Katalog

SAYFA CUMHURİYET 20 HAZİRAN 2002 PERŞEMBE HABERLER DÜNYADA BUGUN ALİ SİRMEN Fraisa'daEnBüyükKlm? Sevgili okuriar, geçen ay yapılan Cumhurbaş- kanlığı seçimlerinde, Le Pen tehdidine göste- rilen tepkinin de etkisiyle, yüzde 78 gibi rekor oranda oy alan Jospin, boş bıraktığı kottuğa Raf- farin'i atadıktan sonra, UDF (Fransız Demok- ratik Birliği) dışında kalan, orta sağ partileri, Uni- on Pour La Majorite PreskJentielle( ( UMP) "Cum- hurbaşkanlığı Çoğunluğu Için Birlik" çatısı al- tındatoplamayı başaran ve bu birliğe 355 san- dalye kazandıran Jacques Chirac Elysee'de za- ferinin tadını çıkarırken "Fransa'da en büyük kim?" sorusu size tuhaf gelebilir. Bu koşullar attında ilk bakışta en büyük tabii ki Chirac olarak görülebilir. 1958 tarihli Fransız Beşinci Cumhuriyeti Ana- yasası'nın cumhurbaşkanına tanıdığı yetkiler de düşünülürse, önümüzde, sürücü muavini koltuğunda, şimdilik Raffarin'in oturduğu, beş yıllık bir Jacques Chirac sattanatı dönemi oldu- ğunu söylemek mümkündür. UMP'nin adına bir bakınız: "Cumhurbaşkan- lığı Çoğunluğu Için Biriik". Birliğin adı dikkatle okununca niteliği de çıkıyor ortaya. 9-16 Ha- ziran 2002 seçimlerinin asıl amacı, Elysee'de otu- ran Cumhurbaşkanı'na, bir yıl önce yediden beş yıla indirilen görev süresi boyunca, sorun çıkarmayacak destek sağlayacak, bir çoğunlu- ğu oluşturmaktan başka bir şey değil. Yani yasama seçimi, aslında, cumhurbaşkan- lığı seçiminin birdevamı, müştemilatı durumu- na düşmüştür. Negarip, benzerbirdurum 1981 yılındaMit- terrand cumhurbaşkanhğına çoğulcu sol da parlamentoya birbirleri ardından seçildiklerinde yaşanmıştı. ••• Chirac'ın zaferi, 23 yıl önce, ebediyete göç- müş olan General De Gaulle'ün de post - mor- tem (mezar ötesi) zaferidir. Çünkü son sonuçlarla, bir kez daha Beşinci Cumhuriyet kaynağındaki orijinal biçimine dön- müş, yani parlamanter sistem ile yan başkancı sistem arasında iki arada bir deredeki yerinden tekrar yarı başkancılığa geri dönüş yapmıştır. General De Gaulle'ün kendisi için biçtirdiği ana- yasa daha sonra, Bourbon Sarayı'nda (yani par- lamento) ve Elysee'de (yani Cumhurbaşkanlığı makamı) birbirine zrt iki çoğunluğun oluşmasıy- la, ki önce Mitterrand zamanında sosyalist Ely- see sağ parlamento, sonra da Chirac zamanın- da sağ Elysee sosyalist parlamento biçiminde tecelli etmişti, sistemin geleceği konusunda ciddi kaygılar duyuldu. Ama, "biriikte, uzlaşarak hükümet etme" di- ye tercüme edebileceğimiz "cohabitation " for- mülü sayesinde, bu güçlük aşıldı aşılmasına da rejimin niteliği de bu aşılmayla aşındı. En sonunda, geçen yıl iki seçimin süreleri eşitlendi ve tarihleri birbirlerine yaklaştınldı da daha önce yaşanmış olan değişik iki çoğunluk olasılığı azaltıldı. • • • Şimdi Chirac zaferiyle, hem en tepesinde ken- disinin bulunduğu sağın iktidannı, hem de reji- min yapısını güçlendirmiş bulunuyor. Üstelik de öbür rakipler sapır sapır dökül- müştür. Chirac kendi markasıyla Le Pen'in önünü kes- miştir. Le Pen son seçimlerde yine milletvekili çıkaramayarak erken düşlerine tümden veda et- mek zorunda kalmıştır. 2. Dünya Savaşı ertesinde, Fransa'nın en bü- yük partisi olan Fransız Komünist Partisi artık, marjinal bir kuruluştur. Yeşiller erimişler, 22'den 3 sandalyeye düş- müşlerdir. Sosyalistler'in düne kadar ilk yirmiye giren isimlerinin büyük bölümü parlamento ve hatta siyasi hayat dışında kalmışlardır. Bu durumda, en büyük Chirac sözcüğü yad- sınamaz gibi görünüyor. Ama dilerseniz acele etmeyelim. Fransa'nın en büyüğü sandıkta değil.sandık dışındadır. Bunca badireye ve şoka karşılık, Fransızlar'ın yüzde 4O'ı pazar günü sandık başına gitme- miştir. Oran bir önceki haftaya göre de yüzde 3 faz- ladır. Kısacası, sistemden umudu kesenler, "git- sem ne olur, gitmesem ne olur?" diye siyasal tavır koyanlar, Fransa'nın en büyük siyasal gü- cünü oluşturuyorlar. Bir ülkede bu güç nüfusun yarısına doğru tır- manıyorsa, orada, herhangi bir kuruluş veya birliğin demokratik zaferinden çok, temsili de- mokrasinin ciddi bir bunalımı var demektir. AB kararmın geri alınması istendi PKK yandaşlan Brüksel'de yürüdü BRÜKSEL (AA) - Terör örgiitü PKK yan- daşlan Brükserde dü- zenledikleri yüıüyüşte, örgütün AB terör liste- sinden çıkanlmasını is- tediler. Yürüyüş sırasında Türkiye aleyhinde slo- ganlar anldı, terör örgü- tünün amblemi ile Ab- duHah Öcalan'ın pos- terleri taşındı. Yürü- yüşte dağıtılan bildiri- de, terör örgütü PKK'- nın "demokratik müca- deleverdiği, işlevini ta- mamlayıp isinı degiş- tirdiği, bu nedenle AB'nin terör örgütleri Kstesine ahnmasmın an- laşümasının mümkün olmadığı. bu gelişme- nin örgütün mücadele- sine bir darbe ohıştur- duğu" savunularak AB karannın geri alınma- sı istendi. AP üyeleri destek verdi Türkiye'ye baskı ya- pılmasını da isteyen te- rör örgütü yandaşlannın arasında Avrupa Parla- mentosu'nun bazı üye- lerinin de bulunduğu görüldü. DSP'nin önerisini sadece SP destekledi. AKP ve DYP reddetti, ANAP komisyon oluşturdu îdampazarlığı uzuyorANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - DSP'nın gruplara gönderdiği ölüm cezası önerisine DYP ve AKP'den olumsuz yanıt gelirken; ANAP da bir komisyon oluşturarak öneriyi incele- me karan aldı. MHP Grup Başkanve- kdli Mehmet Şandır "hükümet dışın- da nıutabakat arayışlannın bir an ön- cesonuçlandmlmasıvesonuçlann or- taya konması gerektiğini'' söyledi. DSP'nin ölüm cezasının kaldınl- masına ilişkdn arayışlan sadece SP'den destek gördü. DSP'lilerin önerilerini yann ya da gelecek hafta başında TBMM Başkanlığı'na sunması bek- leniyor. DSP Grup Başkanvekilı En> rehan Habcı. "Partiler açıklamalar yaptüar ama biz yüz yüze konuşarak • DSP'nin girişimi üzerine MHP'liler gelişmeleri merakla izlemeye başladılar. MHP Grup Başkanvekili Mehmet Şandır. hükümet dışmdaki arayışlann bir an önce sonuçlandmlması gerektiğini söyledi. MHP'nin görüşlerinin değişmediğini vurgulayan Şandır, "Olmazı denemek çok pahalı bir metottur. Makul olanı bulmak, makul olan ortak aklı bulmaktır" dedi. görüşlerini ahnakistiyoruz. Tüm par- tilerin duyartahklarmı karşılayacak bir öneri hazırlamaya çalışnk. Onerikre açıgE" dedi. DYP ve AKP, DSP"ye "hayır" ya- nıtı verirken ANAP da öneriye mesa- feli yaklaşu. ANAP, DSP'lilerin öner- diği taslağı incelemek üzere Grup Başkanvekili Beyhan Aslan başkanlı- ğında komisyon kurulmasına karar verdi. Aslan, ölüm cezasının kaldınl- masının ardından yerine konulacak düzenlemenin aynntılı olarak yazılma- sı ve bu cezaya çarptınlanlann hiçbir şekilde aftan yararlanamayacağının da metne konması gerektiğini dile ge- tirdi. 'Öneri Mecüs'ten geçer mi' DSP'lıler "Öneri Medisten geçer mi" hesabı yapmaya başladı. DSP, ANAP ve SP'li milletvekillerinın tam katılımı durumunda 255 rakamına ulaşılıyor ve önennin kolaylıkla geç- mesi gerekiyor. Ancak özellikle ANAP ve SP'den olası fireler DSP'lilen te- dirgin ediyor. MHP mületvekillerinin tam kadro oylamaya katılarak öneri- ye "hayır" demesi beklenirken DYP ve AKP'den ne kadar milletvekilinin gelıp "hayır" oyu kullanacağı konu- sunda farklı hesaplar yapılıyor. DSP'nin girişimi üzerine MHP'li- ler de gelişmeleri merakla izlemeye başladı. MHP Grup Başkanvekili Meh- met Şandır, AB sürecinde hükümet or- taklan arasında Ulusal Program çer- çevesinde bir mutabakat olduğunu vurgulayarak "Hükümet<hşmda,Mec- ns zemininde ohışturulmaya çahşılan mutabakat bir an önce sonuçlandml- mata ve sonuçlan ortaya konmahdır. Eğer o mutabakat sağlanamıyorsa bir başka makul olana gidilmelidir. Bu konuda DSP ve ANAP'm sorumlulu- ğu bulunmaktadır. Zamanivi kuDand- maluhr" dedi. MHP'nin görüşlerinin değişmediğini vurgulayan Şandır. "Ol- mazı denemek çok pahalı bir metot- tur. Buna haklan yok. Makul olanı bulmak. makul olan ortak akh bul- maknr" görüşünü dile getirdi. SP Grup Başkanvekili Ömer Vehbi Hatipoğlu ise dün düzenlediği basın toplantısında, AB konusunun özellik- le MHP ve DYP tarafindan iç politi- ka malzemesi yapılmasını eleştirdi. MHP'ye geçiyor BekirAksoy DYP'den istifaetti ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - DYP Çorum Milletvekili Bekir Aksoy, dün partisinden istifa etti. Aksoy'un MHP'ye geçmesi beklenirken, bir süre önce MHP'den istifa eden Abdülhaluk Çay'ın da önümüzdeki günlerde DYP'ye geçeceği bildirildi. DYP Çorum Milletvekili Aksoy, istifasını dün TBMM Başkanhğı'na gönderdi. Aksoy, dilekçesinde "gördüğü lüzum üzerine" DYP'den istifa ettiğıni bildirdi. Bekir Aksoy'un istifasıyla DYP'nin sandalye sayısı 84'e düşerken, bağımsızlann sayısı 15'eyükseldi. MecHs'te son durum TBMM'de son sandalye dağılımı şöyle: DSP: 128, MHP: 126. DYP: 84, ANAP: 79, AKP: 53, SP: 48, TDP: 3, BBP:l,Bağunsız:15, Boş: 13 İĞNELİ FIRÇA ZAFER TEMOÇtN 'NUM NEPEN PKK KRl- \ Erbakan'ın temyiz başvurusu görüşülürken Kazan, medya ve askeri suçladı AIHM'de şeriat tarbşmasıSTRASBOURG (AA) - Anayasa Mahke- mesi tarafindan kapatılan Refah Partisi (RP) yöneticilerinin yaptığı temyiz başvurusu Av- rupa Insan Haklan Mahkemesi'nin (AtHM) büyük dairesinde dün görüşüldü. Duruşma- da, yargıçlar ve RP avukatlan arasında şeri- at tarhşması yaşandı. Kapatılan RP adma savunma yapan Şevket Kazan, partinin "rantiyeci sermaye, karteki medya veaskeryüzünden" kapatıldığuıı öne sürdü. Kazan, şeriat konusunun dini bir ko- nu olduğunu belirtti ve ne siyasetçilerin, ne avukatlann, ne de mahkemenin aslında bu ko- nuyu tarhşabilmek için yeterli bilgiye sahip olduğunu savundu. Kazan'ın bu savunmasından sonra, bir AtHM yargıcı, Kazan'dan, "Şeriatm diniko- nu oldugu ve mahkemenin bunu tarbşma yet- kisi buhuımadığı" yolundaki sözlenyle ne demek istediğine açıklık getirmesini istedi. Bu soruyu yanıtlamak için söz alan Fran- sız avukat Laurent HinckeL "Şeriat konusu dinsel bir tarüşmadır, bu konuda birçok yo- rum getirmek mümkün. BizJer hukukçuyuz, şeriaü yorumlamak AİHM'nin yetkisi alam- na gÜTnez" diye konuştu. Türk hükümeti a\ ukatı Şükrü Alpaslan ise bu açıklamaya itiraz ederek şeriatın aslmda bir hukuk sistemi olduğunu belirtti ve şeri- atın, insanlan yönlendiren ve organize eden sosyal ve sistematik yönü olduğunu ifade et- ti. Duruşmada, AÎHM'nin daha önce gönder- diği yazılı sorulan yanıtlayan Kazan, RP'nin laiklik karşıtı bir faaliyeti olmadığını, iktıda- n sırasmda da demokratik rejime aykın dav- ranışta bulunmadığını savundu. Türk hükümetinin avxıkatı Şükrü Alpas- lan, savunmasında, laikliğin cumhuriyetin en temel ve vazgeçilmez ilkesi olduğunu be- lirtti. Refah Partisi yöneticilerinin demokra- siyi savunurken takıyye yaptıklannı kayde- den avTikat, Sincan ve Kayseri belediye baş- kanlan ile Haül tbrahim Çelik, Hasan Hüse- \in Ceytan ve Şevki Yılmazın açıklamalan- na aynntılı olarak atıfta bulundu. Alpaslan, Erbakan'ın başbakanlığı döne- minde tarikat liderlerini başbakanlık bina- sında ağırladığını hatılatarak Refah Parti- si'nin çok hukukluk istediğini bildirdi. AÎHM, karannı önümüzdeki günlerde verecek. Erbakan'dan Müli Görüş lobisi Kapaülan Refah Partisi'nin (RP) Genel Başkanı Necmettin Erbakan, Ahnanya'daki faaliyetkri yasaklanması gündemde olan MiDi Görüş Teşkilati'nın çahşmalarmı sürdürebilmesi için Bertin'de temaslarda bulundu. Erbakan, dün eski Almany a Başbakam Helmut Kohl ile bir araya geldi Görüşmeye Saadet Partisi Sr*as Millet\eküi Temel KaramoDaoğlu, tslam Toplumu MiDi Görüş Başkanı Mehmet Sabri Erbakan ve teşkilatlanmadan sorumlu Yavuz ÇeBk Karahan da kanldı. Kohl'le "çok dostane bir görüşme" y apûklarını beHrten Erbakan, Kobi'ün, Almanya'da uy umun sağlannıası için Baü ve tslam diyaloğu hususunda eünden gelen gayTeti göstereceğini söv lediguıi beBrtti. (Fotoğraf: AA*) AKP, 7 maddelik öneri hazırladı Erdoğan koşullannda ısrar ediyor ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, DSP'nin, ölüm cezasının ağırlaştınlmış ömür boyu hapse çevrilmesine Uişkin yasa önerisine destek vermeyeceklerini söyledi. Hükümet ortaklanna güvenmediğini ileri süren Erdoğan, anayasada değişiklik öngören 7 maddelik bir öneri hazırladıklannı açıkladı. Erdoğan, "Hükümetin günahına ortak ohnayTz" derken eylülde erken seçime gidilmesini önerdi. AKP'nin önerisinde, ölüm cezasının yani sıra Yüksek Askeri Şûra (YAŞ) kararlanna yargı yolunun açılması, üst kurul üyelerinin Meclis tarafindan seçilmesine ilişkin değişikliklerin yer aldığı bildirildi. AKP lideri Erdoğan, dün partisinin grup toplantısında, Çankaya Köşkü'ndeki liderler zirvesinde söylediklerinin arkasında olduğunu söyledi. AB konusunun bir kişiye endekslendiğini belirten Erdoğan. "Türldye,o bir kişi değüdir" dedi. AB konusundaki tartışmanın ölüm cezasına indirgendiğini, hükümetin sürekli manevra yaphğını savunan Erdoğan, DSP'nin getirdiği yasa önerisine "evet" diyemeyeceklerini, kendüerinin yeni bir anayasa değişiklik önerisi hazırladıklannı söyledi. Erdoğan, "Bizim teklifimize imza koymak suretiyle DSP'nin önerisi eşzamanh olarak degeriendirilecekse buyursunlar. Ama değerlendirilmeyecekse biz DSP'nin getirdiği teküfe 'e\et' diyemejiz" dedi. Kendilerinin geçmişte anayasa değişikliğinde, karşı kaldıklan tutumu anımsatan Erdoğan, "tsterierse anayasamn güvencesi aranda ^rlaşünlmış müebbet hapis cezasmı da, siyasi kriterieri de çıkaruriar. Anayasa değişikliği çok ay istiyor, deniyor. Kendi aramzda buyurun çıkarmı. Sizin günahınrza ortak olmayız" diye konuştu. Erdoğan, af, şartlı salıverme ve ceza indiriminden muaf olacak biçimde idamın, ağırlaştınlmış müebbet hapis cezasının anayasada yer almasını sağlamak amacıyla 7 maddelik değişiklik önerisi hazırladıklarını ve imzaya açtıklannı bildirdi. Erdoğan. TBMM bünyesinde "AB Komis>flnu" kurulmasını da isteyerek bu komisyonun yaz tatilinde çalışmasını önerdi. Oturumda anadil tartısması OHAL iki ilde daha kaldınldı ANKARA (Cumhurrvet Bürosu) - Olağanüstü Hal (ORAL) uygulamasının, Hakkâri ve Tunceli'de kaldınlırken Şırnak ve Diyarbakır'da son olarak 4 ay daha uzatılması, TBMM'nin tartışmâlı oturumuyla kabul edildi. OHAL uygulamasıyla ilgili Başbakanlık tezkeresi TBMM Genel Kurulu'ndaki dünkü görüşmelerinde idam ve anadifögretimi tartışmalan yaşandı. DSP gurubu adına konuşan EvBj'a Parlak, bölgede son yıllarda huzurun yaşandığına işaret ederek Kopenhag kriterlerinde yer alan anadili öğrenme hakkmın sadece Kürtçe açısından değerlendirilmemesi gerektiğini belirtti. Parlak, "Bunu bölücülük olarak değeriendirmek doğru değfldir'' dedi. Parlak"ın sözlerine, MHP'li Hüseyin Kalkan tepki gösterirken "Ayıpnr be-." diye bağırdı. MGK'nin, geçen ayki olağan toplantısuıda aldığı tavsiye karannın ardmdan Diyarbakır ve Şırnak'ta 4 aylığına son kez uzatılmasıyla OHAL tarihe kanşacak. OHAL uygulamasına son verilmesi karanyla, uygulamanın yarattığı kurumlar da yeniden biçimlendirilecek. Olağan yaşama dönüş için başta OHAL Valiliği olmak üzere, ^ gözaltı süreleri, güvenlik önlemleri, bölgede görev yapan devlet memurlanna yapılan ödemelere kadar birçok alanda yeni düzenleme gerekiyor.