Katalog

EKİM 2003 SALI CUMHURİYET SAYFA l l i J v U i l l_JİV_Ll ekonomi(Scumhuriyet.com.tr 13 Pçiyedüşük fıîzf kredi 1 ANKARA (AA)- Tnkıye Tanm Kredi Kx>peratifleri Merkez Brliğı (TTKKMB), fcarcunu düzenlı olarak coeyen ortaklanna düşük fazli kredi kullandıracak. TTCKMB'denyapılan yzılı açıklamaya göre, 12 JLziran 2003 itibanyla taıiîi kredi koperariflerine vadesi gçen veya hiç borcu bıiunmayan ortaklar, yirürlükteki faizlerin 4 pıan altında faizle kredi al±>ilecek. Tsşıt Vergisi için karargünü • ANKARA (Cumhuriyet Bünosu) - Anayasa MJıkemesi, dünkü totlantısında, memurlann erreklilik yaşıru 65'ten 61 e indiren ve kademeli eırekJiliği öngören yasanın yürürlüğünün dmdunüması ve iptali isttmini bugün görüşecek. Toplantıda aynca motorlu taştlardan ek vergi alınmasını düzenleyen yasanın yürürlüğünün duıdurulması ve iptali istemi de görüşülecek. ydkesti • IZMÎR (AA) - Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na devredilen Imar Bankası'nın mudilerinden bir grup, AKP Izmir tl Başkanlığı önünde sloganlar atarak protesto gösterisinde bulundu. PoLs, Gaziosmanpaşa Bulvan"na gelen mudileri, caddeyi trafığe kapatmamalan için kaldınma çıkarmaya çalıştı, ancak mudiler caddeye taşarak yolu trafığe kapattı. EnkâıHıEuro Lüksemburg'da • İSTANBUL(AA)- Avrupa Komısyonu Türkiye Temsilciliği'nin haftalık yayını Güncel Haber'de yer alan yazıya göre Avrupa Birliği'nin ortak para birimi Euro'nun alım gücü ülkelere göre farklılık gösteriyor. Alman devlet istatistik kurumunun araştırmasına göre şu anda Euro ile en kârlı alışverişin Lüksemburg'da yapüabiliyor. Irak'a 1 milyar dotarhk iiracat • İZ1VÜR(AA)- Ambargonun kalkması sonrasında Irak'a yapılan ihracatın gelecek yıl 1 milyar dolan aşması bekJeniyor. Yılın ilk 9 ayında Irak'a yapılan ihracatın 600 milyon dolara ulaştığını kaydeden Türk-Irak Iş Konseyi Başkanı Ercüment Aksoy, yıl sonu için hedeflerinın 750 milyon dolar ile 1 milyar dolar arasında olduğunu belirtti. Vergi beyanına denetim gefîyor • ANKARA (AA)- Maliye Bakanlığı, ortalama gelir beyanlannın asgari ücretin dahi altına düşmesi üzerine, Vergi Konseyi'nden 20O4'te uygulanacak yeni bir sistem için çalışma yapmasını istedi. Vergi Konseyi'nin Başkanı Mustafa Uysal, 1-2 yıl gibi geçici dönemde uygulanacak bir model üzerinde çalıştıklannı ve amaçlannın, mükellef haklannı gözeten, piyasa ekonomısine ters düşmeyen, fakat asgari ücretin altındaki beyanı da önleyecek bir mekanizma kurmak olduğunu belirtti. Hazırlıklan süren 2004 yılı bütçesinde emekli maaşlannda iyileştirme öngörülmüyor Bütçeden 3 kötü haber^ Deprem vergileri sürecek • Emekliyezam verilmeyecek ^ Yatınm bütçesi kısıtlı olacak HACER BOYACIOĞLL ANKARA-Hazırlıklan sür- dürülen 2004 yılı bütçesi kap- samında, emeklilere gelecek yıl zam verilmemesı planlanı- yor. Maliye Bakanlığı'ndan üst düzey bir yetkıli de "Geçen yıl lOOmiryonuralıkbiriyileştirme yapddı. Bu sene, böyle biriyileş- tirme için kaynak ayırmadık" dedi. Büyüklüğü 160-165 kat- rilyon lira arasında olması bek- lenen 2004 yılı bütçesinde, 44- 46 katrilyon liralık bir açık bu- lunacak. Bütçede, yatınma ay- nlan kaynak ise 8 katrilyon Ii- rayla sınırlı olacak. Yetkililer, bütçe kesin büyüklüklennin ise Yüksek Planlama Kurulu top- TAHMINI BÜTÇE BÜYÜKLÜKLERİ HARCAMA GELlR YATIRIM CARİİŞLEMLERAÇIĞI ENFLASYON Y\\Z DIŞI FAZLA 160165 KatnlvonTL 115120 KatnKoaTL 8 KatnlyonTL 5.56 5 Milyar dolar YÜZDE 12 YÜZDE 6 5 lantılan sonrasında netleşece- ğine dikkat çekiyor. Maliye Bakanlığı, yann ya- pılacak Yüksek Planlama Ku- rulu toplantısı öncesinde bütçe çalışmalannı tamamlama nok- tasına geldi. Edinilen bilgiye göre, yapılan toplantılarda 2004 yılı için memurlara yüz- de 12'lik enflasyon oranında zam yapılması, emeklilerin maaşlan ıçın ise iyileştirme ön- görülmedi. Konuyla ilgili ola- rak bilgi veren üst düzey bir yetkıli de "Geçen yü, 100 mil- yon liralık bir iyileştirme yap- mışük Bu bütçeye 3 katrilyon tirahk yük getirdi. Bu yıl iseböy- le bir durum yok. Emeklilerin maaşlanna, eski sistemde oldu- ğu gibi, enflasyon farkı uygula- nacak. Ancak. bunun uygulan- ması için de 100 milyon liralık zammın enflasvon farkını kar- şılayaınaz noktaya gelmesi gere- kiyor. Dolayısıyta, bir süre daha emeklilerin maaşlan değişme- yecek. Bütçede, bunun verdiği bir rahadık var" dedı. •Rakamlar bellrlenlyor' Faiz haricindeki harcama ka- lemlerinde reel olarak artış ya- pılması planlanmayan bütçe- de; harcamalann 160-165 kat- rilyon lira aralığında olması bekleniyor. Yatınm bütçesinin de şimdilik 8 katnlyon lira dü- zeyinde bulunduğu belırtılıyor. Örtülü ödeneğe IJMF rötuşu ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Kamu Mali Yöne- tim ve Kontrol Yasa Tasla- ğı'nda, örtülü ödenekle ilgili yapılan düzenlemeler IMF ve Dünya Bankası'nı da rahatsız etti. IMF'nin örtülü ödenekle ilgili düzenlemeye itiraz etti- ği, bunun üzerine örtülü öde- nek harcamalannda üst sınır uygulamasına geçilmesinin benimsendiği belirtildi. Edinilen bilgiye göre, örtü- lü ödeneğin "Başbakan ve ai- lesinin şahsi harcamalannda kiıllanılamavarnğı" hükmünü kaldıran, istihbarat kurumla- nna da örtülü ödenek kurma olanağı getiren düzenleme IMF ve Dünya Bankası'nın tepkisini çekti. IMF, konuyla ilgili itirazlannı hükümete yazılı olarak da bildirdi. Hü- kümetin, IMF'nin yazılı uya- nlan sonrasında ilgili düzen- lemede bir cümlelik değişik- lik yaptığı kaydedildi. Buna göre, örtülü ödenek harcama- lan bütçenin binde 5'ini geçe- meyecek. Başbakanın örtülü ödeneği "şahsi veaileviharca- malannda kullanmamasrvla ügüi" yasağı kaldıran düzen- lemede ise çekincelere karşın herhangi bir değişiklik yapıl- madığı belirtiliyor. Palamut akını yaşanmasına karşın fıyatlar stok yapılması nedeniyle yüksek BoHuk, hahğı ucuzlatmach • Balık tüccarlan "karaborsacılık" suçlamasını reddederken balığı buzhaneye koyduklannı kabul ediyorlar. Gerekçeleri ise "hafta sonu artan talebi karşılamak". ALPERİZBUL Palamut akını, Istanbul Su Ürünleri Hali'nde beklenen ucuzluğu getirmedi. Akına karşın balık fiyatlan yüksek seyrederken beklenen ucuzlu- ğun yaşanmaması, "stokyapıl- masuıa" bağlanıyor. Basında, balıkta bolluk ve ucuzluk haberlerinın ardından yurttaşlar, balıkçılarla karşı karşıya geldi. Balık sezonunun açılmasının üzennden 1 ay geçmesine karşın îstanbul Su Ürünleri Hali'nde "pala- mut"un çifti 5 milyon, "ham- si"nin kilosu ise ortalama 3 milyon lira civannda satılıyor. Satış yeri ve boyuna göre de- ğişmekle beraber, palamutun tanesinin perakende satış fiya- tı ortalama 5 milyon lira. Yurttaşlar balıkçılan, "Bah- ğı buzhaneye koyarak fiyaü yükseltmek''le suçlarken ba- hkçılar bu durumun balığın Marmara'ya giriş yapmaması nedeniyle ortaya çıktığını sa- vunuyor. "Karaborsacılık" suçlama- sını reddederken balığı buzha- neye koyduklanru kabul eden balıkçılann gerekçesi, "hafta Sezonunun açılmasının üzennden 1 ay geçmesine karşın HaJ'de hamsinin kilosu 3 milyon lira. sonu artan talebi karşılamak." Basın yanıltıyor' Balık fıyatlannın ucuz oldu- ğu yönünde haberlerin bazı ba- sın yayın organlannda yer al- masından yakınan balıkçılar, balığın önümüzdeki haftalarda ucuzlayacağını, ancak gereken şartlann henüz oluşmadığını söylediler. Deniz suyu sıcakJı- ğının, balığın Marmara'ya geçmesi için gereken değerle- re düşmediğini ifade eden ba- lıkçılar, "kestane karasT diye adlandırdıklan serin hava dal- gasının ardından Marmara De- nızi'ne balık akını bekledıkle- rini belirttiler. Adını vermek istemeyen bir balık tüccan ise "Hafla sonu artan talebi karşılamak için mutlaka bahğın bir kısnunı buzhaneye koyuyonız, Elbette balıkçılar kâr etmeyi düşün- mek zorunda. Artan taleple birtikte fiyadann da arrması, bankalara kredi borçlan olan bahkçılaruı kazançlannı az da olsa artünyor" dedı. 'Ete göre çok ucuz' Balık fiyatlanrun etle kıyas- landığında ucuz olduğunu an- latan balık tüccan Turgay Du- ran ise "Palamut halen Kara- deniz'den gehyor. Palamutun Giresun'dan İstanbul'a getirU- mesinde yalnızca nakliye mas- rafi 1 milyar 200 milyvn liravı buluyor. Bu da doğal olarak fi- yaüarayansi}x>r'' dıye konuştu. Hamsinin ise henüz Karade- niz'de bile yeterince anmadığı- nı ve istanbul'a îzmir'den ge- tirildiğini ifade eden. Duran, "Balıkta gerçek bir artış mey- dana gelir ve teknelerbahğı ha- le yığmaya başlarsa ucuzlama- nın önüne kimse geçemez. Oza- man buzhane kapasiteleri bile balık saklamava vetmez" dedi. Komik savunma Olay doğru, yanlış çarpıtılmış Ekonomi Senisi - Sanayı ve Ticaret Bakanı Ati Coşkun, Vergi Banşı'ndan kendisinin de yararlandıgı iddiasına karşılık, "Doğru bir olay, yanhş çarprtdmış" dedi. Coşkun, basında yer alan "Vergi Banşı'ndan sadece Unakıtan degilAu Coşkun da yararlanmış" şeklindeki habere ilişkin AA'ya açıklamada bulundu. Olayın 1997 yılında yaşandığını ifade eden Coşkun, şunlan söyledi: "Ben 1996 \ıhnda millenekili olarak aynldım. Kaldı ki olayda şirketin de bir kabahati yok ashnda. Şirketin mal aldıgı firma, KDVyi ödemedigi için konu \ önetim kurulu Başkanı'na kadar girmiş. Dos> a\ a eski Ticaret Skil Gazetesi konmuş, savcı da hakkunda fezleke ta\1n etmiş. Avukadanm, o tarihte firnıada olmadığuna dair müracaat etti. Dola\ısr> la Vergi Banşı'ndan firma yararlanmış, şansunla birilgisiyok.'' AK Coşkun FORUM ISTANBUL UN HEDEFİ: Sürdürülebilir büyüme Ekonomi Servisi - 2001 yılında ilk konfe- ransını düzenleyen Fo- rum İstanbul, 2004 yılı programını bir basın top- lantısıyla açıkladı. 6-7 Mayıs 2004 tarihinde toplanacak olan forum "Eğjtim, Türkrve-AB ilişkileri ve global yapı- lanma ve Türkiye'nin stratejik konumu" ol- mak üzere 3 ana konuya odaklanacak. 2003 forumunun so- nuçlannın da açıklandı- ğı toplantıda, Türki- ye'nin gelecek vizyonu- nun temel hedefinin "ekonomik büyüme" değil "sürdürülebüir bü- yüme ve kalkınma" ol- ması gerekrıği vurgulan- dı. Türkiye'nin global vizyon anlayışı içinde AB"nın önemlı bir yer tuttuğu, devletin ekono- mideki rolünü rekabetçi sermaye birikimi mode- li ile uyumlu hale getirip topyekûn bir değışım göstermesi gerektiği ve özel sektör için de yeni- den yapılanma gerektiği diğer sonuçlar arasında. Kurlara müdahale edilmesln Türkiye İhracatçılar Meclisi (TtM) Başkam Oğuz Saücı, Forum îs- tanbul ile imzaladığı stratejik işbirlığı anlaş- ması toplanhsında ihra- catçılar olarak gelecekle ilgili her şeyin tasarlan- masından yana oldukla- n için Forum İstanbuFa katıldıklannı belirtti. Toplantmın ardından sorulannı yanıtlayan Sa- tıcı, kurlara müdahale edilmesine karşı olduk- lannı söyledi. Bundan sonraki temel kavTamla- nnın kâr olacağını \ıır- gulayan Satıcı aynca, Türkiye'de ihracatta bü- yük bir değişim, dönü- şüm yaşandığını ve bun- da ihracatçılann büyük bir lobısi olmasının payı olduğunu belirtti. Seiko Europe Genel Müdürü Wilson: Tüıkiye pazarıAvrupa'dan cazij) ŞULEKAYA ANTALYA - Seiko Europe Ge- nel Müdürü RobertVVllson, Türki- ye"deki saat tüketicisinin 10 yıl ön- cesine göre daha bilinçlendiğini belirterek "Türkije pazan. en iyi saaderi satabileceğimiz en iyi piya- salardan biri haline geldT dedi. Dünya saat piyasasının önde ge- len şirketlerinden Seiko, yeni ürünlerini yaklaşık 200 bayinin katıldığı bir toplanrıyla tanıttı. Seiko markasmı Türkiye'de da- ha da büyütmeyi düşündüklerini belirten Wilson, Türkiye'nin çok heyecanlı ve gelişen bir pazar ol- duğunu belirterek şunlan söyledi: "5 yıl önce, Türkiye'de 2000 dolarlık bir saari satabikceğimizi söylese- lerdi inanmazdık. Ama şimdi Türkiye pazan en iyi saatleri satabileceği- miz en iyi piyasalardan biri oldu. Seiko'nun Türkhe'deki pazar payı vüzde 10. Türkiye'nin ekonomisi de büyüyor. Müşteri harcamalan yüzdesi açısından bak- öğımı/da şanslıysak en iyi Avrupa ülkesinde yüzde 1 büyüme bekle- yebiliriz 2003 \ilı için. Ama Türkiye'de yüzde 4. Dolayı- sıyla güzel bir pazar ve burada da- ha da büyümeyi hedefüyoruz.'' Saatçilik sektörünün Isviçre'de başladığını ancak Seiko'nun 1969 yılında ilk quartz saati yapmasıy- la sanayinin yönünün değiştiğini söyleyen Wilson. "Eskiden İs\iç- re pazan Japonya'run önündeydi. Günümüzde ise iki ülke hemen he- men eşit dunımda. Sürpriz bir de- ğişiklik olmazsa böyle kalacağuu tahmin ediyorum. Mesela Çin'de, yepyeni bir saat üretilmeye başla- nırsa sektörün durumu değişebilir. İsviçre saat sanayi ile hâlâ kıran kı- rana bir rekabet hahndeyiz. Fakat bizim rekabet halinde olmamız pi- yasaya yamor" dedı. Japonya ve tsviçre'nin takJit ürünlerle savaşmak için her yıl milyonlarca dolar harcadığını kay- deden Wilson, ancak bunu tama- men önleyemediklerini belirtti. Taklit saatin, firmalannı büyük çapta etkilemediğini söyleyen Wilson, bunu ürün modellerini sü- rekli değiştirmelerine bağladı. Hem ücretsiz hem de Sş garantill eğitim yonk testı'. yaygın dıkkaünı değer-Ekonomi Servisi - IHKJB'nın öıı- derliğinde kurulan Triko Eğitim Merkezi, dün Bağcılar'da hizmete girdi. Yöre hallona "ücretsiz" ve "iş garantili" eğitim verecek olan mer- kezde sektöre vasıflı, güvenilir ve yaratıcı elemanlar yetiştirilecek. Programa katılabilmek için öncelik- le 16-28 yaş şartı aranacak ve her adaya özel testler uygulanacak. Adaylara "renk körlüğü testi", parmak becerilerini ölçmek için "fi- lendirmek için "disk testi", ritrrük çalışma yetisini ölçmek için ise "noktalama testi' yapılacak. Testlerden 70 ve üstünde puan alan adaylar eğitime kabul edilecek. Kur- siyerler, 15 günlük ücretsiz progra- mnı sonunda remayözcü, overlokçu, makineci, ütücü veya kesimci ola- caklar. Eğitimini tamamlayan aday- lar karşılıklı görüşmeler sonucunda uygun işlere yerleştirilecek. İŞÇENİN EVREINİINDEN ŞÜKRAN SONER MOPt Ben de gazeteci dostum Tanju Cılızoğlu'nun, ÇYDD ve Kocaeli Sanayi Odası'nın ortaklaşa dü- zenledikleri "80. yılında yaşam biçimi Cumhuriyet" konulu toplantıda verdiği bilgiden öğrendim. AKP, Erdoğan hükümetinin Irak'a asker gönderme tez- keresine ilişkin tek derdi, kamuoyuna kapalı ken- di aralannda yapılmakta olan tartışma imiş. Medya, sermaye desteği arkalarında, savaş kar- şıtlarının oluşturabileceği kamuoyundan korkmu- yorlar, muhalefeti ciddiye almıyorlar yani. Sorun Irak'a gidecek Türk askerinin ölümü halinde ne olacağına ilişkin Islamcılar arasında açılmış tartış- ma.. Din öğretisi, vatanın korunması, Islamiyetin savunulması için ancak şehitliği öngörüyormuş. Irak'a gidecek ve orada ölebilecek Türk askeri için din öğretisine göre şehit olma söz konusu değil- miş. Irak'a gidecek ve orada ölecek Türk askeri için "Şehit mi, mort mu olacak?" sorusunun tek yanı- tı "mort"muş. Savaştayakınını, can parçasını kaybeden insan- lann tek tesellisi, ölenin şehitliğe yükselebileceği inancı geçerli olmayınca, bizim anlayabileceğimiz dilden ölen dinimize göre sadece "mort, ceset, ölü" sayılınca, işler kanşıyor. AKP'yi siyasal Islam- cılar kesiminden gelebilecek tepkiler, genel top- lumsal kesimlerden gelecek tepkilerden daha faz- la korkutuyor. Isterseniz sevinebilir, seyirci kalmakla ya da an- lamlı tepki koyamamakla, savaş karşıtı olduklarını söyleyen, Irak'a asker göndermenin Türkiye'nin çı- karlan ile çatıştığına inanan güçlerin, başta siyasi partiler, sendikal hareket, demokratik örgütlenme- ierin, caydırıcı vartık olmamakla yarattıklan boşlu- ğun bir biçimde kapanacağına ilişkin rahat bir ne- fes bile alabilirsiniz. Erdoğan hükümetinin Irak'a as- ker gönderemeyeceğine inanmak, siyasal Islam- cılara bel bağlamak ne büyük yanılgı, gaflet olabi- lir. Siyasal Islamın yaşama bakışı ile Islamın inanç alanının gerekleri, ahlak dininin ilkeleri arasında doğrudan bir ilişki var mı? Daha doğrusu kaldı mı? Kalmış olsaydı, şeriata göre iktidar olduklarını id- dia edenlerin, dünyanın en usta diktatörleri, vur- gunculan, halklannı ezenleri, dünya emperyaiizmi- nin en iyi kapıkulları olmalan gibi bir sonuç ortaya çıkabilir miydi? ABD şu aşamada Islami terörden yakınıyor olsa da, ABD emperyal düzeninin dün- yada geçerli kılınmasını en çok siyasal Islamla, dünyada çeşit çeşit birbirinin beteri şeriatçı iktidar- larla, örgütlenmelerle yaptığı ittifaklara borçlu. Hiç kuşkunuz olmasın ki Erdoğan hükümeti Irak'a asker göndermeyi öncelikle milletvekillerine onaylatmanın, sonra da seçmenlerine yuturmanın arayışları içinde, gün gün yol almakta. Adam gibi birsol, insan haklanndan, demokrasiden, barıştan yana, örgütlü karşı duruş olmazsa, atı alan Üskü- dar'ı geçecek. Geçen gün Erdal Atabek'in daha ilginç bir so- rusuoldu. "Halkımız ekonomikgelişmeyi mi, siya- sal Islamın yolunu açan iktidan mı yeğler" diye bir soru sordu. Sonra da yanıtını kendı verdi: Halkımız siyasal IslamadınaAKPiktidannın Cumhuriyet, la- iklik kazanımlanndan, eğitimden, üniversitelerden, çocuklanmızın geleceğinden alıp götüreceklerin- den öylesinefazla kaygılı değildi. Halkımız, AKP ik- tidan ile ekonominin düze çıkmakta olduğuna ina- nıyordu ki, AKP'nin iktidarda uygulamalan ortada iken oyları artıyordu.. Biz istediğimiz kadar itiraz edelim... AKP'nin eko- nomik gelişmeye yönelik, IMF reçetelerine sadık kaldığını söylemesi dışında atılmış olumlu bir tek adımı yok. Kimi ekonomik sürece bağlı sonuçlar, kimi yanılsamaları getiriyor. En önemlisi para piya- salanndaki geçici gidişat, planlı, programlı, büyük sermaye, büyük medya desteğinde, büyük çıkar- lar adına gerçekdışı pazarlanıyor. Gerçekte olup bi- tenleri, geleceğimize konan ipotekleri, ekonomi alanında da çok haksız, yanlış kararlan kitlelerin gö- züne gözüne sokacak etkin örgütlevvnmeler, etkin savaşım vermedikçe, kitleler kendi yaşamlannda- ki olumsuzluklan bile göremez olup her şeye alışı- yorlar.. Içinizi karartmak üzere değil, sesizlikten, teslimi- yetten, alışmaktan sıyrılmak, silkinişi sağlamak üzere bir kez daha altını çizmek istedim.. soner@cumhuriyet.com.tr Irak'ın GSM lisanslan Kuveyfe • Ekonomi Servisi - Irak'taki geçici yönetim tarafından düzenlenen GSM lisans ve altyapı ihalesini ikisi Kuveyt'ten, biri Mısır'dan üç şirket kazandı. thaleyle Türkiye'nin en büyük GSM operatörü Turkcell de ilgileniyordu. Halliburton ihale dışı kaldı • Ekonomi Servisi - Amerikan petrol hizmetleri grubu Halliburton, Romanya'nın ulusal petrol grubu Petrom'un tekJıf listesinden çıkanlmasını protesto etti. Romanya hükümeti, şirketin yüzde 33.4'ü için teklif verebilecek şirketlerin sayısmı 11 'e indirdiklerini ve Halliburton'un mali açıdan küçük bir rolü olduğu için listeden çıkanldığını açıkladı. Fransa büyüyemiyop I Ekonomi Servisi - Bu yıl yüzde sıfır büyüme oranıyla Avrupa Bölgesi azami büyüme hızınm altında kalan Fransa'nın Avrupa Birliği ile de başı büyük dertte. Kamu açıklannı bir türlü Euro bölgesinin tavan sınınna çekmeyi başaramayan Fransa, Avrupa Komisyonu tarafından kendisine bu konuda açıklama yapması için verilen süreyi de kullanamadı.