Katalog

SAYFA + CUMHURİYET 22 EKİM 2003 ÇARŞAMBA 10 DIŞ HABERLER [email protected] Bolivya'da toprak işgali • LAPAZ(AA)- Bolivya"da topraksız köylüler, hafta sonunda eski De\ let Başkanı Gonzalio Sanchez de Lozada'nm eşi Xımena Iturralde'nin aılesine ait bir mülkü işgal etti. Toprak Bakanı Yardımcısı Henry Oporto, köylülerin cumartesi akşamı La Paz'ın güneyindeki mülke girdiğini söyledi. Oporto, Angel Duran liderlığindeki "Topraksız Köylüler Örgütü"nü, istifa eden Sanchez de Lopada'nın ülkeden aynlmasını firsat bılmekle suçladı. Aynı arazi, temmuzda da işgal edilmışti. Türk askeri Irak'a gitmesin' • STRASBOURG(A\) - A\ rupa Parlamentosu'ndaki sol eğilimlı siyası gruplar, "Türk askerinın Irak'a gitmesıne karşı olduklannı" bildırdi. Sosyalist Grup Başkanı Enrique Baron ve Yeşil Grup Başkanı Daniel Cohn-Bendıt, asker göndenlmesıne sıcak bakmadıklan mesajını verirken Radikal Sol Grup Başkanı Francis Wurts, buna kesinlikle karşı olduklannı vurguladı. ABD hava üssünü kapatıyor • KUVEYT(AA)- ABD, Irak savaşı sırasmda Kuveyt'te kullandığı Ahmed El Cebır hava üssünü kapatıyor ABD'nin Kuveyt Büyükelçisi Rıchard Jones, Saddam Hüseyın'in devrilmesinin ardından artık emirliği korumalanna gerek kalmadığını belirtti ve "Misyonbaşanyla tamamlandı" dedi. Tüze denemesi kurala uygun' • MOSKOVA(AA)- Rusya Devlet Başkanı Vladımir Putin, Kuzey Kore'nin yaptığı konvansiyonel füze denemelerinin uluslararası hiçbir kurala aykın olmadığını düşündükJerini belirtti. Putin. 'Bu füzeler hiçbir şeyı ıhlal etmemektedir, bu füzeler Kuzey Kore'nin nükleer programına dahil değildir ve uluslararası yasalann çerçevesi dışına çıkmamaktadır" dedi. Kuzey İrlanda seçim yolunda • Dış Haberler Servisi - Kuzey İrlanda'da. parlamento seçimlerinin 26 Kasım'da yapılması konusunda anlaşmaya vanlırken irlanda Cumhuriyet Ordusu'nun siyasi kanadı Sinn Feın'in lideri Gerry Adams. "siyasi amaçlar için şiddet veya şiddet tehdidi kullanmaya" karşı olduklannı belirtti. Adams. "Sinn Fein'in tutumu. aramızdaki anlaşmazlıklan çözüme kavaışrurmak için banşçı ve demokratik yollara tam \ e mutlak bağlılıktır. IRA liderleri, Nisan 1998'de yapılan 'Hayırlı Cuma Anlaşmasrnın tüm yönleriyle, tam ve geri döndürülemez bir şekilde uygulanmasını istiyorlar. Eylemleri ve izleyecekleri stratejiler, bu amaç doğrultusunda olacaktır" dedi. Tahran, nükleer programıyla ilgili sıkı denetimlere olanak tanıyan anlaşmayı imzaladı îran için yeni dönemDış Haberler Servisi - tran; Fransa, Al- manya ve îngiltere dışişleri bakanlany- la yaptığı zirvenin ardından, Nükleer Si- lahlann Yayılmasını Önleme Anlaşma- sı'nın (NPT), sıkı ve habersiz denetim- lerine izin veren ek protokolünü imzala- mayı kabul etti. Fransa Dışişleri Bakanı Dominique de ViDepin. îngiltere Dışişleri Bakanı Jack Stravv ve Almanya Dışişleri Bakanı Josch- kaFischer'in Iranlı yetkililerle görüşme- lerinden sonra hazırlanan bildiride, îran'ın, Birleşmiş Milletler'in habersiz denetim- lerine olanak tanıyan protokolü imzala- ma sürecini başlatmanın yanı sıra uran- yum zenginleştirme çalışmalannı dur- durmayı kabul ettiği ifade edildi. Fransız Bakan De Villepin, "Bu çok BAKANLARA SICAK KARŞILAMA Îngiltere Dışişleri Bakanı Stravv, Fransa Dışişleri Bakanı de VıIIepin ve Almanya Dışişleri Bakanı FischerM Tahran'da tranlı yetkili Ruhani karşıladı. Ruhani, "Gerekli gördüğümüz sürece uranyum programımın askıya alacağız. Gerekli gördüğümüzde de yeniden başlatacağız. Bu bir gün veya bir yıl olabifir" şeklinde konuştu. (FotoğrafrREUTERS) • İran'a 'ikna ziyareti'nde bulunan îngiltere, Fransa ve Almanya dışişleri bakanlan, 'anlaşmanın bölgeyi istikrara kavuşturmasını umduklarını' söylediler. Diplomatlarsa görüşmenin, ABD'nin İran'a yönelik söylemlerinin sertleştiği bir dönemde gerçekleştiğine dikkat çektiler. ğunsızhğı ve onuruna saygı duyuyoruz" di- ye konuştu. Iran Ulusal Yüksek Güvenlık Konseyi Genel Sekreteri Hasan Ruhani ortak basın toplantısında, "Tahran yöneti- mi, meşru nükleerfaalhetlerinden kaynak- ianan geritimigktermeye ve ek protokolü im- zalamak için gerekh' koşulları yerine getir- meye hazjnhr" diye konuştu. Iranlı ve diğer yetkililerin, protokolün ımzalanması için bir tarih ayarladıklan- nı söyleyen Ruhani, Iran'ın "gerekli gör- önemli bir gündür" dedi. Villepin, "Si- lahlann yayılması dünyaya yönelik büyük bir tehdittir ve bugün bu soruna bir çö- züm bulduk" şeklinde konuştu. Fischer, anlaşmanın "bölgeyi istikrara kavuştur- masmı umduğunu" vurguiarken, Stravv da Iran'ın ek protokolü imzalamasından memnun olduğunu söyledi. Straw, "Hiçbirzamantran'ınonurunave bağunsızfağma zararvermeye çahşmadık. Biz başta tran olmak üzere bütün ülkelerin ba- mesi durunıunda" uranyum zenginleş- tirme programını yeniden başlatabilece- ğine de dikkat çekti. Hatemi ziyaretten memnun Iran Cumhurbaşkanı Muhammed Ha- temi, anlaşma öncesinde, bakanlann ge- lişinden büyük memnuniyet duyduğunu açıklamıştı. Hatemi, "Üçbakanmgelişi,yal- nızca İran'la iyi ilişkikr kurmak değiL ay- nı zamanda bölgedeki istikrara katkıda bulunmak istemelerini de gösteriyor. Lma- nm bölgede yeni gerginlikJerden uzaklaşı- ur" demişti. UAEA, eylüldeki Viyana toplantısında iran'a, gizlice nükleer sılah geliştirmediğini kanıtlaması için 31 Ekim'e kadar süre tanımıştı. UAEA, iran'a uranyum zenginleştirmey- le ilgili bütün çalışmalannı da durdur- ma çağnsında bulunmuştu. UAEA Baş- kanı Muhammed ElBaradeydelran'ın ışbirlığı yapmaması durumunda konu- yu BM Güvenlik Konseyi'ne götüre- ceği uyansında bulunmuştu. Yetkililer, ziyaretin bölgedeki tansi- yonun arttığı bir dönemde gerçekleş- tiğine dikkat çekiyorlar. Tahran ile Washington arasındaki gerginliğin gi- derek yükseldiğini belirten diplomat- lar, ABD ile Israil'in, Iran'm nükleer tesislerine "önlevici saMm" düzenle- meyi bile düşündüğünü belirttiler. Re- uters haber ajansı da u Dışişleri bakan- lannın ziy aretlerinin, İranh mollalar- la hiçbir görüşme yapmayan ABD ta- ranndan desteklenip desteklenmediği büuımhor" ifadesini kullandı. Alman- ya ile Fransa, Rusya'yla birlikte geçen hafta alınan BM Güvenlik Karan'nın oylamasında çekimser kalmışlardı. Filistin lideri Yaser Arafat, 5 ayn saldında 10 Filistinlinin ölmesine büyük tepki gösterdi 'Bu askeri çılgınhğı durdurun 9 Dış Haberier Servisi - Israil' ın son 3 yıl içinde gerçekleştirdiği en kanlı 5 hava saldınsında 10 kişi öldü, 70'e yakın Filistinli de yaralandı. Filistin lideri Yaser Arafat ve birçok ülkeden Israil'e tepki yağdı. Filistin güvenlik kaynaklan, Gazze'ye yönelik önceki günkü 3 saldında 3 kişinin ölmesinin ardından, Nuseyrat mülteci kam- pına düzenlenen 4. saldında 7 Fi- listinli sivilin öldüğünü, 40'ının da yaralandığını duyurdu. Görgü tanıklan, bir helikopterden iki fü- ze atıldığını, füzelerin atılması- • Israil güçleri, Nuseyrat mülteci kampına yönelik hava saldınsında, fuze isabet eden araç çevresindeki sivilleri hedef aldı. Rusya, güç kullanımının aşınlığına dikkat çekti. mn ardından çevredekilerin araç- da Israil tanklan Ramallah'a girdi. karşı misilleme tehdidinde bulu- Açılan ateştel2 Filistinlinin yaralandığı ileri sürüldü.. takilere yardım etmeye çahştığı- nı, o sırada ikinci fuzenin fırla- tılması sonucu ölü ve yaralı sa- yısının arttığını söylediler. Görgü tanıklanna göre, saldı- nda Izzeddin El Kassam Tugayı liderlerinden tmad Akil hedef alındı. Akil'in saldından kaçtığı bildirildi. Filistin güvenlik kay- naklan, bu saldınnın ardından Gazze'ye 5. kez saldın düzen- lendiğini duyurdu. Dün akşam Operasyonlar sürecek Israil Başbakan Yardımcısı Ehud Olmert, sivillerin ölümü- nün kötü olduğunu, ancak aske- ri saldınlann süreceğini söyledi. Önceki gün düzenlenen 2. saldı- ndaysa 2'si Hamas militanı 3 Fi- listinli öldürülmüştü. Hamas ve Islami Cihad liderleri, Israil'e nurken, tüm Filistinli örgütler- den aralannda koordinasyon sağ- lamalannı istediler. Filistin lideri Arafat ise, ulus- lararası topluluktan, Israil'in sal- dınlanna karşı harekete geçme- sini istedi. Arafat, başta Ortado- ğu dörtlüsü olmak üzere dünya li- derlerinden, "bu askeri çıtgmhğm durdurulması için derhal müda- hale etmelerini" istedi. Arap ülkeleri de, BM Genel Kurulu'na, tsrail'in Batı Şeria'da inşa ettiği güvenlik duvarının ya- sal olmadığını öngören bir karar tasansmı kabul etmesi çağnsın- da bulundu. Rusya Dışişleri Bakanlığı, sal- dınlardan kaygı duyduğunu be- lirterek, Israil'i aşın şiddet kul- lanımının çatışmalan arttırabile- ceği konusunda uyardı. Açıkla- mada, "Şiddete aşın şekilde baş- vurulması bölgeye banş getirme- yeceknV denıldı. Avrupa Bırliği de, Israil'in hava saldınlannda sivil kayıp olmasından dolayı üzüntü duyduğunu bildirdi. YAHUDİLERE AÖIR SÖZLER Muhammed geri adım atmadı • Malezya Başbakanı Mahathir Muhammed, geçen hafta tepki toplayan "Yahudiler dünyayı yönetiyor" sözlerini geri almayarak, "Öyle küstahlar ki... Sayılan az olmasına karşın bütün dünyaya meydan okuyorlar" dedi. Dış Haberier Servisi - Is- lam Konferansı Orgütü'nün (IKÖ) Malezya 'daki zirve- sinde Yahudilerin "dünya- yı kontrol ettiğmi" söyledi- ği için birçok ülkeden tep- ki alan Malezya Başbaka- nı Mahathir Muhammed bu ifadelerini yineledi. Tayland gazetesi Bangkok Post'a verdiği demeçte, "Ya- hudiler küstah ve de dünya- yı kontrolediyor" diyen Ma- hathir, "DünyanmtepkisiYa- hudilerin dünyayı kontrol et- tiğini gösteriyor" ifadesini kullandı. Mahathir, "Benko- nuşmamda şiddetin her tür- lüsünü. intihar saldırılannı da kmadım ve Müslümanla- ra bütün bunlara bir son ver- me zamanı geldiğini söyle- dim. Ancak basın bu konuş- madan 'Yahudiler dünyayı kontrol ediyor' dediğim tek bir cümleyi çekti" dedi. Mahathir. Yahudi karşıtı konuşmasından ötürü kendi- sini sert dille eleştiren AB ve ABD'yi "çiftestandart" uy- gulamakla suçlayarak, bu tutuma Italya Başbakanı Sil- vioBerhısconi'nin 2001 Ey- lül'ünde yaptığı "Batı uy- garhğuun, İslamdan üstün olduğu" yönündeki açıkla- masını örnek gösterdi. Ma- lezya Başbakanı. "tsrail kü- çük bir ülke. Dümada çok fazla Yahudi yok. Ancak öy- le küstahlar ki bütün dünya- ya meydan okuyorlar. ABD hayır dese bile devam edi- yorlar, neden? Çünkü bütün bu insanlann desteğini ab- >"or" dedi. '.\BD terorizmin kökenine inmeli' Mahathir. ABD'nin güç kullanarak terorizmi yene- meyeceğini de belirtti. "ABD terorizme karşı dünya sava- şı yürütmeveyektin mi" şek- luıdeki soru üzerine Mahat- hir. "Anlaşmazhkları ele al- dıklan şekiiyle değil. Bütün dünyadakiAmerikan büyü- kekiljklerininkorunmakzo- rundaolduğunugörnıeküzü- cü" dedi. Dünyadaki tek gü- cün ABD olduğunu belirten Mahathir, "Bu yüzdeninsan- lann onlan sevip seMiıediği- ni bilmekle ilgilenmiyorlar. Dış potitikalannın temeli güç kuOanmak, ABD,terorizmin kökenine inse daha i>i ya- par" şeklinde konuştu. Muhammed, geçen hafta tKÖ zınesınde, "Yahudiler vekalede dünyayı yönetiyor- lar. Başkalaruun kendileri için savaşıp ölmelerini sağh- yoriar" diyerek, eleştin ok- lannın hedefi olmuştu. ABD ASKERİ ÖFKELENDİRDİ - Bağdat'ta dün binlerce kamu çahşanı, ABD askerlerinin. uzman köpeklerce aranmayı reddeden bir kadını gözaltuıa alnıasıru protesto etmek için gösteri düzenledi A.skerierin. hükümet binalannın olduğu yerde toplanan öfkeli kalabalığı dağıtmak için ha^a ateş açüğı kaydedildL (REUTERS) ABD askerlerine yönelik bir yaptınmın olmaması daha fazla ölüme yol açıyor Sivfl ölüııılen araştirdımyor L DışHaberier Servisi-Merkezi New York'ta bulunan tnsan Haklan Izle- me Örgütü (HRW). Irak'taki ABD askerlerinin sivillere karşı gerekli olmadığı durumlarda bile aşın güç kullandığını ve sivillerin öldürüldü- ğü durumlarda soruşrurma açılma- dığını vurguladı. Irak'ta savaşın sona erdiği 1 Ma- yıs'tan 30 Eylül'e kadar geçen sü- redeki insan haklan ihlallerinin de- ğerlendirildiği rapora göre, bu süre- de 94 sivil ABD askerlerince öldü- rüldü. ABD'li yetkililer, bunun yal- nızca 20'sini doğruladılar. Doğrula- nan 20 ölümden de yalnızca 5'i için soruşrurma açıldı.HRVV'nin raporun- da, kendilerine yönelik bir yaptınm uygulanmadığı için ABD askerlerinin herhangi bir tehdit hissettikleri anda, tetiği çekmekten kaçınmadıklan be- lirtiliyor. Savaşın başından bu yana ölen sivil sayısının 7 bin 395 olduğu- na dikkat çekiliyor. Şiilerin kutsal şehri Kerbela'da da işgal güçleri ve Irak polisinin düzen- lediği operasyonlarda 32 kişi tutuklan- dı.Irak'ın kuzeyindeki Beyci bölgesin- de önceki gece meydana gelen şiddet- li patlamarun ardından bir petrol ku- yusunda yangm çıktığı bildirildi. Irakhlann paralan Türkiye'de Diğer yandan Saddam Hüseyin'e ait yaklaşık 3 milyar dolann, Suri- ye ve Lübnan'da, Suriye kontrolün- deki bankalarda bulunduğunun sa- nıldığı belirtildi. New York Times ga- zetesi, manşetten verdiği haberde, Türkiye ve Ürdün'deki bankalarda da Irakhlara ait 500'er milyon dolar pa- ra bulunduğuna inanıldığını yazdı. RAK'A ÖZEL TEMSÎLCÎ Elçiliğe güvenlik takviyesi • Seattle Times, Irak Içişleri Bakanlığı kaynaklanna atfen yayımladığı haberde, Türk Büyükelçiliği'ne intihar saldınsmın arkasında PKK-KADEK'in olabileceğini yazdı. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türkiye. önceki hafta bombalı saldınya hedef olan Bağdat Büyükelçiliği'nde güvenliği takviye ediyor. Bağdat'a giden Emniyet Genel Müdürlügü Özel Harekât Daire Başkanı Behçet Oktay ın yaptığı incelemeler sonucunda büyükelçiliğe ek ku\Aet gönderihnesi kararlaştrnldı. Seattle Times, Irak tçişleri Bakanlığı kaynaklanna atfen yayımladığı haberde, Türk Büyükelçiliği'ne intihar saldınsının arkasında PKK- KADEK'in olduğu üzerinde durulduğunu yazdı. Irak'ta Türkiye Büyükelçiliği'ne yönelik bombalı saldınnın ardından, hafta sonunda askeri uçakla Bağdat'a giderek incelemelerde bulunan Özel Harekât Daire Başkanı Behçet Oktay, hazırladığı raporda burada görevli özel timlerin sayısının arttınlmasını önerdi. Içişleri Bakanlığf nın olumlu karşıladığı öneri için Dışişleri Bakanlığf nın yanıtı bekleniyor. Behçet Oktay, raporunda Türk Büyükelçiliği'nde biri baş komiser, ikisi özel harekât kadrosundan olmayan 3 göre\linin yanı sıra 5 özel harekât mensubunca 24 saat süreyle korunduğunu kaydetti. Raporunda, büyükelçiliğin üç tarafının risklere açık olduğunu ifade eden Oktay, 24 saat esasına dayalı koruma yapabilmek için 10'dan fazla görevliye ihtiyaç duyulduğuna işaret etti. Korutürk, Irak Özel Temsilcisi Türkiye'nin Irak konusunda daha etkin bir politika izlemek için Irak Özel Temsilcisi olarak görevlendirilen Büyükelçı Osman Taney Korutürk, atama karannın dün Resmi Gazete'de yayımlanmasının ardından göre\ine başladı. Karara göre Büyükelçi Korutürk, Türkıye-Irak ilişkilerinin geliştirilmesine ve Irak'ın yeniden yapılandınlması amacıyla yürütülen çahşmalara Türkiye tarafından yapılabilecek katkılarla ilgili her türlü faaliyetin eşgüdümünü sağlayacak. ICHARD MYERS 'Enazlyıl dönüşyok' Dış Haberier Servisi - ABD Dışişlen Bakanlığı, Irak'a Türk asken gönderilmesi ihtimali konusunda Türkiye ile görüşmelerin sürdüğünü bildirirken Amerikan Genelkurmay Başkanı Richard Myers, Irak'ta Amerikan askerlerine büyük olasılıkla 2004 yılı boyunca ihtiyaç olacağını söyledi. Myers, San Diego yakınlanndaki Camp Pendleton üssünde, Irak'tan dönen yaklaşık 1500 deniz piyadesine yaptığı konuşmada, "Teröristler, ABD'nin caymasına alışkınlar. Bizi niyetimizden vazgeçirebfleceklerini sanıyoriar" dedi. Irak'ta 2004 yılı boyunca Amerikan askerine ihtiyaç duyulacağını belirten Myers, "Bu, 2005'e kadar sürer mi bihniyorum. Şimdilik bunu büemeyiz" diye konuştu. Myers, Irak'ta istikrann sağlanması için 70 bin Iraklının Amerikan askeriyle birlikte çahştığını belirterek, bölgede neye ihtiyaç varsa karşılayacaklannı bildirdi. Görûşmeler sürüyor Diğer yandan, ABD Dışişleri Bakanlığı sözcülerinden Adam Ereü, yaptığı açıklamada, Türk yetkililerle Irak'a Türk askeri gönderilmesi ihtimaliyle ilgili görüşmeleri sürdürdüklerini söyledi. Ereli, ABD'nin Ankara Büyükelçisi Eric Edelman'uı, Türk Dışişleri Bakanlığı yetkilileriyle konuyu görüştüğünü belirtti.