Katalog

EKİM 2003 PAZARTESİ CUMHÜRİYET SAYFA 17 Temel taşıyla oynuyorlar Bellı kı devletın bır kesımı, _ılus devletı, sosyal devletı oarça parça edecek "kamu yonetımı reformu" adı altında hazırianan :aslaklardan rahatsız. —lukumet yetkılılerının Turk Sılahlı Kuvvetlen'ne, 3umhurbaşkanı'na saatler suren bnfıngler vermesı de 3u yuzden olmalı Furk-lş Araştırma Muduru OLZIZ Konukman, sozde 'kamu yonetımı reformu "nu cısaca "yalnızca kamu ıızmetlenne değıl tum kamu jorevltlenne ve emeğı ıle jeçınen yurttaşlara bır ~,aldın" olarak nıtelendınyor Hazırianan taslaklaria devlet nemurluğu statusu ve iolayısıyla memur >rgutluluğunun yok Kiıldığıne de dıkkat çeken Conukman a gore sozde eformun gelıp dayanacağı er şurası "Kamu hızmetı ı/anı daraltılarak boşalan •Jana çokuluslu şırketlenn jcıvence ıçınde okulmasının zemını lazıhanmaktadır öngörulen apı, sosyal devletı tümuyle ok edecek, yerel önetımlen de kuresel jrketlerden arta kalan ışlen <apan, kamu ıdaresı nıtelığı Jmayan kuruluşlara fânuşturecektır " Reform dedıklerı şey, donup colaşıp Turkıye Cumhunyetı'nın temel tişlarını yennden oynatıyor IŞIK KANSÜ Kazıya konan baraj ODTU'ye bağlı Tarıhsel Çevre Araştırma ve Değertendırme Mer- kezı (TAÇDAM), llısu ve Karkamış ba- raj gollen attında kalacak kultur var- lıklannın kurtarılması ıçın 1998'de Kultur Bakanlığı ve DSI Genel Mu- duıiuğu ıle bır protokol ımzalamış, çalışmalar da bu yıla değın tıkır tı- kır yurumuştu Şımdı ıse tık yok Nedenını TAÇDAM Proje Koordı- natoru Prof Dr Numan Tuna'dan oğrendık "llısu ve Karkamış baraj alanlan altında kalacak kultur var- lıklan projesının 2003 yılı odeneğı gereklı yasal prosedür yerıne gel- mış olmasına rağmen DSİ Genel Mudüriuğu tarafından onaylanma- mıştır TAÇDAM proje yonetımme DSİ odeneğınden tek kuruş aktanlmamıştır Bu yuzden tümu veya onemlı bolumü su altında kalacak olan Kortık Tepe, Muslu- man Tepe, Akarçay Hoyük, Şaraga Ho- MMtf SttW / Cflutfv R/<Affrt/İ^İk/ R.İ0 ^ ^ \/ yf« V» DVrrUpf ftfitt WK 0 t * f flrtOA JwM/Cff^AOCftA4?i7 X>>A t f * * * / rrV?ı f*T tJf r T Vn«nWV* 1 flfft * i *• 1 6ÖMÛ* KAflÖgŞ/M TEK»W, V » « 6A W»K ZA7B/-.' >4 yuk gıbı onemlı merkezlerdekı dort kazı ve Türk unıversıtelennın yonetımındekı 12 kazı ve araştrma yapılamamaktadır Ka- zı başkanlan ve ekıplerı belırsızlık nede- nıyle unıversıtelerın yenı eğıtım-öğretım yılı başına kadar penşan edılmıştır Artık bu yıl Turk ûnıversıtelen soz konusu kazı ve araştırma alanlann- da çalışmalannı yapamayacaklardır Ödeneğın kesılmesıyle, uluslarara- sı saygınlığı bulunan yayınlar ger- çekleşmeyecek, projenın ventaba- nı ıle arkeojeofizık gıbı teknık eşgu- dümunü sağlayan uzmanlann ıstıh- damına son venlecektır" Prof Tuna, yıllardırsurdurulenho- yuk kazılannın, depo ve tarla kırala- nnın TAÇDAM proje yonetımı ve ka- zı başkanlarının sorunu olmaktan çıktığının da altını çızıyor Arkeologlann atalannın "mezarhır- sızlan" olduğunu tum dunyaya açık- lamış bulunan Kultur ve Turızm Bakanı Erkan Mumcu, o engın bırıkımıyle bu so- runun da ustesınden gelecek tarıhın su altında kalmasına olanak tanımayacaktır, hıç kuşkumuz olmasın1 Taarruz Eskı Dunya Bankası Başkan Yardımcısı, halkı yoksullaştıran IMF polıtı- kalannın yılmaz savunu- cusu ve uygulayıcısı, "da- mardan CHP'lı" Kemal Dervjş, CHP Kurultayı'nda Deniz Baykal'ın blok lıs- tesınden delegelerın bu- yuk çoğunluğunun oyuy- la Partı Meclısı'ne seçıldı Kımılen arayıp yakınma- larını dıle getırdıler "Lamı cımı yok, Kemal Dervış medyanın doldu- ruşu ıle partı yonetımme seçıldı " En buyuk medya hol- dıngı sahıplennden Aydın Doğan'ın geçen hafta yaptığı basın toplantısın- dakı sozlerını anımsadık bırden "Turk medyası o kadar kotu bır bataklığın, o ka- dar kötü bırpıslığın ıçıne gırdı kı, hepsı ellenndekı kuruluşları bırer taarruz aracı olarak kullanmaya başladılar" AKP ıktıdannın hazırladığı "kamu yonetımı temel yasa taslağı" ıle ka- mu kuruluşlarındakı tum teftış kurul- lan kaldınlıyor Gerekçe ne? Teftış ku- rullan etkın ve tarafsız değılmış, üs- telık kaynak malıyetıne yol açıyormuş TasJak ıle teftış kurullannın yenne ne konuyor? Her kurumun ıç denetımı- nın "kendı yönetıcıleri veya ilgılı ku- rumun üst yönetıcısının görevlendı- nleceğı elemanlar" tarafından yapıl- masını Kendın pışır kendın ye yon- temının danıskası yanı. Denetimsiz denetim Devlet Denetim Elemanları Derne- ğı'nın (DENETDE) hazırladığı raporda taslak şöyle eleştınlıyor "Küçük bır şırkettekı denetim mo- delı, nasıl kamu yönetımlenne uygu- lanabıhr? Bu sıyaseten de, ıdan ola- rak da yanlış olduğu gıbı, yönetım bılımının venlennedeaykındır Yolsuz- lukları ortadan kaldıracağı ıddıasıyla ışbaşına gelen bır ıktıdar ıçın teftış ve denetım bınmlennm kaldınlması, ıda- n ve sıyası olarak da tam bır ıntıhar olur. Yönetıcıler, kendı ışlennı ıcra eder- ken ışlemlenn kendı yetkısınde olup olmadığına ve mevzuata uygunluğu- na bakmak zorundadır Bu aynı za- manda yönetıcının ışlemı denetle- mesıdır ve aslı görevıdır Yönetımın fonksıyonlanndan bın denetım oldu- ğundan, yönetıcılenn bu denetim fonksıyonunu yenne getınp getırme- dığının kontrolü aslı görevıdır Bu gö- revın yönetıcıden bağımsız, kendı alanında uzmanlaşmış, kanyersahı- bı ve nıtelıklı elemanlarca yenne ge- tınlmesı çağdaş kamu yönetımlen ıçın zorunluluktur " DENETDE raporunda çok anlamlı bır bolum daha var "Ülkemızdekı en buyuk yolsuzluk, ehıl olmayan, Ityakatsız memuriann üst görevlere getınlmesıdır" ÇALIŞANLARIN SORULARI/SORUNIARI YILMAZ ŞtPAL Emekfi, Mahıl, Ehıl ve Yetimlere, Yeni 'Vergi Iadesi' Uygulaması Soru: Ben TC Emekli Sandığı emeküsiyim. Uç ayda bir emek- ti aybğı alrvorum. Aynca "vergi iadesinden" de vararlanryo- rum Duyumlanma gore, her uç avda bır verdiğimiz vergi lade belgderi, 2004 yilmdan sonra yıldâ bir kere verilecekmiş. Buna karşıhk \ ergj iadeleri uç ayhklarla birlikte ödenecekmiş. Bu ko- nuya açıklık getirir misiniz? Yanıt: 2978 sayılı Vergı ladesı Hakkında Yasa'nın 1 mad- desı uyarınca. "emekli, malulivet, dul ve yetim maaşı alanlar ile bunlann eş ve çocuklan ve bakmakla yükumlü okluklan kim- selerin" Vergı ladesı Yasasf ndan yararlanmalan sağlanmıştır 1 Nısan 1994 gun ve 94/5372 sayılı Bakanlar Kurulu Kara- n Ekı nde bu konuda aynntılı açıklama yapılmıştır Bu karara gore "a) Emekli, maluliyet, dul ve yetim maaşı alanlar, b) Emekli aylığı almaya hak kazanmış olanlardan emekli ol- madan %e>a emekli olduktan sonra emekli aylığı almakta iken vefat edenlerin ayhk bağlanan ana ve babalan, c) Vatani hizmet tertibinden ayhk alanlar, d) Şehit, dul ve yetim sıfatryla dul ve yetim ayhğı alanlar, e) 2913 sayıh Dunya Olimpiyat ve Avrupa Şampiyonluğu ka- zanmış Sporculara ve Bunlann Ailekrine Ayhk Bağlanması Hakkında Kanun hukumkrine gore ayhk alanlar, f) 2022 sayıh Kanun hukümleri uyannca ayhk alan 65 yaşını doîdurmuş, muhtaç, guçsuz, kimsesiz ve sakat Turk vatandaş- lan, g) 1005 sayıh Kanun'a gore Istiklal Madahası ayhğı alanlar" ıle bunlann eş, çocuk ve bakmakla yukumlu olduklan kımse- lenn, u mal ve hizmet ahmlan vergi iadesine tabi tutuhır." Malıye Bakanlığı'nın 20 08 2003 gunlu Resmı Gazete'deya- yımlanan, Vergı ladesı Genel Teblığı (Sen No 7) ıle sosyal gu- venlık kurumlanndan emekli, yaşlılık, malulluk, dul \e yetim ayhğı alanlara, 1 Temmuz 2003 tanhınden geçerh olarak \er- gı ıadesı ıçın yenı uygulamalar getınlmıştır 1) Vergı ladesı Genel Teblığf ne (Sen No 7) gore 1 Temmuz 2003 'ten geçerlı olarak, "sosyal güvenük kunım- lanndan emekli, maluliyet, dul ve yetim a>iığı alan hak sahiple- rine üçer a\1ık dönemler halinde >^pılmakta olan vergi iadesi- nin >ıllık dönem esasuıa göre \apılması u\gun bulunmuştur." 2003 yılı ıçın vergı ıade bıldınmı, 1 Temmuz 2003 ıle 31 Ara- lık 2003 arasındakı donem de "yılhk dönem olarak değerlen- dirilecektir." Bu altı ayhk doneme ılışkın "Vergi lade Bildiri- mi" de Ocak 2004 "sonuna kadar UgiB banka şubelerine veri- lecektir. 2004 \e sonrakı yıllarda uç ayda bır beyanname venhneye- cek, 1 Ocak ıle 31 Aralık takvım yılıru kapsayan 12 aylık su- re ıçın yılda bır kez, "Vergi tade BUdirimi" ertesı yılın ocak ayı sonuna kadar (31 Ocak) venlecektır 2) Kademeh olarak uygulanmakta olan vergı ıadesı oranı, 4842 sayıh yasa ıle tek bır orana duşurulmuştur Vergı ıadesı, aylık- lann tumunu kapsayan tutar goz onune alınarak "mal ve hiz- met alım tutarlarma %5 nispeti uygulanarak hesaplanır." 3) Emekli, malul, dul ve yetımler ıle hak sahıplerıne "1.7J003 tarihinden itibaren vergi iade bildirinıi \ermeden daha sonra hesaplanacak vergi iade tutarlanndan mahsup edilmek üzere uçer a>iıkdönemler halinde elde ettikleri ayhklannın %5'i (yüz- de beş) oranında avans >apılacakür." Avans odeme donemlen 1 donem ocak-mart, 2 donem ru- san-hazıran, 3 donem temmuz-eylul aylannı kapsamakta olup soz konusu odemeler, avans donemını takıp eden ayın sonuna kadar aylıklannı aldıklan banka şubelennce hak sahıplerıne nak- den \eya hesaplanna alacak kaydedılerek odenecektır Ancak, 4 donem olan ekım-arahk aylanna "iMşkin vergi iadeleri ibraz edilecek bildirim üzerine odeneceğinden, bu döneme Uişkin avans ödemesi soz konusu olmayacaktır. Avans ödemeleri, hak sahiplerinin izleyen >ihn ocak ayında verecekleri bildirim üzerine hesaplanacak vergi iade tutarîndan mahsup edilecektir." 4) "Vergi İadesi avansını alıp vergi iadesi bildiriminde bulun- mayanlarla >a da eksik bildirimde bulunanlar için nasıl bir iş- lem vapılacaktır?" sorusunun yanıtı, Vergı ladesı Genel Teb- lığı'nde (Sen Tso 7 sayfa 4) venlmıştır "Ancak, hak sahiplerinin ilgili döneme ait v ergi iade bildiri- minde bulunmaması \eya eksik bildirimde bulunması halin- de, daha once >apılan avans odemesi, ilgili sosyal gmenlik ku- rumlaruıca hak sahiplerinin aylıklanndan kesüerek veya sair bir suretle geri alınacak. bu durumda daha once odenen av ans nedenıyle ügüıler hakkında herhangi bır cezaı işlem y apılnıa- vacaktır." KİM KİME DUM DUMA BEHİÇAK behıcak <t turk.net m W4 HARBİ SEMIH POROY semıhporoy <ı yahoo.com OTOBÜSTEKİLER KEMAL IRGE\Ç k_urgenc(<ı yahoo.com 'Zı'/r] çolük çocujfuMz ffî. BULUT BEBEK MRAYÇIFTÇI bulutbebek ı hotmail.com Ann-en en çok rıeye. TARİHTE BUGÜN MLMTAZ ARIKAN 27Ehm wwu.nutmtas-ankan.com CİĞAIAZADE SÎNAN PAŞA 1596 'OA BU6UN, CI&AlAZAOE SJNAN PAŞA SAbGAZAM OLPU PADl- $AH TK MEHMET(SA6DA} ZAMANtNDA,AVU£WfiyA DEI/AM £D£A/ SAVAÇLA&U eU OAJ£AAL/i£K/AJP£AJ Bl&l O£ HAÇOVA MEYDAM SAVA- ffYPl. HT MBHMET, pei/LETADAA4LA&I T/4fiAPtNC*4Ü ZOfilANAGAK Og- OUMUN BAŞtNA GETI&tLM/fn KAUUNÎ'P&l 8EKI PA0IŞAHIAIS SEF&e KATILUIYOfiPU BIOtA AYI OIZmSIÜbA £&Zl KAL£S/ ALtNMIŞ, SUNU HA ' ÇOVA MEYPAfJ SAI/AŞf IZLEM/ÇT7. BU SAl/AÇffJ KAZAN/tMASTAt- *" PAfi/ SOHRA, PAOlŞAHA,ZAPERt>E BUVÜC PAYI OLDU6UUU BlZZAT SÖYL£Y£U CJĞALAZAPE SlNAM PAŞA, SAOAKET MAKAMIUA GETlRlU»: AUCAK., ONCEK/ SAO0A2AM IBRAH/ PAÇA OAM MUHUHGE2I ALINMAOlğtUDAN,BIH CURE 6A- RlP BlR BEUfZSlZLİK. CXMUŞ,NEDEU SOtiM, MUHÛfl CIĞALAZADE'YE VE/ZlL£BlLMtŞT7. Mot:/S+ar>bul'un Caâalogtu semiı ı/e. hamamt, adını, Oğattazade. (c/ğalaojfa) 'den alm/fhr. ^ ^ SAGNAK NİLGÜN CERRAHOĞLU Cumhupiyetin Kapısmdaki İlan...ROMA - "Avrupa 'nın güncel laıklık anlayışı nedır?" Bu soruya, şımdıye dek gorduğum en kapsamlı ya- nıtı Italya'nın laık yayın organı "La Stampa" dun bı- nncı sayfadan verdı Soruyu mercek altına alan baş- yazar Barbara SpıneJlı kısaca "Sıyası ıktıdan dını ıktıdardan ayırma mucadelesının verıldığı yıllarda ol- duğu gıbı laıklık artık 'karşıt bır ınanç sıstemı' değıl llk yıllarda laıklık dıne karşı 'gozu kor bır karşıt ınanç sıstemı' gıbı savunulmuş olabılır Ama günumüz la- ıklığı farklı " dıye başlıyor ve eklıyor "Laıklık ne bır devlet dını, ne bır kanaat, ne ınanç, ne soyut bır ılke, ne ıdeolojıdır Laıklık günümüzde sadece bır yön- temdıri" 'Laik parantez...' Barbara SpıneHrnın"yönfem"adı altında yaptığı ta- nım son derece aynntılı ve net AB'nın "tarıhı lıder ve kuruculanndan" Altero Spıneilı'nın kızı olan, tanh- çı/gazetecı/yazar Barbara Spınellı, "yöntem olarak laıklığı" şoyle tanf edıyor "Yüzyıllar ıçınde gelıştınlen bu yöntemın amacı, ınançlannı farklı dozlarda yaşayan ınsanlarla, farklı dınlerden kışılenn yan yana yaşamasını sağlayan ba- nşçı bır bırlıktelıktır Laıklık ınançlan sulandırma yön- temı değıldır Laıklık ınançlara ılışmez Ama 'kamu- sal alanlarda' ınançlannızın parantez ıçıne alınması- nı talep eder (Oğrencı/oğretım görevlısı olarak) oku- la, (doktor/hemşıre olarak) hastaneye, (postamemu- ru olarak) postaneye, (polıs memuru olarak) karako- la, (pariamenterolarak) pahamentoya adımınızı atar- ken dını cemaat ya da kavım aıdıyetınızı kapı dışın- da bırakmakzorundasınız Toplumun özgüriüğü adı- na kışısel özgüriüğünûzün bır parçasmdan vazgeç- mek durumundasınız Bu yerlenn kapısına asılan bır ılan gıbıdır laıklık Ayrı ayn herkesın dınını ve ozgür- lüklennı koruyan ılanın üzenndekı mesay da şudur Bu- raya bırcemaat üyesı olarak değıl, bırbırey olarak gı- rıyorsunuz!" 'Örtünmeyenlerin' güvencesi... "Avrupa'da özellıkle, 'koktencı bır getto' anlayışıy- la Islamı basıte ındırgeyen azınlıktan kendısını koru- mak ısteyen Müslüman çoğunluğun haklannı koru- maya yarayan bır yöntem bugun laıklık Avrupa ge- leneklennı benımseyen ve 'ortunmek ıstemeyen' Müs- lümanlann güvencesi Ama bır devlet dını olmadı- ğı ve sadece bır yöntem olduğu ıçın 'başortusu ya- sağı gıbı yasaklar' soz konusu olduğunda laıklenn de zafer çığlıklanndan kaçınması gerekıyor " Avrupa tanhını, evde babası AJtıero Spıneilı'nın rah- lesınden geçerek kuçuk yaşta oğrenen Barbara Spı- nellı, "laık Avrupa düşuncesını" "farklılıklara taham- mül eden, ama aynı zamanda sınırlar çızen" bır yak- laşım olarak ozetlıyor Uygulamada ulkeler arası fark- lılıklar ve çelışkıler bulunduğuna dıkkat çeken Spınel- lı, "Mesela" dıyor "Fransa'nın devlet okullannda haçyok, ama baş- ka bazı ülkelerde var Yahudılenn kep gıymesıne, Ka- tolık oğrencılenn boyunlannda haç taşımasına ızın ve- rılırken Müslüman kızlann başörtüsüne karşı çıkılıyor Bunun nedenı, 'başortusunun' (Islam cemaatınde) bır baskı sımgesı olması örtunmeyenlere dınden çık- mış gozuyle bakılıyor Boynunda haç taşımayan bır Hınstıyan, kep gıymeyen bır Yahudı ıçın boyle bır teh- dıt soz konusu değıl Başortusu bır 'paketle' gelıyor Başortüsü takan kızlann aılelerı, çocuklannın cım- nastık, müzık, fızıkya da kımya derslerıne gırmesıne, okul gezılenne katılmasına karşı çıkıyor Okul yerıne aılelenn dayattığı kuralların geçerlı olduğu kışı hak ve ozgürlüklenne karşı çıkan bır aynmcılık bu Laıklık halbukı farklı ınançlara olduğu gıbı 'ortak kurallara' saygı duyan sıstemın adıdır " Kuran'da ortunmenın şart olup olmadığına daır ya- pılan yorumlara da dıkkat çeken Spınellı, "Kutsal kı- taplanyorumlamanın laıklığın görevı olmadığını" soy- luyor "Başortusunun dın gereğı olup olmadığına ka- rar vermek laıklık alanına gırmez" dıyen yazar "Laık- lık kendısıne Islamı sulandırmak ya da ızafıleştırmek gıbı bır mısyon bıçemez Getto kanunlarına karşı 'Cumhunyet' kurallannın sınırlannı çızer sadece Monolıtık Islam yenne karmaşık ve kanşık bır Avru- pa Islamı savunulacaksa eğerbaşortüsü takan da tak- mayan da buna sahıp çıkmak zorunda 1 " Italyan gazetelennın bınncı sayfalan -ramazan ne- denıyle-laıklık-lslam-oruç-hac ve Islam arasındakı mucadeleyeaynlanyazılariadolu Avrupa'nın"ço/cd/n- // ve çok kültüriü" yenı yapısının urunu bu "Sapla sa- mam" ayıran, kavramlan yenne oturtan Spıneilı'nın ya- zısından, dıgerlenne sıra gelmedı bugun Daha soy- leyecek çok şey var Onlar da başka yazıya BULMACA SEDAT YAŞAYAJS 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 SOLDAN S4ĞA: 1/ Butun bes- lenmeışlevle- rının bozul- masıyla olu- şan ılen dere- cede zayıflık 2/ Uzak Eserler, yapıt- lar 3/lncesof- tan hafıf ve darbırustluk 4/ Işsız Ja- pon lınk dra- mı Yeşim Lstaoğ- lu'nun bır fılmı 5/ 1 Lnlu şaır Özdemir 2 Asafınsoyadı Ma- 3 na\gat ılçesıne bağ- 4 h, arkeolojık ve tu- 5 nstıkbırbelde 6/So- 6 zunu etme, anma 7 Bırnota 7/Sağlıkha- 8 vuzu 8/Eskı ve bıhn- 9 meyen bır tanhı an- latmakta kullanılan deyım sozu Bır kımse ıle bı- nne gondenlen şey 9/Boya sanayısınde kullanı- lan zehırlı bır madde "Ne zaman senı duşunsem/ Bir cevian — içmeye iner" (tlhan Berk). YUKÂRIDAN AŞAĞIYA: 1/Dalkavuk Bırnota 2/Yuzmetrekaretutann- da yuzey olçusu bınmı Çıkış yen, koken, kay- nak 3/ Kuçuk doğranmış patlıcan, patates, bıber, domates gıbı sebzelerle yapılan kızartma yeme- ğı 4/ Tecrubelı, usta Gumuş parlaklığında bır element 5/Radonelementının sımgesı Bırtak- vımturu 6/Yurdumuzunbatısındabırkorfez Sa- m 7/Bırpeygamber Cerahat 8/Ağızda guç en- yen bır cıns şeker Notada durak ışaretı 9/ Tor- nacılıkta, bır delığın ağzını genışletmeye yarayan 'çelıkaraç îskambılde koz »