Katalog

2 1 TEMMUZ 2002 PAZAR CUMHURİYET SAYFA J\_ U J_i J. LJ JLI. kuttur(S cumhuriyet.com.tr 15 Geçen yıl başlatılan 'Nemrut Koruma Tasarısı' çalışmalan 10 yılda tamamlanacak Cem Mansur yönetimindeki Akbank Oda Orkestrası konseri Ugiyle izlendi. (Fotoğrdtlar: EGEMEN BERKÖZ) NemrutDağı'nın 2000yıllıkyabızhğı bitiyorEGEMEN BERKOZ Nemrut Nemrut olalı böyle şey gör- memiştir. Dağın tepesinde, Doğu te- rasındabirkalabalık, birşenhk... Yon- tularakarşı dizilmış iskemlelerde otu- ranlar, koşuşan çocuklar... Fotoğraf makineleri, kameralar, kemanlar. vı- yolalar, çellolar... Akbank Oda Or- kestrası'nın fişek gıbi gençlen çalgı- lannı hazırlıyor, yerlenne geçıyorlar... Ve beklenen konser başlıyor: Bach, Mozart, Holst, Enescu... Notalarha- vada uçuşuyor, rüzgârla bir gidiyor, bir geliyor... Olsun, herkesin keyfi ye- rinde! Denız düzeyinden 2150 metre yükseklikte, günümüzden yaklaşık 2100 yıl önce yapılmış dev yontula- nn gölgesinde canlı konser dinlemek her kula nasip olur mu! Öyle görünü- yor ki orada bulunan herkes yaşadığı bu ayncahğın bilincinde... Bir buçuk saatlik uçak, üç saatlik otobüs yolcu- luğunu, hatta iki kilomerrelik ve dik. kınk taş yolu çoktan unutmuş, 'an'ı yaşıyoruz. Peki, bu kadar insanı, gazetecilen, • Nemrut Koruma Tasansı çalışmalan, Dünya Anıtlar Fonu, Uluslararası Nemrut Vakfı, Amsterdam Üniversitesi Arkeoloji Merkezi ile Prof. Herman Brijder başkanlığında çok sayıda Türk ve yabancı bilimadamının katılımı, Akbank ve American Express Company'nin finansal desteğiyle yürütülüyor. yerel yetkilileri, koca bir orkestrayı Nemrut Dağı'nın doruğunda, 14Tem- muz 2002 günü bir araya getıren ne? Neden önemli, ama önce nıçin 14 Temmuz? Nemrut Tapınagf nın aslan kabartmasındaki yıldızlann konumu yıldızbılımcılere göre 14 Temmuz ta- rihıni gösteriyor. Ve 14 Temmuz Kral Antiokhos"un dogum ya da tahta çı- kış günü gibi önemli bir tarih olduğu gerekçesiyle Nemrut Günü olarak se- çiliyor. Gelelim nedene: "Nemrut Koru- ma Tasarısı"nın birinci yıldönümü ve uygulama çalışmalannın başlama- sı kutlamyor bu akşam, burada. Çalış- malara 3 Haziran 2002 günü başlan- mış. Ama asıl başlangıç tarihi, geçen yılın 14 Temmuz günü. O gün başlayan yüzey araştırması, test, analiz ve lazer ölçümleri bu yıl başlatılan koruma çalışmalannın te- melını oluşturuyor. Tasanya finansal destek Akbank ve American Express Company'den. Külrür Bakanlığı izin vermış ve denetliyor. Dünya Anıtlar Fonu ve Uluslararası Nemrut Vak- fı'nın eşgüdümüyle, Amsterdam Üni- versitesi Arkeoloji Merkezi Başkan- lığı da yönetiyor. Koruma yöntemle- rinin saptanması için destek sağlayan Dünya Anıtlar Fonu'nun da katıldığı ve üzerinde iki yıl çalışılarak bitirilen tasan, Prof. Dr. Herman Brijder baş- kanlığında, Türk, Alman, Hollandah, Amerikalı, Ingiliz. ttalyan ve Make- don bilim adamlanndan kurulu 30 ki- şilik bir ekiple ve arkeolojide kuüanı- lan en son teknolojiyle uygulanıyor. Nemrut Koruma Tasansf nın on yıl- da tamamlanacağı öngörülüyor. Uy- gulamanın başlamasıyla birlikte böl- geye gelen turist sayısında belirgın bir artış olmuş Bu artışın sürmesı ve ça- hşmalar bıttığınde. yıllık tunst sayısı- nın 2 milyon kişıye ulaşması bekleni- yor. Nemrut'un gizemli öyküsü Fırat Irmağı'yla Toroslar arasında- ki Kommagene ülkesinin tarihi I. Mithradates ile başlar. Ancak, Mith- radates ile kraliçe Laodike'nin oğlu I. Antiokhos, Kommagene devletinın asıl kurucusu ve onun tahta çıktığı 10 69 da krallığın kuruluş tarihi kabul ediliyor. Kraliçe Laodike'nin babası Yunan, annesi ise Pers krallannın sojoından geliyordu. Bu nedenle de I. Antiokhos kendini iki soyun birleştiricisı olarak gördü. Nemrut Dağı'nın doruğuna yaptırdığı tapınak-mezardakı tann yontulannın hepsinin Yunan ve PeTS uygarlıklanndaki adlanyla anılmala- n da (Zeus-Oromasdes, Apollon- Mithras, Herakles-Artagnes, Hera-Te- leia, Hermes-Helios) bunu gösteriyor. Antiokhos kral olduğunda babası da sağdı ve ona bir tür danışmanlık ya- pıyordu. Baba-oğul Nemrut Da- ğı'ndaki tapınağı da birlikte yaptırdı- lar. Antiokhos babasına saygı duyu- yor, ama annesini her şeyin üstünde seviyordu. Bu nedenle, Nemrut Dağı yontulanyla annesini de kendisiyle birlikte ölümsüzleştirdi. Hiç kuşku- suz, ülkenin her yanmdan görülen Nemrut'un doruğundaki tapınağın -yeni tannlann - ülkesini de sonsuza dek koruyacağına inanıyordu. Ama bu inancı gerçekleşmedi. IS 72'de Kommagene topraklannı ele geçiren Romalılar halkın direnci- ni kırmak ıçın ülkedeki tüm tapınak- lan yerle bir ettiler. Böylece Nemrut tam 1810 yıl sürecek yalnızlığına çe- kiliyordu. Alman Karl Sester doruğu- na tırmanıp dev yontularla karşılaşın- caya kadar sürecek olan yalnızlığına. Taraf De Haidouks hareketli parçalarıyla beğeni topladı. Açıkhava'da Roman ezgileriKültür Servisi - 9. Uluslara- rası tstanbul Caz Festivali'nin sonlanna yaklaşırken, 18 Tem- muz günü Cemil Topuzlu Açık- hava Sahnesi'nde Laço Tayfa Big Band ve Taraf De Haido- uks - Haydutlar Çetesi' renkli bir konser verdi. Tüm üyeleriyle Laço Tayfa ve 'Yayu grubu', kaşık Mustafa, Yaşar Akpençe (darbuka), Hamdi Akatay (darbuka), kısa- ca 'Laço Tayfa Big Band' sah- neye çıktı ilk önce. 0 8 % ^ ^ ak- sak ritmlerine çok geçmeden ne- fesliler eşlik etmeye başladı. Hüsnü Şenlendirici'nin klari- neti çağnlanna cevap verdi. Ge- ce, Laço Tayfa'nın yeni albü- müyle başlıyordu. Dinginlik uyandıran tek şey, müzisyenle- rin sahnedeki iletişimiydi. Ke- yifli bir merak uyandıran ise, hiç aksamayan ritimdi. klarinetlerin ve yayhlann hatırlattığı bizden melodüer bu kez 'caz'la daha yakın bağlar kuruyordu toplulu- ğun müziğinde. Ağırlıkla yeni albümlerinden parçalar ve eski- lerden bir kaç örnek sundu La- ço Tayfa. Seyircinın "bis' alkış- lanyla tekrar sahneye dönen topluluk bir Anadolu türküsü yorumlayarak konserini nokta- İadı. Verilen kısa aranın ardından, gözleri 'sizlere çoşkuyla öykü- ler ve aşklar anlatacağız' di- yerek parlayan Taraf De Haido- uks seyircinin karşısındaydı. Kemanlann sesine çok geçme- den ınsan sesi kanşacak, önde yer alan üç çingene. yüzyıllardır olduğu gıbı şarkılannı söyleme- ye başlayacaktı. Yerel müzisyen- lerden oluşan topluluk, elleri ve yüzleri seyirciye dönük, Roman müziğinın geleneksel örnekleri, Türk etkileri taşıyan şarkılan ve olağanüstü yorumlanyla sahne- deydıler. Gece boyunca gülüm- seyerek, hızmı hiç kaybetmeyen bir tempoyla, yüzyıllardan bu- güne damıtılmış bir çoşkuyu ta- şıdılar. Ölçülü adımlarla dans et- tiler. Konser, sonlara doğru top- luluğa katılan kadın solistin şar- kılanyla sona erdi. Proje4LdeJd sergi, ünlü sanatçı Arne Jacobsen 7 tanıma olanağı veriyor Modernizmin mimarıKültür Servisi - 20. yüzyılın en önem- li modern mimar ve tasanmcılanndan Arne Jacobsenin (1902-1971 )yüzün- cü doğum yılı kutlamalan çerçev esınde Proje4L'de açılan sergi devam ediyor. 10 Ağustos'a dek sürecek serginin dü- zenlenme gerekçesi; 20. yüzyılın tasan- mma silinmez bir etki bırakan Arne Ja- cobsen'in yüzüncü doğum yılı olmasının yanı sıra tasarladığı endüstri ürünlen. mobilyalan ve mimari yapılanyla mo- dernizmin en önemli karakterlennden biri olmasından da kaynaklanıyor. Ja- cobsen'in yapıtlannı ve tasa- nm felsefesini anlamak mo- dernızmi anlamakla örtüşüyor bir anlamda. 'Arındınlmış' bir bıçemle çalışanJacobsen'in etkileri ni, izlerini günlük yaşamımızın her alanında, beğendiğimiz nesnelenn tasanmında gör- memiz mümkün. Sergi, izle- yenlere, mimari ve tasanm an- İayışınm ardındaki Arne Ja- cobsen'i tanıma olanağı veri- yor. Sanatçıyı bir yanda hiçbir detayın önemsiz olmadığını düşünen ısrarcı, mükemmeli- yetçi bir modernist, diğer yan- da ise doğa tutkunu bir bitki- bilimci olarak tanıyoruz serei- de. Proje4L'dekisergınınönem- li bir özelliği de DDC'nin (Danısh Design Center) 'Mihenk Taşla- rı' ve 'Yaprak Dökmeyenler' başhklı gezici sergisınde yer alan bilgilendirici panolann da katılması. Bu panolarda, Ja- cobsen'in başlıca altı mimari yapıtı ve önemli tasanm klasiklerimn tanıtımlan bir araya geliyor. 'Danimarkalı Le Corbusier' Jacobsen, Danımarka Güzel Sanatlar Akademisi'nde mimarhk okudu. Kendi- sini mimarhk dünyasına tanıtan projesi 1929'da tasarladığı 'Geleceğin E>f dir. Sarmal şeklındeki kıvnmlan ile dairesel evin biçimi ve yeni işlevleri alışılagelmiş sınırlan zorlar. İlk büyük çaplı projesi BelleMie restoran ve tiyatro salonuyla birlikte tasarlanan Bellavista konut blok- landır. Bu tasanm, modern yaşam düşü- nün ilk tutarlı uygulamasıdır. Çok katlı Bellavista, Danımarka'dakı 'beyaz mo- dernizm'in oluşumuna neden olmuş ve Jacobsen'in 'Danimarkalı Le Corbusi- er' olarak ününü kabul ettırmiştir. Daha Arne Jacobsen'in tasarımları 10 Ağustos'a dek görülebilir. dingin bir seçiciliğin yer aldığı ifade bı- çimi ve kendine özgü biçemi ile bu dö- nemde gerçekleştirdiğı Munkegaard Okulu Arne Jacobsen'in adını Danımar- ka sınırlanrun dışına du>aınır. Bu okul- da kullandığı Munkegaard, Jacobsen'in en çok tanınan lambalanndandır. Aynca Tongue iskemle de yine burası için kul- lanılmış nesneler arasındadır. Jacob- sen'in sonraki dönem işlerinin özelliği- ni modernizmin biçimsel dilini yayma ve özgürleştirme gereksinimi belirler. özellikle kullandığı malzemelerin doğal dokusu ön plana çıkar. Mimarlığınm uluslararası boyut kazandıgı Geç-mo- dern döneminde Rado\Te Belediye Bina- sı ve SAS Royal Oteli en önemli çalış- malanndandır. Son büyük çaplı projesi olan Danimarka Ulusal Bankası için ta- sarladığı bir dizi donatı ise temel ge- ometrik biçimlere yönelimini gösterir. (Sergi 10 Ağıtstos 'a dek Proje4L - h- tanbul Güncel Sanat Müzesi 'nde görü- lebilir. Geniş bilgi için: wv,"\v.arne-ja- cobsen.com) Trank Sinatra Gecesi' • Kültür Servisi - Arda Ayduı Orkestrası'nın sunacağı 'Frank Sinatra Gecesi', 25 Temmuz Perşembe günü saat 21.15 'te Enka Açıkhava Tiyatrosu'nda gerçekleştirilecek. Solistliğini Arda Aydın'ın üstlendiği orkestrada, Tolga Bedir (keman, perküsyon), Can Banş Özbilgin (piyano), A. Ulaş Kurugüllü (elektro ve akustik keman), Ercüment Orkut (klav^e), tbrahim Güleç (davul), Onur Yıhnaz (gitar), Kağan Yıldız (bas gitar) yer alıyor. İki bölümden oluşan konserde, 'The Girl from Ipenama'dan "Strangers in the Night'a "Moon River'dan 'Nevv York New York'a, 'Fly me to the Moon'dan 'Something Stupid'e Frank Sinatra'nın en sevilen 25 şarkısı yer alıyor. (0 212 276 22 14) 'Beck Koleksiyonu' satıbyor • LONDRA (BBC) - Alman Helmut Beck ve oğlu tarafından bir araya getirilen beş yüz yapıtın yer aldığı 'Beck Koleksiyonu', Sotheby's Müzayede Evi'nde satışa çıkanlacak. Koleksiyonda yapıtlan yer alan sanatçılann çoğunu yakından tanıyan Beck ailesi, Nazi Almanyası'nda resimleri yok edilen, yeni akımlann temsilcisı sanatçılara tehlikeli olmasına rağmen destek sağladı. Alman resim sanatının önemli isimlerinin yanı sıra Kandinsky, Klee, Oskar Schlemmer. Willi Baumeister, August Macke and Max Beckmann gibi dönemlerine damgalannı vuran sanatçılann da yapıtlan koleksiyonda yer alıyor. Koleksiyon, resim sanatının en çok tartışılan dönemlerinden örnekler içermesiyle oldukça dikkat çekici. 20. yy ilk yansına tarihlenen Alman sanatının öncü akımlannı oluşturan ressamlann en tanınan yapıtlan, Alexej von Jawlensky'nin 1912 tarihli bir nü çahşması da az rastlanan türden bir çeşitlilik taşıyan bu koleksiyonda yer alıyor ÇocuHar için tiyatro • Kültür Servisi - Kadıköy Belediyesi ve Kadıköy Gençlik Merkezi işbırliğiyle, yanndan itibaren 2 Ağustos'a dek 'Çocuk Oyunlan Festivali' düzenlenıyor. Festival kapsammda topluluklar, her gün 21.00'de Kadıköy Belediyesi Özgürlük Parkı'nda seyirciyle buluşacak. 22 Temmuz'da Tiyatro Mie, 23 Temmuz'da Pınar Kido Çocuk Tiyatrosu, 24 Temmuz'da Tiyatroom, 25 Temmuz'da Sanyer Sanat Tiyatrosu, 26 Temmuz'da Tiyatroom, 27 Temmuz'da Tiyatrol, 28 Temmuz'da KGM Tiyatrom, 29 Temmuz'da Tiyatro Alkış, 30 Temmuz'da ATA Demet Abla Çocuk Tiyatrosu, 31 Temmuz'da Tiyatro Mie, 1 Ağustos'ta Sanyer Sanat Tiyatrosu ve 2 Ağustos'ta Tiyatro Alkış oyunlannı sahneleyecekler. Piyanisnn sansünlü baskısı • Kültür Servisi - Yaşayan en büyük Avustralyalı yazarlardan biri olarak kabul edilen Elfriede Jelinek'in Everest Yaymlan'ndan çıkan başyapıtı 'Piyanısf, 27/2/2002 tarih ve 2002/50 sayıh 'Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kurulu'nun raporunca muzır bulunmuşru. Yaymevi, Istanbul 2. Sulh Ceza Mahkemesi'nin 25/3 2002 tarihli karanyla satışı durdurulan ve halkın ar ve haya duygulannı incittiği, cinsi arzulan tahrik ve istismar eder nitelikte genel ahlaka aykın olduğu gerekçesiyle toplatılan kitabın ikincı baskısmı, arkasuıa mahkeme karan ile sansürlenen kısımlan da ekleyerek sansür bandlanyla yayımlıyor. Pek çok dile çevrilerek yayunlanan yapıttan ünlü Avusturyah yönetmen Michael Haneke tarafîndan çekilen film, 2001 Cannes Film Festivali'nde Jüri Özel Ödülü'ne değer bulunmuş ve ülkemizde de haftalarca gösterimde kalmıştı. Everest Yayınevi, kitabın içerdiği düşüncelerin mi yoksa tüm dünyanın başyapıt olarak kabul ettiği bir eseri sansür bantlanyla yayımlamanın mı daha utanç verici olduğunun takdirini okurlara bıraktıklannı belırtiyor. Antalya'da Hula Saner fitoıleri • ANTALYA (AA) - '39. Antalya Altın Portakal Fihn Festivali' kapsamında 'Ustaya Saygı' kuşağında komedi filmlerinin unutulmaz yönetmenlerinden Hulki Saner'in 5 filmi gösterilecek. Festivalde 'Yaşam Boyu Onur Ödülü' alacak olan Saner'in 'Turist Ömer', 'Gülizar', 'Uyanık Kardeşler', 'Turist Ömer Boğa Güreşçisi" ve 'Ayşecik Canımm Içi" adlı fiknlerinin, 1-5 Ekim tarihleri arasında, Antalya Kültür Merkezi'nde (AKM) ücretsiz olarak gösterileceği belirtildi. 'I.GençHkŞöleni'bugün • Kültür Servisi - Cem Vakfı Maltepe Şubesi'nin düzenlemiş olduğu ' 1. Gençlik Şöleni", bugün 17.00- _ 23.00 saatleri arasında Bostancı Kültür Merkezi'nde yapılacak. Cem Vakfı Genel Başkanı Prof. Dr. Izzettin Doğan'm da katılacağı gecede Türk Halk Müziği sanatçısı Emre Saltuk ve Grup Çığ konser verecek.