Katalog

16 EYLÜL 2002 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA EGÎTÎM İNSANIN SERÜVENİ TURHAN SELÇUK -SÎAN3ÜL 2F2NDÎSİ ABDÜICANBAZ1 Itî KAEİKÜTADS MACSRAIAHI Bütçede eğitime aynlan pay, derslik, öğretmen ve araç-gereç yetersiz, sınıflar kalabalık Zil sorunlarlaçalıyorFİGEN ATALAY Türkiye, 2002-2003 öğretim yılına zayıflar- la dolu bır "eğitiın karnesi" ile başlıyor. Bütçe- den eğitime aynlan payda dünyada 105. sıra- dayız. Eğitim yatınmlanna aynlan pay 650 tril- yon lira. Eğitim bütçesinden bir okula düşen pay ise yılda yalnızca 105 milyon lira. Kışı başına yapılan eğitim harcaması ise yılda 70 milyon lira. îlk ve ortaöğretimde yaklaşık 15 milyon öğ- rencı ile 500 bin öğretmen bugün yeni öğretim yılına başlayacak. Eğitim-Sen'ın yenı öğretim yılına girerken ha- zırladığı "Türkiye'nin Sayılarla Eğitiın Karne- si" raporuna göre, derslik başına düşen öğren- ci sayısı ortalama 56. Bu rakam, Belçika'da 20, Almanya'da24. italyaveHollanda'da22. Oku- la devam etmeyen çocuk sayısı 600 bin. Çalı- şan çocuk sayısı ise 3.5 milyon. Eğıtimh genç- ler arasında işsizlik oranı ise yüzde 29.4. Okul- laşma oranı, okul öncesi eğitimde yüzde 9, il- köğretımde yüzde 92, ortaöğretimde yüzde 56, yükseköğretımde ise yüzde 22. Eğitim-Sen Genel Başkanı Alaattin Dinçer, 2002-2003 öğretim yılının yine büyük sorun- lar ve sıkıntılarla başladığını, ancak sorunlann çoğu zaman görmezden gelındiğinı, "günü kur- taran", "yasaksavan" bir anlayışın, eğitim yö- nelımlerini behrlediğini vurguladı. Sorunlann çözümü noktasında aülacak her tür- lü olumlu adımı destekkmeye hazır olduklan- m belirten Dinçer, eğitim sistemınde gözlem- ledikleri yapısal ve yönetsel sorunlan şöyle sı- raladı: • Eğitim öznesi olan çocuk ve genç, eğitim süresi içinde yeterince korunamıyor. Okullar- da beden ve ruh sağlığını koruma, moral eğı- tım gibi eğıtimın temel ışlevleri çok geri plan- da kalıyor. ^ Özürlü ve kimsesiz çocuklann bakımı, ko- runması ve eğitiminde yetersizlikler sürüyor. • Kentler arasında, cınsler arasında ve sos- yal sınıflar arasında eşıtsızlik sürüyor. • Sistem, öğrencileri kişiliksizleştiriyor. • Eğitimde ideolojik ve dinsel dayatmalar hı- zını koruyor. • Eğitim yöneticileri yetersiz. Eğftlm slstemlnde kaynak yokluğu nedeniyle yaşanan sorunlar • Kapatılamayan okul ve derslik açıklan. • Hizmetlı-memur-öğretmen açıklan. • Kayıt, katkı payı adı altında toplanan pa- ralar, bunlara duyulan tepkiler. • Değişik adlar altında yıl boyu velilerden alınan ücretler. • Genel bütçeden ve GSMH'den aynlan pay- lann her geçen gün düşmesi. • Dershanelere ve özel kurslara aktanlan tnlyonlar. • Personel alımlanna getirilen kısıtlamalar nedeniyle ışsızler ordusuna katılan on bınlerce öğretmen adayı. • Yoksulluk \ e sefalet ücreti ile yaşamak zo- runda bırakılan eğitim çalışanlan. Eğitimde kalite yoksunluğu nedeniyle yaşanan sorunlar: • Kalabalık sınıflar. • Ezber, eleme ve tekrara dayalı programlar. • Sürekli değişen ve tamamen sınavlara odak- lanmış konular, bilgiler. • Rehberlik ve yöneltmenin planlanmadığı, öğrencilerin ilgi ve yeteneklerine göre düzen- lenmeyen programlar. • Ingilizce, edebiyat, Türkçe, sınıf öğret- menliği, rehber öğretmenlik, matematik, bıl- gisayar öğretmem açıklannın bir türlü kapa- tılamaması. • Yeterli araç kullanılamaması, yeniliklerin yeterince uygulanamaması. • Öğretmenlerin niteliklerinin yükseltılme- sine olanak tanınmaması. • Okullaşma oranındaki dengesizlikler, or- ^ ^ ilk ve ortaöğretimde yaklaşık 15 milyon | ^ k Eğitim-Sen'in Istanbul'daki 400 öğretmenle ^ ^ öğrenci ile 500 bin öğretmen bugün yeni ^ P kalabalık sınıflara ilişkin yaptığı anketten öğretim yılına başlıyor. Eğitim-Sen Genel çıkan sonuçlar ise öğretmenlerin büyük Başkanı Alaattin Dinçer, öğretim yılının yine büyük bölümünün öğrenciyle yeterli ilişki sorunlar ve sıkıntılarla başladığını, ancak sorunlann kuramadığını, sınıfa hâkim olamadığım ve çoğu zaman görmezden gelindiğini söyledi. öğrenci başansmın düştüğünü gösterdi. Deviet okuflanndaki kalabalık sınıflar yüzünden öğrenciler 3 kişilik sıralarda oturuyor. Ozel okullarda bu gibi sorunlar yok, ama son zamanlarda bu okullarda verilen eğitimin kalitesi de tarüşma konusu. Bazı veiiler, özel okullara ödedikleri panuun kar^nğuu alamamaktan şikâyetçL (Türkiye'nin eğitim karnesij Derslik başına duşen öğrenci sayısı Okula başlayacak çocuk sayısı Eğıtim-öğretıme devam eden öğrenci sayısı Bütçeden eğitime aynlan payda (dunyada) >_: Toplam okul sayısı Toplam öğretmen sayısı Yaygın eğitim okul sayısı Yaygın eğitim öğrenci sayısı Yaygın eğrtım öğretmen sayısı 2001 yılı bütçesinde eğitime aynlan pay Gereksınım duyulan derslik sayısı Gereksinim duyulan öğretmen sayısı Kışı başına yapılan eğitim harcaması Eğitim yatınmlara aynlan pay Eğitim bütçesinden bır okula düşen pay Ortalama öğretmen ücreti Okul oncesı eğitim derslik sayısı 136 bin (30 oğrencı ve normal eğitim) Okul oncesı eğitim oğrencı sayısı ^ ^ llköğretımde okul sayısı ^ ' f l n - ^ k . llköğretımde oğrencı sayısı Ortaoğrenımde okul sayısı Ortaöğrenimde öğrenci sayısı Turkiye'de üniversite sayısı Unıversrteye gıden öğrenci sayısı 261 bin 159 7 ^ ^ ^ | 44 bin 525 fSL^^^J 9 milyon 581 bin 120 6 bin 059 2 milyon 196 bin 203 72 (19 ozel vakıf universrtesı) 1 milyon 508 bin 205 (özel üni. dahıl) Kalabalık sınıflar öğretmene de öğrenciye de dert Eğitim-Sen, kalabalık suuflarda yaşanan • sorunlann açığa çıkanlması amacıyla Istanbul'daki 400 öğretmene yönelik bir anket düzenledi. Işte öğretmenlerin kalabalık sınıtlara ilişkin düşünceleri: X îletişim kurarmyorum fyüzde 64). X Gerekli motivasyon ve dikkati sağlayamıyorum (yüzde 73). X Sınıfa hâkim olamıyorum (yüzde 67). X Öğrencilerle birebir ilgilenemiyorum (yüzde 59). X Öğrenci başansı düşük oluyor (yüzde 66). X Öğrenci sayısına göre zaman yetersiz kalıyor (yüzde 55). X Ternizlik sorunlanyla karşılaşıyorum (yüzde 84). X Ortamda yoğun gürültü oluyor (yüzde 77). X Ders araç ve gereçlerini yeterli derecede kullanamıyorum (yüzde 64). X Yoğun stres altındayun (yüzde 77). X Sürekli baş ve boğaz ağnsı çekiyorum (yüzde 64). X Sinirli ve gerginim (yüzde 73). X Sürekli yorgunluk hissediyorum (yüzde 73). taöğretımde yaşanan lise anarşisı. Eğltfm-Sen'in sorunlann çözülmeslne yönelik önerilerl ise şunlar: ö Yerel yönetımler araç üretmeli. D Kooperatiflerin yerleşim alanlannda okul için alanlar aynlmalı 3 Kullanım dışı kalan kamu bınalan ona- nmdan geçirilerek okula dönüştürülmeli. 3 Okul yapımlannı gerçekleştırmek üzere gerekli yatınmJann yapılması içın kay- nak yarahlmah. • Öncelıkle ikili eğitim yapılan okullar nor- mal eğitime dönüştürülmeli, daha sonra sınıf- lar 30'ar kişilik olacak gibi yeni okul yapımla- n gerçekleştinlmeli. O Hükümetlerin eğitime ve eğitim yatınm- lanna bütçeden ayırdıklan paylar, 2003 yıhn- dan itibaren yüzde 16 seviyesine çıkanlmalı. n GSMH'den kişi başına düşen eğitim payı öncelikle yüzde 4"e, daha sonra da yüzde 6'ya yükseltılmeli. • İlgi, yetenek ve beceriye dayalı derslerin ders saatlerinin sayısı arttınlmalı. G Okullardaki rehber öğretmen sayısı, öğren- ci sayısı ile orantılı olarak arttınlmalı. 3 Önceliklı olarak kalabalık okullardan baş- layarak bütün okullarda sağlık görevlisi bulun- durulmah. GEÇMİŞTEIV GELECEĞE ORHAN ERİNÇ İçtüzükten Ne Habep? (2) "Hangi parti yüzde lObarajını aşacak?.." sorusu- na yanrt arayan anketler yapıp, çıkan sonuçlara göre koalisyon senaryoları oluşturmayı bır yana bıraksak daha iyi oiacak galiba. Böylece anketlere sanal gorevler yuklemek gibi, okurun ilgisini çektiği varsayılan, ama akJa zarar ve- recek bir zorlamadan da kurtulmuş oluruz. Pekt anket yapılmasın mı? Yapılsın, ancak denekleri seçmenler değil, başa güreşen partilerin yöneticileri ve iddialı kalburüstü adayian olsun. Sorulan da yukanda andığım kişılerin, yönetmeye niyetlendikleri devletin kurallannı bılıp bilmediklerinı or- taya çıkaracak içerikte oluşturisun. Tabii ankete Ham hum şarolop" düzeyinde yanrt- lar vererek kurtulacaklannı sananlan, birkaç soru son- ra yakalayacak tuzak sorular da eklensın. Ne de olsa karşımızdakıler politıkacı. Aralannda bi- zi bir kere değil birkaç kez, hem de üst uste kandı- ranlann bulunduğu da unutulmasın kı, yanılma payı da en aza duşsun. • • • Seçimlerı erteletme lobisınin çok yönlü girişimi sü- ruyor. Erteletme çalışmalanna bazı partilerin üst yö- neticileri açıktan destek venrken kimi partilerinkiler ise arka planda kalrnayı yeğleyerek gayri resmi diye ni- telendinlecek sözcülerini ortaya sürüyoriar. • • • Aday listelerinın açıklanmasıyla, Türkiye Büyük Mil- let Meclisi'nde grubu bulunan partilerde (ikisi dışın- da) bır hengâmedir koptu. LJstelerderdeki sıralannı beğenmeyenler, aynı lisıe- de yer verilen adayian beğenmeyenler ve liste dışı bı- rakılmalannı beğenmeyenler açtılar ağızlannı yumdu- lar gözlenni. Sessız ve sakin göruntüsü veren ikı parti var. Ada- let ve Kalkınma Partisi (AKP) ile Saadet Partisi (SP). Sessızlık AKP'de "Tek başına iktidar" gazı verile- rek partilerden çoğunun barajı aşamayacağı varsayı- mıyla "tepyafe/n/W/c/ardao/aca/(/an"yanılgısından do- ğuyor olabilir. SP'de de mutlaka "Efsane başbakan Necmettin Erbakan Hoca Efendi" korkusu ağır basıyor dene- bılir. Bu korkuya, barajı aşamama korkusu da ekle- nince, bu vartayı sessız sedasız atlatıp, yeni seçime nıyetlenmek, yanı "kazaya nza göstermek" zorunlu- luğu kaçınılmaz sonuç sayılabılir. • • • °Hayd/seç/me"çağnsınadirenemeyerek"rja/d/r/(ü/- dür" diye nitelendirilebılecek bir seçime gidişin yan- lışltğı, nihayet kafalara "dank" ediyor. "Seçime gitmeden Siyasal Partiler Yasası ile Se- çim Yasası değiştirilsin. Yüzde 10'luk ülke barajı da makulbirdüzeyeçekilsın. Yüzde 10'uaşamadığıiçin pariamento dışı kalan ama yüzde 7'yiaştığı içın Ha- zine'den ödenek alan partiler olduğuna göre, baraj hiç olmazsa bu ölçüte göre belirlensın" uyanlan, bir de baktık kı ciddiye alınmaya başlamış. DSP Genel Başkanı ve Başbakan Ecevit'in de ye- şil ışık yakmasından cesaret alan Yeni Türkiye Parti- si, Hürriyet gazetesinın habenne göre (15 Eylül 2002) öncü roîü üstlenerek Anavatan Partisi (ANAP) ve SP nezdinde nabız yoklamış. "YTP'nin yürüttüğü hazıriıklarda barajın yüzde 5'e indirilmesi ve seçım ittifaklanna izin verilmesi" öngö- riilüyormuş. • • • A benim efendilerim. Bugün 16 Eylül, iki gün son- ra da 18 Eylül. 18 Eylül dedikse Galatasaray'ın Şampıyon Kulüp- ler Kupası'nda yapacağı Lokomotiv Moskova maçı aklınızı çelmesin. Bu 18 Eylül, Anayasa Mahkemesi'nin Türkiye Bü- yük Millet Meclisi içtüzüğünün kimı maddelerini iptal eden karannın yürürlüğe gıriş tarihi. İkı gün sonra, içtüzüktekı yasa tasansı ve önerile- rinin görüşülmesine ilişkin, soru-yanrt süresi kısrtla- ması, maddeler görüşülürken soru sorma yasağı, yü- rürlük ve yürütme maddelennin değişiklik önergesi ve- rilmeden ve görüşme açılmadan oylanması, diğer madddeler için milletvekılleri tarafından verilecek en çok üç önergenın işleme konulması ilkeleri. temel ka- nunlarla içtüzük değışıkliğı önerilerinin özel görüşme ve oylama usulüne ilişkin karar alınmasındaki oy top- lamı sınırlaması yürüriükten kalkıyor. (İçtüzükten Ne Haber?/ 8 Temmuz 2002) Yani içtüzükte boşluk doğuyor. Anayasa Mahkeme- si'nin tanıdığı 6 aylık süreyı hovardaca harcamaktan kendilerini alıkoyamayan eskı vekillerımız yüzünden, yenileri önce içtüzüğü yeniden oluşturmak zorunda- lar ki yeni yasama döneminde de yasama çalışmala- nna başlayabılsinler. Çünku, bir tek muhalif milletve- kili bile bir yasanın görüşülmesıni aylarca engelleme olanağına kavuşuyor. Bir de muhalefet partilerini dü- şünün. "Olmaz olmaz" demeyin. Bakarsınız, bugün için- de olağanüstü toplantı çağnsı yapılmış, öneri komis- yonlardan geçirilip Genel Kurul'a ındirilmış ve kabul edilmiş olabilir. Olmazsa? Seçımi erteletmek için bahane kıtlığına kıran girme- dıya. oerincCg cumhuriyet.com.tr. İlk iki derse girmeyecekler Oğretmenler eylem yapacak ANKARA (ANKAV Yeni eğitim-öğretim yı- hna oğretmenler eylem- lerle başlayacak. Türk Eğirim-Sen'e üye öğret- menler yann ilk iki der- se girmeme karan alır- ken, daha sonraki günler- de de eylemlerini geniş- letecekler. Eğitim-Sen'li oğretmenler ise 5 Ekim'de Ankara'da bite- cek şekilde Mersin'den bir protesto yürüyüşü gerçekleştirecekler. Türk Eğitim-Sen Ge- nel Başkanı Şuayip Öz- can, Türkiye'nin eğitim sistemine ayırdığı payın Afhka ülkelerinin bıle gerisınde kaldığını ve eğitimdeki sıkıntılara dikkat çekmek amacıy- la bugünden başlamak üzere iş yavaşlatmaktan bordro yakmaya kadar, çeşitli eylemler gerçek- leştireceklerini kaydetti. Bu arada Cumhurbaş- kam Ahmet Necdet Se- zer, 2002-2003 eğitim ve öğretim yılının baş- laması dolayısıyla ya- yımladığı mesajında, eğitim alamnda hizmet veren öğretmenlere, bu- güne kadarbu alana kat- kıda bulunan sivil top- lum örgütlerine ve yurt- taşlara teşekkür ederek bu duyarhlıklannın deva- mını ıstedi.