Katalog

SAYFA CUMHURİYET 24 KASIM 2003 PAZARTESİ OLAYLAR VE GORUŞLER AÇI MUMTAZ SOYSAL Zekâ Azalışı ve Bayram AZİZ NESİN'CE yaalanın aksine, Türk- lenn büyjk çoğunlukla "aptal" olduğu söytenenez. Bilgisizlik ve akılsızlık, bel- ki. Şöyle bir yanlışlık yapılmakta: Insan- lanmızda yeterince bilgi birikimi yoksa ve aklı doğru kullanmanın yollan konu- sunda egitim eksikliği varsa, yanlışlarda çoğalıyor ve bunlan yapanlanmıza 'ap- tal' deniyor. Oysa, aptallık, "zeto"liğin tersidin bil- gisızliğin ve akılsızlığın değil. Zekâegerdunjmlan sezip anlama, ça- buk değeriendirip gerekli davranışı hernen gösterme demekse, sıradan insanlan- mızda bazen öyte zekice pınltılar görülür ki, şaşarsmız. Köyde kasabada, çarşı pa- zarda, stat ve spor saJonlannın tribünle- rinde kavrayış çabukluğu, anında davra- nış, söz yetiştirme boldur. Belki,yaJnızTürklere özgü olmayan, bü- tün Akdeniz çevresinln insanlannda kök- lü uygarlıklardan süzülerek gelen bir ka- lıtımın sonucudur bu. Ancak, bir iki dunjm var ki, o durum- lardazekâlardonuklaşır. Zeki bilinen insanlannızın nasıl böyie aptaJlaştıklannı anlayamazsınız. llk akla gelen, hertialde, futbol maçla- ndır. ömekler saymakla bitmez: Oyuncu itirazıyla degiştirilen karar hiç görülmedi- ği halde, hakeme karşı çıkıp bunu el kol hareketlerine vardırmanın ceza kartı ge- tirdiğini anında sezmeyenler, gol atma- nın hemen sonrasında gol yeme örnek- leri çok yaşandığı halde bir türlü ders al- mayıp rehavete kapılanlarve benzeri öy- le davranışlar var ki, ister istemez "Bun- lar top antrenmanıyerine keşkezekâ eg- zersizleri yapsalardı" dersiniz. Ama, asıl ilginç bir ömek son terör pat- lamalan sonrasında yaşandı. Bliyi aşkın kurban ve yüzlerce yaralı; binalar yikılıp moraller bozulmuş. Ortak kusurian görme, nedenleri araştırma, ön- lem eksikliğini giderme gerekir, değil mi? Hayır, bir saplantı yine zekâlan donuklaş- tırmış, dikkatler dışta bir başka noktaya, "Avrupa ne der" konusuna yönelmiştir. Kimileri "Teröristler AB'ye yönelen Türklere kızdığı için Avrupa da onlara kı- zarak bizim üyeliği çabuklaştmr" deme- ye başlamıştr. Tabii, bu hevesi bilen Av- rupalılann bir kısmı da biiinen oyalama söz- lerine, yeni iyimserlikler eklemekten ge- ri kalmamışlardır. Oysa, "Saldınlara hedef birTürkiye'yi aramıza almak terörû ûstümüze sıçratır" diyen ve buradaki heveslileri patlama- lardan daha çok üzen Alman Hıristiyan Demokratlan gibi başkalan da var. Asıl yapılacaklan unutup bu çeşit şaş- kınlıklan öne çıkaranlara bakarak kimimi- ze musallat bir aptallığı, ortak bir zekâ ek- sikliğini göımez misiniz? Bereket, Kurban Bayramrndan farklı olarak, kana bulanmayan bir Şeker Bayramımız vardırve acılar, kayıplar, yok- luklar, eksiklikler, hiç olmazsa birkaç gün için, mutlu biriikteliklerin, sevinçli varoluş- lann ortamında daha az üzücü olmaya başlayacaktır belki de. Atatürk ve Oğretmenler... YaşarOZTURK S ınoplu ünlü düşünür Diyojen: "Yeryüzünde öğretmenlikten başka onurhı meslek tanımıyo- rum" deT. Öğreten, öğretmen. hertoplumda. herkesimde kut- sallığın simgesi olmuştur. Çocuklar an- ne ve babalarının zaman zaman sözünü dinlemeyebıhr. isteklerini yerine getirme- yebilir ama ögretmenın sözünü ve iste- ğıni bir buynık gibı tutar. Yediden yet- mışe herkesin bıldiği "Bana bir harf öğ- retenin kırk >il köJesiomrum" diyen Hz. Aü'nın öğretmenlik üzeıme söyledikle- ri anlamlıdır: "Öğretmenlik.Tannsana- üdır. Bilgi aşağıdakiteri yükseltir, bilgj- sizük \ ukandakileri alcarar. E\iadanm- zıdevriniz için değü. onlann devri içinye- tiştirin.* Bir düşünür "Oğretmen kandile ben- zer, kendini tüketerek başkalanna ışık verir" diyor. Buyüzdenbüyük filozof Sok- rates "Dünyada her şeye değer biçılir, ama öğretmeninyapıtmadeğer biçflmez" demiş. Öğretmen. yaşamın sürmesıni sağlamaktadıı. Eğer öğretmen olmazsa. öğretmezse ilerleme durur. Bir bayTak yanşını andıran uluslann ilerleyişi ve ge- lişiminde öğretmenin rolü çok büyük- tür. Batı'da her alanda ilerlemenin teme- linde. öğretmenin gücü ve emeği vaıdır. Atatûrk'ün deyişiyle -Uluslan kur- taranlar, vabnz ve ancak öğretmenkr- dir." Yurt gezilerinde Atatûrk'ün en çok görüştüğü ve ıstekte bulunduğu kesim öğretmenlerdi. Daha Cumhuriyet kurul- madan Ankara'da ılk topladığı kongre "Maarif" yani ''Eğitiın Kongrea" oldu. Yunan saldınsı üzenne birliklerimizin Sakarya gensine çekilmek zorunda kal- dığı. BMM'de padişah yanlılannın bun- lan fırsat bilerek karşıt çalışmalanru do- ruğa çıkardığı bir ortamda. öylesine çe- tüı koşullar altında yapılan o kongrede yaptığı konuşma çok anlamlıydı. Ata- türk: "YüzyıDann viiklü olduğu derin bir yönetim savsaklamasmın devlet yapısın- da açbğı yaralan iyüeştinneye harcana- cak çabalann en büyüğunü, hiç kuşku- suz kültür yolunda bol bol göstermemiz gerekir.- Şimdiye değin izlenen öğretim ve egitim yöntemlerinin ulusumuzun ta- rihinde en önemü bir etken olduğu kanı- sındayım. Onun için bir ulusal eğiüm iz- lencesinden söz ederken. eski dönemin boş inanlanndan ve yaraülıştaki nitelik- krimizk hiç deilgisiohnaj'an yabancı dü- şüncelerden, Baö'dan ve Doğu'dan gefen tüm etkiierden tümüyle uzak, ulusal öz- yapı ve tarihimize uygun bir kültür an- latmakistiyorum. Çünkü ulusaldehanu- zın tam gelişmesi, ancak böyk bir kültür ile sağknabilir» İşte biz bu kongreden )nlmz çuilmi^ eski yollarda geuşigüzel )ürüme yöntemi üzerinde düşünce ahş- >'erişindebulunmayı degiLbeüd ikri sür- düğüm koşullara sahip yeni bir sanat ve bilim \olu bulup ulusa göstermek ve o yolda yürümek içinönderolmakgibi kut- sal bir tıizmetbekliyonız- Silahıyla oldu- ğu denli beyni>1e de sava^ım vermek zo- runda olan ulusumuzun birincisindegös- terdiği gücü, ikincisinde de göstereceğin- den hiç kuşkum yoktur." Atatürkbır yıl sonra elde edılen bü>1jk zaferi kutlamak için Istanbul'dan kendi- sini görmeye gelen öğretmenlere Bupa Şark Tiyatrosu salonunda seslendı. Öğ- SEVGiLi ÖĞÖĞRETM Alışverişinizin %10'u Migros'tan! ĞRETMENLER GÜNÜNÜZÜ EN İÇTEN DİLEKLERİMİZLE KUTLARIZ. Koç 24 Kasım'da Migros Club Kartınızla yapacağınız alışverişlerinizin %10'u değerinde alışveriş çeki kazanıyorsunuz. OmpanyamtZâ KâTUmüK IÇIh resimli öğretmen kimliğinizi yanınızda getirmeniz yeterli. Migros Club Kartınız yoksa 24 Kasım'da kasalarımızdan ücretsiz otarak alabilirsiniz. • Bu kampanya 2<4 Kasıtn 2003 tarihinde MigTOS mağazalanndan yapacağınız alışverişlerde geçertidir. • Kampanyamıza katılmak için alışverişinizden önce resimli öğretmen kimliğinizi Migros mağaza yöneticisine gösterin. • 24 Kastm 2003 tarihinde Migros Club Kartınızı mağaza yöneticîsiyte birlikte kiosklarda kaydettirin. • 24 Kasırn 20O3 tarihü alışveriş toptamınızın %10'u tutarındaki alışveriş çekinizi 28 Kasım - 31 Aralık 2003 tarihleri arasmda Migros mağazalarındaki kiosklardan alabilirsiniz. • Elektrikli ve elektronik ürünler, beyaz eşya, tekel ürünleri, sigara ve cep telefonu kontörü satışları bu kampanyaya dahit değildir. retmenler karşısuıda duygusallaşan Ata- türk. özverili, Türkiye'yı gen kalmışlı- ğın tutsaklığından kurtarmaya vr ürekten bağlı, su kadar saf \ e temiz ögretmenle- ri görünce çocuk olmak istedı. Duygu- lannı dıle getıren Atatürk: "tsterdiin ki çocuk olayun ve sizin ışık saçan öğretiın çemberinizde bulunayım. Sizden verim- leneyim. Siz beni yetiştirirseııiz, o zaman ulusum için daha yararlı olurdum. Bu dikğim ytrine başka bir istekte buluna- cağun: bugünün çocuklannı yetiştiriniz. onlan ülkeye, ulusa yararh öğeler yapü- nız_ Düşünceleranlamsız. manoksizsaç- malaria dolu olursa, o düşünceler hasta- lıktır. Bunun gibitoplumsal yaşam akıl ve manbktan uzak, yararsız ve zarariı bir- takım inanç \e geieneklerle dolup taşnuş olursa inmelı duruma gelir. Önce düşün- ce ve toplum güçlerinin kaynaklannı te- midemekleişehaşlamak gerekir. Bilim ve teknik gereklidir. Bilim \e teknikgirişiın- lerininçanşma merkezi iseokuldur. Bun- dandola>idır kiokul gereklidir. Okul adı- nı hep birlikte saygıyla. ululayarak ana- hm. Okul genç be>inkre,insanhğasaygı- yı, ulusa ve ülkeye sevgiyi bağımsızlığuı onurunu öğretir. İ lkcm'ızin en bayındır, en hoş, en güzel \erlerini üç buçukyıl kir- li ayaklanvta çiğneyen düşmanıyenen ut- kunungizinerededirbilir misiniz? Ordu- lann yönetiminde bilim vç teknik ilkele- rini önder edinmektedir. Liusumuzu ye- tiştirnK4viçintenıdolanokuDanrncın,üni- versiteleruTuzin kurulmasında özdeş yo- lu izleyeceğiz. E>et ulusumuzun siyasal, toplumsalyaşamında, ulusumuzundüşün- sel eğitiıninde de önderimiz bilim ve tek- nik olacaktır. Ordulanmızm kazandtğı utku. sizin >« sizin ordularuuzuı utkusu içinyalnızortam haarladLGerçekutku- yu sizkazanacakv« sürdürecek- ' sinizvekesinlikkbaşansagla- , yacaksınız. Ben ve sarsılmaz inanlabütünarkadaşlanm,siz- leri izleveceğiz vıe sizin karşda- şaeağmız engelkri kıracağjz." Cumhun\eti kuran Atatürk, ülke>'i gençlere emanetederken gençleri de öğretmenlere tes- lim etti. Oğretmenler Birli- ğı'nnı düzenlediği çaya katı- lan Atatürk: "Oğretmenler,ye- ni kuşağı, Cumhuriyetin örvç- rüi öğretmen ve eğiticilerL siz- lervetiştireceksiniz, yeni kuşak siziny^pınnızolacaknr. Yapıtm değeıi sizin ustaüğunzveözve- riniz derecesiyie orantüı ola- caknr. Yeni Türkiye'ıün birkaç yıla sığdırdığı askeri. siyasal, yönetimsel devrimler sizin say- gıdeğer oğretmenler, sizin top- lumsal ve düşünsel devrimde- kibaşannızla doğrulanacaknr. Hiçbir zaman hatırlannızdan çıkmasın ki Cumhuriyet siz- den 'düşüncesi özgür. vicdanı özgür. kültürü özgür kuşaklar ister'_ Uluslan kurtaranlar, yahnz vıe ancak öğretmenler- dir. Oğretmenden, eğiticiden yt>ksun bir ulus. henüz ulus sa- nını almak yeteneğini kazan- mamıştır. Ona basbayağı bir VTğnı denir, ulus denemez' 1 ' de- miştir. Ûlümünden bir yıl ön- ce TBMM'de yaptığı son açı- lış konuşmasında: u Büyükda- vamız, en uygar ve en gönenç- li ulus olarak varhğımıa yük- seltmektir... Bu nedenle oku- ynp yazmak bilmeyra tekyurt- taşbırakmamak. ülktnin büyük kalkınma savaşuun ve yeni ça- Dsının istediği tekniköğeteri >e- tiştirmek-ülke davalannın kle- olojisini anlayacak. anlatacak, kuşaktan kuşağa yaşatacak bi- rey ve kurumlan yaratmak, iş- te bu önemli ilktleri en kısa za- manda sağlamak MEB'in üze- rine aldığı büyük ve ağır zo- runluluklardır. İşaret ettiğim UkelerL, Türk gençliğinin bey- ninde ve Türk ulusunun bilin- cinde her zaman canlı bir du- nunda tutmak. ünivçrsiteleri- mize veyüksekokuDanmıza dü- şen başbca görevierdir.'" CUMHURİYET'TEN OKURLARA İBRAHİM YILDIZ İstanbul'da Teröp Türkiye ve dünya medyası art arda yaşanan patlamaları "İstanbul'da terör" başltğıyla du- yurdu. AKP iktidan, sonucunda 54 insanın öldüğü, bine yakın yaralının hastaneleri doldurduğu te- rörün adını neden koymuyordu? El Kaide ya da ona bağlı bir örgüt, Istanbul'daki terörü üstlen- mişti. Bulgular bu yöndeydi. Yaşanan dinci bir terördü. Istam adına insanlan öldüren, yaralayan, pa- nik yaratan, korku salan dinci terör. Neyazıkkilaik Türkiye Cumhuriyeti'ninBaş- bakanı Recep Tayyip Erdoğan, adını koyamadığı terör için "Elimin tersiyle itip, aya- ğımın altına alıp ezerim" derken dinci terör ya da Islami terör kelimelerini kullanmamaya özen gösterdi. Aynı Erdoğan, kınadığı terör eylemleri için bir Diyanet sorumlusu gibi, "Şu mübarek günleri kana bulayanlar bunun hesabını her iki â/em- de vereceklerdir" diyordu. Suçlamalar Islamcı teröristler çirkin amaçlanna ulaşttlar. Iktidarveona bağlı birimlersoğukkanlılıklaolay- ları çözmek yerine suçlama yoluna gittiler. ön- ce Milli IstihbaratTeşkilatı (MİT), ardından mu- halefet partisi suçlandı. Sonunda da her şeyin sorumlusu olarak medya gösterildi. Iktidar, suçlamalarla sonuca gidemeyeceği- ni bilmeli, ulusal birliğin en üst seviyede olma- sı gereken bu ortamda tecrübeli devlet adam- larına, uzmanlara, eski istihbaratçılara kulak vermelidir. Karşılıklı suçlamaların hiç kimseye yararı ol- madığını söylemeye gerek yok. tstlhbarat ekslkllğl Cuma günü yapılan Milli Güvenlik Kurulu (MGK) toplantısında, yaşanan soruna parmak basıldı: Istihbarat eksikliği. Istihbarat birimleri arasmda koordinasyonu sağlamak amacıyla bir birim kurulması karar- laştınldı. Emniyet güçleri sinagoglara yönelik bomba- lı saldınlan gerçekleştiren ve onlan destekleyen- lerin Hizbullah üyesi olduğunu açıkladı. Ankara'dan IthanTaşcı ile Yurt Haberleri Şe- fi Mehmet Faraç arkadaşlarımız bu konuda art arda çıkan haberlerinde, El Kaide'nin taşeron- luğunu Hizbullah'ın yaptığını yazdılar. Ancak Hizbullah operasyonlarının AKP ikti- dan döneminde bıçakgibi kesilmesini nasıl yo- rumlamalıyız? Dileriz iktidar, dinci terör örgütünün kaynağı- nı kurutmayönünde ciddi adımlar atar. Ülkemizi karanlık emellerine alet etmeye kalkışan canileri bu heveslerinden vazgeçirir. Bayram tatlli Uzun bayram tatili süresince Cumhuriyet çalışanları, okurlarına özgün haberler, ilginç röportajlar ve yazı dizilerinden oluşan daha iyi bir gazete vermek için gece gündüz çalıştılar. Bugün Sınava Doğru, çarşamba Spor Gazetesi, perşembe Kitap, cumartesi Bilim Teknik ve pazar günü Dergi eklerini bayilerinizden is- temeyi unutmayınız. İyi bayramlar. OKTAY AKBAL Önce Ekmekler Bozuldu, Aşksız Insanlar, Bizans Definesi, Bulutun Rengi. Berber Aynası, Yalnızlık Bana Yasak, Tarzan öldü. Istinye Sulan, llkyaz Devrimi, Karşı Kıyılar, Hey Vapurlar Trenler, Lunapark, Ey Gece Kapmı Üstüme Kapat, Hücrede Karmen... BÜTÜN ÖYKÜLERİYLE CAN YAYMLAM r ONCE ÇIZGI VARDI Cumhuriyet KlTAPLARI J >'£k.I,ıir,r# TURHAN SELÇUK'UN 60. YILIKUTLAMASIANISINA ÇIKARILAN RETROSPEKTİF KİTAP. • TÜRKİYE'NIN VE DÜNYANIN EN SEÇKIN YAZARLARLNLN, ELEŞTIRMENLERÎNİN DEĞERLENDİRMELERI. • SELÇUK'UN 60 YIL IÇlNDE ÇlZDÎKLERÎ ARASINDAN SEÇTIĞÎ SIYAH-BEYAZ VE RENKLt YÜZLERCE KARlKATÜR. • KARlKATÜR SANAT1 ÜZERlNE GÖRÜŞ VE AÇIKLAMALARI. • ANNESIHIKMET SELÇUK'UN ANILARI. • 60. YIL KUTLAMASINDAKİ SÖYLEŞÎLERDEN ALINTILAR. • ABDÜLCANBAZ'DAN RENKLl, RENKSlZ ÇLZGÎLER. • BAŞLANGIÇTAN BUGÜNE DEK TÜRK VE DÜNYA BASININDA ÇIKAN YAZILAR. • AlLE FOTOĞRAFLARINDAN SEÇMELER • KAPSAMLI BİR KRONOLOJİ. • 27x29 EBADINDA, 300 SAYFA. • ÇOK AZ SAYIDA BASILAN BU LÜKS KITABIN 400 ADEDİ "CUMHURİYET KlTAP' TARAFINDAN PİYASAYA SUNULMAKTADIR. Isteme Adresi: Çağ Pazartama A.Ş. Türkocağı Cad. No: 39/41 (34334) Cağaloğlu-istanbul Tel: (212) 51401 96