Katalog

24 KASM 2003 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA 17 EMe Diiğme Gazetecı dostumuz Fikret Bila'nın yenı kı- tabı Sıvıl Darbe Gınşımı ve Ankara'da Irak Sa/cşlan", yakın geçmışe ışıktutan bılgıler ıçe- nyor örneğın, başımıza AKP'yı getırtıp otur- tarGKasımerkenseçımlennınoncesını. Bı- la, donemınekonomıden sorumlu Devlet Ba- kanı Kemal Derviş'ın 10 Mayıs 2002'de "Se- çım -anhı kesınleşmelı" dedığını anımsattık- tar sonra, gelışmelerı şoyle aktanyor krtabın- da "Sıyası umudunu IMF kontrolundekı eko- nomk programın başarısına bağlamış olan koalısyon hükümetı, programın başındakı ba- kan tarafından seçım karan alınmaya zoha- nıyordu Dervış, koalısyon lıderiennın aksıne ne- den erken seçım ıstıyordu? Gerekçe olaraksıyası belırsızlığı göstenyor- du Ancak DSP ve MHP kulıslennde konu- şular gerekçe başkaydı DSP kurmaylanna gore Dervış ABDıle dırsek teması ıçınde ye- nı bır sıyası senaryonun sahneye konulma- sına zemın hazıriıyordu Bu senaryonun ıçın- de kendtsı de vardı Kulıslerde bır süredır dıl- lendınlen senaryo, Ismaıl Cem, Kemal Der- vış ve Hüsamettin Özkan a daya/( yenı bır sıyası yapılanma modelıydı Bunu ılk kez TÜ- SİAD'ın onde gelen ışadamlanndan dınle- mıştım Zaman, bu senaryonun uydurma olmadı- ğını gösterdı Dervış, duğmeye basmıştı " Aynt Dervış, bugun CHP'de Genel Başkan Yardımcısı Ne dersınız, yıne elde duğme, beklıyor mu' Lir Kuşu Gokyuzu olum bulutunu yutarken, çığlıklar hayatağacını kemınrken, kof meydan okuyu- cu efelenırken, elem kozasını orerken şıır oku- malı Muslım Çelık'm "Lır Kuşu"nû&n Içımı yandıran kor I ağlama şınl Benı kandıran yudum I ağlama ana Kırpığımı kıran esıntı I ağlama yel Taşı doğurtabılen kadın I sanlıp kendı göv- desıne Doğa veduşlerkardeşımız/ağlama çocuk IŞIK KANSÜ Ulusal algı yeteneğiIstanbul'da yaşanan olayları nasıl algılamalı- yız? Jeopolıtık dergısı edıtoru, Istanbul Unıversı- tesı Öğretım Uyesı Doç Dr Yaşar Hacısali- hoğlu'na goreTurkıye, bu olaylara, 11 Eylul sal- dınlan sonrası ABD'nın ortaya attığı "kuresel te- ronzm" kavramı çerçevesınde bakarsa yanlış yapmış olacak Çunku, Turkıye'nın teror algıla- ması ıle ABD-lsraıl ve Ingıltere'nın teror algıla- malan bırbınyle ortuşmuyor ve bu durum en so- mut bıçımde "PKK/KADEK gıbı bolücu, Hız- bullah, İBDA-C gıbı ırtıcaı teror orgütlenyle" yapılan mucadelede kendını gostermış bulunu- yor Işte tam bu noktada, Turkıye'nın bundan son- ra nasıl bır stratejı ızlemesı gerektığı sorusu gun- demegelıyor Hacısalıhoğlu nunbusoruyaver- dığı karşılık çok açık "Terorte mucadele, guvenlık stratejısı ve teh- dıt algılamasında Turkıye, ABD, Israıl ve Ingıl- tere ıle tamamen bütunleşen bırguvenlık ışbır- lığıne yonelerek geleceğını guvenlı kılamaz " Neden kılamaz9 Gerekçesı şu "Yenı sıyasal ortam herzamankınden çok da- ha fazla ulusal duyartıktara odaklıdır ve buna bağ- lı olarak tehdıt tanımı da çok daha fazla ulusal ıVASAPOmUNU Vf ' VHA'HIBIRAK YANA SİÇt karakter kazanmıştır Türkıye'nın bır an evvel ulusal guvenlık strateıısını ekonomıden kültüre, hukuktan askerı alana kadargenış bırçerçeve- de oluşturarak ve tehdıdın nereden geldığını açık bıçımde tanımlayarak 'kendı tehdıt algıla- malannı belırlemelı ve buna bağlı olarak da ıs- tıhbarat gucunu ve yeteneğını, yenı konuma uyumlu kılarak guçlendırmelıdır Bu durum, bı- ze yonelmeye başlayan terorsaldınlannın arka- sında yatan guç ya da güçlen daha lyı anlama- mıza olanak sağlayacak, mücadelemızı de da- ha netleştırecektır" Ulusal guvenlık stratejısının onkoşullan ne ol- malıdır? Hacısalıhoğlu, onun dayanıtını venyor "Hıç kuşkusuz Turktye'nın oncetıkle ozguve- nını yenıden kazanması, bır hedef belırlemesı ve bu hedef doğrultusunda ekonomıden ıç ve dış polıtıkaya kadar her alanda bır ulusal ke- netlenme ıle geleceğını tayın etmesı zorunlu- dur Dış polıtıkada çızılen zıkzaklar, mıllı dava- larda gostenlen gevşemeler, dağınık, sağa so- la savrulan bırgörüntü vermek, Turkıye'nın sa- dece ekonomı ve sıyasal alanında değıl gu- venlık alanında da bağımlılıktan kurtulmasını en- gelleyecektır" Kıbrıs'tayonunu belırleyemeyen, Irak polı- tıkasını ABD gudumunde yuruten, Istanbul'da- kı teror eylemlennın kokenıne ad koymaktan çekınen bır ıktıdardan ulusal stratejı bekle- mek mı'> Zor Daha dune kadar "Elhamdûlıllah şenatçıyım" dıyeceksın, "Hem la- ik, hem Müslüman olunmaz Ya Mûslüman olacaksın, ya laık" dı- yeceksın, "Ben Istanbul ımamtyım" dıyeceksın, ulke yonetımıne gelın- ce de tüm ışın gucûn "türbana, ımam hatip mezunlanna serbestı", laık demokratık Cumhunyet ıle dı- dışmek olacak, yobazlığı dalga dal- Sorumlusun! ga kabartacak, yureklendıreceksın1 Hıçbır resmı yetkın, srfatın olma- dığı donemde uç-beş danışmanı- nı peşıne takıp ABD Başkanı'na gı- decek, Turkıye Cumhunyetı adına sozler verecek, bırak komşun Irak'ı, kendı ulkenın ışgalı anlamına gele- cek tezkerelen Meclıs'e gondere- cek, emperyalıst ulkelenn emelle- nnın ardından suruklenecek, gele- neksel Turk dış polrtıkasının tersı- ne Ortadoğu bataklığının çamuru- nu yuzumuze gozumuze bulaştı- racaksın' Onlarca yurttaşımız trtıcanın ka- ranlık mağarasında semırmış teror tosuncuMan tarafından havaya uçu- rulunca da dıyeceksın kı: "Şu ana kadar olayın olduğu an- dan ıtıbaren, konuyia ılgılı bınmle- n topladım ve gelışmelerı de bız- zatyönetıyorum, yonetmekteyım." Oyle yapacaksınız, çunku olup brtenlerden bızzat sorumlusunuz! ÇALIŞANLARIN SORULARI/SORUNLARI YILMAZ ŞtPAL Öncelikli Bîr Sorun: 6 Hızh Nüfus Artışı' (1) Gerı kalmış, azgehşmış ve gelışmekte olan ulkelerdekı ekonomık ve toplumsal "insan manzaralarTnın gunumuzdekı goruntusu"Nerede çokluk, orada vokluk" deyımının kanıtlan gıbıdır Cumhunyetımızın kuruluşunun uzennden 80 yıl geçmıştır Cumhunyetın başlannda ve 1927 yılında yapılan ılk nufus sayımına gore Turkıye 'de 13 mılyon 600 bın kışı yaşamaktaydı 80 yıl sonra Turkıye nufusu 4 kat artarak (yuzde 409) 70 mıryonu aşmış durumdadır Bu artış, bır anlamda, açlık, yoksulluk, ışsızlık, yolsuzluğun oluşmasının yanı sıra, eğıtım ve kultur yozlaşmasında da etken olmuştur Ilen teknolojı, uygarlık olarak gorulmuş \e ınsanlann bır bolumunun elıne bu teknolojı venlerek, ulkenın "uygarlaşüğı" sanılmıştır Oysa kı. son yanm yuzyılda Turkıye butun ılen teknolojı kullanımına karşın, kultur, sanat ve uygarlık yonunden sureklı çağın gensıne goturulmek ıstenmıştır Gen kalmış ve gelışmekte olan ulkelerde, ıç ve dış guçlenn "ayakoyunlanvla'', uygarlığın temehnı oluşturan laıklık ılkesı yenne dınsel ınançlara dayalı bır devlet yapısının oluşması ıçın elden gelen yapılmıştır Beynının kapılannı sanata, kulture, bılıme, felsefeye kapamış olanlar, en ılen teknolojıden yararlanmakla. kendılerını "uygar insan" olarak gormektedır Kullandıklan teknolojıye katkı sağlamak ıçın en ufak bır çaba harcamayanlar, Turkıye'ye uygarlığın, bılunın, sanatın kapılannı açmaya çahşanlan da harcamıştır Pek çok değerlı bılım adamı, ulkesınde bılgısını gelıştume ve değerlendırme olanagıru bulamamış, haklı olarak yurtdışında aramaya gırmıştır ve gıtmektedır Bu bılım adamlanna, ulkelennde kapanan kapılar, yabancı ulkelerde ardma kadar açılmışrır Bılıme, sanata, kulture, duşunceye gereken onemı ve değen veremeyenler (daha doğrusu vermek ıstemeyenler) kışısel çıkarlan ıçın, Turkıye"yı sureklı çağın gensıne goturmeye çalışmıştır Kışısel goruşumuz, "hıziı nüfus arüşı'' bu çarpık yapının oluşmasına buyuk katkı sağlamıştır (*) Türkive Nüfusu ve Yülık Artış Hıa YU 1927 1940 1950 1960 1970 1980 1990 Nüfus 13 648 270 17 820 920 20 947 188 27 754820 35 605 176 44 736 957 56 473 035 Artış (kişi) — 4 172 650 3 126 268 6 807 632 7 850 356 9 131 781 11 738 078 Artış (%) — % 1 95 %2 17 % 2 85 % 2 51 % 2 06 %2 17 Bugun Turkıye nufusunun 70 mılyonu aştığı varsayılmaktadır Turkıye'nın yıllık "nüfiıs arüşhın''nın, aşağıdaornekaldığımız bazı Avrupa ulkelennın nufiıs artış hızının çok ustunde olduğu gorulecektır Goruşumuze gore bu nufus artışı surduğu surece, Turkıye'nın gehşmış ulkeler arasında yer alması ve AB"ye gırebılmesı olanaksız gorulmektedır Turkıye dekı hızlı nufus artışı sonucu, ulkenrn ekonomı, eğıtım, kultur ve sağlık alanlanndakı gucu her geçen gun hızla azalmaktadır Gehşmış ulkelerdekı nufus artış hızı ıle karşılaştınldığında, bu çok daha açık ve belırgın olarak gorulecektır (*) Avrupa'daki Bazı Ulkelenn Nüfus ve Yıllık Artışı Öke \\oisturya Danımarka Fınlandıya Fransa Hollanda Ingıltere ls\eç \orveç Yunanıstan Yü 1991 1991 1990 1990 1971 1991 1990 1988 1991 Nüfus 7 796 000 5 146 000 4 998 000 56 634 000 13 060 000 56 352 000 8 587 000 4 248 000 10 260 000 Artış (%) %0 8 %0 3 %0 5 %0 5 %0 7 %02 %0 6 %06 %0 6 Turkıye'dekı bu hızlı nufus artışuıdan sosyal guvenlık sıste- mı de payına duşenı almıştır Kaynak: (*) Devlet Istatistik Enstitüsü 1999 Yıllığı, Sayfa: 61ve 691. KİM KİME DUM DUMA BEHIÇAK behicak ı turk.net HARBİ SEMIH POROY semıhporoy nyahoo.com BULUT BEBEK MRAYÇÎFTÇİ bulutbebekuı hotmail.com Sunlara oiabiftr ? qr-= ryijn eSeriler olsbıhr rni h KEDİ LEVO APTÜÜKA aptull >ı hotmail.com 'X , Q y W' UAKFLERİN/M TARİHTE BLGÜN MÎMTAZAMKAIS 24Kosun ıctcıcmumtaz-ankan.com ANKARA'DA "ZAFER ANITr 192? PE 8U6ÜN, ANKAKA ULUS yiEYDANl'NDAKl *2A- FER ANfTt" rÖgEMLE AÇILMfp'l CUMHuRırEr SAZE- TES/ 'Vt/V KURUCU VE gAÇYAZARt YUMUS fJAPi (A&A • AN177N YAPfMI IÇIN SE£E*rEH f=lNANSMAN< SAĞIAMIŞT7 Bu ARAOA, AVUSTURYAU HEfKELCI HEINRICM HAZIKL4DIĞI PZOJE UZ£RlNbE KAO4& HIZLA SERÇSKLeŞnfilLMESlME ÇALtŞ(LM/ŞT1 TOKENPEN 8'/? GUN ONCE, ATtl Ml/STBPA K£A*AL HEYK£U UZSfclME O/£rUt£N gAY&AS/A/', ff Ç£KJ- İ-WC£ AÇfl/P AÇlLMArACAĞl KONUSUNOA KUŞİCU- YA DÜŞEN yuNUS NADl BEY I/E ARKACAŞİ/I&, GE- C£ AM/T/A/ Bt/LUAJOUĞU YERE GlPEREK, StZLtCE PROVA VAPMIÇTI SAGNAK NİLGÜN CERRAHOĞLU Frattini: V AB Kapısı Açılsın!' ROMA - Italya Dışışlerı Bakanı Franco Frattini "Cornere della Sera"ya verdığı soyleşıde "Terorle mucadelede güçlü sınyal vermek ancak Turkıye'nın AB uyelığı ıle mümkun'" dıyor "Laıklık, ılımlılık, reformculuk, Israıl'le lyı ılışkıler ve Avrupa yanlısı mısyonunun bedelını (Istanbul saldın- lannda) kanıyla odeyen Turkıye'nın koktendıncılenn hedefı olduğunu" hatırlatan bakan, AB çevrelenne "Zaman, gen adım atma zamanı değıl1 " uyansı yapı- yor Teror dalgalanyla "Ankara'nın reform surecını surdurup, surduremeyeceğıne" ılışkın sorulara Frat- tını'nın verdığı cevap çok net "AB Turkıye 'ye ne kadarel uzatırsa, Turkıye de de- mokrası ve reformlarda o kadar yol alır1 " Bakan "Ne kadar ekmek, o kadar kofte1 " dıyor ya- nı "Ankara 'dakı mılıtanst eğılımlenn onune geçme- nın tek yolunu Turkıye'nın AB uyelığı" olarak goren Italyan bakan, Turkıye açısından darbecı bır "gen do- nüşün cıddı hata olacağını, Turk ordusunun bunun bılıncınde olduğunu" sozlenne eklıyorve IngılızDı- şışlen Bakanı JackStraw'un dedığıgıbı"dıyor ''Av- rupa çatık kaşlı müfettış edasını bırakıp, reformlarda Turkıye'ye yardımcı o/ma/ı'" Manşetten venlen ve yanlız Turkıye'nın AB uyelığı- ne aynlan soyleşının en ılgınç bolumlennden bın Frat- tıpı nın Turkıye'ye dırenç gosteren çevrelen deşrfre et- mesı "Fransa veA/manya'ranKopenrıag'daTürioye'ye bırrandevu tanhı bıle vermekyanlısı olrnadıklannr be- lırten Franco Frattini, "Turkıye'nın Kopenhag olçut- lennı yenne getırmesı suretıyle AB ıçındekı kuşkula- n kırmaya çalışıyoruz" dıyor Hınstıyan Demokrat gruplann yanı sıra "Komısyon zırvesının" de Turkıye'ye "kuşkuluyaklaştığım" belır- ten bakan, "Romano Prodi'n/n 'mamma lı Turchf (Tanrım Türkler gelıyori) dedığını unutmayın " dıye- rek, Komısyon Başkanı Prodı'nın Turkıye karşıtı tutu- munu afişe edıyor Komısyon, sıyası gruplar ve başkentler arasında Turkıye nın AB uyelığıne "karşıt cephenın" unsurlan bılınıyor gerçı Ama bır AB bakanının ağzından bu ad- reslenn bu açıklılık ve netlıkle ıfadesı bır "ılk " Komisyon'da direnç AB Komısyonu'nda yapılan bır anket Frattını'nın açıklamalannı desteklıyor, "Le Monde"un (23-24 Ka- sım) aktardığı ankete gore "komısertenn çoğu Turkı- ye'nın AB uyelığıne karşı" "Le Monde" aynca "Ko- mısyon'dakı 33 genel mudürden 27'sının de Turkı- ye'nın AB uyelığıne karşı olduğunu" bıldınyor Bruksellı burokratlar at gozluğu takmaya devam ededursunlar, 15-20 Kasım saldırılanndan bu yana Turkıye'ye ılışkın değeriendırmelerde artık yenı bır kn- ter var Safları netleştıren bu yenı krrtenn adı "Turkı- ye'nın stratejıkvejeopolrtıkönemı" Şımdıye dek yal- nız "ruşvet-ı kelam" duzeyınde ele alınan bu knterle AB'dekı sıyası çevreler ılk kez yuzleşıyor Çızme'nın en onemlı yayın organına Frattını'nın ver- dığı soyleşının "zamanlaması" ve "açık dıllı mesajla- n" bu bakımdan rastlantı değıl "Bu bır yol aynmı, cıddı bırkararanı Lafebelığını, zaman kazanma tak- tıklennı bırakıp, şapkanızı koyup duşunun" dıyor ozet- le Italya Dışışlen Bakanı Istanbul ilk kez böyle yakın "Turkıye bır an once AB'ye gırmelt" dıyen Jack Stravv'un yanı sıra AB bakanlan arasında bu mesaıın "ılk kez" Italya'dan çıkması gene rastlantı değıl ıs- tanbul'dakı teroru", AB başkentlen arasında (doğru- dan hedef seçılen) Londra ıle bırlıkte "ılıklennde hıs- seden" ılk kent Roma Bunun nedenı "Nasınye badı- resı" istanbul'dakı teror dalgasının "Nasınye'de ya- şamınıyrtıren Italvan askehennın yasının" ardından gel- mesı, Roma'nın İstanbul'dakı cenazelen yakından hıs- setmesıne yol açıyor Bu duygusal ozdeşlık, ıkı kent arasındakı coğrafi-kulturel mesafeyı kısaltıyor Istanbul'un ne buyuk "bır uygarlık koprusü" oluş- turduğunu bılen ve Istanbul'u hedef alan bır "uygar- lık savaşına" şıddetle karşı çıkan italyan Yahudılennın de açılımdakı rolunu kuçumsemerriek lazım Geçen cumartesı "Şabat"ta Katolıkler, Muslumanlar ve laık- ler, Musevılerie bırlıkte "dını ve kultûrel dayanışmal hoş- gonı" adına Italya'nın dort bır yanında sınagoglarda omuz omuza dua ettı Bır Italyan Musevısının "Istan- bul saldınlanna cevap amacıyla" başlattığı "sınagog- larda ortak dua ınısıyatıfi", Istanbul'un 15-20 Kasım darbelen ardından Avrupa'da hıssedıldığını gösterdı ve tahmınlenn otesınde ılgı çektı BULMACA SEDAT YAŞAYA1S 1 2 3 4 5 6 7 8 SOLDANSAĞA.. 1/ Nasreddin Hoca'nın eşe- ğının adı 2/ Bnçte, atılan bır kâğıtla eşı- ne oynamasını ıstedığı kâğıdı belırtme De- ğerlı bır sus ta- şı 3/"— gez- me dolan yâr gel ıçen" (Tur- ku) Hararet 4'Şarkı.turku Yunan mıtolojısınde. ıçenle- rı olumsuzluğe kavuş- turan tann ıçkısı 5/ Kışının dış dunyayla ılışkıyı reddederek kendı ıç duny asına ka- panması, ouzm 6/tla- ve " — vursunbey- 7 nıme povraz poy- 8 raz, Şaşırayım sahıh- 9 mı' (Cahıt Irgat) 7/ Kokmuş hayvan olusu Uzaklık ışaretı Bır haber ajansının sımgesı 8/Tumor Şah tsmail'ın şıırlenn- de kullandığı mahlas 9/ Kır koşusu Şube, kol YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Osmanlılarda v ergı denetımı ve tahsılı ıle malıye- ve ılışkın soruşturmalan yapan memur 2/ Muzıklı tıyatro yapıtı Bır ışı yaptırabılme gucu 3/ Bu- dızm'm, Japonya'da buyuk onem taşıyan kolu Kı- mı gıysılenn bol olması ıçın >anlanna eklenen ku- maşparçası 4/lmkân Holmıyum elementının sım- gesı 5/ Avrupa'da bır ırmak Içıne sulu şeyler ko- nulan kap 6/ Bır nota Elmas, zumrut gıbı değerlı taşlann tarhsında kullanılan olçu bınmı II Mısır unuyla yapılan ve tepsıde pışınlen bu- çeşıt ekmek Şohret 8/"—Serezh" TıvatrooyTincumuz Buyuk ve sert taş kutlesı 9/Değersız, bayağr