Katalog

24 MART 2003 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA ROPORTAJ İNSANIN SERÜVENİ TURHAN SELÇUK Rl N t>iİ.J-ERJ, Di A V R J Y D I DÜRÜST TA3Î/.TLI İSTANBU1 J>ÎV£ ANDilOAfc.1 2.' AH3ÜLCANBAZ EARÎKÜİADE MAN MAHÂİ-L5SîM D £ SAİ-YAK/ SATMAVl,, A M A , (SÂV/UR İCAE>I Kınm Savaşı 'nın anısınayapılan Anglikan Kilisesi, Sri Lankalı sığınmacılar sayesinde yaşıyor anusu ncansoJUK G alata'nın Tophane'ye yakın ya- macında, kutu gibı yan yana ve sırt sırta dizılmiş binalann ara- sında duruyor. Sıyaha çalan kes- me taşlanyla sıluetın ıçınde kay- boluyor. Salıpazan açıklannda vapurdan dik- katlıce bakınca, ortaçağdan kalmış gıbi tepe- sinde külahıyla kulesi seçılıyor... Istildal Cad- desi'nde Isveç Başkonsolosluğu'nun yanında- ki sokağa girip aşağıya doğru giderken "Ser- danekrem Caddesi" denılen dar, dık ve yılan gibı kıvnmlı sokağın sonuna kadar görülmü- yor. Yolun sonunda pat diye karşıruza çıkıyor... BurasıKınm Kilisesi.. Ya da Anglikan Ki- lisesi. . Ya da kapısında yazdığına göre "Christ Chureh" yanı tsa Kıhsesı.. ama yine de "The Crimean Memorial", yanı Kınm hatırası... Kınm nere, Istanbul nere ve îstanbul'da Or- todokslar. Katolikler, Protestanlar dururken Anglikanlara kilise neden? Anglikanlık biliyorsunuz, Protestanhğın tn- giltere'ye uydurulmuş hali... Vakti zamanında yani 16. yüzyılda Papa. Kral VÜI.Heııry'ye kansından boşanıp yeni- den evlenme izni vermeyince o da Vatikan'dan bağımsız kendi kilisesini kurmuş... İnsaat ağır aksak 10 yıl sürüvor Istanburdakı Anglikan Kılısesi'nın kuru- luş öyküsünde ıse Ingiltere kralı değil, Os- manlı padişahı var: Sultan Abdülmecit.. Ingilizler ve Fransızlar Rusya'ya karşı Os- manlı'yı Kınm Savaşı'nda bir güzel kullan- dıktan sonra Abdülmecit aşka gelmiş, Ingiliz- lere tstanbul'da bir kilise inşa etmeleri için ızin vermiş... Yer olarak da eski bir Rum mezarhğını gös- termiş... Yoldan epey bir basamakla inilen bahçenin dört bir yanı duvar... Kilise bahçenin ortasın- da... Dıkdörtgen planıyla pagan döneminin tapınaklanndan bozma ılk kilise tıpi bazilika- ya benziyor... Ama giriş kapısının üstünden iki küçük kule, yanmdan da büyük bır çan kule- si yükseliyor. Mimarlar kıhsenin yapısına "ne- ogotik" diyor... Tepesi külahlı taş örgü çan ku- lesi, ortaçağ şatolannın kulelerini andınyor. Sjinki kulenin içinde bir prenses sakJı; saçla- nnı sarkıtıp kendısını kurtaracak prensi bek- lıyor! Kilisenin temeli, iiç yıl süren Kınm Savaşı bıttıkten iki yıl sonra 19 Ekim 1858'de atılı- yor. Törene, Ingilizlenn tstanbul'da 50 yıl gö- rev yapmış eski elçisi Lord Stratford de Redc- liffe Cannig de katılıyor... Cannıg, görevin- den aynldıktan birkaç ay sonra Abdülmecıt'e veda etmek içın Istanbul "a geldiğinde kilise- nin temelini atıyor... Projeyı tngiliz mimar G. E. Street çıziyor... Kilisenin yapımı, ağır aksak 10 yılda bitı- nliyor... Kınm Kilisesi, 22 Ekim 1868'de ibadete açılıyor. Kilise açıldığın- da, Abdülmecit öte- kı dünyaya gideli yedi yıl olmuş, taht- ta Abdülaziz oturu- yor... İngıltere'de ıse 1837'detahtaçıkan KrafiçeVkrtoria'nın dönemı sürüyor... Şımdi kilisenin bahçesınde anlatı- lan bır öyküye ku- lakkabartalım... Kralıçe Victoria, Anglikanlar içın Is- tanbul'da bır kilise yapımına izın veren Abdülmecıt'e mi, yoksa kilisenin açı- lışı anısına Abdüla- ziz'e mi orası belli değil ama.. Osman- lı padışahına, Lond- ra'da yollara yeni çıkmış bir otomo- bil hediye ediyor... îstanbul a ilk oto- mobil böylece geli- yor ve şeyhülislam efendınin verdıği "şeytan işidir'' ferva- sı üzerine otomobil Sarayjjurnu'ndan 868'de ibadete açılan kilise, cemaati kalmayınca 1970'lerde kapandı. Anglikan kilisesinin yeniden hayat bulması 1991 'de Sri Lankalı sığınmacılarla oldu. denıze atılmak suretıyle imha ediliyor! Kilisenin siyah kesme taşlan Büyükada'dan, pencere kenarlan ve köşelerdeki san kontür- leri oluşturan yumuşak taşlar ise Malta Ada- sı'ndangetiriliyor... Kilisenin içindekı vaftiz kuyusu ise galiba Îstanbul'da hazırlanıyor... Tek parça mermer, içine birkişinin sığabileceği çapta ve 1.5 met- re derinliğinde oyuluyor... Zor ış; büyük işçi- lik. Kilisenin devasa orgu 1911 yılında Ingilte- re'de yapılıyor... Pedallı... Sonradan kompre- sörle havalı hale getirilen orgun Londra'daki yapımcısı "W. Hfll and Son"; ya da W. HilH veoğhı... Org, ahşap asma katta duruyor... As- ma kata, demir dö- küm döner merdi- venle çıkılıyor... Tam 22 basamaklı... Ba- samaklann birkaçın- da yine Londra'daki yapımcının imzası duruyor: "StPancra- siron Workc^w Kilisenin içinde dikkat çeken başka bir şey yok gibi... Kenarda duran iki yeni piyano... Du- \-arlarda kilisenin ta- rihine ilişkin birkaç pano... Bir de tavan- dan sarkan tel ağ- lar... Bir dönem kilise- nin papazı, kilisenin içinde papağan bes- liyormuş... Epey de afacan bir papağan- mış... Tavana doğru uçuşa geçtiğinde tel ağlaratünermiş... Kınm Kilisesi, içinde papağan bes- lendiğine göre biraz sahipsiz kalmışa benziyor... Biraz değil epeyce! 1970"lerde cemaat iyice azalınca Kınm Ki- lisesi kapanıyor... Kapalı kilise, bir bekçinin eline bırakılı- yor... Ve içındeki değerli eşyalar bir bir ortadan kayboluyor... Bekçi, emanete ihanet ediyor! Kiliseden yüzyıl önce yapılmış Meryem Ana tablosu gıbi yükte hafif, pahada ağır ne varsa satıyor... Kilise tam takır kurubakır hale geliyor... Sı- valar, ahşap kapılar dökülmeye başlıyor... Ama bugün pınl pınl.. Cemaat S0 ki$l var yok İçinde geçmışten kalan dini tablolar yoksa da eskıden olduğu gibi hayat var... Istanbul'daki Kınm Kıhsesı, yeni hayatını 1991 'de Sri Lanka'dan gelen Anglikan sığın- macılara borçlu! Sri Lanka nere? Sri Lanka, Hindistan'ın güney doğusunda bir ada... Eski adı Seylan... Ingiltere'nin Hint Okya- nusu'ndaki eski sömürgesı... Ingilizlenn meşhur çaylan ürettiği Seylan adası. Sn Lanka olup iç çatışmalarla çalkalan- dığında. adadan kaçan yerli halktan bir grup da Istanbula geliyor... Bir süre îstanbul'da kalan Sri Lankalı Anglikan sığınmacılann is- teği üzerine Kınm Kilisesi yeniden açılıyor... Ingiliz Başkonsolosluğu'ndaki şapelin rahibi Ian Shenvood'un çabasıyla kilise onanlıyor... Sri Lankalılar dua etmeye başlıyor... Sığınmacılar, tngiliz dominyonlanna dağıl- mış; iki Sri Lankalı îstanbul'da kalmış... Kilisenin çanı, hafta içi her sabah saat 9'da, pazarlan 10'da çalıyor... Pazar ayinine katılan Anglikan cemaat 30 kişi var yok; ama şimdi- lik kilisenin yeniden kapanma tehlikesi yok... Gün içinde, kilisenin içinde dil kurslan yapı- lıyor... Türkler Ingılizce öğreniyor... Ingiliz- ler Türkçe... Bir de İngiliz turistlerle, Galata'nın dar sokaklannda keşif gezisine çıkmış turist- ler kilisenin kapısını çalıyor..^ GEÇMİŞTEN GELECEĞE ORHANERİNÇ Medya İçin Zor Dönem Neredeyse bütün uluslararası bırlikteliklerveör- gütler, göklerden yağan bombalarla füzeler tara- fından parça parça ediliyor. Başta acı çeken, yaşamını yıtiren insanlar ol- mak üzere insanı değerler ve bir arada barış için- de yaşama niyetleri de, Bay Bush'un yalnızca ken- di mantığı ile anlatabildiği hukuksuzluğun kurba- nı olmaya hazırlanıyor. Televizyon ekranlarından izlediklerimizle gaze- telerde okuduklarımız gazetecilik mesleğinin, en tehlikeli bir dönemeçten daha geçmekte olduğu- nu gösteriyor. Bıryandan Irak, öbüryandan daArne- rika Birleşik Devletlerı ile Ingıltere'nin yürüttüğü psikolojik savaşın etkısini en aza indirme görevi de bu ortamda gazetecılere düşüyor. Çünkü savaş yanlılannın bılgi ya da haber diye yaptıklan açıklamalann büyük bölümü, psikolojik savaşın sanal, ama gerçeği kadar etkili akıllı füze- lerini oluşturuyor. Amaç, kendi halklarına ya da yandaşlarına mo- ral verirken, düşman saydıklan tarafın da morali- ni bozarak yönetimlerine karşı çıkmalannı sağla- mak. Bunu sağlamak için kullanabilecekleri tek araç da medya. O nedenle gazetecilerin işlerinin zortuğunu bir kez daha vurgulamak gerekıyor. Bereket bu ger- çeği bılen televizyon kanalları ve gazeteler var da aklımızı daha da kanşmaktan kurtarabiliyoruz. Sa- vaş kışkırtıcılan ile ABD'den gelmesı olasılığı bir sü- re için neredeyse halaylar çekilerek duyurulan do- larların hayal olmasından hayal kırıklığına uğra- yanlann derdi ise giderek katmerleniyor. • • • Isterlerse kendilerine bir kolaylık yapıp malzeme verelim. Anımsandığı gibi dolariar gelmedi ama, gelece- ği varsayımı ile hava sahamızdan koridorlar tah- sis edildi. Yani, o düşüncedekiler için hava sahamız beda- vayagitti. Anayasa gereğınce Türkıye Büyük Millet Mecli- si tarafından alınan karar uyannca, iznin anayasa- ya aykırılığını ileri sürmek zor. Anayasaya uygun ama, 19 Ocak 2002 günlü Resmı Gazete'de yayımlanan 4736 sayılı yasaya aykırı. Çünkü yasa, tüm kamu kurum ve kuruluşlan ile onların ortak olduğu bırlik, işletme ve müessese- leri için genel bir sınırlama getiriyor ve şöyle diyor: "Üretilen mal ve hızmet bedellerinde işletme- cılik gereği yapılması gereken tıcari indirimler ha- riç herhangi bir kişi veya kuruma ücretsiz veya in- dirimli tarife uygulanamaz." Buyrun bakalım. ••• Şaka bir yana, Türkiye'nin ABD'nin organize et- tiğı saldınya doğrudan katılmaması gene de olum- lu bir gelişme. Ancak, dün yapılan güvenoylamasına görevli ya da mazeret bıldırmeden Adalet ve Kalkınma Par- tisı'nden (AKP) 15 milletvekılinın katılmaması, hü- kümetın Meclis'e Saadet Partisi'nin girmesine ola- nak sağlayacağı görüşünü tartışmaya açıyor. Ekranlardan izledığimiz bir savaş varken bir de saman altından yürütülen savaşım var gibi gö- rünüyor. DENİZ SOM deyenin başıOYKULER "Yok Devenin Başfndaki öykülerı okurken "yok devenin başı" diyerek itiraz edebılırsıniz. Fakat sizı temın edenm ki, öykülerde hiçbir abartı yoktur, her biri yaşanmıştır ve anlatılanlar aslında devede kulaktır! GÜNİZİ YAYINCILIK Tel.: 0.212 512 42 19 Erdi tatlım, Sensizliğe mahkûm ama hep seninle dolu geçen bir >ılı daha geride bırakırken elde var: Kocaman hüzün ve büyüyen özlemler... Karagözlü'n-24.03.2003 KUTLAMA Burcu ve Ahmet Tığlı'nm kızlan dünyaya geldi. Hatice'ye uzun ve sağlıklı ömür dıleriz. Tığlı ve Içdem aılelennı kutlarız YÜCELMAN AİLESİ ŞİŞLİ 2. ASÜYE HUKÜK HÂKİMLİĞl'NDEN Dosya No: 2002/359 Davacı Sevıl Santaş vekıli tarafından davalı Hüseym Santaş aleyhıne ıkame olunan boşanma davasuun yapı- lan duruşması sonunda: Ankara Cad Vilayet Han. Ncr 10, Kat:3 Cağaloğlu- Istanbul adresinde ikâmet eden davalı Hüseym Santaş adına çıkartılan dava dilekçesı ile dunışma günü bıldırir çağn kâğıdının hâkimliğimize bı- la teblığ iade edılmış olup, zabıtaca yapılan tüm arama- lara rağmen davalı adresı tespıt edılemedığinden hâkun- liğunizin 2002 359 esas sayılı dosyasının duruşma günü olan 27. 5.2003 günü saat 9 30'da duruşmada hazır bu- lunmanız veya kendınızı bir vekılle temsıl ettinnenız, aksi takdirde duruşmanın yokluğunuzda devam edip bi- tinleceğı hususu dava dılekçesı yerine kaım olmak üzere ilanen teblığ olunur. Basın: 13294 . 1 L.