Katalog

AĞUSTOS 2002 SALI + CUMHURİYET SAYFA EKONOMI ekonomi@ cumhuriyet.com.tr 13 rürkiye'de enerji tilketim azaldı • ÎSTANBUL^AAJ-BP'nınhazırladığı EKânya Enerji Raporu'ra göre, geçen yıl Türkiye'deki toplam ererji tüketimi yüzde 4. ~7 oranında azaldı. Türkiye'de petrol tüJcetüninde yüzde 3.9, hidroelektrik et»erji tüketirninde yüzde 22.3, kömür tüJcetiminde ıse yüzde fc.5'lik düşüşler yaşanırken doğalgaz tücetimınde yüzde 9.T'likaıtış gözlendi. Dünyada ise toplam enerji tüketiminin binde 3 oranında arttığı açıJdandı. Rapora göre. 2001 yılı, 1998'den bu yana birincil enerji kaynaklannın tüketim artış hızının yüzde 0.5 "in altmda gerçekleştiği 3. yıl oldu. Fort, Amua'ddti şirketini satacak • DEARBORN(AA)-Amerikan otomotiv şirketi Ford, Avrupa'daki bakım- onanm şirketi Kwik-Fit'i satacağını bildirildi. Yapılan açıklamaya göre satış işlemi, Ford'un yeniden yapılandınlma plaru çerçevesinde gerçekleştirilecek. Aynca, ABD'deki bakım-onanm zinciri olan Collision Team of America fırmasının sanşının ise tamamlandığı belirtildi. Ford, yeniden yapılanma plaru çerçevesinde, 5 yıl içinde en az 5 fabrikasını kapatmayı planlıyor. Bulgaristan'da uçak onarm fabrikasi kınJacak • SOFYA (AA) - Bulgaristan'da Boeing ve Airbus tipi uçaklann onanmınuı yapılabileceği bır fabrikanın kurulacagı açıklandı. Ekonomi Bakan Yardımcısı Milen Keremidçiev, Lübnanlı işadamlan tarafindan ABD'de kurulan IMC şirketi uzmanlannın. büyük havaalanlannın bulunduğu Sofyi Varna, Filibe ve Burgaz kentlerini tek tek ziyaret ederek, fabrika tesisleri için uygun mekân seçeceklerini bildirdi. Keremidçiev, geçen günlerde Lübnan'a yapüğı ziyareti sırasuıda IMC yetkilileri ile görüşüp, Avnrpa'da kurulması istenilen fabrika konusunda bilgi aldığını ve kendilerine bu fabrikanın Bulgaristan'da yapılmasını teklif ettiğini belirtti. GSM operatörü Aycell, belirlediği yeni tarifelerle pazarda rekabeti kızıştıracak Müşterikapma yanşıEkonomi Servisi - Abone sayı- sını hızla artnrmak için kollan sı- vayan Türkiye'nin dördüncü GSM operatörü Aycell, belirledi- ği yeni tarifelerle pazarda rekabe- ti kızıştıracak. Pazara yeni giren her operatör, fıyat kırarak rekabeti daha da art- tınrken daha eskiler abone sayıla- nnı arttırmanın yollannı yeni kampanyalarda anyorlar. Ancak GSM abone sayısı 20 milyona ulaşan Türkiye'de yeni markalan- nın önündeki en bü- yük engel kapsama alanlannın darlığı. Aria'nın ardından fa- turalı hatlarda sabit ücreti kaldıran Ay- cell"den sabit telefon aramalaruıda dakika başına 218 bin lira alırken kendi şebeke- leri ile konuşma üc- retini 48 bin lira ola- rak belirledi. 13.8 milyon abonesiyle pazar lideri olan Turkcell'de ise şebe- ke içi görüşme 430 bin lirayken sabit te- lefonlarla görüşme ^ ^ ^ ^ ^ ücreti 518 bin lira. 6 milyon abonesi olan Telsim'de ise sebeke içi görüşmeler 380 bin li- ra. Sabit telefonlar ile yapılan ko- nuşmanın dakikası ise 510 bin li- ra. Sektörün üçüncü operatörü olan Aria'da şebeke içi görüşme- ler 527 bin lira iken sabit telefon- lara yapılan aramalarda 640 bin li- ra ücret ödeniyor. 2001'de sektö- re giren Aria'nın abone sayısı 1.2 milyon seviyesinde bulunuyor. • Pazara yeni giren her operatör, fıyat kırarak rekabeti daha daarttınrken daha eskiler abone sayılannı arttırmanın yollannı yeni kampanyalarda anyorlar. Faturasız hatlarda da fıyat rekabe- ti büyüyor. Turkcell'in 100 kon- törlük kartı 9 milyon lira iken Tel- sim 9 milyon 250 bin lira ücret alıyor. Aria'nın faturasız hattına 100 köntür yüklemek için 8 mil- yon 500 bin lira ödeniyor. Ay- cell'in 100 kontörü ise 5 milyon 500 bin lira. 13.8 milyon abone- sinin 9.2 milyonu faturasız hatla- nn oluşturduğu Turkcell'in bor- saya yapüğı açıklamaya göre, ge- çen yılûı ilk aln ayına göre hazır kart kullanımı önem- li ölçüde artış kaydet- ti.TurkceU'de200rin Ocak-Haziran döne- minde 4 milyar 833 milyon 530 bin 103 kontörlük görüşme yapılırken bu yıl aynı dönemde 5 milyar 545 milyon 298 bin 804 kontörlük bir gö- rüşme yapıldı. ceple konuşmak avantajiı oldu Öte yandan pazar payını arttırmak için mmmmmm ~m dakika başına konuş- ma ücreti düşüren Türk Tele- kom'un Aycell'i şebeke içi görüş- melerde uyguladığı 48 bin liralık fıyatla, sabit telefonlar arası gö- rüşmelerden daha ucuz hale gel- di. Türk Telekom, iki sabit telefon arasında gerçekleştirilen görüş- melerde dakika başına 59 bin lira alıyor. Ancak AycelTin henüz sa- dece Ankara, tstanbul, Izmir, Adana. Bursa ve Muğla'da baz is- tasyonlan bulunuyor. Phılıp Morris/Sabancı DUYURU ŞİRKETİMİZİN TORBALI SİGARA FABRİKASI'NDA İMAL EDİLEN ÜRÜNLERİNİN PERAKENDE SATIŞ FİYATLARI, 13 AĞUSTOS 2002 SALI GÜNÜNDEN İTİBAREN AŞAĞIDAKİ GİBİ BELİRLENMİŞTİR. Marfboro 100"s YENİ PAKET FIYATI Z ESKI PAKET FIYATI 2.500.000 TL 2.200.000 TL V ///A W' ''//'////,/ '•'//A'//, /, 'm /' Marlboro 1OO's Box Marlboro ügrrts 100's Marlboro Lights 100's Box Marlboro Box Marlboro LJghts Box Marlboro Menthol Box Marlboro Lights Menthol Box Parliament 100's Parliament Lights 100's Parliament 100's Special Box Parliament Special Box Parliament Lights Special Box Parliament Extra LJghts Special Box Lark 100's LarkBox Lark ügrrts Box Chesterfield TurkishGold Chesterfield Box Chesterfield Lights Box L&M 100's L&M Lights 100's L&MBox L&M Lights Box 2.500.000 TL 2.500.000 TL 2.500.000 TL 2.300.000 TL 2.300.000 TL 2.300.000 TL 2.300.000 TL 2.500.000 TL 2.500.000 TL 2.600.000 TL 2.500.000 TL 2.500.000 TL 2.500.000 TL 1.700.000 TL 1.600.000 TL 1.600.000 TL 1.600.000 TL 1.600.000 TL 1.600.000 TL 1.400.000 TL 1.400.000 TL 1.300.000 TL 1.300.000 TL 2.200.000 TL 2.200.000 TL 2.200.000 TL 2.000.000 TL 2.000.000 TL 2.000.000 TL 2.000.000 TL 2.200.000 TL 2.200.000 TL 2.300.000 TL 2.200.000 TL 2.200.000 TL 2.200.000 TL 1.400.000 TL 1.350.000 TL 1.350.000 TL 1.350.000 TL 1.350.000 TL 1.350.000 TL 1.200.000 TL 1.200.000 TL 1.100.000 TL 1.100.000 TL PHILSA Phılip Morris Sabancı Sigara ve Tütüncülük Sanayi ve Ticaret A.Ş. TURKCELL • Abone sayısı 13.8 milyon. • Turkcellden Turkcell'e 430 bin lira. • Turkcellden diğer operatörler 518 bin lira. • Turkcellden sabit telefonlara 518 bin lira. • Kısa mesaj 123 bin lira. • Sabit ücret 2.565 bin lira. ARİA • Abone sayısı 1.2 milyon. • Aria'dan Aria'ya 527 bin lira. • Aria'dan diğer operatörlere 640 bin lira. • Aria'dan sabrt telefon- lara 640 bin lira. L • Kısa mesaj 120 bin lira. • Sabit ücret: Yok. TELSİM • Abone sayısı 6 milyon. • Telsim'den Tebim'e 380 bin lira. • Telsim'den diğer oper atörlere 510 bin lira. • Telsim'den sabit telefonlara 510 bin lira. • Kısa mesaj 120 bin lira • Sabit ücret: 2.900 - 8.900 bin lira AYCELL • Abone sayısı 172 bin. • Aycellden Aycell'e 48 bin lira. • Aycell'den diğer operatörlere 518 bin lira. • Aycell'den sabit telefonlara 218 bin lira. • Kısa mesaj 48 bin lira. •Sobit ücret: Yok. _^IJBBİUBBUPHUL-. 10.9 MÎLYON KlŞtNlN SOSYAL GÜVENCESÎ YOK Her iki çalışanın biri kayıt dışıANKARA (ANKA) - TürkiyeUe çalışanlann yansının herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşunda kaydı bulunmadığı belirlendi. Devlet Istatistik Enstitüsü'nün üç aylık dönemlerde gerçekleştirdiği hane halkı iş gücü anketine göre, Türkiye'de isrihdamdaki nüfus, nisan-mayıs-haziran dönemi ortalamasında 20 milyon 869 bin olarak belirlendi. Bu kişilerden 10 milyon 908 bininin ise herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olmadığı; kayıt dışı çalıştığı dıkkatı çekri. Istıhdamdaki nüfusun 8 milyon 776 bin kişi ile en büyük bölümünü oluşruran ücretlilerin 4 milyon 971 bininin SSK, 2 milyon 38 bininin Emekli Sandığı'na tabi olduğu, 1 milyon 766 bin ücretlinin ise kayıt dışı çahştığı belirlendi. Sayılan 1 milyon 588 bin olan yevmiyelilerden 1 milyon 397 bininin de sosyal güvenük kaydı bulunmuyor. Türkiye'de kendi hesabına çalışan 4 milyon 843 bin kişinin 3 milyon 184'ünün de bir sosyal güvenlik kuruluşuna kaydı bulunmadığı, bunlardan yalnızca 158 bininin SSK, 1 milyon 499 bininin de Bağ-Kur'lu olduğu belirlendi. 1 milyon 244 bin işverenden 875 bininin Bağ- Kur'lu, 127 bıninın SSK'lı olduğu, 239 bininin ise sosyal güvenlik kuruluşlanna kayıth olmadığı dikkati çekti. Kayıt dışı istihdamda en büyük bölümü ise "ücretsiz aile jşçfleri" oluşturdu. Büyük bölümü kırsal kesimde yaşayan, iş bulamadığı ya da bulma umudu olmadığı için iş aramak yerine ailesine yardım eden, maaş-ücret almayan. ancak tüm bunlara karşın "istihdamdaki nüfus" içinde göstenlen "ücretsiz aik işçaerTnin sayısı 4 milyon 418bineulaşü. MEMUR tLK KEZ HÜKÜMETLE MASAYA OTURACAK KESK'in Ankara yürüyüşü başlıyor tSTANBUL / ANKARA (Cumhuri>«) - Kamu Emekçileri Sendikalan Konfederasyonu (KESK), 15 Ağustos'ta hükümetle kamu çalışanlan arasında yapılacak toplu görüşmeyi ^tophısözteşıneye çevinnek" amacıyla bugün îstanbul'dan Ankara'ya yürüyüş başlabyor. KESK Genel Başkanı Sami Evren, 13 yılhk sendikal mücadelelerinde ilk kez hükümetle masaya oturacaklannı belirterek görüşmelerde öncelikli konunun "temel ücretierin yoksulhık suunnın altmda kalmasT olduğunu söyledi. Evren, Unkapanı'ndaki KESK Genel Merkezi'nde düzenlediği basın toplantısında, yönetim kurulu üyelerinin. 2 müyona yaİan kamu çahşanının toplusözleşme sürecindeki taleplerini duyurmak için bugün îstanbul'dan Ankara'ya hareket edeceklerini söyledi. Konfederasyon ile üye sendikalann yönetim kurulu üyelerinin KESK Genel Merkezi önünden saat 14.00'te yürüyüşe başlayacağını anlatan Evren, Gebze, Izmıt, Adapazan, Bursa, Eskışehir. Zonguldak ve Bolu güzergâhının izleneceği yürüyüşte, bu noktalarda kitlesel basın açıklamalan yapacaklarmı bildirdi. Evren, 17 Ağustos'ta varacaklan Ankara'da bir mitingin ardından Başbakan Bülent Ecevit ve Bakan Masum Türker ile de görüşeceklerini anlatö. Ankara Valiliği, KESK'in 17 Agustos Cumartesi günü yapacağı Evren: 13 yılhk sendikal mücadelemizde ilk kez hükümetle masaya oturacağız. eyleme "Kıalay GuA^npark bölgesi >^sal miting alanı değüdn-" gerekçesiyle izin verilmeyeceğüıi bildirdi. Ankara Valisi Yahya Gür. dün yaptığı açıklamada. "H flanlannda, Kızıtay bölgesine Hipodronı nfrmmfan kortej otuşturularak geüneceği, ses yayın araa kuHanılacağı, afış >« pankart taşınacağı beürtildiğinden, bu tür fabyetier 2911 s»ıh Toplanü ve Gösteri Yürüyüşkri Yasası kapsanunda vahTiğirnize bildirilerek ve bir tertip heyeti oluşturularak \-apdmasi gereken Afiyederdir'' dedi. Yasal toplantı alanlannın Etlik Kasalar, Celal Bayar Bulvan, Tandoğan Meydanı, Abdi Ipekçi Parkı ve Hipodrom alanı olduğunu kaydeden Gür, Güvenpark'ta yapılacak eylemlere izin verilmeyeceğini, kaolanlar hakkında da Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Yasası'na ve TCY'nin 526. maddesine muhalefetten yasal işlem yapılacağını bildirdi. İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Suyun Akışı Sermayenın, buyük medyanın sıyaset üzerındekı gü- cünün, oyunlannınçokfazladeşifre olduğu, kamuoyun- da açık açık tartışılabildiği ilginç bir süreçten geçiyoruz. Seçim ortamına girilmiş olmasının, uzun zaman bu gü- ce teslım olmuş siyasetın sonuçta sandıkta çok kızgın seçmen, oy gücüne muhtaç olduğunu anımsamasının elberte ki payı var. Ama asıl belııieyıcı neden, baskı gü- cünün dozunun kaçması, DSP'yı parçalayarak MHP'yi dışlama operasyonunda açığa çıkması, iş güvencesi ya- salaşırken her şeyin iyice yüze göze bulaştınlması. Her ne hal ise içerden dışardan yöneten güçler, ope- rasyonu ve seçımi isteyen tarafken, (İlk erken seçim söz- cüğünün Derviş, kimi büyük yabancı medya, hemen ar- dından bizım önemli ış dünyası temsılcilerimiz tarafin- dan dıllendirildiğinı anımsayın) erken seçim tarihinden dönüş yolu arayanlar safına geçtıler. Yüzde yirmilere varan oranlarda seçmenin anketler- de ilk kez, sıyasi partıler ıçın "hıçbiri" gıbi tepkısıni, öf- kesinı çok kesın ortaya koyan söylemi söz konusu iken, aklı başında olanın seçımden korkması doğal. Yine ak- lı başında olanlar seçmenin partisinı seçmesinın değil, seçmek ıstemediklerine oy vermemesinin söz konusu olduğunu bılıyorfar. Yıne de bu noktaya gelindıkten sonra bir bahane ile onaylanmış erken seçim tarihinden dönüşün çok daha kötü sonuçlar vereceği, aklın yolunda buluşulacak tek gerçek. Ne kımsenin halkla daha fazla alay etme lüksü var, ne de siyasi dengeler bu hükümeti daha uzun süre ayakta tutmaya elvenşli. Aksi söytense de başka seçim hükümetlen oluşturup seçimleri ertelemenin de olana- ğı yok. Bütün bu yoklar, eldeki yasalar ve eldekı siyasi parti- lerie seçımın çözüm ve sağlıklı ıktıdar getireceğine iliş- kin varlan yaratmıyor. Işin trajikomik yanı, operasyon ters tepınce, bu ışı başlatanlar en çok sonuçlardan kor- kanlar konumundalar. Kurdukları tuzağa yakalanmış, şimdi tam tersı söylemlerie toplumun karşısına çıkıyor- lar. Bir yandan dayeni oluşumlar, ittifaklaryaratmak için çırpınıp duruyorlar. Aslını ararsanız sermaye, büyük medyanın siyaset uzenndekı gücünde bır eksiklik söz konusu değil. Sa- dece var olan siyasi yapılar üzerinde geçerlı bu gücün, iktıdar, muhalefet dengeleri içinde yapmış olduğu hesap- lar, oyunun kuralı değişince geçıci bır dönem için tuttu- rulamıyor. İş kamuoyunun çok fazla önünde, siyasi par- tıler, parlamento dengelerine ve de seçim sandığına bağlı olduğunda sermaye, büyük medyanın ağırlığı tek belirleyici olmada yetersiz kalıyor. Bütün bu karmaşa içinde, seçime iki buçuk ay kala, seçmen pusulasında seçime katılacak partıler listesı çok belli de seçime katılacak bu partilenn durumu hemen he- men hiç belli değil. Sadece alacakları oylar anlamında değil, hangi kadrolar, hangi yapıiar, ittifaklar, program- lar, söylemler anlamında da. Suyan akışını durdurama- yacak kadar bilinçlı sıyasetçıler, yok olmamak için, ne yapıp edip buna uygun bir durum, konum yakalamaya çalışıyorlar. Işin en zor noktası, bu seçimde barajı aşabilecek par- ti kimliğini kazanmak olduğundan, tehdit bütun partıler ıçın geçerii görülduğünden, herhalde ulkemız seçim ta- rihı, belki de tyı araştmlsa dünya ülkelen seçim tarihle- rinde yen olmayan son dakika arayışlan yaşanıyor. Ha- ni geleneksel olduğu üzere seçimde etkilı olacak parlak listeler hazırlamak, ısimler bulmakla sınırlt bir arayış de- ğil. Toptan parti kimlıği, ittifaklan üzerinde sil baştan her şeyi değiştırebılecek arayışlardan söz ediyorum. Her partinin silinip, her partinin bugünkü konumu ile asla hak etmediğı oylan toplayabileceği son dakika ope- rasyonları her sürprize açık. Şimdı başta büyük medya, sermaye fttifakı, çoğunluk partı yönetimleri ve milletve- killen nafile yağmur duasına çıkmış gibı, en çok seçim- lerin ertelenebıleceği, topluma sunulabılecek bir gerek- çe peşındeler. Körfez savaşı en geçerii gerekçe olabılir- se de ABD'nın dünyada beklenenden çok daha fazla tepki alması karşısında çok zayrf bir olasılık. (lyi ki de öy- le. Umalım ki oyte. Yoksa bizimkilerin siyasi iradesi ile Türkiye için, ınsanlık için vicdansız, çok kötü bir senar- yonun, savaşın durdurulabilmesı söz konusu bile değil.) Çok az gunler, o kadar çok değişime gebe ki... Daha on beş gün öncesinde Dervış'in yüz ıfadesi, her söyle- mi, ayrılıp aynlmayacağı izleniminı veren cümleleri bor- salan aşağı yukarı yerinden zıplatabiliyordu. Dün istifa- sının kendisı, söylentılerin çok çok altmda etkı yapabil- di. Hani hâlâ yeni oluşuma nasıl gireceğini ya da dışar- dan ne yapacağını merak edenler var ya. Hiç kuşkunuz olmasın, çok yakın günlerde medya pompalamak için çırpınsa da merak eden kalmayacak. Neler olacağını bilmıyorum, ancak sayılı günlerde si- yasette çok fazla şeyın değışeceğını, partilerin kimlik, ya- pı ve kadrolannın altüst olabileceğini söyleyebiliyorum. Çünkü kehanet olmaktan çıktı, zorun dayatması olarak gündemimizde yer alıyor.. soner(g cumhuriyetcom.tr Rifat Hisarcıkoğlu: Halka dayanmayan taban bulamayacak ANKARA (ANKA)- Türkiye Odalar ve Bor- salar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarakiı- oğlu, erken seçimi de- ğerlendirerek, Türk hal- kuıa dayanmayan hare- ketlerin taban bulamaya- cağına dikkat çekti. Si- yasi partiler ve seçim ya- salannda değişiklik ya- pılmadan seçime gidil- mesini eleştiren Hisar- cıklıoğlu. "Bugün yasa- lardadeğişiklik>apdma- dan seçime gidiİmesi so- nucu önümüzdeki dö- nemde içinden çıkdamaz bir durum ortaya çıkar- sa yeniden bir seçim ola- bflir'' diye konuştu. Hakkâri ve Van'ı kap- sayan gezisinin ardından sorulan yanıtlayan Hi- sarcıklıoğlu, iş dünyası- nın Kemal Dervişe des- tek verdiğinin hatırlahl- ması üzerine, "Deniş'in sahaya çıkıp nasıl oyna- \acağını söylediği za- man, Türkiye'ye neler getireceği hakkında fildr yüriitebfliriz. Şu anda bu iş çözülür çözulmez bu- rada insanlar bir arava gelirler demek için çok erken" dedi. Derviş'in önce seçimi kazanması, kazandıktan sonra ikti- darda olan partinin için- de yer alması gerektiği- ni kaydeden Hisarcıklı- oğlu, şöyle konuştu: "Şu anda hâlâ sayın Derviş sahaya çıkmış değil. Sa- haya çıkacak, nasıl oya- na>^cağını sö\1eyecek. o zaman tepkileri alacağız. Sahaya çıkmadan ne ola- cağı konusunda fikir yü- rütmemiz çok zor. Süre kısahyor. Kim siyaset yapmak isthorsa sahaya çıkmah." Hisarcıklıoğİu, kendisinin Derviş'e des- tek olup olmayacağı yö- nündeki sorulan ise "Bi- zim kimseye desteğimi- zin obnası mümkün de- ğil, biz bütün siyasi par- tilere aynı yakınhkta, ay- nı uzakhktayTz" diye ya- nıtladı. Hisarcıklıoğİu, uygu- lanan programlann ana hatlanyla doğru olduğu- nu ama ayar verilmesi gerektiğini kaydetti.