Katalog

I3EYLUL2002CUMA CUMHURİYET SAYFA KULTUR kuttur(§ cumhuriyet.com.tr 15 ^^4 Ispanyol yapımı tarihsel bir biyografik film gösterimde: Deli Juana Oaltanat süremeyenkraliçe "Juana la Loca, Deli lakaplı İs- panya kraliçesi. Kastilyalı katolik îsabel ile Aragon Krah Fernan- do'nun kızı. Daha 18'ine girme- den babasının Fransa'ya karşı müttefik edinnıe politikası gere- ği, Habsburg hanedanından ya- kjşıklı Felipe'yle evlendirildi. 2 erkek, 4 kız doğurdu. Kocası 1. Felipe, babası 2. Fernando, oğlu 1. Carlos'un (KutsaJ Roma Germen İmparatoru 5. Karl) saltanat dö- nemlerinin kraliçesiydi. 'Deli' Juana, uzun yıllar manastırda kapalı tutulnıasına karşın nedi- meleriyle kendisini aldatan, yakı- şıklı ama uçkuruna sahip olama- yan kocasına karşı aşın kıskanç- İık şeklinde kendini gösteren de- Ulik nöbetleri geçirmeye başladı genç yaşta. Ağabeyiyle ablasının, sonra da annesi İsabel'in 1504'te ölümlerinin ardından tahtın va- risi konumuna geldi. Ancak ko- casının ansızın ölmesi, Juana'nın ruhsal dengesini daha da bozdu. Ülkesine dönen oğlu Carlos, yıl- lardır kilit altındaki annesinin yönetimi üstlenemeyeceğinin kc- sinleşmesi üzerine İspanya tahtı- na çıktı. Deli Juana da oğlunun iktidarı süresince kraliçe unvanı- nı taşımayı sürdürdü, saltanat süremese de"... Bugün Çüdırtan Aşk adıyla gös- terime giren "Juana La Loca"yı seyrettikten sonra kanştırdığımız ansiklopedide bunları okuyunca, yıllann deneyimli yönetmeni Vi- cente Aranda'nın bu son filminde neredeyse tarihi birebir hikâye et- miş olduğunu gördük. Son on yılda sinemalarda göste- rilen, en iyisi Amantes-Âşıklar olan toplam beş filmiyle (ötekiler El Amante Bilingue-fki Dil Bilen Âşık, îstanbul'da çekilmiş La Pa- sion Turca-TürkTutkusu, Liber- tarias, La Mirada del Otro-Çıp- San Sebastian'da en iyi kadın oyuncu seçilen Pilar Lopez de Ayala kraliçe Juana'yı başarıyla yorumluyor. Juana la Loca / Yönetmen, Senaryo: Vicente Aranda / Kamera: Paco Femenia / Müzik: Jose Nieto / Oyuncular: Pilar Lopez de Ayala, Daniele Liotti, Rosana Pastor, Giuluano Gemma, Roberto Alvarez, Eloy Azorin, Manuela Arcuri, Guillermo Toledo, Susy Sanchez/ ispanya 2002 (Özen Film) lak Bakjş) ithalci şırketlerin gözde- si halıne gelen Aranda'nın hemen hemen her türde eser vermiş, işini bılen, üretken, iyı bir teknisyen ol- duğu kesin ama biraz 'Âşıklar' dı- şında, henüz unutulmaz bir başya- pıtına pek rastlamadık biz. Aşk ve saray entrikaları... Genellikle el attığı Bunuelvari, ağır temaların altından pek kalka- mayan, aşk, ihtiras, güç, cinsellik vb. gibi derin sulara dalmayı seven Aranda'nın. bu yıl yabancı film Os- car'ına aday gösterilmiş, tspanyol sinemasının Oscar'lan sayılan Go- ya'lardan en iyi kadın oyuncu, kos- tüm, makyaj ödüllerini toplamış, San Sebastian Festivali'nde Gümüş Istiridye kazanmış bu son filmi. 500 yıl öncesinden seçilmiş, tarih- sel, ünlü bir figürü odağına yerleş- tiriyor. Bu kez ülkesinin zengin tanhine eğilen Aranda'nın tüm yaptığı, ta- rihten alınmış, bizım Deli Ibrahim gibi popüler bir kişiliği, yakın çev- resini ve yaşadığı dönemin (doğru- su kurmacayı hiç aratmayan) entri- kalannı, fotoromansı bir yaklaşım- la, allayıp pullayarak ele almak, so- nuçta beylik Hollywood reçeteleri- ni beceriyle uygulayan, yoğun ero- tik-dramatik, tarihsel bir biyografik film kotarmak olmuş. Kraliçenin ölümünden bir yıl ön- ceki yaşlı haliyle başlayıp uzun bir geriye dönüş gibi kurularak anlatı- lan ve iki saate yayılan film, genel- de pembe dizi gibi füketilen, gö- rüntüleri, dekorlan ve özellikle de kostümleriyle bayağı göz alan bir tarihsel dramaya dönüşmüş yer yer. Çok önemli ve kalıcı olmasa da baştan sona ilgiyle izlenen, olduk- ça uzun tutulmuş bu taç, taht, saray, iktidar tutkusuyla kanşık aşk-kıs- kançlık çeşitlemesini, genç oyun- cularının performanslan da çekici kılıyor. Gelecek vaat eden bir yıldız Juana'yı oynayan (ve eleştirmen Uğur Vardanın saptadığı gibi), Amerikalı Madeleine Sttme'u fe- na halde andıran, ödüllü Pilar Lo- pez de Ayala'nın gelecek vaat etti- ği söylenebilir. Aynca Juana'nın baş nedimesi rolünde Ken Loach oyuncusu Rosana Pastor'a, Feli- pe'nin akıl hocasında, 35 yıl önce- si spagetti western'lerinin Clint tak- lidi, eski Italyan kovboylanndan, hâlâ zımba gibi 'Ringo' Giuliano Gemma'ya rastlamak da Aran- da'nın bizim gibi eski kaşar sine- fil'lere hazırladığı bir başka sürp- riz. Tam bir kadın düşkünü olan se- fih kral Felipe'yi canlandıran yakı- şıklı Daniele Liotti'ye de dikkat. Kısacası, son çeyrek yüzyılın Is- panyol sinemasında işbitiriciliği ve enerjisiyle sivrilmiş yönetmen Aranda'nın imzasını taşıyan bir fil- me kayıtsız kalamayanlan ve ero- tik sahnelerle bezenmiş, böylesi kostümlü, ihtiraslı, dramatik tarih- sel dönem filmlerinden özellikle hoşlananlan hoşnut edebilecek bir film 'Juana la Loca'. KEDİ GOZU VECDİ SAYAR Yazarımızın rahatsızlığından dolayı bu haftaki ya- zısını yayımlayamıyoruz. YENI BAŞLAYANLAR... Filmde Hugh Grant'e Rachel Weisz eşb'k ediyor. Bir Erkek Hakkında (About A Boy) Kültür Servisi - ChrisWeitz ile Paul VVeitz'in yönettikleri filmde ünlü aktör Hugh Grant'ın yanı sıra Toni Colette, Rachel VVeisz, Nicholas Hoult rol alıyorlar. Halen ABD'de çok ilgi gören ve Bridget Jones'un Günlüğü'nün erkek v ersiyonu olarak nıtelenen filmde Grant 38 yaşında. zengin, bekâr ve çocuksuz bir adam olan WiU'i canlandınyor. Londra'da yaşayan Wıll günlerini kadınlarla sorumluluktan uzak ilişkiler yaşayarak geçırmektedir. Bir bekâr anneyle yaşadıgı kısa ilişkiye nokta koyduktan sonra yenilerini bulmak için en uygun mekânın evli olmayan anne-babalara yönelik yardım gruplan olduğunu keşfetmiştir. Ned adında bir çocuğu olduğu masahnı uydurarak katıldığı bu tür bir grupta Susie ile tanışan Will. Susie'ye kur yapmaya çalışırken onun bir arkadaşının oğlu olan Marcus ile karşılaşır. 12 yaşındaki Marcus oldukça tuhaf ve problemli bir çocuktur. Annesi Fiona'nın hippi olması nedeniyle evde ve okulda sorunlar yaşamaktadır. Will'in Marcus'la tanıştığı ilk gün Fiona intihara teşebbüs etmiştir. Tüm bunlar olurken Will her şeyi sadece izlemektedir. WiH'ekanı ısınan Marcus ise evde ve okuldaki tüm problemleri Will sayesinde çözebileceğine inanır. Hatta ona telefonunu vererek annesiyle yemeğe çıkmasını önerecek kadar yakınlaşır. Devamında ise bunun yaratacağı baskı ve sevgi çemberi Will'i biraz olsun adam edecektir. 'Kuşlar/Kanatlı Uygarlık' kaçırılmayacak bir belgesel öÇy hayatta kalma mücadelesidir!4 yıl önceki Microcosmos'un başansından son- ra bu belgeselin yapımcısı olan eski oyuncu, ye- ni yönetmen Jacques Perrin. Michel Debats ve Jacques Cluzaud'yla birlikte yine kollan sıva- yıp bir kameramanlar ordusunu dünyanın dört bucağına seferber etmiş. Bu kez gözünü böcek- ler âleminden gökyüzüne çevirerek 'kanatlı uy- garlık' mensuplannın binlerce yıldır uçtuğu göç yollannı görüntülemeye girişmiş. Doğayla yaşa- mın uyumu, uçmak ve saf güzellik üstüne, bey- lik deyişle tam bir görsel şölen niteliğindeki Kuş- lar, sözün en aza indirgendiği, görüntülerle uyumlu müziğin yanı sıra doğal seslerin kullanıl- dığı, efekte baş vurmadan, belgeselin olanca çe- kiciliğini kuşanmış, hoş bir seyir deneyımi suna- rak doğanın görkemini hissettiriyor. Genelde bahar zamanı tropik bölgelerden kutuplara doğru, sürü- ler halinde ve kimisi aşama aşama, kimisi aralık- sız uçarak binlerce kilometre kat eden yabanıl kuşlar, tıpkı bizim gibi, doğduklan yerde kalma- yıp doyacaklan yerde sürdürüyorlar yaşam mü- cadelelerini. Kazdan turnaya, sumrudan albatro- sa. kuğudan akbabaya kadar çeşit çeşıt kanathnın 'rol aldığı' filmden geriye kırmızı gözlü, tepeli karabataklann suda resmen bale yaptıklan ya da Ganj'dan havalanan Hint kazlannın çığdan kaç- tıklan gibi unutulmaz sahneler kalıyor. 3 yıllık çekimlerden sonra ölen kameraman Bernard Lutic'e adanan, Nick Cave'in şarkısı- nı da kullanan, 'Microcosmos'tan hatırladığımız Bruno Coulaisnin müziklediğı bu ilginç film, seyırciye de yer yer, kuşlarla birlıkte dünyanın çe%Tesinde uçtuğunu duyumsatmayı başanyor. 'Le Peuple Migrateur - Kuşlar / Kanatlı Uygarlık' Fransa 2001 yapımı. 'Sadakatsiz'in başarılı omncuları Richard Gere vtDiane Lane. İCİ GÖİZLEYİCİ GÖZÜYLE ERDAL ATABEK Aldatma ve aldatılma üzerine"Sadakatsiz", adıyla etiketini de kendisi takan bir film. "Sadakatsiz kadın" konusu üzerine yapılmış bir film. Erkeğin sadakatsizliğinin "Ne varmış büyiirülecek. erkektir yapar eder sonra da bıkıp yu- vasına döner" diyen birbakış açısıyla karşılandığı toplum- larda "kadının sadakatsizli- ği" gözleri öfkeyle açtınr ve linç tamtamJannın sesleri yük- selmeye başlar. Ama Adrian Lyne, filmini "aile birliği her şeyin üstesinden gelir" sloganı üzerine kurmuş görünüyor. 1. Joan, bir orta yaş güzelidir, müzayede işiyle uğraşmaktadır. Eşi, oğlu, köpeği ile pek mutludur. (Diane Lane) 2. Kocası Ed, orta çaplı bir işin pat- ronudur. Yakışıklıdır. Kansını sever, evini sever, ideal bir aile babasıdır. (Richard Gere) 3. Fırtınalı bir günde işine giden Joan, rüzgânn etkisıyle caddede sa\Tulur, eli kolu kitapla dolu genç biriyle çarpışır, dizi yaralanır, genç adamın hemen yakındaki evinde dizi temizlenir \e Joan teşekkür edip aynlır. 4. Genç adam, Paul, kitap alım satımıyla uğraşmaktadır (Olivier Martinez). Joan'a armağan ettiği şiir kitabında okumasını önerdiği şiir "hayatın yaşanmaya değer olduğunu" anlatmaktadır. Bu da Joan'un aklını kanştırmakta, yeniden Paul'u arama isteğiyle çatışmaktadır, 5. Sonunda dayanamaz ve Joan telefon ederek Paul'a teşekkür bahanesiyle aslında istediği yeniden buluşmayı sağlar. Arkası da gene Joan'un içindeki dürtünün istediği gibi gelişir ve sevişirler. 6. Olay bir kerelik bir buluşma olarak kal- maz. Joan artık rutkuyla Paul'a gitmekte, öğle saatlerini birlıkte geçirmektedirler. 7. Ed bir şeyler sezinlemektedir. Joan da yalnız kaldığı zamanlar üzülmekte, ağla- maktadır ama gündüz buluşmalan bütün hı- zıyla sürmektedir. Evde de Ed ve Joan bir- birlerine "neyin var" diye sormakta, ikisi de gülümseyerek "bir şey yok, her şey yo- lunda" demektedirler. 8. Ed, konuşması gereken kansı iken onunla konuşmamakta, kansının peşine bi- risini takarak kanıt elde etmeye çalışmakta- dır. Joan ise kocasına hiçbir şey söyleme- mekte, duruma çözüm de bulamamaktadır. 9. Bu durumda Ed de Joan kadar sadakat- siz değil midir? tkisi de durumu yalanlarla geçiştirmektedir, hiçbir şey yokmuş gibi sahte tavırlarla durumu idare etmektedirler. 10. Bu durumda Joan'un kocası Ed de ya- lanlarla sürdürdüğü ortak hayatlanna sada- katsizlik ermektedir. Joan ise hem kocasını hem de kendisini aldarmakta, kendisiyle yüzleşememektedir. 11. Olayda en az kusurlu olan Paul'dur. 0- nun kimseyle bir alıp veremediği yoktur, o envanterine bir kadın daha eklemiştir ve bu- nu kimseyi aldatmadan yapmaktadır. 12. Peki, nasıl oluyor da kocayla kansı kutsal aile kurumunu gözyaşlanyla yeniden kutsarken zavallı Paul olan bitenin bütün hesabını üstlenmek zorunda kalmaktadır? 13. Yaşamlan tekdüzeleşmiş kan kocala- nn birbirini yeniden kucaklamalan için böy- le bir Paul mü gerekmektedir? Film bunla- nn yanıtını vermiyor ama insan da bu soru- lan sormadan edemiyor. Oyuncu ve yapımcı sorunları • Kültür Servisi - 'OYUNCUBÎR ve Antalya Kültür ve Sanat Vakfı', 5 Ekim'de Antalya Perge Salonu'nda, 39. Antalya Film Festivali'nde düzenlenen etkinlikler kapsamında ortaklaşa bir panel düzenleyecek. 'Sinematografik Eserlerdeki Komşu Haklann Tanımı ve Uygumalan' başhklı panele konuşmacı olarak; OYUNCUBlR Başkanı Can Kolukısa, Kültür Bakanlığı Sinema ve Telif Haklan Genel Müdürü Özcan Çetin, TRT Hukuk Müşaviri Av. Feza Ural, Telif Haklan Hukuku Uzmanı Av. thsan Tellioğlu, BESÎYAP Başkanı Umur Bugay, Italyan İcracı-Yorumcu Sanatçılar Meslek Birliği (IMAIE) Başkanı Domenico Del Prete katılacak. Fikir ve Sanat Eserleri Yasası'na göre komşu hak sahibi olan oyunculann \e yapımcılann sorunlannın tartışılacağı panel Türkiye'de oyuncu haklannın kamuoyu önünde tartışılacağı ilk platform olma özelliğini taşıyor. IMAIE Başkanı Del Prete yaptığı yazılı açıklamada, OYUNCUBÎR ile her türlü dayanışma ve işbirliğinden yana olduklannı ve bu paneli iki ülke sanatçılannın tartışması açısından çok önemli bir fırsat olarak gördüklerini bildirdi. Rus IolkJoru Antalya'da • ANTALYA (Cumhuriyet Bürosu) - Kültür Bakanlığı 'Uygarlıklar Beşiği Türkıye 2002 Kültür ve Sanat Şöleni' çerçevesinde Rus Akademik Devlet Folklor Topluluğu 18 EylüCde Antalya Kültür Merkezi'nde bir konser verecek. Antalya Devlet Senfoni Orkestrası ve Antalya Filarmoni Derneği işbirliğiyle düzenlenen konserde, Rus Müziği'nin ve folklorünün seçkin örnekleri sunulacak. Aynca eski enstrümanlar ve danslar eşliğinde koro, şarkılar söyleyecek. Topluluğu Rusya'nın önemli devlet sanatçılanndan biri olan Alexandre Permyakova yönetecek. Türkiye'ye ilk kez gelecek topluluğun vereceği konserin biletleri, AKM Gişe, Vakkorama, Polo Garage, Akev Koleji, Antalya Koleji, Belediye Işhanı, Selekler Çarşısı, Migros Alışveriş Merkezi ve Akdeniz Üniversitesi Halkla ilişkiler Birimi'nden temin edilebilecek. Vatikan, Peter Mullan'a karşı • Kültür Servisi - Katolik Kilisesi, Venedik Festivali'nde Altın Arslan kazanan 'Magdelene Sisters' ile olan mücadelesini Vatikan Radyosu'ndan sürdürüyor. Tartışmalı filme Katolik camiasının tepkileri devam ederken yönetmen Peter Mullan, kilisenin geçmişıyle ve Irlanda'daki manastırlarda rahibelerin işlediği vahşi suçlarla yüzleşmesi gerektiğini söyledi. Papa'nın konuşmalannı da yayımlayan Vatikan Radyosu, filmin anlatımının açıkça hatalı olduğunu iddia ederek festival jürisinin böyle bir filmi seçmesini eleştirdi. Filmin gerçek olaylar üzerine kurulu olduğunu iddia eden Mullan, bu kadar korkunç suçlan hayal edip uydurabilecek kadar yaratıcı ohîıadığını söyleyerek Vatikan'ı iyice kızdırdı.