Katalog

1-fl AĞUSTOS 2002 PAZAR CUMHURİYET SAYFA kultur@cumhuriyet.com.tr 15 2002 "NÎN İLK YARISINDA SAHNELENEN NÂZIM HİKMET OYUNLARI - II Bir anlık 'bahtiyarlık'SEVGİ SA.NLI Fazıl Say ve Genco Erkal'ın güçlerini bır- leştirerek bir senfoni orkestrası, koro ve solist- lerrle birlikte verdiklen "Nâzım'a Saygı" di- ye adlandırabileceğimiz konserler, Yüzüncü Y"ıl Kutlamalan'nın en görkemlilerüıden, bel- ki de en görkemlisi oldu. Nâzım'a saygı göstermek içın her zaman bu kadar büyük bir organızasyon gerekmez. M ümtaz Sevinç, "Bir Çift Sözümüz Var Aş- ka Dair" dıyor geçen yıldan beri. Binbir emek- le hazırlanan "Düşün Sahnesi"nı, Banu H-'nin derlediğı, Mahmut Gökgöz'ün yönet- tigı, Mümtaz Sevinç'ın büyük bir sadelik, sı- caklık ve içtenlıkle oynadığı tek kişılik oyunu ancak keşfedebildim. Hıçbir duygu sömürüsü- ne kaçmayan tertemiz bir oyun, düzeyli bir ça- lışma. Oyuncu, şairin tükenmeyen sevgisini cömertçe paylaşıyor bizimle. Ankara Devlet Opera ve Balesi, Uğur Sey- rek'in "Mavi Gözlü Dev" balesini getirmiş Uluslararası îstanbul Dans Festıvali'nin açılı- şı için. Ne yazık geç ışittım. "Delikanlım! Senin kafanın içi Yüdızlı karanlıkJar kadar Gûzel, korkunç, kudretli ve iyidir. Yüdızlar ve senin kafan kâinatın en mükemmel şeyidir lyi bak yıldızlara onlan göremezsin belki bir daha... Mevzubahs gencin ismi BENERCt Kendisi aslen Hintlidir Dostlannın nazannda tam adam düşmanların indinde azgın bir delidir. Ve Britanya polisinde künyesi şüphelidir." Hintli devrimci Benerci ihanete uğradığı hal- de nasıl hain sayılır?.. Kendını öldürmeye hak- kı var mıdır bir devrimcının? Nâzım nasıl Del- hi'ye gider? Benerci nasıl tstanbul'a kadar uza- nır? Size hiçbir ipucu verilmeyecek. Sadece Mehmet Ulusoy son yıllarda gördüğüm en ba- şanh rejisini sergiliyor. Michel Launay'ın çev- re tasanmı olağanüstü, Kudsi Ergüner'in mü- ziği Doğu ile Batı'yı inanılmaz bırbiçimde bir- leştirmiş. Işık tasanmı Yakup Çartık imzası- nı taşıyor. Kürşat Alnıaçık yalnız koreografi- yi yapmakla kalmamış, oyunculann bu acayip dekora bırer cambaz gibı uyum sağlamalanna yardımcı olmuş. Aynı zamanda Somadeva gi- bi bir rolün hakkını vermiş. Nâzım Hikmet'te Celal Kadri Kınoğlu tek- rar tekrar îstanbul 'a hoş geldın diyeceğımiz bir oyuncu. Daha şımdıden hem geniş, hem derin bir oyunculuk yeteneğı muştuluyor. Kolay ko- lay tekrarlara sapmaz sanınm. Leenane'ın Gü- zellik Kraliçesinde hem yeteneklenni, hem de zaman geçtıkçe oyunlannı ince ince ışlemeyı sürdürdüklerinı kanıtlayan ıkı oyuncu Hakkı Ergök ıle Yurdaer Okur bu oyunun da değer- li elenıanlan. "Heraklit, Heraklit, akar suya kabil mi vurmak kilit?" Ingiliz kızı, polıs memuru ve yaşlı kadında Hülya Çelik kalıp- tan kalıba geçmekte zorluk çekmeyen sevimli bir oyuncu. Sahne mekanik sorumlusu S. Nec- det Tulgar'ı da aynca kutlamak gerekir. Tek perdelik 'Bir Orman GibF Sezon sonunda gördüğüm son Nâzım Hık- met uygulaması, Oyuncular Tiyatro Grubu'nun "Bir Orman Gibi" adlı oyunu. Sayın Ege- men Berköz, "Neden yazarın kendi oyunla- nndan çok şur uyarlamaları var" diye sor- du. Haksız değil. Genellikle şıır uyarlamaları dramatik aksiyon içermez. Gelgelehm Nâzım Hikmet'in şiirlerinde çok iyı çızılmış kışilik- ler ve dramatik öğeler buluyoruz. Bu tek per- delik göstenyi kurgulayıp oynayan Gülsüm Soydan, Emrah Kolukısa ve Selma Köksal bu olanaklan ıyi değerlendırmişler. tlker Gör- gülü'nünmüzığı, Ash Tülüoğlununçevre dü- zeni, John Stigner'in ışık tasanmı, Ipek De- Fazıl Say ve Genco Erkal'ın güçlerini birleştirerek bir senfoni orkestrası, koro ve solistlerle birlikte verdikleri "Nâzım'a Saygı" konserleri (üstte) ve Ankara Devlet Opera ve Balesi'nin "Mavi Gözlü Dev" balesi alkışlarla ödüllendirildi. ğer'in koreografisi onlara destek veriyor. Ay- nca oyunlan üstüne esaslı kitapçıklar hazırla- dıklan için de kutlanmalan gerekir. Sadece za- man zaman daha güleryüzlü, daha şakacı olma- lannı dilerdım. "Bugün Pazar Bugün beni ilk defa güneşe çıkardüar" di- ye başlayan şıır şöyle biter: "Bu anda ne kavga, ne hürriyet, ne kanm Toprak, güneş ve ben Bahtiyarım." Oyundakı metınden "Bahtiyarım" sözcüğü çıkanlmış. Üstlerine vannca bunu kasten yap- tıklannı itiraf ettıler. Adam o durumda mutlu olamazmış. Yapmayın, sevgüi çocuklanm, yapmayın. Nâzım'a bir anlık "bahtiyarüğı" çok görmeyin. O kadar güçlü, o kadar güleç ol- masa katlanabılır miydi, bunca meşakkate? 'Art îstanbul 2002' 24 Eylül'de başlayacak 77 sanat galerisi, bir müze ve bir vakfın katıldığı fuar kapsamında, tüm dünyada geçerli bir uygulama Türkiye'de Ukkez gerçekleştirilecek. Etkinliğin başlamasından bir gün önce, 'İlk Seçim Hakkı Gecesi'nde, koleksiyonerlere 'öncelikli satın alma' olanağı verilecek. Bugünün diliyle Mevlana ve Hayyam ilk Seçim Hakkı Gecesi Kültür Servisi - Sanat Galericileri Derneği ile tkon Turizm AŞ'nin kurdu- ğu Art+ ekibi tarafından düzenlenen 'ls- tanbul Uluslararası Çağdaş Sanat Bu- luşması 'Art Îstanbul 2002', 24-29 Ey- lül tarihleri arasında Lütfii Kırdar Kong- re ve Sergi Sarayı'nda yapılacak. Ana te- ması 'Empati' olarak belirlenen fuan, yaklaşık 70 bin kişinin izleyeceği tahmin ediliyor. Fuar, yerli ve yabancı 80 katı- lımcıya ev sahiphğı yapacak olan 7 bin m2 kapalı alan ve sanat öğrencilerinin graffiti çalışmalan gerçekleştireceğı 2 bin m2 açık alanda kurulacak. 77 sanat galerisi, bir müze ve bir vak- fin katıldığı fuar kapsamında, tüm dünya- da geçerli biruygulama Türkiye'de ük İcez gerçekleştırüecek. 23 Eylül'de, etkinliğin başlamasından bir gün önce, 'Ük Seçim Hakkı Gecesi'nde, koleksiyonerlere 'ön- celikli satın alma' olanağı venlecek. Fuarda, yaklaşık 2000 özgün tablo ser- gilenecek. Türk resmınin çeşitli dönem- lerinden ustalann ve çağdaş sanatçılanmı- zın yapıtlannın yanı sıra bu yıl uluslara- rası bır nitelik kazanan fuarda, yurtdışın- dan beş sanatçının yapıtlan da sanatse- verlerle buluşacak. Aynca, müzecılik ve galericilik alanlannda dünyadan iki yet- kin isım de fuann konuğu olacak. Ingil- tere'deki yenı Ulusal Modern Sanat Mü- zesı Tate Modern Museum'da ekım ayın- da yönetmen olarak göreve başlayacak olan Vicente Todoli 'Çağdaş Sanat Mü- zeleri ve Dünyadaki En Son ÖrneklerT; New York Soho sanat piyasasının önem- li isimlennden Roland Augustine' de 'Modern Sanat Müzeleri ve Araların- daki Uluslararası tletişim' konulannda verecekleri konferanslarla etkinliğe katı- lacaklar. Fuar kapsamındaki 'İstanbul Ulusla- rarası Çağdaş Sanat Buluşması Çocuk Sanat Atölyesi' ıse fuan ebe\eynlenyle zıyaret eden çocuklara yönelik. Sanat Galericılen Derneği başkanı Do- ğan Paksoy, "Art tstanbul 2002'yi dü- zenlerken Türkiye'nin, Avrupa'nın önemli sanat merkezlerinden biri hali- ne gelmesini hedeflediklerini, bu tür uluslararası etkinliklerin Türkiye'nin Avrupa ile bütünleşmesi yolunda önemli adımlardan olduğunu" \ urgula- dı. Ilerisi ıçın belirlenen gelışme çızgısı ıçinde, fuann îstanbul'da çeşitli mekânlar- da yer alması ve dünyadaki benzer olu- şumlarla ilişkıli etkinlikler gerçekleştiril- mesi yer alıyor. Kültür Servisi - Abdiil- kadir Meriçboyu tarafından bugünkü dille yenileştırüen 'Bugünün Diliyle Mevlana' ve 'Bugünün Diliyle Hay- yam', Say Yayınevi'ndençık- tı. Mevlana gibi ulu bir şaınn şiirini, bugünün dili ıle boz- madan, eksiltmeden, değerle- rini kaybettinneden okuyucu- ya ulaştıran A. Kadir, şiirleri beş ana başlık altında topla- mış. Eskınin hümanist değerlenn- den faydalanabilmek için her şeyden önce geçmişe ait sanat eserlennın bılımsel bir görüşle elenmesi ve kıymetlendinlme- sı gerektiği bilinciyle, geniş kit- lelere hitap edebilecek şekilde yenileştirerek bu alandaki önemli bir boşluğu da dolduran A. Kadır, Mevlana'nın şıırlerin- dekı dil ustalığını, mısra kuru- luşlanndaki kusursuzluğu ve sağlamlığı başanyla aktanyor. Kıtap, Mevlana'yı günümüz okurunun sevdiği, saydığı bır şair yaptığı gibi, gelecekte de onun anlaşılır, sevilır. sayılır bir kişilik olarak anılmasını sağla- yacaknitelikte. Abdülkadir Meriçbo- yu'nun günümüz Türkçesi ile yenileştirerek edebiyat dünyasına kazandırdığı 'Bu- günün Diliyle Hayyam' ad- lı bir diğer kitabı da aynı misyon altında okuyucuya sunuldu. Şiirlerinde insanoğ- luna ve onun özgürlüğüne verdiği önemı irdeleyen Hay- yam, alçakgönüllülüğü, oldu- ğu gibi görünmeyi, fikir ve vicdan özgürlüğüne bağlanma- yı, yiğit bır yürek taşımayı, ya- landan \ e ıkiyüzlülükten iğren- meyi, ınsanın insana kulluk et- meden yaşamasını öğütlüyor. A. Kadir, karanlıklar içinde yolunu şaşırmış insana yaşama- nın yollannı açan 'Hayyam'ı yenileştirerek yeni nesillerin ona ulaşmasını sağlıyor. Blues tarihinin klasikleri Efes PilsenAlbert Collins ve Koko Taylorseçkilerinisunuyor Kültür Servisi - 1990 yılından bu yana Türki- ye'nin dört bır yanında düzenledıği blues festivalle- ri ıle tanıdığımız Efes Pilsen müzıkseverlerin kar- şısına farklı bır proje ile çıkıyor. Efes Pilsen, bu yıl 11 Ekım - 12 Kasım tarihlen arasında düzenlenecek olan Efes Pilsen Blues Fes- tivali 13 öncesınde, Efes Pilsen Blues Classics se- risinden Albert Collins \e Koko Taylor'un sevil- miş eserlerinden oluşan bırer seçki sunuyor. Blues tarihinin klasikleşmiş kayıtlannı içeren serinin bu ilk iki albümünde, 1993 yılında kariyerinin ve blu- es dünyasının zirvesindeyken yaşamını yıtiren Al- bert Collins ve blu- es'unyaşayantek diva- sı olarak bilinen Koko Taylor'ayerverildi. Eric Clapton'dan David Bovvie'ye, mü- zik dünyasının önde gelen hemen hemen tüm sanatçılanna eşhk eden Collins, çok sayı- da klıpte ve fîlmde oy- nadı. Pek çok ödüle de sahip olan sanatçı 1993 yılında, 61 yaşında iken öldü. Dünyanın en çarpıcı ve coşkuluyorumcula- nndan bin olarak tanı- nan Koko Taylor müzik yaşamı boyunca bir kez Grammy ve 21. kez blu- es dünyasının en önemli ödüllü W. C. Handy ödü- lünu kazandı. 'Efes Pilsen Blues Classics' serisi, blues meraklılanna hitap et- mesinin yanı sıra aynı zamanda popüler müzik tanhını merak edenler ve arşivlemek ısteyenler için de bir başvuru kay- nağı niteliğinde. Buyıl 13. düzenlene- cek olan 'Efes Pilsen Blues Festivali' Türkiye'den ve Rusya'dan sanatçılara ev sahıpliği yapacak. Fes- tıval kapsamı boyunca ünlü blues ustalan toplam 14 ilde müzıkseverlerle buluşacak. 1990 yılında Clarence Gatemounth Brown"ın başı çektiği bır festival ile Istanbul'da başlayan et- kinlik gördüğü ilgi sayesinde Türkiye turnesi ve Rus- ya konserlerine dönüştü. Lucky Peterson, Joe Lo- uis Walker, Son Seals ve Bobby Rush gibi yıldız- lan ağırlayan festival, 3 Amerikalı grubun sahneye çıktığı dört saatlik bir blues maratonu ile izleyicile- n buluşturuyor. kültür ve sanat Kültür Servisi - Eğitim-Sen Çeşme Temsilciliği ve öteki Yayınlan işbirligi Çeşme"de ilk kez gerçekleştirilen 'Çeşme 1. Kültür Sanat Etkinlikleri' bugün saat 19.30'da Duygu Asena ve Ash Erdoğan'ın katıldığı söyleşi ile devam ediyor. Etkinlik kapsamında aynca, yann, Duygu Asena - Hidayet Karakuş, 13 Ağustos günü Vivet Kanetti - Ash Erdoğan - Ahmet Telli, 14 Ağustos'ta Vivet Kanetti - Celal Başlangıç, 15 Ağustos'ta Celal Başlangıç - Yücelay Sal - Yaşar Aksoy, 16 Ağustos'ta Muzaffer îzgü - Ahmet Telli - Namık Kuyumcu, 17 Ağustos'ta Cezmi Ersöz ve 18 Ağustos'ta Yılmaz Odabaşı - Ünal Ersözlü - Tuğnıl Keskin'ın söyleşileri izlenebilecek. Tanmmış pek çok yazar, şair ve gazetecinin ağırlandığı etkinlikteki tüm programlar 19.30'da gerçekleşecek. KooperatiT sergisi • Kültür Servisi - Karşı Sanat Çahşmalan'nda 'Kooperatif grubunun aynı adla düzenlediği ve 5 Ağustos'ta açılan sergi 25 Ağustos'a dek sürecek. Sergi, genç sanatçılan farklı disiplinlerden çalışmalan ile bir araya getiriyor. Daha önceden belirlenmiş herhangi bir sanat akımı ya da eğiliminin sözcülüğünü yapma kaygısı gütmeyen 'Kooperatif grubu, sosyal güvencelerin her geçen gün zayıfladığı ülke şartlannda ayakta kalabilmek ve sanat üretmeye devam edebiknek için örgütlü bir yapılanma süreci oluşturma fikrinden yola çıkıyor. Kooperatif grubu adıyla ilk kez Karşı Sanat Çalışmalan'nda izleyiciye sunulacak sergiye, Halil Yavuz Ertürk, Zulal Üşenmez Ertürk, Erdinç Ünlü, Ertuğrul Doğan, Antonio Cosentino, Can Aytekin, Gülin Hayat, Neşe Baydar, Hülya Küpçüoğlu, Tanju Yağan, Batuhan Yüce, Şebnem Somel, Fulya Çetin ve Cem Arslan katıhyor. (0212 245 46 57) Nedim Güpsel Antalya yoteusu • Kültür Servisi - Fransa'da yaşayan, 'Boğazkesen' ve 'Resimli Dünya' romanlanyla Türkiye'de ilgi odağı olan Nedim Gürsel, Ankara Üniversitesi Türkçe Öğrenim Merkezı Antalya Şubesi'nin (TÖMER) ve Antalya Altın Portakal Kültür ve Sanat Vakfı'nın davetlisi olarak Antalya'ya geliyor. Antalyalı okurlanyla, 31 Ağustos Cumartesi günü saat 17.30'da, Antalya Kültür Merkezi Perge Salonu'nda buluşacak olan yazar, 2002 yılının UNESCO tarafından Nâzım Hikmet Yılı olarak kabul edihnesi üzerine, 'Nâzım Hikmet Şiiri'ne Genel Bir Bakış' konulu konuşma yapacak. Nedim Gürsel 'in. Fransa'da yürüttüğü akademik çalışmalar sonunda 1981 yılında tamamladığı ve bır süre önce Can Yayınlan'ndan çıkan 'Dünya Şairi Nâzım Hikmet' adlı incelemesi, Nâzım Hikmet şiiri üzerine yapılan en derin ve en özenli çalışmalardan biri olarak kabul ediliyor. Gürsel 'Dünya Şaıri Nâzım Hikmet'te şairin şiirlenni incelerken Türk edebıyatının kökenlerini ve Nâzım Hikmet'in şiirlerine konu olan olaylann tarihsel gelişimini birlikte aktanyor. Hitit barajı kazıları sürüyop • ÇORUM (AA) - Alacahöyük"te Çevre Bakanı Fevzi Aytekin tarafından tarihi Hitit Barajı'nın ortaya çıkanlması için başlatılan kazı çalışmalan sürüyor. Tarihin bilinen en eski barajı olan yapının, 4. Tuthalya döneminde inşa edildiği tahmin ediliyor. Kazı çahşmalannda, 2 bin 700 yıl önce yaşadığı tahmin edilen bir erkeğe ait kemiklere de rastlandı. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aykut Çınaroğlu başkanlığında sürdürülen kazılarda bultınan tarihi eserler arasında, hiyeroglif yazılı mühür, demir hançer, kanatlı tann figürü kalıbı ve değişik kaplar yer alıyor. BUGUN • RUMELtHİSARI'nda 21.15'te Diana Krall konseri. (Biletvc: 0 216 454 15 55) • DERSAADET'te 16.00'da araştırmacı-yazar Emin Karaca ve Eşber Yağmurdereli'nin katılacağı imza günü ve 'Türkiye Solu' konulu söyleşi. (0 212 516 29 81) • BEYOĞLU StNEMASI'nda 'Ferruh Doğan anısına' 12.00, 15.00, 18.00 ve 21 .OO'de David Lynch'ın yönettiği 'Kayıp Otoban'. (0 212 251 32 40)