Hep bir nesneye ya da figüre benzetilmeye çalı- şılan geometrik formlan- na karşın, Zeynep Ro- na'nın da dediği gibi, so- yutlamacı değil, soyut bir dil kullanıyor inatla Ferruh Ba- şağa. Bir tek renklerini ta- nımhyor çekinmeden; yeşili, Çanakkale; mavisi, tznik çi- nilerinden; kırmızısı, Boğa- ziçi yahları; sansı, Afyon bozkınndan... Bir Akademili o, her şey- den önce. Bu yıl 120. yaşını kutlayan Mimar Sinan Üni- versitesi Güzel Sanatlar Fa- kültesi, 'en kıdemlT mezun- lanndan biri olan Başağa'yı unutmadı tabıi kı. Ferruh Ba- şağa, Naile Akmcı ıle birlik- 1 _ _ te 120. yıl lcutlamalan çer- çevesinde 'onur belgesi' ile onurlan- dınldı. 1935'te girdiği Akademiyle hıç bağı kopmamış, eğitim almış, eğitim vermiş, vitray ve mozaik atöl- yelerini kurmuş Başağa, kıdemli de olsa hâlâ bir öğrencı. Öğrenmekten vazgeçmiyor çünkü, yeni resimleri de var bu sergide Başağa'nın. Yaklaşık 100 yapıtın yer alacağı sergide, son dönem yapıtlanndan, 1938'deki ilk dönem işlerine kadar pek çok örne- ğe rastlamak mümkün. 'Benim dayandığım eski geometri' - Son dönem resimlerinizde ne gibi bir değişim oldu? Kontraslann yeri- ni gitgide honıojen bir yapı nıı alryor? Xjf ep bir nesneye ya da figüre benzetilmeye çahşılan geometrik formlanna karşın, Zeynep Rona'nın da dediği gibi, soyutlamacı değil, soyut bir dil kullanıyor inatla Ferruh Başağa. Bir tek renklerini tanımlıyor çekinmeden; yeşili Çanakkale; mavisi, Iznik çinilerinden; kırmızısı, Boğaziçi yalılan; sansı, Afyon bozkınndan... FERRUH BAŞAĞA - Daha çok biçimde bir değişiklik var, 1998 'den önce geometrik formlar daha tekdü- zeydi, sonrakı formlanm daha ha- cimli. Mesela üçgenler pıramide dö- nüyor. Kavramı da değiştirdım ve resımsel öğelen ekleyerek resim yap- maya başladım. Benim içın bu daha olumlu, çünkü tekdüze bir şey ıfade etmekle bırlikte boşlukta bir yer al- mıyordu form, espas ıçerisinde sa- dece bir mesafe gösteriyordum. Oy- sa geometral dedığim formlarla da- ha da eskiye uzanıyorum. Mesela tn- kalann piramitleri tekdüze değildir, dıkdörtgen üzerine üçgenlerden ya- pılmış gibidir, Mısırpiramitleri de öy- le. Kâbe, tam bir küp şek- lindedir... Eski geometri- ye dayanarak yaptığım re- simler daha çok. -Sianbirfarkınızdaça- lışmalannızı hep Türki- ye'de sürdürmüş ohnanız. Ozgün dflinizi burada ohış- turmanız BAŞAĞA-Benımle be- raber aynı zamanlarda ça- hşmış arkadaşlanmdan Se- lim Turan, 1945 'te başla- mıştı soyut resme. Refik Epikman da, 40"larda so- yut öğeler kullanıyordu. I949tfa Devlet Resim Heykel Müzesı'ne gön- derdiğim resimler soyut olarak nitelendirildi, 80'lerden sonra ise sanat tarihi kitaplannda Türki- ye'de ilk defa soyut resim- le devlet sergisine katıl- ma payesini verdiler, bu ne- denle soyuta ilk ben başla- mış gibi oluyorum. Benden sonra Sabri Berkel, HakJa Anh vardır. 50'lerden sonra soyut resim hem dünyada hem de Türkıye'de ilerledi gerçi. Hanı dıyorlar ya Avrupa'dan alıp getirdiler, ben hiç Avru- pa'da çalışmadım. Benim da- yandığım eski geometridir. lbni Sina'nın dediği gibi "Ge- ometri bir proMemdir, çözü- lebilen bir proMenT. I 'Esas olan renk ve biçim' - Bu çağın sanaö olarak de- ğerlendiriyorsunuz soyut sanaü, oy- sa biz soyut düşünmeyi bile başara- mryoruz-. BAŞAĞA - Bir alışkanlık ve bil- memezlik bu. Resim doğanın par- çası değil, sadece resimdir. Içinde re- sim öğeleri, resimsel değen varsa o resimdir. Herhangi bir ağacı alıp çız- diğinizde, doğanın bir parçası ola- rak algılamak istiyor onu insanlar. Soyut resim bu anlamda yadırganı- yor, faydasız görünüyor; soyut kav- ram, bütün yaşam ıçin bir düşünce- dir; soyutu yaşam ıçerisine alma- mız gerekir üreterek. Üretihneyen şey, hayata topluma fayda etmez. -Organikformlan bırakarakkont- Ferruh Başağa'ya göre resim doğanın bir parçası değil, sadece resimdir. rastan vazgeçmenizin birincil nede- ni yanhş anlaşıhnak mıydı? BAŞAĞA-Resim izleyicisi orga- nik form istiyor, inorganiği kavraya- mıyor. Yavaş yavaş yerleşiyor gerçi soyut kavramı. Üçgenlerle kontras yapsın diye yuvarlak form koyuyor- dum, kaldırdım çünkü anlaşılmıyor- du. Resmilerde yuvarlatılmış bir öğe, kayık; üçgenler, yelken oluyor- du ya da Akdeniz resmi diyorlar ba- zı resimlerime. Düşünerek değil, ama belki hissederek ya da yaşadık- lanmdan etkilenerek kattığım şey- ler vardır içlerinde mutlaka. - Bir de sizin resminiz kaü bir so- yuüuk taşımıyor. Yunıuşak ve ünge yaratmaya olanak tanıyan bir so- vut- BAŞAĞA - Esas olan renk ve bi- çimdir. Bu yüzden söyledığınizı kul- landığmı geometrik biçımlerde ve renklerde aramak lazım sanınm. Ha- reket, imge o yoğunluktan kaynak- lanıyorolabilır. Resmimin matema- tikten aynlmasını istemedığimden dolayı estetiği ve resimsel öğeleri, renkleri, formlan ekleyerek kendi- me özgü bir biçem yaratmaya çalış- tım. Bu çok önemli, bizde geomet- ri bu şekilde anlaşılmıyor. (Sergi 11 Nisan a kadar Kibele Sanat Galerisi 'ndegörülebilir. Tel: 0212316 1580) RANSIZ DJ CLAUDE CHALLE 'DEN Yeni OryantalKültür Servisi - Buddha Bar/Mrvana Lounge isimli ün- lü albüm serılenni başlatan ünlü Fransız DJ Claude Chal- le, Beyrut'a yaptığı bir gezi- de The R. E.G. Project' ın mü- ziğini duyar ve etkilenır. Gru- ba destek olmak amacıyla al- bümlerini mikslemeye karar verir. Tanıtımı Paris'te, Les Champs Elyse yakmlanndaki Nirvana Lounge isimli popü- ler kulüpte yapılan 'NevvOri- ental' isimli bu albüm şimdi Avrupa, Latin Amerika ve Uzakdoğu'da satışta. 'Ortadoğu'nun tbiza'ya ce- vabı" sloganıyla lanse edilen The R.E.G. Project, oryantal melodilerle süslü dance/ chill- out tarzı müzikleriyle aylar- dır Ortadoğu'daki tüm kulüp- lenn gözdesi bir grup. Beyrut'taki club ortamlann- da tanışan Ralph (Khury), EBe (Barbar) ve Guy (Manouki- an) isimli üç gençten kurulu grup, kendi isminı taşıyan al- bümüyle 2001 Aralık ayında Lübnan'da bir numara oldu ve beş hafta zırvede kaldı. Al- büm daha sonra yayımlandığı tüm Körfez ülkelennde de zır- veye yerleştı. Albümden çıkan ve dinleyen herkesi coşturan ilk single "Harem" videosu ve dans miksleri ile dikkat çekıyor. A NTALYA 'DA 40. YILA ÖZEL UYGULAMALAR Portakala zatn geldi Kültür Servisi -40. Antalya Al- tm Pbrtakai Film Festivalinin 'UhısalUzun Metraj Fflm Yanş- ması'na katılma şartlan bu yı- la özgü olarak yeniden düzen- lenirken ödüller de yüzde 150 oranında arttınldı. Antalya Kültür Sanat Vak- fı, yönetmelıkte yer alan 'yurtiçinde yapılan ulusal /uhıslararası hiçbiryanş- maya kablmama' şartını, sadece bu yıl geçerli ol- mak üzere askıya aldı. Türk sinemasının içinde bulunduğu sıkıntılı dö- neme destek olmak ama- cıyla alınan karara göre; 6 Ekim 2002'den sonra ta- mamlanmış, EserİşküneBel- gesi almış ve/veya Ulusal Si- nema Platformu'nun onay belgesine sahip, 35 mm. formatlı, uzun metrajh ve konulu Türk filmleri, bu yılki festıvalin ulusal uzun met- raj film yanşmasına başvura- bilecek. Bu yıla özgü yapılar düzen- leme gereğince; bu yılki festi- valin 'Uhısal Uzun Metraj Fflm Yanşması'nın başvıuıı tarihi 1 Nisan 2003 'ealındı. Antalya Kültür Sanat Vakfı Yönetım Kurulu Başkanı Be- Idr Kumbul, geçen yıl top- lam 50 milyar TL para ödülü dağıtılu-ken bu yıl toplam 125 milyar TL para ödü- lü dağıtılacağını açıkladı. 40. Antalya Altın Portakal Film Festivah'nde 'eniyi fîlm'e venlecek olan pa- ra ödülü 30 milyar TEden 60 milyar TL'ye; 'en iyi ikinci film'e \enlen 'Dr. Avıü Tolunav Ödülü' 5 mil- yar TDden 25 milyar TL'ye; 'en iyi üçüncü film' ödülü olan'Behhll Dal Özel Ödü- lü' de 5 mılyardan 15 mil- yar TL'ye çıkanldı. 'Eniyi yönetmen' ödülü, 7 mil- yar TL'den 10 milyar TL'ye yükseltilirken yanşmaya katılan her filme verilen katılım bedelleri ise buyıl 1.5 miryar TL olarak belirlendi. îlk Türk canlandırma-i Tolga Örnek son filrni 'Hititler' ile Amerikalı izleyicilerin karşısma çıkiyor Kültür Servisi - 'Atatürk' ve 'Tan- nlann Tahtı Nemrut' belgeselleriyle ülkemizi yurtdışında temsil eden yö- netmen Tolga Örnek'in çekimlerini 141 günde tamamladığı filmi 'Hitit- ler' nisan ayında, görkemlı bir galay- la Amerikalı izleyicilerle-buluşacak. Nemrut'la ilgili araştumalar yapar- ken, Hititlerle ilgili ilgınç malzeme- ler olduğunu keşfeden Örnek, konuy- la ilgili kapsamlı ve uzun metrajh bır belgesel fihnin daha önce hiç yapıl- madığmı öğrenerek harekete geçmiş. 3500 yıllık bir uygarhk ve inanılmaz bir tarih anlayışı olan Hititlerin, ken- di dönemlerini ve kendilerinden ön- cekı yaşamlan tabletlere yazdu-dıkla- nnı öğrenen Tolga Örnek ve ekibi, araştırmalar sonucunda çözümlen- miş 25 bın adet tablet parçasından faydalanmış. Filmin senaryosu ise 48 tablet alıntısı üzerine kurulmuş. Çorum, Yozgat, Konya, Kayseri, Aksaray, Ihlara gibi Anadolu'nun 40 A. nadolu'nun 40 farklı köşesinin yam sıra Mısır ve Suriye'de çekimleri yapılan ve tiyatro kökenli oyunculann rol aldığı 'Hititler' filmini ünlü oyuncu Jeremy Irons seslendirdi. farklı yöresinin yanı sıra Mısır ve Su- riye'de çekimlen yapılan 'Hititler' filminde Haluk Bilginer, Sanem Çe- Kk, Burak Sergen, Cüneyt Türel, Ye- şim Alıç, Fikret Kuşkan ve Hüseyin Köroğlu gibi tiyatro kökenli oyuncu- lar rol alıyor. Jeremy Irons'dan büyük destek Amenka'da vızyona gırecek olan filmi, dünyaca ünlü karakter oyuncu- su Jeremy Irons seslendirdi. Türki- ye'nin zengin tarihini anlatan ve dün- ya tarihindeki önemini sinema filmi formunda izleyicilere aktaran Ör- nek'in 'Hratler'i aynca Türk sinema- larında göstenme girecek ilk Türk canlandırma-belgesel olacak. 1998'de çektiği 'Atatürk' belgese- li, Türkiye ve ABD dışında Avust- ralya, Hong Kong, Fransa. Kanada, Kore ve Bırleşık Arap Emırlikleri'nde de gösterilen Tolga Örnek, 2000'de 'Tannlann Tahtı Nemrut' ile Kana- da. Portekız, Inglitere, Italya ve tspan- ya gibi ülkelerde de ilgi görmüştü. Yö- netmen bu belgeselle Amerika'nın Chıcago eyaletinde düzenlenen In- ternational Film&Video Festivah'nde tanh dalında birincılık aldı. Örnek, aynca 'Kuruluştan Kurtu- luşa Fenerbahçe' (1999), 'Topkapı Sarayı' (1999) ve 'Çeliğin Kalbi Ereğ- H' (2001) belgesellerine de imza at- tı. TYS Edebiyat Müzesi açılıyor • Kültür Servisi - Türkiye Yazarlar Sendıkası'nın (TYS) bir süredir Yıldız Sarayı Arabacılar Dairesi'nde Kültür Bakanlığı'nın destek ve yardımıyla kuruluş çalışmalannı yürüttüğü Edebiyat Müzesi ve Yazın Belgeliği bugün saat 11.00'de açılıyor. Açılışın ardmdan müzenin iç koridor duvarlannda sürekli sergilenecek olan, tasanm ve uygulaması fotoğraf sanatçısı tsa Çelik'e ait 'Yazar Fotoğraflan Sergisi'nin açılışı da yapılacak. TYS Edebiyat Müzesi ve Belgeliği araştırma, belgelik, koruma, sergileme, yayın ve tanıtma amaçlannm bütününü kapsıyor. Kültür Bakam'nm yam su^ çeşitli edebiyat-sanat kurumlannın temsilcilerinin çağnlı olduğu ve TYS üyesi yazarlann da hazır bulunacağı açılışta, genel başkan Cengiz Bektaş tarafindan müze ve çalışması hakkmda bilgi verilecek. (0 212 259 74 74) ÇAĞSAV onur ödülleri • ANKARA (AA) - Çağdaş Sanatlar Vakfı (ÇAĞSAV) tarafindan verilen onur ödüllerinin bu yılki sahıpleri belli oldu. Plastik Sanatlar dalında ressam Turan Erol ıle Türkiye îş Bankası ödüle değer bulundu. ÇAĞSAV'dan yapılan yazılı açıklamaya göre, resim sanatının korunması ve zenginleşmesı, resim sahteciliğine karşı kararlı savaşımı nedeniyle ressam Turan Erol ile önemli koleksiyon ve sergileri Türkiye'ye getirmesi, sanata destek vermesi dolayısıyla tş Bankası'na onur ödülü verilmesi kararlaştınldı. Ödüller, 14 Nisan Pazartesi günü 3. Ankara Sanat Fuan'mn açılışı öncesinde Çankaya Belediyesi Çağdaş Sanatlar Merkezi'nde düzenlenen törenle sahıplenni bulacak. Masalın dünii, bugiinü ve geleceği • Kültür Servisi - Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi'nin 20. kuruluş yılı nedeniyle düzenlediği etkinlikler kapsamında yann saat 10.00'da Mustafa Ruhi Şirin tarafindan 'Masalın Dünü, Bugünü ve Geleceği' konulu bir konferans verilecek. Konferans, masalın tarihi süreçte geçirdiği evreler, masal ve bilgelik, modernleşme sürecinde masalın dönüşümü, masallann rönesansı, masallar kimin içındir, masallan çocuk edebiyatı alanı içinde değerlendirmek doğru mudur ve çocuğun dünyasında masalın anlamı nedir konulannı işleyecek. Erick Sermon'dan yeni albüm • Kültür Servisi - Belki de rap dünyasında kendi ismini kullanan tek sanatçı olan Erick Sermon, son solo albümü 'React' ile şimdiye kadar yaptığı tüm çalışmalann birkaç adım ötesine geçıyor. Sermon, albüme ismini veren ve en iddialı parçalar arasında ilk sırayı alan 'React'i Redman'la birlikte söylemiş. Sanatçuun Keith Murray ile birlikte söylediği 'Hold Up Dub', 'MC Lyte' ve Rah Digga ile birlikte seslendu-diğı 'Tell Me', Sy Scott, Icarus ve Red Çafe ıle söylediği 'S.O.D' albümde yer alan dikkat çeken diğer parçalar arasında. Sermon, 16 parçadan oluşan albümün yapımcılığını — Bernard Alexander ıle birlikte üstlenmiş. ekitap-2002'nin sonuçları • Kültür Servisi - Bilgi Yayınevi'nin sadece elektronik kitaplarla katılınabilen edebiyat yanşması 'ekitap-2002'nın sonuçlan açıklandı. tlki geçen yıl yapılan yanşmada Mehmet Atilla'nın yazdığı 'Sancı Yılanı' adlı dosya ödüle değer görüldü. 26 Mart günü saat 18.00'de Ankara Hilton Oteli'nde düzenlenecek törenle ödülünü alacak olan yapıt, önümüzdekı günlerde Bilgi Yayınevi tarafindan yayımlanacak. Seçici kurulu Ayla Kutlu, Muzaffer Izgü, Zeynep Aliye, Inci Aral, Murat Gülsoy, Attilâ Ilhan ve Bilgi Küflü'den oluşan yanşma, Türk edebiyatına yeni yazarlar kazandırmayı amaçlıyor. De-Phazz Babylon'da • Kültür Servisi - Latın müzığiyle elektronikayı kendılerine özgü yorumlanyla bir araya getiren De-Phazz, Mıller* ın sponsorluğunda gerçekleşen 'Mıllenngthenite @Babylon' geceleri kapsamında, yann ve cumartesi akşamı saat 23.00'te Babylon'da sahneye çıkiyor. 'Destination Phuture Jazz' adını kısaltarak De-Phazz'a çeviren ve elektronik dans müziğine soluk kazandıran topluluk pop, caz, lounge, elektronika, tnp-hop ve Latin müziğini harmanlıyor. Vokallerde Pat Appleton ve ICarl Frierson, trombonda Otto Engelhardt, basta Roy Bernd, klavyeli çalgılarda Markus Lang, vurmalılarda Randolp Englert, saksofonda Frank Spaniol ve davulda Flo Dauner'in yer aldığı topluluğun konser biletlerinin ücreti 22 ve 15 milyon olarak belirlendi. (0 212 292 73 68) Madonna'dan çocuklara kitap • Kültür Servisi - Ünlü pop müzık sanatçısı Madonna, 6 yaşında ve daha küçük çocuklar ıçin üç kitap yazdı. Penguin Yayınevi'nin yaptığı açıklamaya göre, ""The English Roses' adını taşıyan ilk kitap eylül ayında kitabevlerindeki yenni alacak. Dağıtımı üstlenen ve tanınm başkanı olan John Makinson, Madonna'nın yazdığı, çocuklan dünyadaki her şeye karşı ilgili ve duyarlı olmaya yönlendiren kitaplann her bınnın, farklı konularla küçük okuyuculan keşFe zorlayacağını belirriyor. Hacettepe'de heykel sempozyunu • ANKARA (Cumhurrjet Bürosu) - Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Heykel Bölümü Türkiye'de ilk kez Uluslararası Taş Heykel Sempozyumu düzenliyor. Hacettepe Rektörü Prof. Dr. Tunçalp Özgen öncülüğünde 10 Mayıs-15 Haziran 2003 tarihleri arasında gerçekleştirilecek olan sempozyuma başvurulır- 10 Mart'ta sona ererken internet yoluyla dünyı sanatçılan da katıLımcı olarak davet edılecek. Türkiye'de ilk kez uygulamaya açılan bu etkinlikle, "Sanatsal Çevre Eğirimi Uygulama Projesi" adı altında Hacettepe Üniversitesi Yerleşkesi içeresınde fiziki ortamlar hazırlana:ak.