Katalog

SAYFA CUMHURİYET 6 ARALIK 2003 CUMARTESİ 14 LJ1\ kurtur@cumhuriyet.com.tr Müzik dünyasının Frank Zappa gibi bir dâhiyiyitirmesinin üzerinden lOyılgeçti ^bkluğuna hâlâakşılamadı Pan'dan dört yeni kitap Ülkemizin müzik kitaplığı konusundaki en önemli yayınevi Pan Yayıncıhk, dört yeni çalışmayı birden piyasaya sürdü. îlk kitap Bülent Aksoy'a ait "Avnıpah GezginJerin Gözüyle Osmanhlarda Musiki", seyahatname, anı, günlük, mektup gibi canh gözlem ürünü Avrupa kaynaklannda yer alan malzemeyi değerlendiriyor. Ayhan Zeren "Müzik Sorunlanmız Üzerine Araşürmalar*'ı, çeşitli konularda, zamanlarda ve dergilerde yayımlanan müzikle ilgili makalelerden, çeşitli kongTelere sunularak yayımlanan bildirilerden, çeşitli yerlerde verilen ve sonra yayımlanan konferanslardan bazılannı seçerek oluşturmuş. tDıan Usmanbaş çevirisiyle yayımlanan "Müzikte Tûrler ve Biçimler", Andre Hodeir'm önemli bir çalışması. Bu kitap müziğin her biçiminin ve türünün en açık çizgilerle tanımlanmasını yaparak tarihsel bir özetini veriyor ve yapısını inceliyor. İrkin Aktüze'nin 856 sayfalık "Müziği Anlamak" adlı çalışması ise ansiklopedik bir müzik sözlüğü. MURAT BEŞER 53 yaşındaydı ve 4 Aralık 1993 günü, sabaha karşı prostat kanse- rine yenik düştü besteci, gitarcı, şarkıcı, yapımcı FrankZappa Ara- dan tam 10 yıl geçtı, ama eskimek ve unutulmak bir yana, onun ya- nnın müzisyeni olduğu her geçen gün bıraz daha anlaşıldı. Yüksek kültüre karşı duy- duğu nefiet ve hayranlık ara- sında Zappa, ilk iki albümü "FteakOut" ve "Absohıtdy Free"de, kokuşnıuş Ame- rikan yaşam tarzını kıya- sıya eleştirdi; 'Plastic Pe- ople' (bu deyim bir kü- fîir) ve 'America Drinks And Goes Ho- me' (Amerika, içer ve eve gider) adlı şarkı- lar, sadece tükenen vatandaş tıplemesi üzerinden Amerikan toplumunu yöneten aldatıcı moral değer- lere saldırdı. Onun ıl- ham aldığı konular say- makla bitmez; ama iç- lerinde bir tanesi var- dır ki, o en sev diği gı- dasıdır; müzıkal kli- şeler. Örneğin rock ve pop kalıplannı kü- çümseyerek zorladı; "We're Only in it For TheMoney" albümün- de, dünyayı sarsan The Beades manyaklıgını tiye aldı. k Ciddi''müzTklerbes- telemeyi, bestelediklerinin 'saygm' salonlarda dinlemesini hep arzula- dı, ama kimsenin iplemeyeceğini düşünerek, kendine ait bir topluluk ile rock müziğinde karar kıldı. Müzlğl zttların toplamıdır Her ne kadar pek okumamış ol- sa da sözleri sıklıkla BertoltBrecht ile kıyaslandı. O yüzden yapıtlan- nı satirik provokasyon ve tiyatral toplumsal eleştiri ile Webern ara- sında tarif etmek yanlış olmaz. Ve tabii bir de her ne kadar biçimi ol- dukça ironik bir tarzla bozulmuş ol- sa da özgür doğaçlamaya dayalı caz. Örneğin "TheGrandVVazoo", caz-rock ve groove ilişkisi üzerine giydirilmiş bir big band başyapıtı- dır. "JazzFram Heu", çok katman- lı bir senkop arayışının ürünüdür. Müzikal açıdan en iyi albümlerinden biri sayılan "Apostrophe", kendinden sonra tek- rar edilen pek çok kahp yaratmış- tır. Müziği zıtlann toplamıdır ve malzemeleri montaj tekniği ile bir araya getirilmiştir. Onu klozette otururken gösteren çıplak fotoğraf, hem GrouchoMars vodvillerinin etkisi altındakı tiyat- ral gösterilerinin, hem de saygı du- yamadığı kendi dışındaki dünyaya sergilediği tavnn en çıplak dışavu- rumudur; aynı zamanda da 7O'li yıllarda rockçı gençliğin duvarla- nnı süsleyen en ünlü posterlerden biridir. Zappa, Edgar Varese'ın kavram- lanna ve Charies Mingus'un aranjmanlanna çok değer verirdi; kompozisyon anlayışını geliştirir- ken onlardan faydalandı. Gıtar tek- niği konusunda WesMontgoınery'yi doğal öğretmen olarak gördü. Ro- land Kirk ve Archie Sheep'm mü- rekkebmı yaladı. Topluluğu The MotiıersOfInvenuon,kla\yeci Ge- orge Duke, kemancılar Jean-Luc Ponty ile Sugar Cane Harris, sak- sofoncu ErnieWatts ve gitarcı Ad- rian Belevv gibi iyi isimlerin için- den geçtiği bir okul işlevi gördü. Ste- veVai'ın hocalığını yapan Zappa bir gitar virtüözü idi; ancak bestecili- ği her zaman bunun önünde anılmalıdır. Elektronik mü- zik tarihi üzerine ınceleme- lerde bulunan, bunun ola- naklannı kullanmayı iyi bılen müzisyen, ilk rock opera ve ilk konsept al- büm, ve ilk caz-rock plak- lanna ımza attı. Asit rock ile klasik müzik arasında gidip gelen yapıtlan. gelenekler arası bariyerleri ortadan kaldırdı; müzığinin okullarda doktora ko- nusu edilmesine neden oldu. Polltilcaya ilgi duydu Sicüyalı göçmen bir ai- lenin çocuğu olan Zap- pa'ya kalan en büyük ai- le mirası, yarım yamalak bir solculuktu. Politikaya hayat boyu ilgi duydu; şarkılarında politik ko- nulara çeşitli alaycı gön- dermelerde bulundu, ama onu asla gereği gi- bi kavrayamadı. Bu yüz- den de politikanın nesne- si gibi kullanıldı bazılann- ca. Bunun en açık örneği, 1968 yılında ardından şekil- siz aydm muhalifler bırakan "PragBaharT denen eğretı sü- reçte, bir kahraman gibi karşılanması oldu. Bu sü- reci yaşayan Çek gençli- ğinin ilahı olduğundan, uya- nık demokrasi havarisi Vac- lav Havd tarafindan bu ülke- ye davet edildi ve vitrin mal- zemesi olarak resmi ma- kamlarca ağırlandı. Tuhaf görünüşüyle Zap- pa, sanıldığının aksine yaşa- mı boyunca alkol ve uyuştu- rucu kullanmadı. Çalışkan kişiliği ile ürettiğı (toplama- larla bırlikte) yüzün üzerinde albü- mün dışında, beş de kitabı vardır. Aynca da tüketilemeyecek kadar çok manevı değer. Kendinden son- ra (Beastie Boys'a hiphop'un Zap- pası, System Of A Down'a metalin Zappası denmesi gibi), konusun- daki önemli isimlerin onla özdeş anılması bir rastlantı değildir. Tüm sevenleri arkasından hâlâ aynı şeyi söylüyor: Bizi terk edelı 10 yıl oldu. Yokluğuna alışamadık. muratbeser@ ttnetnettr Roomful of Blues topluluğu bu yılki festrvalin yıldız isimlerinden. Blues tutkunlan bu festivali bekliyor Türkiye'nin tek blues festivali «Efes Pilsen Blues Festivali", 11 ilde düzenleyeceği, yıldızlann sahneye çıkacağı programıyla müzikseverleri mutlu edecek. 12 ve 13 Aralık akşamlan îstanbul'da Lütfü Kırdar Spor ve Sergi Sarayf nda yapılacak festival, bu yıl bambaşka bir kimlikle müzikseverlerin karşısına çıkmaya hazırlaruyor. Dört kez Grammy'ye aday gösterilen ve blues otoritelerinin gözdesi Roomful of Blues, delta ve Piedemont tarzında çığır açan Philedelphialı JerryRicksve Texas bluesunun yaşayan efsanesi W. C. Clarkbu yıhn üç yıldız adı. • 11 ilde düzenlenecek 14. Efes Pilsen Blues Festivali 12 ve 13 Aralık akşamlan îstanbul'da Lütfu Kırdar Spor ve Sergi Sarayı'nda yapılacak. Amerikalı blues üstatlannm yanı sıra 14. Efes Pilsen Blues Festivali, konserlerin hemen ardından yer alacak "jam session"larda Amerikalı ve Türk sanatçılan buluşturuyor. Southside, Texas, Detroit ve Mississippi Delta Blues stillerinde uzman, daha önce Guitar Shorty, EddieKirkland, Nappy Brown gibi blues efsaneleriyle de aynı sahneyi paylaşan Türkiye'nin hakiki blues topluluğu Moe Joe üyeleri Sarp Keskiner. slide gitarda Feramerz Ayadi ile Boogie People'ın lideri Mehmet AM Acet festivale katılan tüm sanatçılarla buluşacak. Ikinci albümlerini çıkardılar Barikat'tun yükselen çığhk Türk hiphop'ının bilinen toplu- luklanndan Barikat, ikinci albümü- nü EMI markası altında çıkardı; "Ha- va, Su, Toprak ve Ateş". Türkçe sözlü hiphop müziğini izle yenlerin kalbinde, Barikat toplulugu- nun özel bir yeri vardır Çünkü on- lar, bu camia içinde en sert ve po- litik mesajlan taşıyan şarkılann yazarlandırlar. Topluluğun ye- ni albümü "Hava, Su, Toprak ve Ateş", sıra dışı sözleri, güçlü altyapısı, ilginç vo- kal tekniği ile yaşama ay- na nıtan. umudu. sevgi- yi ve öfkeyi bir arada bulunduran ironik bir haykınş. 12 şarkıdan oluşan bu albümde Bari- kat'ın, Erol Bü- yükburç, Şahse- nem gibi ünlü ko- nuklan da var. Müzik dünyasından kısa kısa... • Yunanlı müzisyen Mikis The- odorakis. yeni ldtabındakı ifadeler- den dolayı, Yunan Yahudi Merkez Kurulu tarafindan 'Nazi sloganlan' kullanmakla suçladı. • Amerikan dergisi The Source, Eminem'ın eski bir kasetinı buldu- ğunu ve içinde ırkçı metinlerle hip- hop söyledığini açıkladı. • Hiç yayımlanmamış şarkısı ve remiksleri ile Ehis Presley'in son al- bümü "2nd To None" piyasada. • Fransız ikili Daft Punk, de- neysel tatlar taşıyan yeni albümle- rinin kayıtlan için srüdyoya kapan- dı. v' Suede, sadece fan klüp üyele- rinin edinebilecekleri, yayımlan- mamış parçalanndan oluşan bir CD çıkaracak. ^ Geçen yıl ölen The Ramones üyesi Joey Ramoue'nin adı, New York'ta bir caddeye verildi. • Yoko Ono'nun yapımcılığın- da hazırlanan John Lennon DVD'si 'Lennon Legend'da, 15 'i yeni vide- odan oluşan 20 parça bulunuyor. • Bir dönemin önemli toplulu- ğu The Chariatans, uzun bir aradan sonra 10. albümleri için çalışmala- nna başladı. •• Ünlü bağımsız plak şirketi Ro- u^ı Trade'in sanatçılan bir araya ge- lerek hazırladıklantt IndieReview'' adlı çalışmayı şubat ayında çıkara- cak. SANATA BAKIŞ SELMİ ANDAK Selçuk Yöntem'le Şiip Niye'... Sanat alanında rol aldığı tiyatro oyunlan, sine- ma filmleri, yönettiği oyunlar, rol aldığı TV dizileri ve TV filmleri ile yakından tanıdığımız sanatçı Sel- çuk Yöntem günümüzde farklı bir yöntem ve per- formans ile izleyicileriyle buluşuyor. Sanatçı kişi- liğinde özellikle oyun gücü kadar ses tonu ve dik- siyonu ile izleyenleri etkileyen Selçuk Yöntem, şimdi de izleyicilerinin yanı sıra dinleyecek sanat- severierine Müzik eşliğinde seslendirdiği Şiir yo- rumlannı sunuyor. "Şiir Niye" adını taşıyan bu CD/Kaset girişimi ve yapımına Selçuk Yöntem şu sözleriyle açıklama getiriyor "Şiir Niye bence bir paylaşımın adı... Benimle beraber bupaylaşıma emeğini, yüreğini koyan herkese çok teşekkür ediyorum" diyor sanatçı... Bu 'Şiir-Müzik Albüm'ünün yapımını Sakman Prodüksiyon üstlenmiş. Müzik direktörü: Vedat Sakman, süpervizörter: Tomris Sökmen ve Le- vent Yöntem. Fotoğraflar: Kadir Çrtak... Şiirfe- rin konseptini, yaşam temalarını ise yaşamın için- deki duygular belirliyor. Şiirlerin müzikleri, Vedat Sakman, llyas Mirzayev, Ece Ülker'in ezgileri- nden oluşuyor... CD/Kaset'te Reha Ünlüel'in "Amorti", ÜmitYaşarOğuzcan ın "Kadınlarlçin Sone", Can Yücel'in "Sevdiğin Kadar Sevilir- sin", Ümit Yaşar Oğuzcan'ın "Bir Gün Anlarsın", HaydarErgülen'in "Sis", Cemal Süreya'nın "Gü- zelleme", Behçet Aysan'ın "Sevmeyi Unutanlar İçin", Can Yücel'in "Herkes GitmekIstiyor", Tuğ- rul Asi Balkan'ın "Vazgeçmeler Ustası", Ataol Behramoğlu'nun "Başka Biri Olacaksın", Bedri Rahmi Eyuboğlu'nun "Sevda Üstüne", Reha Ünlüel'in "Ses", Ece Ülker'in "İyiDüşünün" ad- lı şiirieri yer alıyor. Selçuk Yöntem 1953 yılı Istanbul doğumlu. 1975-76 döneminde Ankara Devlet Konservatu- van Tiyatro Yüksek Bölümü mezunu. Sanat ya- şamında Ankara Sanat Kurumu, Uluslararası Li- ons Birliği ödülleri ve başka ödüller kazanmış. 'Jazz Istanbul' Medyamızda çoğunlukla ipe sapa gelmez, ka- litesiz ürünlerin yayınlandığı şu ortamda, sanat değeri olan ve "gerçek sanatçılar" tarafindan ya- ratılan eserierin ve yapımlann az da olsa gerçek- leşmesi, üzerinde önemle durulacak sevindirici girişimlerdir. Işte bunlardan biri de müzik dünya- mızın usta sanatçılanndan olan, değerii dostum Osman Işmen'in, "JazzIstanbul" adını taşıyan Os- man Işmen Project albümüdür. Ünlü besteci ve aranjör, orkestra şefi Osman Işmen'in bu albümün- de eserleri seslendiren tanınmış sanatçılar: Osman Işmen, Ismail Soyberk, Emir Özoğlu, Hasan Cihat Örter, Turgut Alp, Levent Altındağ, Şe- nova Ülker, Aycan Teztel, Ergüven Başaran, Er- can Irmak, Halil Karaduman, Mehmet Akatay, Bülent Altınbaş, Sendur Güzelel deneyımlenni sıralıyoriar... AJbümdeki adlan: "9/6", "The Song of Love", "Meditation", "Anatolian Fire", "The Dance of Rythms", "Eastem Wind", "TheSilen- ce ofThe Night", "OrientalExpress", "Aegean", "The Song of River" ve "The Dream of Roman" olan eserier bilinçli ve ustalıklı bir seslendirmenin örnekleri... Başta bestelerin ve aranjmanlann ya- ratıcısı Osman Işmen'in piyano sololanndaki et- kileyici ve renkli yorumlan "Jazz Istanbul" a)bü- müne müzik dünyasında önemli bir yer kazandır- makta... Metin Kalaç'ın tonmaisteriik yaptığı bu albümün yapımcısı Universal Müzik'tir. Hem Tekno, hem Roman • Kültür Servisi - Şaşırtıcı müzik çalışmalanna imza atan Elec-Trip Records, elektronik müziği ve roman müziği gibi iki farklı türü aynı potada eriten "Feleque" albümü ile yoluna devam ediyor. Klarnet ustası Selim Sesler ile elektronik müzik ikilisi DZA'nın bir araya gelerek gerçekleştirdiği Techno Roman Project'in '"Feleque" albümü, içerdiği zengin tınılar, neşesi ve enerjisiyle oldukça iddialı. Çalışmanın Roman İcısmını Selim Sesler ve saz ekibi oluştururken elektronik kısmı ise Ege Madra ve Sinan Noyan ikilisi (DZA) tarafindan sağlanıyor. Vurmalı çalgılardaki Lari Dilmen, aynı zamanda albümün müzik yönetmeni. Eski bir pop klasiği olan 'Mavi Boncuk' adlı şarkının da yorumlandığı çalışmada, açılış parçası 'Bahçe Duvanm Aştım'a şarİacı Senem Diyici eşlik ediyor. yeniler/V - Spearhead - Chocolate Supa Hıghway (EMI) - Stacie Orrico - Stacie Orrico (EMI) - Starsaflor - Silence is Easy (EMI) - Steve MUler Band - Young Hearts (EMI) - Gregorian Masters Of Chant 4 (Wamer Bros - Balet) - Pantera - Reinventing Hell (Warner Bros - Balet) - Sarah Brightman - Timeless (Warner Bros - Balet) - Stereolab - Instant 0 in the Universe (Warner Bros - Balet) - Seal - Seal IV (Warner Bros - Balet) - Andrew HiD - Passing Ships (EMI) - Asian Dud Foundation - Keep Bangin' On The Walls - Live (EMI) - Cassandra Wilson - Glamoured (EMI) - Hank Mobley - The Flip (EMI) - John Cale - Hobosapiens (EMI) - Pat Martino - Think Tank (EMI) - Robbie VVünams - Live Summer 2003 (EMI) - Sam Rh'ers - Fuchsia Swing Song (EMI) - Kurt Rosenwinkel - Hearcore (Universal) - VVayne Shorter - Algeria (Universal) - Bon Jo\i - This Left Feels Right (Universal) - Alex Bugnon - Southern Living (EMI) - Barbara Morgenstern - Nichts Muss (EMI)