Katalog

Cumhuriyet Imthaz Sahibi: CUMHURÎYET YÂKF1 adına ÎLHAN SELÇUK Genel Yayın Yönetmeni: tbrahim Yıldız # Yazıişleri Müdürleri: Safim Alpaslan - Necmi Çelik # Sorumlu Müdür Mehmet Sucu # HaberMerkezi Müdürii: HakanKara tstıhbarat Cengiz Yıldınm # Ekonomi Öz- lem Yüzak 9 Kültür Egemen Berköz 0 Spor: Abdülkadir YücelnıaD • Makaleler Sanıi Ka- raören 9 Düzeltme: Abdullab Yazıcı • Bıl- gı-Belge EdibeBuğra 9 YurtHaberleri. Meh- met Faraç 9 Avrupa Temsilcısi: Gürav Öz Yayın Kurulu: Ühan Selçuk (Baş- kan), Emre Kongar (Danışman), Orhan Erinç, Hikmet Çetin- kaya, Şfikran Soner, tbrahim Yıldız, Orhan Bursalı. Musta- fa Balha>. Hakan Kara. Ankara Temsılcısr Mustafa Balbav Ataturk BuKan No 125. Kat:4. Bakanlıklar-Ankarâ Tel 4195020 (7 hat). Faks: 4195027 9 tzmır Temsilcısi. Serdar Kızık, H.ZıyaBlv. 1352 S.23Tel.4411220, Faks.4418745 9AdanaTemsilcısi. Çetin Yiğenoğlu. tnonuCd 119 S. No 1 Kat 1, Tel 363 12 11. Faks 363 12 15 Muessese Müdüru Erol Erkut 9 Koordınatör Ahmet Korulsan 9 \lu- hasebe Bülent Yener9 tdare Hüsevin Gürer 9 Satış Fazilet Kuza REKLAM: P.M. Ltd. Şti. • Geoe MudurGülbin Erduran#Koordınatör Reha Işıtman • Genel MüdürYrd Se\da Çoban # Foıansman Mudüril Çeön Erduran Tel 02 ] 2 514 (T 53 513 84 60-61. Faks-0212 513 54 63 Yayımlayao: Yenı Gun Habcr Aıansı Basın ve Yayıncılık A Ş, Baskı: Sabah Yayıncılık A Ş TıAocağı Cad 39 41 Cagaloglü 34334 lstanbul PK 246 - Sırkecı 14435 istanbul Tel (0/2121 512 05 05 [20 hat] Faks (0,212)513 85 95 30 AĞUSTOS 2002 tmsak: 4.47 Güneş:6.21 Öğle: 113.12 Ikindi: 16.52 Akşanr 19.50 Yatsı: 21.16 Antalya'yı çok sevdi ANTALYA (AA)- Antalya'da tatilini geçiren Rus Masshas Scripnikova Türkiye'ye daha önce gelmediğine bin pişman. Antalya'nın doğal ve tarihi güzellikleri arasında tatilini geçiren Scripnikova "Keşke daha önce Türkiye'ye gelseydim" diye konuştu. Gonzales, çocukların gözdesi • BURSA (AA) - Çocuklar arasında önceki yıllarda en gözde evcil hayvanlardan biri olan hamster, tahtını gonzalese kaptırdı. Anavatanı Avustralya olan sincap-tavşan kanşımı gonzalesler, 6-8 yıl yaşayabiliyor. Bu hayvanlar, kemirgen olmalanna karşın ısırmamalan nedeniyle aileler tarafından da tercih ediliyor. Sıcak ve temiz ortamdan oldukça hoşlanan gonzaleslerin fiyatı 15 milyon lira. Birinci servis paketi yolda • NEW YORK (AA) - Microsoft firması, en son geliştirdiği bilgisayar işletim sistemi olan Windows-XP'de bazı değişiklikler yapacak birinci servis paketini 10 gün içinde çıkaracağını açıkJadı. Servis paketini internetten ücretsiz olarak indirmek mümkün olacak. Microsoft, isteyenlere paketi CD- ROM halinde 9.95 dolara da gönderecek. Pazar payı küçülüyor • NEW YORK (AA) - - Mıcrosoft'un geliştirdigi Internet Explorer (ÎE) tarayıcısıyla giriştiği mücadeleyi kaybeden Nestcape'in pazar payı son hafta içinde yüzde 3.4'e kadar geriledi. Netscape'in ınternet pazanndaki payı geçen yıl yüzde 13 civanndaydı. Buna karşılık Microsoft'un en son geliştirdigi ÎEö'nın büyük popülarite kazandığı ifade ediliyor. lE'nin çeşitli sürümlerinin kullanım oranının yüzde 96'ya ulaştığı kaydedildi. Akıllı spermler yolunu buluyor • LONDRA/ZÜRIH (AA) - Isviçreli bilim adamı Peter Brugger, spermlerin sırasıyla bir sağa bir sola döndüklerini tespıt etti. Ingiliz New Scientist dergisinde yayımlanan habere göre, Zürih Üniversitesi'nde görevli nörobiyolog Peter Brugger'in yaptığı deneyler sonucunda, zorunlu olarak sağa döndürülen spermlerin, ilk firsatta sola döndükleri ortaya çıİctı. Brugger, yaptığı deneyde 714 adet sağlıklı sperm kullandı. Çocuğu toprakla tanıştırın • KONYA (AA) - Doğal yaşamdan uzak, apartmanda büyüyen çocuklann bağışıklık sistemini geliştirmek için sık aralıklarla dağ ve orman gibi doğal alanlara götürülmesi, zayıf mikroplan toprak aracılığıyla almalaruun sağlanması gerektiği bildirildi. Selçuk Üniversitesi (SÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Yusuf Durak, modern yaşam tarzının gelişmesi ile kentlerdeki çocuklann doğal ortamdan uzak kaldıklannı, bu durumun ise ilerleyen yaşlarda görülebilecek hastalıklar sa\ r unmasız kalınmasın neden olabileceğini belirtti. Gençler birkaç haftada bağımlı • WASHINGTON (AA)- ABD'de yapılan araştırma, sigaraya yeni başlayan gençlerin birkaç hafta içinde sigaraya bağımlı hale geldiğini ortaya koydu. LÜusal Kanser Kurumu'nun desteğinde yapılan araştırma sonuçlanna göre, gençlerin 1 nikotine bağımlı olmalan için günde v , yalnızca birkaç sigara içmeleri yeterli. /"' Genç kızlann. genç erkeklere oranla ( daha çabuk bağımlı hale geldiğine dikkat ^ çekilen araştırmada, bunun nedenini bulmak için yeni bir çalışma başlatıldığı belirtildi. Haydi balıkçılarrasgele...Av yasağının kalkmasına 1 gün kala Kumkapı hareketli. 'Deniz işçileri 'nin çoğu mesleklerine âşık. Sıkıntıları çok; en büyüğü, aracıların kendilerinden çok kazanması KEMAL HAMŞİOĞLU MUSTAFA BOZKURT Şu sıralar yolunuz, Kumkapı, Sanyer ya da Beykoz balıkçı bannaklanndan birine düşerse, hummalı bir faaliyet mutlaka dikkatinizi çeker. Çünkü, Marmara'da "Balık Avlama Yasagt" 1 Eylül'de kalkıyor. 1 Eylül Pazar günü geldiğinde yapılan hazırlıklar son bula- cak ve usta kaptanlar, "serin" denizlere doğru motor basacak. Kimi lüfer, Jdmi hamsi, kimi de istavritin peşinden tur- layacak Marmara'yı, Ege'yi, Karade- niz'i. Biz de Cumhuriyet ekibi olarak, Kumkapı Balık Hali'ndeki hareketliligi gözledik. Artık irili ufaklı teknelerde son hazırlıklar da bitmek üzere. Ancak kapta- nı, miçosu, aşçısı hepsi asıl işlerini bı- rakmış ve şu sıralar sadece ağ onarmaya yönelmişler. Ve hep- si usta birer dantela- cı gibi, kilometreler- ce ipi işliyor, ağ ha- line getiriyor. Çünkü biliyorlar ki küçücük bir delik yüzlerce balığın denize geri dönmesi demek. tlk olarak Hamdi Reise yönleniyoruz. Çünkü o grubun lıderi. "Şurası örülecek'' diyor. Hemen tayfalar ağın o bölümüne yönleniyor. • Bu yapüğııuz işin özel bir adı var mı? Hamdi Karakaya: Bu işin adı meramet; se- fere çıktığımız zaman yırtılan aglan, açılan delikleri kapatmaya denir. • Babğm hale giriş fiyaö De perakende saüş fı\ an arasında ne kadar fark var? HJC: Balık işinde asıl parayı aracılar kaza- nıyor. Örneğin geçen yıl çinakopun kasasını (20 kg.) 8 bilemediniz 10 milyona bırakı- yorduk. dışarda kilosu 2 milyona satılıyor- du. Ama bizim cebimize kalmadıgı gibi vatandaş da ucuz balık yiyemiyordu. • Geçen yıl bahkta büyük bir boDukyaşan- dı. Sizce biı geKp geçici bir durum muydu? HJC:Geçen yıl tam anlamıyla bir çüıakop akını yaşanmıştı. Bu yıl o balıklar büyüdü, lüfer oldu. Sanınm bolluk bu yıl da sürecek. • HaKç'te bir canlanma olduğu sövtenivor. v Balık avlama yasağı 1 Eylül'de bitiyor. Bahkçılar hanl hanl son hazırhklannı yapıyoriar. Yakalanan bahklan kaybetmemek için meramet adı verflen ağtannı onanm işlerini südörüyorlar. Av yasağı geçen yıl delindi TRABZON (AA) - Türkiye genelinde geçen yıl yasak olmasma karşuı değişik türde 1742adetkuş,6tiUd, 101 tavşan, 11 dağ keçisi, 6 karaca ve 1 ayı aviandı. Yetkililer, kurallara aykın avlanma yapan 3 bin 519 kişinin mahkemeye sevk edildiğini kaydetti. Koruma altına ahnan türler arasında bulunan akdenizfoku, Foça ayı balığı avlayanlara 6 milyar; geyik, alageyik, yabankoyunu, ayı, yaban keçisi, çengel boynuzlu dağ keçisi. karaca, ceylan, şahin, doğan ve kartal avlayanlara 4.5 milyar; su samuru, yaban kedisi, karakulak, vaşak avlayanlara 3 milyar liraya kadar tazminat davası açılabiliyor. HJC:Tabii Haliç çok güzel oldu. Eskisi gibi bir çok balık türü ile karşılaşıhyor. Elbette bü- yük balık tekneleri Haliç'te avlanamıyor ama bu temizlenme ümit verici. 2-3 yıl öncesine ka- dar buradaki birçok tekne satılıktı, şimdi balık- çılık biraz canlandı da insanlar ekmek yer ol- du. • Bu iş için babadan oğula geçer diyorlar_ H.K.: Oğlum var ama o okuyacak. Kaldı ki ilgilenmiyor balıkçılıkla, gelip gitmi- yor buralara. Hiç bulaşmasın zaten bu işe, bir daha kurtaramaz kendi- sini denizden. v. • Siz niye bırakmıyorsu- nuz balıkçılığı? H.K.: Ben bırakınm da o bırakmaz beni. Hem elimizden başka bir iş de gelmez. Haldeki ikinci durağı- mız, yılın her mevsimi aktif haldeki küçük çaplı balıkçı tekneleriydi. Sonar gibi teknolojik aletlerin gazabına uğrayan küçük tekne reisle- rinin de anlatacak bir şeyleri vardır diye düşün- dük. Sabah çıktığı seferden yeni dönen bir taka hemen gözümüze çarptı. Teknenin reisi Murat New York'a taşın Beyazperdenin güzel yüdızlanndan Nicole Kidman, New York'a yerleşmej'e karar verdi ve kentin bohenı kesimi SoHo'da 8 milyon dolara bir daire satm aldL Ev, ünlü mimar Richard Meier'in eseri. Kıdman'ın oturacağı biok, genelde ünlülerin buluşma yeri özelliği taşnor ve burada yaşayanlar arasında Cahin Klein, Martha Stewart ve Rita Schrager gibi kişiler bulunuyor. Kidmannn apartman dairesinin bulunduğu bina özel bir güvenlik kuruluşu tarafindan 24 saat denetim albnda tutuluyor. Emlâkçiler, Kidman'ın dairesinden hem Hudson Nehri'nin hem de Manhattan manzarasunn görüldüğünü söylüyorlar. Kidman'ın eskı eşi Tom Cmise 0e evlenen Penelope Cruz kısa süre önce Nicole Kidman'ınkdne ha>ii yakuı olan 7. cadde üzerindeki bir binadan 3yatakodah bir daire satın aimıvtL Çolak'a sorulanmızı yönelttik. • Size a\1anma yasagı yok. Bü\ük teknelerin olmadığı sezon arasında avlanma işi nasıl gidi- yor? Murat ÇolafcŞimdi küçük tekneler için serbest olan avlanma türleri var bu me\ simde. Mesela gırgır aleti kullanmamız yasak. Şu an- da da en çok lüfer var. • Kaç gibi çıkarsmız bahğa? \LÇ.: Bahkçıhkta belli bir saat yoktur. Ne za- man balık olur, ha- va izin verirse o zaman açılınz mavilıklere. • Trol avcılığı hakkmda ne düşünüyorsunuz? Zarar veriyor mu? M.Ç.:Öncelikle şunu belirtmek lazun ki; bu- gün Türkiye'de nereden baksanız 500-600 tane trol gemısi var. Bunca insanı göz ardı edemez- sinız. Onlann da rahatça avlanabileceği alanlar mevcut. Karadeniz sahillerinin 6 mil açığından başlayarak avlanma serbest. Yani sizin anlaya- cağmız insanlar açgözlülük yapmazsa denizde herkese yetecek kadar ekmek var. Bu işe yıllanm vermiş, baba mesleğini devam ettiren SaKh Reis'ı kendi elleriyle tamir ettiği teknesinın başında yakalıyor ve soruyoruz: • Bahkçılık zor ve emek isteyen bir meslek; en büyük sıkuıtnuz nedir? : En büyük sıkıntılanmızdan biri personel eksüdiği. Biz av sezonu başlamadan önce ça- lıştıracağımız tayfaya ailesine bıraksın diye yüklü miktarlarda avans veririz. Kimi zaman olur bir de bakarsınız uyandığınızda işçi yerin- de yok; parayı alıp kaçmış gemiden. Ya da çay- lakken işe alırsınız, işi öğretirsiniz, sonra başka bir gemiye reis olarak gider. Bununla beraber biz balık olmasa da çalıştırdığımız tayfanın harçlığını veririz, tabi günlük yemek ihtiyaçlan da \ar. Çoğu zaman tuttuğumuz balık masraf- lannuzı bile karşılamaz. • Ne zamana kadar bu bahkçdığa devam» S.R.: Ölene kadar. Çocuklar yetişirse bırakınm fakat çocukJar denize gelmiyor. Teknelerin ba- şında mal sahibi bulunmak zorundadır, işi bi- len biri mutlaka olmalı nerede balık var, Kara- deniz'den gelen balık nereye vuracak, işçi bun- larla uğraşmaz, yıllann tecrübesi gerekir. SÖYLEŞİ ATTİLÂİLHAN Oteki Adı, Sivil Darbe'! Ekonomik kriz, turisti dakikacı yaptı F ANTALYA (AA) - Avrupa'daki ekonomik kriz, Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin ortak para birimi Euro'ya geçmesi ve başta Almanya' olmak üzere, bu ülkede fiyatlann yüzde 40'a varan oranda artması nedeniyle, tatil kararuu vermekte güçlük çeken AvTupalı turistler "son dakikacr oldu. Profesyonel Otel Yöneticileri Derneği (POYD) Başkanı Türgen Şevki Bulut, son günlerde turistin kararsızlığmın iyice arttığına dikkat çekerek "Almama'daki ve Türkiye'deki seçimler, ABD'nin Irak operasyonu düşüncesi turisti tatfle çıkarken düşündürmeye başladr. Tatile çıkacak rurist son birkaç güne kadar rezervasjon yapnrmıyor. Sorun görmezse, son dakikada rezervasyonunu yaporarak tatiline çüayor" dedi. Antalya ve yöresındeki otellerde bir hafta sonraki doluluk oranının dahi hesap edilemediğine işaret eden Bulut, otellerin bir hafta sonraki doluluk oranı yüzde 70 gözükse dahi, günü geldiğinde yüzde 100'e yakın doluluğa ulaşılabildiğini belirtti. 1 ktıdarortağı partisinde, önde gelen birisı olmak- I la kalmayıp; Hukümet'te görev sahibi de olan Erkan Mumcu'nun, 'ifşaatı'; eğer 'muâllakta' kal- saydı, Holding Media'sının vurdumduymazlığı, belki hoş görülebilirdi; fakat ya iktidar ortağı aynı partiden, aynı Hukümet'te bakanlık etmiş, başka ve önemli bir isim, onun iddiasını doğrulamış; söy- lediklerine arka çıkmışsa?.. Sizce, herhangi bir 'demokrasi'de, okuyanın tüy- lerini diken diken edecek şu satırları, kim kaleme almış olabilir? "... meydanın tamamen kendilerine kalmasını, ıçerdeki 'gayrımeşrû' güçlerin; (ve) Türkiye'yi sö- mürgeleştırerek, tüm kaynaklarına, hiçbir direnç- le karşılaşmadan el koymak isteyen, 'dışardaki' güç- lerin, bir 'sivil darbesi' ile karşı karşıyayız. Bir baş- ka açıdan bakınca, Türkiye'de ikicephe oluşmuş- tur. Bunlardan biri, yabancılarla birlikte, Türki- ye 'nin maddî ve mânevi değerlerini istismar etmek isteyen 'gayrımilli' cephedir; diğeh ise, vatanımı- zın maddî varlıklarını ve mânevi değerlerini konı- mak isteyen; bunun için her şeyi göze almış olan 'Millîciler'in, vatanseverlerin oluşturduğu cephe- dir... " (Yeniden A.R. Müdafaa-i Hukukdergisi, Ağus- tos2002, s. 13) Önceki 'ifşaatı' teyid etmekle yetinmeyip, üste- lik takviye eden bu önemli 'ifşaatın' sahibi; 'sivil dar- be'yle devrilmek istenilen Hükümet'in, anlı şanlı Içiş- leri Bakanı Sadettin Tantan'dan başkası değildir; evet, ta kendisi; her zamanki gibi gizlisiz, saklısız, açık ve dürüst! Fikrinızce, 'sinek uçsa haberi olan' keskin (!) Mediamız; usturupta gargaraya getirdi- ği 'komplo iddiasını'. hâlâ ciddiye almamalı mı? Al- mamaktaki ısrarın, sebebi ne olabilir? Sakın sebep 'yabancılarla birlikte, Türkiye'nin maddî ve mânevi değerlerini istismar etmek iste- yen', Sadettin Tantan'ın sözünü ettiği -'gaynmil- lî cephe' olmasın? Yabancı parmağı' yüzde kaç imis? Gazetenin birinde, göze çarpan, ilginç bir baş- hk "500 Büyüğün 136'sında 'Yabancı Par- mağı' Var!" Yo canım, istihbarat servıslerıyle ilgili filan değil; sayfa, iktisat sayfası; konu 'yabancı ser- mâye'; yâni irdelediğimız sorunu, 'yerli Burjuva- zi'nin 'gayrimillileşmesinr (kompradorlaşmasını) doğrudan ilgilendiriyor, acaba bir göz atar mıydı- nız? "...Türkiye'nin en büyük şirketlerinde, yabancı ortaklıkların payının, küçümsenemeyecek bir oran- da olduğu ortaya çıktı. lstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) 'Türkiye 'nin 500 büyük kuruluşu' arasına gı- ren şirketlerin, yüzde 27.2'sinin yabancı ortaklığı bulunurken bu sayı geçen yıla göre de arttı; ge- çen yılki üretımden satışlanyla, Türkiye 'nin en bü- yükleri olan 500 şirket arasından 136 tanesinde, yabancı sermaye ortaklığı bulunuyor..." (Hürriyet. 25 Temmuz 2002) Habenn ilginç yanı şurası ki, "...2001 performans- lanyla 500 büyük sanayi kuruluşu arasında yer alan (buraya dikkat) ve en az yüzde 50 yabancı ser- maye bulunan" şirketlerin adlarını ve sermaye oranlannı da lıste halinde veriyor, ibret verici bir liste bu, birden fark ediyorsunuz: meğerse ülke- mizin en büyük şirketleri arasında, sermayesinin yüzde 99.96'sı, yüzde 83.70'i, harta yüzde 100'ü vs. yabancıya ait olan bir sürü şirket varmış: bu bir! Dahası, "bu 'ecnebi'şirketlerin faaliyeti, üre- tim alanımızda ciddi bir kaos ortamı yaratmış!" Bu iki! Zira aynı gazetenin, aynı sayısında, önce- ki haberi ve ecnebi sermayeli şirketlerdeki oran- ları, halka duyuran, lstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) Başkanı, bu defa verdiği demeçle 'Türksa- nayiı adına, şimdiye kadarkien karanlık tabloyu' çiziyor: "...ayakta kalma mücadelesi veren sanayıci, kâ- nndan vazgeçmek zorunda kalmıştır. Finansman mâliyetleri başta olmak üzere, tüm mâliyetler sa- nayidnin, ürün fiyatınayansıtabileceği oranlann çok üzerinde, birartış göstermiştir. Sanayici üretimi de- vam ettirebilmek uğruna, elinde kalan vahığını sat- mış; kalmadıysa kredi bularak borçlanma yoluna gitmiştir; borç bulamayanlar, işletmesini zaten ka- patmış ve üretimine son vermiştir..." (Hürriyet, 25 Temmuz 2002) İSO Başkanı'na göre, 'Milli Sanayi Cephe- si'nde durum budur. Ne dersiniz? Acaba TÜSİAD Başkanı ve mensuplan da aynı fikirde midir? Kurtuluş savaşı ruhu' gerekiyor... Peki, çıkış yolu? Sadettin Tantan, o yazısında "...yurttaşlık bilinci geliştikçe 'gayrimilli güç- ler', 'gayrımeşrû menfaatgrupları', 'bozguncular' koalisyonunun, yenilgiye uğraması kaçınılmazdır" demiş. İSO Başkanı ise aynı gerçeği, başka keli- melerle özetliyor. "... bir an önce yatırıma ve üretime uygun bir or- tam yaratılmalıdır. İçinde bulunduğumuz kaos or- tamından çıkabilmek için, Türkiye 'nin yeni bir Kur- tuluş Savaşı Ruhuna ihtiyacı vardır. Sanayiciler olarak bizler, artık sadece uygun görülen rolleri oy- namak değıl, senaryonun yazılması sürecinde de yer almak, rolümüzü kendimiz tespit etmek isti- yoruz..." (Hürriyet, 25 Temmuz 2002) Görüyor musunuz, 'yurttaşlık bilinci' ufusal sa- nayıcide (ışverende) kımıldamaya başlamış bile; benim merak ertiğim, acaba işçilerde durum ne: 'Imâlat-ı Harbiye Amelesi'nin, ülkeyi kurtaran 'ruhu' acaba nerelerdedır? e-mail:tilahan< isnet.net.tr http://www.bilgiyayinevi.com.tr/ailhan Faks:0-212 / 260 19 88