Katalog

15 EYLUL 2002 PAZAR CUMHURİYET SAYFA HABERLER 'Özkan'la göpüşmedim' • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - TBMM Başkanvekili Murat Sökmenoğlu, YTP Genel Başkan Yardımcısı Hüsamettin Özkan ıle görüştüğü, Özkan'ın kendisine "Meclis'in olağanüstü toplantıya çağnlması için imzamız tamam. MHP'li milletvekillerinden imza almak bizim için önemli" dediği yönündeki haberlerin doğru olmadığını söyledi. Sökmenoğlu, Özkan ile görüşmediğini bildirdi. TKFye çevre kirHğinden iştem • tZMtR(AA)- tzmir'in Konak ilçesinde, Türkiye Komünist Partisi'nin (TKP) afişlerini, izinli olan yerler dışındaki alanlara yapıştırarak "çevre kirliliğine yol açtıklan" iddiasıyla 6 kışi hakkında yasal işlem yapıldı. Belediyenin göstermiş olduğu alanJar dışansına afiş yapıştırdıklan ve çevre kirliliğine yol açtığı gerekçesiyle kısa sûreli gözaltına alınan 6 partili, haklannda tutanak tutulduktan sonra seTbest bırakıldı. Konuyla ilgili yazılı açıklama yapan TKP Izmir II Örgütü ise afişlerine el konulduğunu, bu uygulamanın diğer partilere yapılmadığını ileri sürdü. Tahribata nedenofeıp1 • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Türkiye Ziraatçılar Deraeği (TZD) Genel Başkanı Ibrahim Yetkin, "3 Kasım erken genel seçimlerinin ertelenmesi. çok ciddi, onanlamaz tahribatlara yol açar ve bunun hesabını kimse veremez" dedi. Yetkin, milletvekılliği adaylığı için CHP"den başvuru yaptığını, ancak aday seçilemediğini söyleyerek seçimlerde dernek olarak CHP'yi desteklemeye devam edeceklerini belirtti. UNESCO toplantısı • İstanbul Haber Servisi - Kültür Bakanı Suat Çağlayan, Istanbul'da 16- 17 Eylül tarihlerinde yapılacak "UNESCO Kültür Bakanlan Yuvarlak Masa Toplantısı "na, 106 ülkeden 70'i bakan düzeyinde olmak üzere yaklaşık 400 kişinin katılacağını belirtti. Bakan Çağlayan, toplantuıın dünya kültür zirvesi niteliği taşıdığını söyledi. Açıhşını Cumhurbaşkanı Sezer'in yapacağı toplantının konuklan arasında, eski BM Genel Sekreteri Peres de Cuellar, Yaşar Kemal gibi isimler yer ahyor. Çetirge yaşamnı yidrdi • ANKARA (AA)- Türkiye'nin Kahire Büyükelçisi Aykut Çetirge, tatilini geçirmek için gittiği Bodrum'da ani bir rahatsızlık sonucu vefat etti. Dışişleri BakanlığVna 1967 yılında giren Çetirge, Kâbil'de de büyükelçi olarak görev yapmıştı. Çetirge, evli ve bir çocuk babasıydı. Erdoğan ve Erbakan hakkındaki karar 3 Kasım'daki seçimin yazgısını da etkileyecek Küskünlerin gözü YSK'deANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Seçimlenn ertelenip hü- kümetin düşürülmesi için ANAP ve YTP öncülüğünde çalışan küskünler, Yüksek Se- çim Kurulu'nun (YSK) Recep Tayyip Erdoğan ve Necmettin Erbakan hakkındaki karanna odaklandı. tki liderin yasaklı- lık durumuyla ilgili sonuç, se- çimin ertelenme olasılığıyla il- gili gelişmeleri şekillendirecek. YTP ile oluşturduğu bloğa küs- künlerin yanı sıra SP ve AKP'yi de almak için örtülü girişim- lerde bulunan ANAP, seçim propagandasına yönelik çalış- malannı ise askıya aldı. "Küskünlerhareketr olarak adlandınlan "seçimi erteletme ktbjsinde" taraflar kısmen net- • YTP ile oluşturduğu bloka küskünlerin yanı sıra SP ve AKP'yi de almak için örtülü girişimlerde bulunan ANAP, seçim propagandasına yönelik çalışmalannı askıya aldı. leşiyor. SP'nin verdiği genso- runun gündeme alınması için imza toplama girişimine bazı bağimsız milletvekilleri de yar- dım ederken "öncü" görün- mekten çekinen ANAP ve YTP yönetimi, gizli görüşmelerle çalışmalannı yürütüyor. Yargıtay Başsavcısı'nın ih- bar yazısı üzerine SP Başkan- hk Divanı'nın "Yasaklar sürer- se seçimin yapüması anlamsız" görüşünü bildirmesi, küskünler grubunu umutlandırdı. Erba- kan hakkında YSK'nin vere- ceği olası olumsuz karar, seçi- mi erteletme bloğuyla SP'yi yakınlaştırdı. Adaylannı tanı- tacağı toplantıyı dün yapmayı tasarlayan ANAP yöneticileri, gelecek haflaki gelişmeleri dü- şünerek programını erteledi. ANAP yöneticileri, gelecek hafta Meclis'in olağanüstü top- lanması için verilecek önerge- nin gerekçesinde "AB'ye üye- Kkkflgilisürecin işlemediğine'' işaret edılmesını ıstıyorlar. ANAP, öncelikle seçimin erte- lenmesi önergesinin geçirilme- sini, sonra hükümetin düşürül- mesini isteyecek. ANAP kay- naklan, bu gelişmelerin sağ- lanmasının ardmdan, içinde YTP-ANAP ve DYP'nin bu- lunacağı, SP'nin dışardan des- tekolacağı "ABhükümeanin" kurulmasını hedefliyor. Bu kapsamda, ANAP ve YTP yöneticileri ile SP'liler arasın- da gizli görüşmeler yapıldığı iddia ediliyor. Tavnnı netleş- tirmek için YSK'nin Erbakan karannı bekleyen SP yönetici- lerinin, olası koalisyonun için- de yer almayı da koşul getirdik- leri öğrenildi. Gelinen aşamada, her ıkı blok da tam olarak ağırlığmı hesap- lamakta zorlanıyor. 3 Kasım'a destek görünen bazı partilerin içinden de kopmalar, hesapla- n kanştınyor.Küskünler hare- ketini desteklemiyor görünen bazımilletvekilleri de seçimin ertelenmesine genel kurula gir- meyerek dolaylı destek olacak- larmı belirtirken "Seçhnin 1.5 yiönceyapümasnedeniylenıa- aş kaybimız toplam 100 nüiyar Hra" gerekçesini öne sürüyor. "Küskün parti" nitelemesi- ne hedefolan ANAP'ta Işm Çe- lebi ve Abdulbaki Erdoğmuş seçimin ertelenmesine destek vermeyeceklerini açıkladılar. 30'a yakın küskün adayın bu- lunduğu DYP'de de listeye ko- nulmayan veya seçüme güven- cesi olmayan 10 milletvekili küskün girişimini destekleme- yeceklerini belirtiyor. Demirel, Cumhurbaşkanı'nın yetkilerinin eksik olduğunu savundu Mecüs'i fesih koşuhı6 45 gün' • Eski Cumhurbaşkanı Demirel, anayasanın 116. maddesinde düzenlenen "amir hükümlerin" pratikte işlemeyeceğini söyledi. ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) -Cumhurbaşkanı Ahmet NecdetSezer'ınTBMM'yi fe- sih konusunda dikkat çektiği "anayasal şartlar" en az 45 günlük bir süreç gerektiriyor. Bu konuda anayasada öngö- rülen her yol, "45 gün içinde hükümetin kurulamaması ve- ya kurulan hükümetin bu sü- rede gfivenoyuatamamasT ko- şuluna çıkıyor. Bu koşullara bağh olmaksı- zın "Medis'ifesflı yetkisinr öte- den beri savunan eski Cumhur- başkanı Süleyman Demirel, ana- yasanın 116. maddesinde düzen- lenen "amir hükümlerin*' pra- tikte işlemeyeceğini vurguladı. Demirel, "Türkiye'debuııahm gibi önemli ber sebepte Mec- lis'in feshedflmesi ve seçhninye- nDenmesi Meclis'in kendisine bırakıhmşar. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Eptim Elektrik şirketinin OSTtM'dcki yeni fabrikasmı açü. (Fotoğraf: AA) seçimi yenilevebilmelidir. Bu bizim rejimin eksiğkür" görü- şünü dile getirdi. Anayasanın, TBMM seçimlerinin Cum- hurbaşkam'ncayenilenmesi'' başlığını taşıyan 116. madde- si şöyle: -Bakarüar Kuruluram 110. maddede beurblen güvenoyu- nu afennamaq ve 99. veya 111. maddekr uyannca güvensiziik oyuyladüşürülmesi haflerinde, 45 gün içindeyeni Bakanlar Ku- ruhı kurulamadığı veya kund- duğu hakle güvenoyu ahmadı- ğı takdirde Cumhnrbaşkam, TBMM Başkanı'na danışarak, seçimlerin yenflenmesine karar verebüir. Başbakanın güvensiziik oyuyladüşürühneden istifa et- mesi üzerine45 gün içinde ve- ya yeni seçilen TBMM Baş- kanhk divanı seçiminden son- ra yine 45 gün içinde Bakan- lar Kurulu'nun kurulamama- sı halkrinde de Cumhurbaş- kanı TBMM Başkanı'na da- nışarakseçimlerin yenflenme- sine karar verebihr. Yenikme karan Resmi Ga- zete'de yaynnlanır ve seçime 0dibr.~ DYP lideri Tansu Çiller, sağ oylann sandıkta birleşmesini istedi Seçimi erteletmek vatana ihanettir İstanbul Haber Servisi- DYP Genel Başkanı Tansu Çiller, "Kim seçimleri erteletmek isti- yorsa bu nûUeteihaneteder" de- di. Çiller, DYP'lılerden seçim erteletme girişımleri başarüı ol- ması durumunda Ankara'ya yü- rümelerini istedi. Çiller, dün partisinin Meci- diyeköy'deki yeni İstanbul II Başkanlığı binasını açtı. Bina önünde, seçim otobüsünden par- tililere seslenen Çiller, "Bu de- fa Kırat'm büyük bir misyonu, davası var ve şahlanışmın nede- ni var. Merkez sağdald dağuuk- hk, Türkiye'yi sdanuya sokmuş- tur. Türkhe'nin tek adresi var: Kırat" diye konuştu. Açılışa ka- tılanlardan sağ oylann birleş- mesi için söz isteyen Çiller, hü- kümetin DSP, MHP, ANAP ve 4'üncü ortak Kemal Derviş'ten kurulduğu görüşünü anlatarak Derviş'in üretimsizlik, işsizlik ve yoksulluğun sorumlusu oldu- ğunu savundu. Çiller, "Sandık- ta kimden hesap sorulacak? CHP'den. Çünkü 4'üncü ortak oldular" diye konuştu.Seçimi erteletme girişünlerini de de- ğerlendiren Çiller, şöyle devam etti: "Kimbuoyunlanniçinegj- riyorsa, kendi çıkannı nuHet çı- kannın üstünde görür. Seçim- ler 3 Kasım'da yapılacaknr. Ak- si takdirde İstanbuDudava arka- daşlanmdan bir şey istiyonım. Eğer bunu yapmaya kalkariar- sa Ankara'ya yürüyün.'' Açılı- şa îstanbul Esnaf ve Sanatkâr- lar Odalan Birliği Başkanı Su- at Yalkın ve Âşık Veysel'in oğ- lu Ahmet Şaoroğhı da katıldı. Ertelenmesin' Baykal: Türkiye'ye kıymayın tstanbul Haber Servisi - CHP Genel Başkanı De- niz Baykal, Türkiye'nin AB 'ye girme işiyle seçim- lerin yapüması konusunun birbiriyle çeüşmediğini be- lirterek "Aynca seçhnin er- telenmesine yöneuktarüş- malarTürkiye'yezararve- riyor" dedi. Ankara'dan îstanbul'a dün gelen Baykal, Atatürk Havalimanı 'nda gazeteci- lerin sorulannı yanıtladı. Bazı milletvekillerinin er- ken seçim tarihini ertelet- me girişimleriyle ilgili bir soru üzerine Baykal, "O arkadaşlanmı da anlama- ya çahşıyorum, ama doğru değiL Türkiye'ye bu yapıl- maz. Türkiye'yekhnse lay- masın, yakışmıyor'' dedi. Baykal, Türkiye'nin bu tar- tışmalardan büyük zarar gördüğünü de vurguladı. Baykal, "ABşseçimlerden güçhi bir iktidann ortaya çıkarak AB ile uişkflerin > i apKi bir anlayışla ete ahn- masuu istiyor" dedi. Aday üsteleri Baykal, milletvekili aday listesinin parti içinde her- hangi bir olumsuzluk ya- ranp yaratmadığına ilışkin sorulan da "Hayır yarat- madLÖrgütümüzçokmut- lu" diye yanıtladı.Baykal şöyle devam etti: "Adayla- nmızın gerçek nitetikleri- ni kamuoyu daha tam kav- rayamadî. Biz çok köklü bir değJşim gerçekleştiri- yoruz. CHP adayBstesiTur- gut Özal'uı 1983 yıunda denedigi türden bir bü\ük değişimi Türkrve'ye getir- me iddiasmda bir üstedir. Bizm 550 kişüik aday Bs- temizin içinde 38 kişi par- lamento deneyiminesahip- tir. Tophımu sh^sete taşı- maya yönelik iddialı bir açıhm sergürvor." IRMIKIAYDIN ENGtN aengin@doruk.nettr Ekrana çıkıyor yineliyor, bıkıp usanmadan vurguluyor, miting alanlannda lafı döndürüp dön- dürüp oraya getiriyor; parla- mentoda bir kez daha yineli- yor... Rakibinzayrfnoktasını bul- muş boksör gibi habire o nok- taya vuruyor ve habire puan topluyor. Düne kadar kesin gö- züyie bakılan seçim yenilgisi ye- rini seçim zaferine bıraktı. Şim- di "Acaba arayı biraz daha aça- bilir miyim" hesabında... Gerhard Schröder'den söz ediyorum. Alman Sosyal De- mokrat Partisi'nin (SPD) önde- ri, işbaşındaki koalisyon hükü- metinin başbakanı Gerhard Schröder'den... Almanya'da 22 Eylül'de se- çim var ve seçimlere artık 8 gün var. Açıklanan kamuoyu anket- leri SPD'nin yüzde 39, yüzde 39.5 oy oranı ile yanşı önde gö- türeceğini, Yeşillerle birlikte hü- kümeti kuracaklannı gösteriyor. Seçim bu. Gerçek, sandık açılınca belli olur ve sadece o zaman belli olur. Sandık herza- man sürprizlere gebedir. Ama bugüne dek Alman kamuoyu araştırma kurumlarının anket sonuçları ile seçim sonuçları hep örtüştü. Yani seçim günü- ne kadar oylarda güçlü bir dal- Bir Denek Taşı: Irak Savaşıgalanmaya, kaymaya yol aça- cak bir gelişme olmazsa Bav- yera gericilığinin etebaşısını baş- bakan adayı yapan Hıristiyan Demokratlar avuçlannı yalaya- cağa benziyorlar. Seçimin ayrıntılannı, seçim öncesi olup bitenleri ve olup bi- tecekleri Cumhuriyet'in Alman- ya Bürosu'ndaki arkadaşlanmı- za bırakalım. Biz SPD'yi geride götürdüğü yarışta öne geçiren "temel etken"e gelelim. Gerhard Schröder aynen şöy- le dedi: - Benimyönetimimde Alman- ya, Irak'a yönelen bir savaşa katılmayacaktır!.. Bu kadar kısa, açık ve ke- sin... Schröder'in hızlanan seçim kampanyasında sürekli yinele- diği de ışte bu yalın, kısa ve ke- sin tutum. • • • 22 Eylül'de Almanya'da se- çim var. 3 Kasım'da da Türkiye'de se- çim var. Ne dersiniz? Alman sosyal demokratlannın seçmenlereverdiklerisözü, biz soruya dönüştürüp Türkiye'de seçim yanşına katılan partilere yöneltsekmi?.. Tümüne soralım: - 3 Kasım 'da iktidara gelirse- nzyada barajı aşıp Meclis'egir- meyi başanrsanız; koalisyonun birkanadı olup hükümet kurar- sanız ya da muhalefete aynlan koltuklara oturup ülke siyase- tine yön vermeye çalışırsanız ABD, Irak'a saldınnca tutu- munuz ne olacak? Sözü evirip çevirmeden, ıvır- madan kıvırmadan, birkaç an- lama gelebilecek sözcük oyun- lanna başvurmadan yanıtlama- lannı ıstesek: - Türkiye'yi savaşa sokacak mısınız, sokmayacak mısınız? • • • Bu soru kilit bir soru. Soru bir siyasal denek taşı. Ak koyunla kara koyunun, yurdunu, halkını sevenle ABD'nin dümen suyunda siya- set yapanın aynlacağı bir denek taşı. Hani herkes birbirine "kime oy vereceğini" soruyor ya, işte si- ze yanıt için mükemmel bir anahtar. - "Kime oy vermeli." Sorusunun içi boş. Soruyu böyle düzenlemenin ciddiye alı- nır yanı yok. "Hepsi kötü ama bu biraz da- ha az kötü" gibi gerekçelerie bir partı yeğlemenin de âlemi yok. Partilerden birini yeğleme- nin (ya da hiçbirini yeğlememe- nin) ciddi bir nedeni, bir teme- li, bir gerekçesi olmalı. Alın size yaşamsal önemde bir gerekçe: - Türkiye'yi Irak savaşına sokacak mısınız, sokmaya- cak mısınız? Bu kadar. Kısa, kesin. Siyah- beyaz. Yazı mı, tura mı? (Nasıl olsa para havada kal- maz, düzgün zemine düşerse dikine dedurmaz. Yani yazı mı, tura mı?) 3 Kasım'a daha 50 gün var. 50 gün boyunca partilerin kahve toplantılanndan miting- lerine kadar karşılaşılan her adaya, her lidere, her parti ön- de gelenine bu soruyu yönelt- sek... Meslektaşlanmız gazete say- fasında, TV ekranında karşılan- naaldıklan politikacıya, hele he- le ve ille de parti önderlerine bu kısa ve yalın soruyu yönettseler ve kaçamak yanıtların önünü meslek hünerleri ile kesip, açık seçik bir yanrtı zoıiasalar... Seyreyieyin siz gümbürtüyü. Nice Müslümanın haçı çıkar koltuk altından... Alman politikacılan bu soru birbirinden ayırdı. Kimin ne ol- duğunu ortaya koydu. Hıristi- yan Demokratlar önce kekele- yip, lafı gevelediler ama ardın- dan ister istemez baklayı ağız- lanndan çıkardılar: - Mecburen müttefikimiz ABD'nin yanında yer alınz. Sosyal demokratlar, Yeşiller ve sosyalist solcular (PDS) da tersini söylediler. Kuşkusuz SPD'nin söylediği, en güçlü ik- tidar partisi adayı olarak çok da- ha önemliydi: - Hayır, bizim yönetimimizde Almanya, Irak savaşına katılma- yacak!.. Alman politikacılann seçmen- lerinden esirgemedikleri yanıtı, bizim de kendi politikacılanmız- dan istemek hakkımız olsa gerek... Haydi soralım... Bakalım ne dıyecekler?.. (Kih, kih, kih...) POLİTtKA GÜNLÜĞÜ HİKMET ÇETtNKAYA Mavi Bir İklime Düşsel Yolculuk... Ay ışığı pencereden girdiğinde hep babamın göl- gesi düşer odanın içine... Çocukluğum gelir aklıma. Birtaşra kasabasının yalnızltğındadolaşırgibi olu- rum. Annem karşı kanepede oturuyordur. Aylardan belki eylüldür... Gece sessizdir. Son yıkjızlar gülümsemektedir o sırada. Hafıf bir serinlik saçlanmda dolaşmaktadır... Sessizceağlanm!.. Kimseler görmez!.. Kimi zaman dalanm, uzak kentlere doğru yolcu- luğaçıkanm... Karanlıklann sevinçle kapladığı ince bir güzel- lik, yaban güvercinlerinin türküsüdür o saatlerde... Bir çocuğun ağlamasını duyanm!.. Oyun hamurianyla pasta yapan çocuk gecenin ses- sizliğinde çoğalmaktadır... Ben buğulu aynaların, ölmüş alevlerin içinde yü- rürüm Andre Breton'un dizelerinde kalınlaşan du- varörer, birkadınınaydınlıkgözbebekleriniseçerim... Saçlannın okyanusunda, içli türkülerle, her ulus- tan güçlü insanlarla birlikte olur, güzel bir geminin kamarasında sonsuz denızlere açılınm... Inci çiçeği kadının gözlennden, uçsuz bucaksc gök bilinmez iklimlerden hafif bir sıcaklık getirir!.. Binlerce mavi yıldız toplanm Gümüşlük'ten, Ka- raburun'dan nergis, karanfil!.. Toroslar'da, Ida'da boynu bükük sümbülüm- dür!.. Foça'da Sıren kayalıklannda ay ışığına kafa tuta- rım!.. Denizi yudumlarım bir sabah, bir zeytin tanesin- de adını yazanm taş duvarlara... Saklanmış şarkı notalannda Philip Larkin gibi aşk- lann derinliğine inerim; Behçet Necatigil'in bir si- yahın ortasına damlamış yeşilde adını hatırlanm... Ne zaman bir kadın ağlasa sen çıkarsın karşı- ma; sen bir çocuk gibi elinde oyuncağıyla açan çi- çekler gibi güzel kokarsın!.. Ay ışığı pencereye düştü yine!.. Babam ıslak gözleriyle seyrediyor beni, annem bir ağacın yapraklan gibi hareketli!.. Sessızce ağlamak geçiyor içimden... Sessizce dokunmak sana, Melih Cevdet An- day'ın dizelerinde olduğu gibi: "Dağıtır saçlannı ve yalvarıp uzaktan Mavi bir ıklim gibi çağınr beni sesin, Tertemiz göklerinde dal dal erguvan açan Rüyalanma ışık ve özlem serpmektesin." * • • Eylül şafağı hüzünlendirir beni!.. Kaçıp gitmek istenm ansızın!.. Elimden tutarsın o sırada... Gülersin, ardmdan ağlarsın!.. Bilir misin karanlık bir dalganın sarkacıdır yaşam- laölüm!.. Gizli bir yerartı sevinci o karanlığı alıp götürür... Ateş buza vanr, ölümse yaşama! Bunu hiç unutma!.. Toprağın ve yıldızın kokusunu severim ben eylül- de!.. Bak alaşağı edilmiş bir gecede kanın kapılan yok, bir utanç belırtısi de... Ama kan ezilmiş tutku var!.. Hani denize yakın mağaralarda bir susuzluk du- yar ya insan, yıldızlı bir gecede Yorgo Seferis Çan- darlı'dan Urla Iskelesi'ne yürür ya denizi aşarak, işte benimkisi de sonu gelmeyen bir yolculuk, bu- nu böyle bil!.. Mavi ışıklarla yivlenen gökyüzünde, baskına uğ- ramış kara orman düşleriyle öpüşürken Ahmet Ce- mal'in Cumhuriyet'teki yazısı seni çok etkilemış ve saklamıştın... Belki senden önce okumuştum çocuğum Ahmet Cemal'in yazısını... Telefon edip şöyle demiştim: "Nasılsın Ahmet Cemal!" Sesi titriyordu!.. Uykuda gibiydi sanki!.. Ölüme doğru bir yolculuk öncesinde miydi? Ölüm kül rengi bir uyku muydu? Yazısını dün sabah yeniden okudum Ahmet Ce- mal'in!.. Onurlu biraydının, biryazann yaşamını düşün- düm... Ne diyordu Ahmet Cemal: "Ben, paranın romanını hiç yazmadım!" O sırada telefon çaldı... Arayan Şükran Kurdakul'du... Sesı boğuk boğuk geldi... Şimdi saat kaç bilmiyorum... Ay ışığı odaya vurdu, babamın gölgesiyle buluş- tum. Annem maviler içindeydi... Güzel Lara, minik Lara sen ne de güzel gülüm- süyorsun!.. Sen şiirierle büyüyorsun!.. hikmet.cetinkayaocumhuriyet.com.tr Faks numaramız: 0212/513 90 98 Hikmet ÇETİNKAYA kadınlaryağmurvekuşlar c u n i A Y . nc0 2 I 2 - 5 I 2 42 19 Fak>