Katalog

-4 EKİM 2003 SALI CUMHURİYET SAYFA JV LJ l_j J. U JA. kultur(5 cumhuriyet.com.tr 15 Resmi, kendini tammlamak, kendi olmak adtttayaşammın merkezineyerleştirmiş bir usta Arbaş. "Hazır olduğunuz zaman sergi açarsımz, aksi takdirde ısmarlama, fabrikasyon bir iş yapmış olursunuz " diyen sanatçı, şimdiyine hazır, 62yıhn izini taşıyan resimleriyle, hem de resimlerini en çok görntesini istediğigenç kuşaklar için. TJL u ürkiye'dede Paris 'in göbeğinde de güncel tartışmaların veyeni akımların dışında kalarak kendi üslubunu yansıttı resimlerine. Etkileşimlerini, yaşamını, duygularım kendine özgü bir resim dili çerçevesinde oluşturdu. Renkleri, Nâzım 'ın dizelerine 'Avni'nin Atları' olarak yansıdı. 0, hep kettdisi oldu kısaca... Usta ressam Avni Arbaş'm yağlıboya, desen ve özgün baskıları Artisan'da Resmin ödünsüz imzasıKültür Servisi - Geçen yaz Foça'daki evınde, dosyalanna bakarken, "Bunlar niçin sergilenmesin?" diye- rek ayırdığı resimle- nyle bir sergi açma- ya karar verir Avni Arbaş. Şu günlerde Artisan Sanat Gale- nsı'nde açılan sergisi az sayıdaki yeni resmi bir yana, Arbaş'ın geniş bir za- man dılımine yayılan calış- malanndan oluşuyor. En eskisi 1947 yılına ta- rihlenen ve bugüne uzanan farklı yapıtlann yaratılış süre- cini, değişimini, eklemlenişi- ni ve cumhunyetin tarihiyle özdeşleşen ruhunu görmek is- teyenler için önemli bir fırsat bu sergi. 'Kuvayı Milliye Atlan ve AtLları', başta Mustafa Kemal olmak üzere portreler, Istanbul peyzajlan ve natürmortlar ile bu- güne dek hiç sergilenmemiş ba- zı yağlıboya tablolannın da bu- lunduğu sergi, bu yıl otuzun- cu kuruluş yılını kutlayan Artisan Sanat Galerisi'nde 31 Ekim tari- hine kadar görülebilecek. 62 yıllık reslm serüvenl A\ni Arbaş'ın, son olarak 2001'de aç- tığı ve 60 yıllık resim serüvenini kapsa- yan retrospektif sergisinin ardından iki yıi sonra yeniden izleyiciyle buluştuğu bu serginin düzenleyicisi de Ferit Edgü. Edgü'nün de dediği gibi yanm yüzyılı geride bırakan ve sanatında iniş çıkışla- nna pek de tanık olmadığımız Avni Ar- baş'ın kendınden önce, var olan resim di- li içinde kendini arayan biri olduğu, bel- ki de onu en iyi tarumlayan sözler. Resmi, kendini tanımlamak, kendi ol- mak adına yaşamının merkezine yerleş- tirmiş bir usta Arbaş. "Hazır olduğu- nuz zaman sergi açarsınız, aksi takdir- de ısmarlama, fabrikasyon bir iş yap- mış olursunuz"diyen sanatçı, şimdi yi- ne hazır, 62 yılın izini taşıyan resimleriy- le, hem de resimlerini en çok görmesini istediği genç kuşaklar için. Hoşgörüsüzlüğe, gericiliğe, yılgınlığa karşı bir isyan olmuş Arbaş'ın resimleri, yaşamı boyunca 'kendi' resmini yapa- rak, resimden başka bir şey düşünmeyen bir dervişin izleri onun yapıtlan. Pek çok şeyi göze aldı bugüne dek; vatandaş- lıktan çıkanlmayı, sevdiklerinden uzakta kalmayı... Türkiye'de de, Paris'in göbeğinde de güncel tartışmaların ve ye- ni akımlann dışında kala- rak kendi üslubunu yansıttı resimlerine. Etkileşimlerini, yaşamını, duygulannı kendine özgü bir resim dili çerçevesinde oluşturdu. Renkleri, Nâzım'ın dizelerine 'Avni'nin Atlan' olarak yansıdı. 0, hep kendisi oldu kısaca... Paris, Foça, tstanbul... farklı yerlerde, kimi zaman dışardan, kimı zaman içer- den ama hep kendi durduğu yerden ba- karak yaptığı resimler de onun sözleriy- le anlamlanıyor yine: "Sanat hayatın iz- düşümii, yaptıgım resimler de düşün- düklerimi anlatabilmek için araç. Gör- düklerimi ve hissettiklerimi kendi siiz- gecimden geçirip aksertiriyorum. Hiç- bir ideolojinin propagandasını yapmı- yorum. Atölyeye kapanıp resim yap- mak yerine 16 yaşımdan beri insanla- n izlivorum ve yaptıklarımın beğenil- mesi kaygısını taşımıyorum." 'Reslm sanatçıyı ele verlr" "Kendi resmini yapmak", "kendi- ne sadık kalmak" diyor hep Arbaş; şa- şırtmak, sadece yeni olsun diye yeni şey- ler yapmak yerine, kendi içinde büyüttü- ğü duygunun peşinden giderek... Zaten "Her şey o kadar sade ki hayatta, yaş- lanınca daha iyi anüyor insan. tnan- madan olmaz, söylenenleri körii körii- ne kabul etmeden, düşünerek kavra- mak gerek. Ben hâlâ düşünüyorum. " demişti son sergısınde. "Resim sanatçı- yı ele verir" demişti bir keresinde de, "tnsan yaptığı şeyi tanımalı. Eğer söy- leyecek sözünüz yoksa o zaman bir şey yapamazsınız. tnsanlar hayal etmesini unutmuşlar. Sessizlik yok, her tarafta gürültü var. Düşünmek çok önemli. tn- sanlar yavaş yavaş döşünmemeye doğ- ru yönlendiriliyor." (Artisan Sanat Ga- lerisi, Tel: 0212 247 90 81) Türk resminde kendi gerçekliği üzerine düşünebilme cesaretini gösteren bir kişilik Fırçaya söz geçirmekKültür Servisi - 2001 yılında Iş Bankası Kı- bele Galerisi'nde açılan Avni Arbaş retrospek- tif sergi kitabında Ferit Edgii usta ressamın ya- pıtlannı şu sözlerle değerlendiriyor: "Avni, kuşkusuz yenilikçi bir ressam değil- dir. 20. yüzyıl sanatının ne kendinden önce- ki modernist akımlanna, kübizme, süpre- matizme, sürrealizme, dadaizme ilgi duy- muştur ne de kendi döneminin, özellikle Pa- ris yıllannda içinde yaşadığı sanat ortamı- nın öncü akımlarına eğilim göstermiştir. Av- ni'yi ilgilendiren yıkımlar, yadsımalar, yeni resim dilleri, buluşlar değil 19. yüzyıldan kendisine değin olan resim sanatının kesin- tisiz ve kendi içinde kendisini yenileyen çiz- gisiydi... Avni'nin resmi bir yakıp yıkma. bir yeni plastik dil yaratma kavgasından doğma- inıştır. O kendisinden önce var olan bir re- sim dilini kullanarak, o resim dili içinde ken- di sesini, dilini, kendi kişiliğini aramıştır. KJasizmin, gelenekçiliğin, akademizmin ko- lay tuzağma düşmeden. O, kendinden önce var olan resmin dilini kullanarak, o resim dili içinde kendi sesini, dilini ve kişiliğini aramıştır. Bu nedenle Av- ni'nin yaklaşık yanm yüzyıllık sanatında i- niş çıkişlarla karşılaşmıyoruz. Nerede olur- sa olsun hep aynı resmi yapıyor. Avni gibi sa- natçılar, kendinde bir geçmiş ve o geçmiş içindeki sanatçılardan bazılarını seçer yol gösterici olarak. Onlara öykünmek için de- ğil, onlarla bir göbek bağı olduğunu sezdiği için böyledir bu.." Modern resmin ustalan arasında Avni Ar- baş'a en yakın sanatçının Picasso olduğunu be- lirten Edgü. "resim, benden daha güçlü, ne isterse yaptınyor bana" diyen Picasso'nun U Arbaş 1961'de Paris'te dostları Güzin Dino, Nâzım Hikmet, Abidin Dino ve Vera ile. Sağda: Plevneli koleksiyonundan kağıt üzerine füzen, 1977. tam tersine, Arbaş'ın "resme söz geçirmeye çalıştığım" söylüyor. Sanatçının, öğrencilik döneminden yıllar sonra gerçekJeştirdiği de- senlerinde ve yağlıboyalannda belli bir ustalı- ğın izlerini taşıdığını ekJeyen Edgü, Arbaş'ın sanat çizgisini ise şöyle değerlendiriyor: "...Bu resimlerde gördüğüm bir şey var ki, o, pek o kadar olağan değil. Avni'nin Türkiye'de, da- ha sonra Fransa'da, daha sonra yine Türki- ye'de geçen, uzun sanat yaşamı boyunca, Akademi'deki gençlik yıllannda tuttuğu yol- dan aynlmamış olması. Kuşkusuz, aradan geçen yıllar boyunca hep aynı resmi yaptı demiyorum. Ama, her zaman, aynı anlayış- ta resimler yaptı, diyorum" LEVENT ÇALIKOĞLU: "Türk resminde kendi gerçekliği üzerine düşünebilme cesareti gösterebilen çok az isimden biri Avni Arbaş. Gündelik olanın sulannda değil, özdeşleşmek için yıllannı -bu neredeyse yanm yüzyıl- ver- diği bir içerik ve biçim dilinin sonsuz olasılı- ğında hep kendisini deşiyor Avni Bey. 1950 öncesi yetişen Cumhuriyet kuşağının kültürü çok yönlü bir olgu olarak ele alan, sa- bırlı ve azla yetinen genel karakterinin en güç- lü temsilcilerinden biri olarak görülmeli. Anne- çocuk, Kuvayı Milliye, athlar, çiçekler gibi sa- hiplendiği temalan süzgeçten geçirip tekrar ve tekrar ele alması, bir ressamın gelip geçicilik karşısında tek bir imge üzerine söz söyleyebil- me cesaretinin olduğunu gösterir." HALDU\DOSTOĞLU: Avni Arbaş, Istan- bul Güzel Sanatlar Akademisi'nde Leopold Levy öğrencisi olup 194O'lı yıllann sonunda Paris'e giden, çalışmalanm orada sürdüren ku- şağın önemli temsilcilerindendir. O yıllann Paris sanat ortamını kasıp kavu- ran soyut resim sevdası, Nejad Devrim, Hak- kı Anlı, Selim Turan ve Mübin Orhon gibi ne- dense Arbaş'ı etkilememiştır. Ferit Edgü'nün deyimiyle sanatında büyük iniş çıkışlar ohna- mıştır. Arbaş sanatında büyük riskler alma- mıştır. Sanat yaşamını sürekli olarak başlan- gıçtaki resim çizgisini geliştırerek sürdürme- yi yeğlemiştir. Cevat Sakir anıldı Bodrum Halikarnas Balıkçısı'nı unutmadı BODRUM (Cum- huriyet) - 'Halikar- nas Balıkçısı' Cevat Şakir Kabaağaçlı. ölümünün 30. yılında Bodrum Belediyesi ta- rafından düzenlenen' 1. Halikarnas Balıkçısı Festivali'yle anılıyor. Anma etkinlikleri kapsamında dün Balık- çı'nın Gümbet Türbe- tepe'deki mezan başın- da bir tören gerçekleş- tirildi. Kaymakam Os- man Ekşi. Balıkçı'nm kızı tsmet Noonan, to- runu Kuki Aliye No- onan, Bodrumlular ve öğrencilerin katıldığı törende konuşan Bele- diye Başkanı Mazlum Ağan, bundan sonra Ce\at Şakir Kabaağaç- lı'yı bir festival ha\a- sında anacaklannı bildirdi. Kaymakam Osman Ekşi de Balık- çı'nın diktiği ve yeşert- tiği ağaçlann gölgesin- de hizmet etmekten mutluluk duyduğunu söyledi. Mezarlıktaki Balıkçı Müzesi'nin ziyaretinin ardından, belediye bi- nasında da 'Cevat Şa- kir Fotoğraflan Sergi- si' ile 'Halikarnas Ba- lıkçısı ve Kitaplarla Bodrum' kitaplığının açılışı yapıldı. Aynca Nâzım Hikmet Meyda- nı'ndaki ağaçlara da 'Cevat Şakir Kaba- ağaçlı tarafından di- kildiklerini' anlatan plaketler çakıldı. Mey- danda bir müzik dinle- tisi de sunuldu. Etkınlikler kapsa- mında, bugün de Oasis Alışveriş Kültür ve Sa- nat Merkezi'nde, geçen yıl olduğu gibi ağaç dikme töreni gerçekleş- tirilecek. Yann Kum- bahçe kumsahnda 'de- nize saygı' temizliği yapılacak. 16 Ekim Perşembe günü Bod- rum Belediyesi tarafın- dan 'Tarihe Saygı/Ye- rel Koruma Ödülleri' törenle sahiplerine da- ğıtılacak. Ayşe Erkmen Danimarka'da • Kültür Servisi - tstanbul ve Berlin'de yaşayan Ayşe Erkmen'in son kişisel sergisi 'Gelgif, Danimarka'da Magasin 3 Stockholm Konsthall'da yer alıyor. Sergi alanının en alt katını bürünüyle kaplayan tek bir parçadan oluşan işiyie Erkmen, mekânda izleyiciyi duvarlan olmayan, tek ve açık bir odayla yüz yüze bırakıyor. Binanın her bir bölümünde tekrar eden beyaz sürunlara, çelikten yapılmış ve ters çevTİlmiş yeni sütunlar ekleyip kat kat gri kurdeleyi sütunlar arasında dolaştıran sanatçı, geniş bir ağ oluşturan kurdelelerle hem minimalist, hem de ihtişamlı bir görüntü oluşturuyor. Erkmen, bu mekânda da var olanı değiştirirken mekâna özel ve sadece sergi süresince var olacak işiyie kalıcı olandan uzak duruyor. Sergi 8 Şubat'a kadar açık kalacak. Jazz dergisinin yeni sayısı • Kültür Servisi - Üç ayda bir yayımlanan Jazz dergisinin yeni sayısı çıktı. Dergi son sayısında, şu günlerde sürmekte olan 13. Akbank Caz Festivali'nin programını ve konuklannı tanıtıyor. Festivale katılan Naapjazz, Mother Tongue, John Zorn, Available Jelly, Turqumstances, Carla Bley, Dirty Dozen Brass Band gibi kişi ve topluluklar hakkında bilgi edinilebilecek dosya, festivalin geniş bir özetini sunuyor. Önümüzdeki günlerde başlayacak olan Ankara Jazz Festivali ve 9. Uluslararası Eskişehir Festi\ali'ne de yer ayıran dergide, Dave Liebman, Önder Focan, Aycan Teztel, Senem Diyici, Saksofon Quartet'le yapılmış röportajlar da bulunuyor. Dergide aynca, geçmiş caz konserleri ve etkinlikleriyle ilgili değerlendirme yazılannın yer aldığı 'NelerOldu', 'Jazz Tarihi', 'Jazzarazzı', 'Anılar' bölümleri bulunuyor. Antep'te fotoğraf ve heykel günleri • Kültür Servisi - Gaziantep merkez Şahinbey Belediyesi ile Gaziantep Amatör Fotoğraf Sanatçılan Derneği'nin (GAFSAD) düzenlediği '5. Gaziantep Fotoğraf Günleri' ve '2. Gaziantep Heykel Günleri'15 Ekim'de Gaziantep Güzel Sanatlar Galerisi'nde, Beyhan Özdemir'in > Ekrandan Bakanlar' konulu fotoğraf sergisiyle başlayacak. 15 gün boyunca sanatseverler Ali Bayraktaroğlu, Nilay Işlek, Hasan Yelken ve GAFSAD'ın karma fotoğraf sergilerini gezelebilecek. Bu kapsamda pek çok fotoğraf konferansı da düzenlenecek. Fototrek'te fotoğraf semineni • Kültür Servisi - Fototrek Nikon Fotoğraf Merkezi'nin 10 - 15 yaş arasındaki çocuklara yönelik düzenlediği fotoğraf seminerleri 18 Ekim'de başlayacak. 6 hafta sürecek olan seminerde çocuklara fotoğraf makinelerirıiıı nasıl çalıştığı, filmi makineye nasıl takâcaklan, ışığın etkisi, kompozisyon ve farklı fotoğraf konulannı fotoğrafferna konulan aniablacak. Seminerin 4. haftasında çocuklar Miniatürk'ü ziyaret ederek orayı fotoğraflama imkânı bulacaklar. Çocuklarla beraber değerlendirilecek olan fotoğraflar yıne çocuklar tarafından » ^ hazırlanacak sergiyle 22 Kasım'da izle buluşacak. \0 212 251 90 14)