Katalog

SAYFA CUMHURİYET 7 MAYIS 2002 SALI HABERLER DUNYADA BUGÜN ALİ SİRMEN Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve YusufAslan idam edilişlerinin 30. yılında anıldı Le Pen'e Hayır, Ama... Fransa Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turu aynen beklendiği gibi geçti ve Jacques Chirac, Beşinci Cumhuriyet'in tarihinde, General De Gaulle'ün bile elde edemediği bir skora ulaşarak, oylann yüzde 82'sini alarak ikinci cumhurbaşkanlığı dönemini açtı. Chirac'ın ikinci dönemi ilki gibi yedi değil, beş yıl sürecek. Yedi yıl süren cumhurbaşkanlığı süresi iki yıl önce, anayasanın 6. maddesinde yapılan değişiklik ile beşe indirilmiş, fakat Chirac'ın yedi yıllık görevini tamamlaması kararlaştırılmıştı. Cumhurbaşkanının görev süresi konusunda yapılan bu değişiklik, parlamento ile Elysee'nin aynı çoğunluktan olmaları olasılığını güçlendirmeye yönelikti. Yeni Cumhurbaşkanı seçimin hemen ertesi gününde, ilk iş olarak Başbakan Lionel Jospin'in istifasını kabul etti. Bilindiği gibi Jospin, daha ilk tur sonuçlarının açıklandığı akşam, siyasi yaşamdan tümüyle çekileceğini anımsatmıştı. Sosyalist Başbakan'ın, cumhurbaşkanlığı seçimleri sırasında, Ermeni lobisinin çağrısı üzerine "Ermeni soykırımının olduğuna kesinlikle inandığını ve Türkiye'nin, bu soykırımı kabul etmeden AB 'ye üye olmasına razı olmayacağım" söyleyen bu politikacının siyaset sahnesinden çekilmesi, Türkiye'yi yeni bir baş ağrısından kurtarmış bulunmaktadır. Chirac, başbakanlık görevini, gelecek seçimlerde sağı en iyi biçimdetoparlayacağına inandığı Jean Pierre Raffarin'e verdi. 2002 cumhurbaşkanlığı seçimlerinin, Chirac'ın, yüzde 82 ile oy rekoru kırdığı ikinci turu hiç de şaşırtıcı olmamıştır. Herkes, Fransa'nın masif biçimde Le Pen'e "Hayır" demesini beklemekteydi. Ve önceki gün Fransızlar bunu yapmışlar, Le Pen'e "Hayır" demişlerdir. İlk turun ertesindeki şok ve onu izleyen öfke gösterilerinin yerini yine bütün Fransa'ya yayılan sevinç gösterileri almıştır. Chirac'ın kazandığı zaferi, yalnız kendi yandaşları sağlamadı. Aynı zamanda solun hemen bütün kesimlerinin önemli bir bölümü ırkçı Le Pen'e "Hayır" demek için sandık başına giderek Chirac'ı desteklediler. Bu durum, Chirac'ı, yalnız sağın değil kendisini gönülsüz olarak da olsa desteklemiş olan solun da cumhurbaşkanı olmak gibi, ilginç bir duruma itmiştir. Chirac, seçimin hemen ertesindeki ilk demecinde Le Pen'in önemle üstünde durduğu güvenlik konusunu gündeme getirken Fransızlara, "Sizi anladım" mesajını vermiştir. Yalnız unutmamak gerekir ki, Beşinci Cumhuriyet'in kurucusu General De Gaulle de, 1958 yılında Cezayir kentinde yaptığı mitingde, kalabalığadönerek "Sizi anladım" mesajını verdiğinde çoğu kişi yanılmıştır. Fransız Cezayir fikrinin savunucuları bu sözler üzerine yanlış izlenime kapılmışlardı. 'Uç Fidan' unutulmadı • Gezmiş ve arkadaşlarının ABD'ye karşı verdikleri mücadeleleri anlatan avukat Halit Çelenk, "Onlar daha yaşarken bugünleri görmüşlerdi. Savunmalarında dünyanın tüm ezilen insanlarıyla birlikte Afganistan'da ve Filistin'de canavarca öldürülen insanlann mücadelelerini selamlamışlardı" dedi. Haber Merkezi 68 hareketinin simgeleşmiş isimleri Deni/.Cezmiş, Hüseyin İnan ve YusufAslan, ıdam edilmelerinin 30. yıldönümünde törenlerle anıldılar. EMEP, CHP ve DİSK Genellş'in de aralannda bulunduğu çok sayıda sivil toplum örgütü dün Dcni/ Ge/miş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan'ı Karşıyaka Mezarlığı'ndaki mezarları başında andılar. Büyük katılımın olduğu törende, "tnadına hepimiz birer Deniz'iz", "Devrim şehitleri ölümsüzdür", "ldanıa hayır, kahrolsun faşist diktatörlük", "Katillerden hesabı emekçiler soracak" sloganları atıldı. Yurttaşlar, Deniz, Hüseyin ve Yusuf un fotoğraflan ile "Kahrolsun emperyalizm, Deniz'ler yaşıyor" yazılı pankartlar taşıdılar. EMEP Genel Başkan Yardımcısı Haydar Kaya, 68 kuşağından Mustafa Yakpner törende konuş, ma yaparlarken 68'liler Birliği Vakfı Ankara Şube Başkanı Bülcnt Vargel, CHP, DlSK, Halkevlen, TMMOB, PSDA ve 68'liler Birliği Vakfı adına hazırlanan ortak metni okudu. Vargel, uHalkımız,darbecileritarihin çöplüğüne atarken arkadaşlanmızı kucaklıyor ve onlann miicadelesini yüceltiyor" dedi. Buaünlerl aördüler Avukat HalitÇelenk "İJçFidan''ın unutulmadığını belirttı. ABD'nın Ortadoğu politikasını ve Filistin'de yaşananlan eleştiren Çelenk, "Amerikan cmperyalistlerinin tchditlcri karşısında tüm ülkelcr sessiz kalınışür" dedi. Gezmiş ve arkadaşlannın ABD'ye karşı verdikleri mücadeleleri anlatan Çelenk, "Onlar daha yaşarken bugünleri görmüşlerdi. Savunmalarında dünyanın tüm ezilen insanlarıyla birlikte Afganisüın'da ve Filistin'de canavarca öldürülen insanlann mücadelelerini selamlamışlardın dedi. Istanbul Ünıversitesı (ll J) Merkez Kampusu'nun ön bahçesinde toplanan öğrencilcr, ü/crindc Ge/miş, Aslan ve İnan'ın resminin bulunduğu " Deniz olunnıalı. Kahrolsun emperyalizm. İdamlar kaldınlmalıdır" yazılı pankart ile Beyazıt Meydanı'nakadar yürüdü. Öğrencileryaptıklan açıklamada, Deniz'lcrin yürüttüğü sosyalizm mücadelesini daha da yükselteceklerini vurguladılar. *•• 'Hepimiz birer Deniz 'iz' Karşıyaka Mezarlığı'ndaki anma töreninde Deniy.Ce/.mis, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan'ın fotoğrallarım taşıyan yurtlaşlar, "Dt'vrinı şehitleri ölümsüzdür", "Inadına hepimiz birer Deniz'iz" sloganları attılar. Törene, Hüseyin İnan'ın babası Hıdır İnan da katıldı. (Fotoğraflar: KEREM GEZER AA) Atatürkçü Düşünce Kulüpleri Federasyonu (ADKF) üyesi öğrencilerde Deniz ve arkadaşlannı İÜ Edebiyat Fakültesi'nde kitlesel birbasın açıklamasıyla andılar. 68 kuşağı liderlerinden Adıyaman'da Nurhak Dağları'nda 31 Mayıs 1971 tarihinde güvenlik güçleri tarafından Kadir Manga ve Kazım Özdoğan'la birlikte öldürülen Sinan Cemgil de Karacaahmet'teki mezarıbaşında anıldı. Anma törenine Bilgcsu Erenus ve Nevzat Çelik'in de aralannda bulunduğu sanatçı ve aydınBelediye lar ile Cemgil'in arkadaşlaBaşkanı Dr. Cürbüz rı katıldı. Çapan, Deniz Gezmiş, YusufAslan ve Hüseyin İnan'ın idam ediInsan Hakları Derneği lişlerinin 30. yıldönümü nedeniyle Ksenvurt'ta üç fidan dikti. (İHD) Istanbul Şubesi üyeEsenyurt Belediyesi başkanlık binasıııın bulunduğu Dogan Aras leri, Deniz'len anarken ölüm lı Bulvan üzerindeki yeşil alana fıdanlan diken Belediye Başka cezasını Dolmabahçe'de idanı Çapan "68 gençliğinin anısına üçfidanıycniden diktim. Bu fidan mı sembolize eden ipi denize atarak kınadılar. larmuzı da kırarlarsa inadına yeniden dikeceğiz" diye konuştu. >Uçfidan'için üçfidan ZAMANAŞIMINA SÜRÜKLENEN 'MANÎSALI GENÇLER' DAVASI'NDA YÎNE KARAR ÇIKMADI alay ediyorlar' İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) "IVlanisalıGençler''davasında yine karar çıkmadı. Manisa Barosu Başkanı Serhan Ozbek, Türkıye ve dünya kamuoyunun izlediği davanın hızla zamanaşımına sürüklendiğine bir kez daha dikkat çekerek "Yargrylaalayedilmesine i/in vcrilmemelidir" dedi. Manisa Ağır Çeza Mahkemesi'nde görülen davanın dün yapılan duruşmasına sanık polislerden sadece Levent Özvez ve avukatı katıldı. Duruşmada, geçen haftalarda davadan çekilen sanık avukatlarıyla ilgili tebligatların, sanıklar T\ırgut Demirel, Fevri Aydoğdu, lurgut Özcan, Musa Geçer, Ramazan Kolakve Hafil Emir'e yapıldığı vc hcniiz yanıt alınmadığı belırtildi. Duruşmada, sanık polis Levent özvez'in yeni avukatı olarak kabul edilen Rüçhan Ayşe Baygo ise dosyayı ıncelemediğini bildirerek mahkeme heyetinden süre istedi. Gençlenn avukatlannın savunma hakkının kötüye kullanıldığı yönündeki ısrarlanna karşın mahkeme heyeti süre istemini kabul ederek duruşmayı 27 Mayıs'a erteledı. Gençlerin avukatlarından Manisa Barosu Başkanı Serhan Özbek, Yargıtay'ın gençler lehine verilen kararı anımsatarak davanın 3.5 yıldır sürmesine tepki göstererek davanın zamanaşımına uğratılmak ıstendiğini söyledi. Tesllm Töre de katıldı Özgürlük ve Dayanışma Partisi (ÖDP) Beykoz Ilçe Örgütü tarafından Karya Sineması'nda düzenlenen etkinliğe 6O'lı yıllann öğrenci liderlerinden leslinı Töre katıldı. tşçi Partisi (tP) öncü Gençlik Genel Başkanı tsmail Bölükbaşı de yaptığı açıklamada, 68 kuşagından kendilerine kalan en büyük mirasın "Bagımsız Türkiye mücadelesi" olduğunu ifade etti. ••• Fransa'da Le Pen'i engelleyen cumhurbaşkanlığı seçimlerinden galip çıkanların, ki aşırı sağ dışında herkes kendini böyle görmektedir, şölenleri kısa sürecek. Çünkü haziran ayında yapılacak genel seçimlerin sonucu çok önemli. Bugün yüzde 18'de kalan Le Pen'in, seçim sonuçlarına göre bölgeler bazında yapılan incelemelere göre, haziranda tam 230 seçim çevresinde ikinci turun anahtarını elinde tutacağını gösteriyor. Yani Fransa, Le Pen'e şimdilik "Hayır" diyebilmiştir. önümüzdeki ay ikinci turda neler olacağı şimdiden belli değil. Artık "Milli Cephe", sağ politikacılar için görmezden gelinmeyecek bir güç haline dönüşmüştür. Sağ, Le Pen'i gelecekte de görmezden gelirse iktidarı yakalama şansını kaybetmek üzeredir. Bu yüzden, kimin neyi kaybedip neyi kazandığını tam olarak görebilmek için gelecek genel seçimi beklemek gerekecektir. İki kızını ölüm orucunda yitirdi Baba Kulaksız DGM'de yargılanıyor Istanbul Haber Servisi F tipi cezaevlerine karşı dışardan destek verdikleri ölüm orucu eyleminde yaşamım yitiren Canan ve Zehra Kulaksız'ın babası Ahmet Kulaksız'ın, "tki Kardeşin Hayatı Canan ve Zehw ra adlıkitabta"Yayın yoluyla yasadışı örgütleriıı propagandasını yapmak" iddıasıyla yargılanmasına başlandı. îstanbul 4 No'lu DGM'deki duruşmaya sanıklar Ahmet Kulaksız ve aynı suçtan yargılanan Tavır Yayınları'nın sahibi Muharrem Cengiz katıldı. Kulaksız, savunmasında kitapta yayın yoluyla yasadışı örgütlerin propagandası yapmadığını belirterek tek amacının kızlannın hayatını anlatmak olduğunu söyledi. Kulaksız, "Kızlarmıı anlatırkcn ülkemizde yasanan olaylara da yer vernıem kaçınılmazdı. Bu dava ile kızlannıı ölüme gönderdigim iddia ediliyor. Ancak, kızlanmı ve yaşamını yitiren diğer insanlan ölüm orucundan vazgeçirmek için çok ugraştım. Çok sayıda insanın yaşamını yitirmesiııe ve sakat kalmasına neden olan F tipi cezaevlerine karşıyım. Anıacınv bir baba olarak çektiğim acılan veduygulanaktarmakür" dedi. Duruşmaıleribirtarihe ertelendi. İzmlr'de de anma Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve YusufAslan dostlan ve sevenleri tarafından Izmir'de de anıldılar. 68'liler Birliği Vakfı tzmirTemsilcilıği tarafından düzenlenen etkinlikte, Alparslan özdoğan'ın mezan başında toplanan kalabalık grup tüm devrım şehitlerinin ölümsüz olduğunu vurguladı. 68'liler Birliği izmirTemcilciliği üyelerinin yanı sıra CHP lzmir ll Başkanı Alaattin Yüksel, eski 1/mır Millctvekili Ali Rıza Bodur, CHP PM üyesi Türkan Miçoğulları ve çok sayıda CHP'linin de yer aldığı buluşmada, Özdoğan'ın mezan çiçeklerle donatıldı. [email protected] DEMOKRASt VE INSAN HAKLARI SAVUNUCUSU Dostlan Haldun Ozen'i uğurladı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Türkiye Insan Haklan Vakfı kurucu üyesi ve eski genel sekreteri, Dil Derneği kurucu üyesi ve yönetim kurulu üyesi Dr. Haldun Özen dün son yolculuğuna uğurlandı. Ankara'da önceki gün yaşamını yitiren Haldun Özen için ilk tören, üyesi olduğu Türk Mühendis ve Mimar Odalan Birliği (TMMOB) Genel Merkezi'nde dü/enlendi. Törene TMMOB yöneticileri ve üyeleri, insan haklanyla ilgili derneklerin yöneticileri ve üyeleri, Dil Derneği yönetici ve üyeleri, öğretim üyeleri, yazar ve gazetecilerin yanı sıra Haldun özen'in ailesi, yakınlan ve dostlan katıldı. Törende konuşan Özen'in mezun olduğu Yıldız Teknik Üniversitesi Rektörü Ayhan Alkış, özen'in 196070'li yıllardaki ınsan haklan ve demokrasi mücadelesini anlattı. Son olarak TMMOB Başkanı Kaya Güvenç, Özen'in insan haklanna olan inancını ve bu uğurda kitle örgütlerinde verdiği mücadelesine değinen bir konuşma yaptı. özen'in cenazesi, Hacı Bayram Camii'nde kılınan cenaze namazının ardından Çebeci Asri Mezarlığı'nda toprağa verildi. Öğretmenler yargılanıyor 1042 sanıklı dava başladı DİYARBAKIR(CumhuriyetBürosu)TBMM gündemindekı "Sendika Yasa Tasansrnı protesto etmek için 7 Haziran 2001'de iş bırakma ve yavaşlatma eylemine katılan EğitimSen Diyarbakır Şubesi üyesi 1042 öğretmen hakkında açılan davaya dün Diyarbakır Asliye Ceza Mahkemesi'de başlandı. EğitimSen Genel Başkanı Alaaddin Dinçer'in de izlediği duruşmaya öğretmenler salonun dar olması nedeniyle gruplar halinde alındı. Duruşmaya katılan 100 öğretmen iş bırakma ve yavaşlatma eylemine kendi istekleri doğrultusunda katıldıkJannı, ancak bunu suç işleme amacıyla yapmadıklannı belirttiler. tlk oturumu 23 Mayıs'a kadar sürecek davada her gün 100 sanık duruşmaya katılacak. Duruşmanın ardından açıklama yapan Alaaddin Dinçer, TCY'nin 236. maddesinin yıllardıreğitim emekçilerinin tepesindc "Demoklesin kılıcı" gibi durduğunu belirtti. 1 Arahk 2000'deki yurt genelinde yapılan bir günlük iş bırakma eyleminde de 26 bin EğitimSen üyesi hakkında ayn ayn dava açıidığını anımsatan Dinçer, "Yerd idareciler okullan boşaltarak suç işlemiştir. 12 Eylürün ürünü olan TCK'nin 236. maddcsi anayasaya aykındır. Anayasanın bu yönlü kararlan vardır. İş bırakma eylenıi suç işlcme değiL, hak arama tepkisi olarak değerlendirilmelidir" dedi. Haldun Özen NOKTASI Fransa'da Le Pen olayı, bu ülkeye özgü bir durum mu? Seçim sonuçlarıyla birlikte, Fransa bir ölçüde rahatladı. Ancak bu ülkenin ırkçılarla sorunu bitti mi, yabancı düşmanlığı bıttı mi? Stockholm'de karşılaştığımız Avrupa'nın tanınmış insan haklan savunucuları ciddi endişelerdile getirdiler. Avrupa'nın tamamında ırkçılığın ve yabancı düşmanlığının hızla yükseldiğinden söz ettiler. Alman Welt am Sonntag gazetesi, Avrupa'nın birçok ülkesinde ırkçı partilerin aldığı oy oranlarını yayımladı. Yayımlanan tablo, sorunun ne kadar evrensel boyutlarda olduğunu gözler önüne serıyor. Tablo şöyle: Avusturya'da ırkçı Jörg Haider Önderliğindeki ırkçı parti, 1999 seçimlerinde oyların yüzde26.91'ini kazandı. Belçika'da Filip Devvinter başkanlığındaki ırkçı cephe 1999 seçimlerinde yüzde 15.5'e ulaşmıştı. Danimarka'daki Halk Partisi, Pia Kjaergaard'ın liderliğinde oyların yüzde 12'si /ORAL ÇALIŞLAR Fransa Seçimleri ve Avrupa'nın Geleceği ni aldı. Italya ırkçılarının lideri Umberto Bossi, Berlusconi'nın hükümetinde Reform Bakanlığı yapıyor. Hollanda'da Pim Fortuyn'un listesi, geçen ay yapılan seçimlerde yüzde 20'lik bir seçmen desteği sağladı. Isviçre'de de durum farklı değil. Christopher Blocher'in Isviçre Halk Partisi, Zürich kantonunda yüzde 23 gibi korkutucu birçoğunluğu arkasına aldı. 1995 genel seçimlerindeki oranı ise yüzde 15'ti. • •• Bütün bu tablo gösteriyor ki, solun ıktidarda olduğu birçok Avrupa ülkesinde yabancı düşmanlığının yükselişine paralel olarak ırkçı partıler de önemli oy oranlarına ulaşıyor. Almanya'da sosyal demokratlar zor durumda. Hıristiyan demokratların oy oranları artıyor. Hamburg'da geçen aylarda yapılan eyalet seçimlerinde sosyal demokratlar iktidarı yitirirken faşist Halk Birliği Partisi çok yüksek bir oy yüzdesine ulaştı. Avrupalı insan haklan savunucuları, bu tablonun gerisinde başka önemli gelişmelere de dikkat çekiyorlar. Iktidardaki birçok sosyal demokrat parti, yabancılara karşı eskisinden daha olumsuz bir tutum içinde. 11 Eylül sonrası, "terörlemücadele" önlemleri adı altında sıralanan yaptırımlar, yabancıları, mültecileri hedef alıyor. Bir başka gelişme ise düne kadar demokrasi ve çokkültürlülük konusunda duyarlı davranan Avrupa yönetimlerinin, bu duyarlılıklarını büyük ölçüde yitirme tehlikesiyle karşı karşıya olduklannı gözler önüne seriyor. ••• Le Pen'in başarısı, Avrupa'da demokrasiyi savunanlar için bir uyarı oldu. Ancak Avrupa'da ırkçılığın yükselişi de durmuş değil. önümüzdeki dönemde hükümetlerin yabancılar aleyhinde aldığı ve alacağı önlemlerin, ırkçılığı daha da azdıracağı bir gerçek. Bu gelişmeler hiç şüphesiz AB adayı Türkiye için de önem taşıyor. ABD, 11 Eylül sonrası, hukukun en temel ilkelerini ayaklar altına alan uygulamalaragirişti. Uluslararası ilişkilerde de benzer bir tutum içinde. Avrupa Birliği ülkeleri ise zorlanıyor. Toplumda gelişen yabancı düşmanlığı, oylardaki kayma, sosyal demokrat iktidarların köşeye sıkışmasına neden oluyor. Eski ilkelerini uygulayamaz hale geliyorlar. Konuştuğumuz Avrupalılar, sosyal demokratların iktidarda bulunmalarına rağmen giderek gerilediklerini ve sağcı önlem lere boyun eğdiklerini anlatıyorlar. Sosyal devlet artık Avrupa'da adım adım, yoksulları dışlayan bir anlayışa teslim oluyor. Işsizlik fonları düşürülüyor, mültecilerin siyasi sığınma olanakları kısıtlanıyor. Işin doğrusu, bütün Avrupa'da üstü örtülü bir Le Pen dalgası esiyor. Uluslararası koşullar bu rüzgârı kışkırtıyor. Şaron'un Filistin'e düzenlediği insanlık dışı saldırı ve işgal hareketi bugüne kadar durdurulamadı. Avrupa yönetimlerinin cılız sesleri, ABD desteğindeki Şaron'u etkilemedi bile. • •• Şu bir gerçek ki insanlık önümüzdeki dönemde yeni bir hesaplaşma daha yaşayacak. Avrupa'da yükselen ırkçılık, insanlığın demokrasi ve özgürlükler alanında elde ettiği kazanımları tehdit ediyor. Fransa'da Le Pen'in gelişi, Fransız halkı için bir uyarı oldu. Bu uyarı, burada durmayacak gibi.