Katalog

7 MAYIS 2002 SALI CUMHURİYET kultur(a)cumhuriyet.com.tr SAYFA 15 Argun Okumuşoğlu ve Gündüz Vassaf, Istanbullulan unuttuklan geçmişle yüzleştiriyor Balıldar bizimle konuşmaya kalkarsa? LEVENTÇALIKOĞLU Ressam Argun Okumuşoğlu ile yazar Gündüz Vassaf ın ortak prujelcri olarak Galeri Artist'te açılan "Boğaziçi" adlı sergi, üzerine yayıldığımız bu coğrafyanın sadece balıklanyla yan yana gelen tuhaf absürdlükleri ve sokak aralannda gizli akıl almaz hikâyeleriyle ilgilenmiyor. Eski ile yeninin kaş göz yararak birbirini ittiği ya da koyun koyuna uzandığı bu serkeş şehrin bir laboratuvar deneği gibi incelenemeyeceğinin farkında bu iki kültür gerillası. Ayrıca sıkça yapıldığı gibi kültürel meşruluğun elit bir söylemin ideallenne hapsedilemeyeceğinin de bilincindeler. Bu nedenle iki kıtayı birbirine bağlayan bu mega kentin tarihini ve su yolunu ne dürbünle ne de kuşbakışı bir seyirle incelemeye çalışıyorlar. Yaptıklan daha çok kişisel tarihlerini, tanıklıklannı, anlatılanlan ortaya koymak, kafalarındakini dillendirmek ve imgeleştirmeklc ilgili. Ressam olanı aile tarihini, çocukluğunu, ilk gençliğini, sokakta edindiği "adam" olma deneyimlerini, yitirdiklerini, ayn birer karakter olan bahk türleriyle balıkçılar arasındaki ilişkileri ve hayallerini toparlıyor. tmge ormanından seçip aldıklannı izleyicinin kişisel belleğinde bulunanlarla çakıştırıyor. Balık ve insanlann ortak geçmişlerini üst üste çakıştırıyor. Geçmiş, hepimiz için farklı akışlarla kurulu olduğundan bize seyrettirdiği imgeler arasında yalnızca kendisinı ilgilcndirenler yok. Düşünür olanı ise metınlerde ve tarihin sayfalarında gizli olanı, kentin tarihine ilişkin okuduklarını, bugüne ulaşamayan bilgi ve imgenin katettiği yolu ve değişimi, ısrarla kafamıza çakılmaya çalışılan 'ülküser imajlann seyrini, bir diğer deyişle bizım kim olduğumuzu bulgulamaya çalışıyor. Anlatılar, tarihsel yanılgılar, Boğaz'ın efendilerine ilişkin hikâyeler, balıklann yerine geçen kahramanlar ve insanlaştınlmış balıklar, ısrarla bizi, bize ait olanı işaretliyor. Bu coğrafyanın çoğul kimliğini ve çok katmanlı tarihini, hediyesini sabırsızlıkla açan bir çocuğun heyecanıyla öğrenmeye ve bildiklerini bizimle paylaşmaya çalışıyor. Her ikisini buluşturan ortak nokta ise tüketemediğimiz bu âşıklar kentine duyduklan sevgi ve dillerinin altında yatan politik söylemleri. Sere serpe uzandığımız bu coğrafyanın görsel ve imgesel verileri üzerinde bekinmek, kültürü oluşturan bulgulan elden geçirmek, bana yalnızca geçmişe ait nostaljik bir duygulanım olarak görünmüyor. Yaptıklan sadece kültürü eşelemekten ya da antropolojik ve sosyolojik bir kazı yapmaktan ibaret değil. Ne geçmişe hasretle bakıyorlar ne de bugünün karamsar röntgenini çekiyorlar. Kanımca, tarih, doğa, toplum, dayanışmanın gerekleri, bir arada yaşamanın kurallan ve gerekçeleri üzerine konuşmak, kültürün sokak aralanna nasıl sızdığını göstermek, üstüne üstlük herkesi ilgilendiren şeyler üzerinde konuşmaya kalkışmak belirgin bir dünya görüşü gerektiriyor. Şef Yevgeny Svetlanov yaşama veda etti 'önülleri her şeye açık, öğrenme meraklısı bu iki adam öğrendiklerini bedenlerinden, duygularından süzmeden dışanya akıtmıyor. Röportajlarında boğazın balıklarından sanki ahbaplanndan söz eder gibi bahsediyor her ikisi de. Kapı komşuları hatta ailelerinden biri olması da muhtemel bu balıklann. Kim bilir, belki de bu nedenle ısrarla geçmişi didikliyor, yitirdiklerimize ışıldak tutmaya çalışıyorlar. • MOSKOVA (AFP) Rus piyano sanatçısı ve orkestra şefi Yevgeny Svetlanov, 3 Mayıs'ı 4 Mayıs'a bağlayan gecc 73 yaşında Moskova'da öldü. Geçmiş dönemlerde Rus Bolşoy Tiyatrosu ve Bölge Senfoni Orkestrasf nda baş orkestra şefi olarak görev yaptı. Svetlanov, 1960'larda şefi olduğu Rus Bölge Senfoni Orkestrasf yla Sergei Rahmaninov, Nikolay RimskiKorsakov ve Çaykovski gibi bestecilerin eserlerine getirdiği yorumla tanınmıştı. Klasik müzik tarihine bunun gibi önemli çalışmalarla geçen Svetlanov, imza attığı senfoni eserleriyle de Rus okulunun önemli isimleri arasında yer alıyordu. Zonguldak Sergi Odası' dört yaşında ÜRKÎYE, EXPO2000 KÜLTÜR MİRASI AVRUPA BULUŞMASI'NA EV SAHİPLIĞI YAPACAK Akdeniz kültürleri îstanbul'da • AB ile Akdeniz ülkeleri arasındaki işbirliğinin kültürel ortaklığını hedefleyen Tarihsel Mirasın Korunması ProjeleriEXPO/2000 Buluşması uluslararası sergisini Almanya clan sonra Türkiye ağırlıyor... Sergi, 9 Mayıs'ta Türk ve Islam Eserleri Müzesi'nde açılacak... OKTAY EKİNCİ Türkiye, sahip olduğu kültür ve tarih zenginliğiyle Avrupa ve Akdeniz uygarlıklarına şimdi de "ev sahipliği" yapıyor. Avrupa Birliği'nce (AB) desteklenen "EXPO2000Kültürel Mirasın Korunması Akdeniz Ulkelerinden 20 Örnek" uluslararası sergisi, 9 Mayıs 2002 Perşembe günü tstanbulSultanahmet'teki Türkve İslam Eserleri Müzesi'nde (tbrahim Paşa Sarayı) açılıyor... Almanya'nın Hildeshcim kentindeki "Hornneman Enstitüsü"nce koordine edilen HXPO2000 Fuarı katıhmcısı ülkelerin kültürel mirası koruma çalışmalarını tanıtmak üzere aynı enstitünün organizasyonuyla gerçekleşen sergiyi Kültür Bakanı Istemihan Talay açacak... Türkiye'yle birlikte Mısır, Cezayir, Almanya, Fransa, Yunanistan, Israil, Italya, Ürdün, Lübnan, Malta, Fas, Filistin, Portekiz, Ispanya, Suriye, Tunus ve Kıbns Rus Yönetimi'nin koruma çalışmalanndan örnekleri buluşturacak açılışa, AB ile eşgüdümü ve proje koordinatörlüğünü yürüten Hornnemann Enstitüsü yöneticilerinden Dr. Annamaria Gerger ile Jürgen Nowak da katılıyor... CO ve ICCROM'la da ilişkiler kurulmuştu... Ne var ki doğrudan restorasyona yönelik girişimler ancak 1993'te başlayabildi ve önce doğal yıpranmayı ve aşınmayı önleyici çatı yapıldı. Ardından 1997'de başlanan yapısal sağlamlaştırma çalışmalarıyla da El Nazar Kilisesi yeniden kültür dünyamıza armağan edildi. • Kültür Servisi Zonguldak'ta çalışmalarına başlayan 'Sergi Odası' sanat galerisi dördüncü yılına girdi. Sergi Odası'nın önümüzdeki aylarda programında yer alan sergiler ise şimdiden belli. Haziranda ZOKEV'den Ahmet Öztürk'ün derlediği Zonguldaklı Yazarlar Kitap Kapakları' sergisi, temmuz ayında TUSAK'tan Ayhan Kiraz'ın Dosyadakiler' adlı karikatür, eylül ayında Kadir Tuncer'in 'Zonguldak Kırsalında Mayıs Çiçekleri' adlı kurutulmuş çiçekler ve Sabahattin Keser ile kursiyerlerinin 'AJışap Yontu' sergisi sanatseverlerin beğenisine sunulacak. BUGUN • MAYA'da 20.30'da 'Sihirli Saü 5 tllüzyonist 5 Gösteri'. (0 212 252 74 52) • İSTANBUL KÜLTÜR ÜlNtVERStTESt KEV SALONU'nda 18.00'de Hacettepe Üniversitesi 'Hacettepe Oda Tiyatrosu'nun 'Mikado'nun Çöpleri' adlı oyunu. (0 212 639 30 24) • MEB ŞÛRA SALONU'nda M9. Uluslararası Ankara Müzik Festivali' kapsamında 20.00'de Gülsin Onay'ın (piyano) solist olarak katılacağı 'Bilkent Senfoni Orkestrası'nın konseri. (0 312 4270H 55) • İTÜ MASLAK ODİTORYlJMy'nda Dansve Müzik Günlcri' kapsamında 16.00'da Burhan Berken'in, 18 OO'de HBSK Vurmalı Çalgılar Grubu ve Müzik Topluluğu'nun ve 20.00'de Sabahat Akldraz'ın konseri. (0 212 293 13 00) M LÜTFİ KIRDAR'da 20.00'de Şef Vladiıııir Fedoseyev'in 'Viyana Senfoni Orkestrası' konseri. (0 212 296 30 55) • BABYLON'da 21.30'da Laço Tayfa konseri. (0 212 292 73 68) Banşın gtivencesi: 'Kültür'... Her ülkenin işte bunun gibi "özgün" koruma projeleriyle ortak olduğu EXPO 2000/Kültürel Miras sergisi, AB ve Avrupa Komisyonu tarafından da "Kalıcı Banşın Tarihsel Bağlan" olarak destekleniyor... Avrupa Komisyonu üyesi Chris Patten, sergi kataloğundaki yazısındaözetlediyorki: "Güney Akdeniz, AB'nin dış Hişkilerinde önemli önceliklerden biridir (...) Avrupa'mn güneyi Ue kuzeyi arasında banş ve istikrar içinde ortak kalkınmayı sağlamanın yolu, AvrupaAkdeniz ortaklığını güçlü ve kalıcı yapacak kültürlerarası birliktelikten geçiyor..." Kültür Bakanlığı da Îstanbul'da 24 Mayıs 2002'ye kadar ev sahipliği yapacağı bu "birliktelik" için sergi duyurusunda şu bilgileri veriyor: "AB'ye üye ülkelerle Akdeniz ülkeleri arasındaki işbirliğini güçlendirmek üzere MEDA programınca desteklenen 'Euromed Herıtage' projeleriyle AvrupaAkdeniz Kültürel Mirası'nın araştınlması ve korunması amaçlanıyor... Bunun için bilincin arttınlması ve eğitimi konularında da 'Euromed HeritageIF projeleri başlatılıyor..." Sözün kısası, 9 Mayıs'tan itibaren Ibrahim Paşa Sarayı, Türkiye'nin AB'de, "tarihinden gelen güçlü ve özgünbir kimlikle" yer alması hedefi için de çok önemli bir uluslararası buluşmayı ağırlamaya başlayacak... Kültürel mirasın korunmasının, ulusal ölçeğin ötesinde "evrenselbir sorumluluk" olduğu bilinci, AkdenizAvrupa ortaklığının da giivencesi olarak yeniden gündeme gelecek... Imgeyle yazuun ortaklığı Yakın tarihe, medya tarafından yaratılmaya çalışılan mitologyalara, hesapsız yapılaşmanın faillerine, yanda kalan modernleşme olgusuna, kültürü daraltmaya çalışan politikacılara, dengesiz avlanma ile tükettiğimiz balıklara, ortak bir ülkü peşindeki büyük söylemlere karşı gösterilen bir tepki var bu işlerin arka planında. Sokağı kullanma biçimimiz, bir kimlik vurgusu olarak kıyafetlerimizin geçirdiği değişim, boğaz trafiğinin güzelliği ve tehlikesi, yunuslarla birlikte yüzeceğimiz bir denizin coşkun mavisi, üzerinden sadece araçların geçebildiği Boğaz Köprüsü'nün sembolik anlamı, bu ikilinin göstermeye çalıştığı olgulardan sadece birkaçı. Biri imgeyi ötekisi yazıyı kullanıyor da serginin ortak bir üslubu var. Her ikisi de eğretilemeli, taltife önem veren ve anlamı açık seçik işaret edip ruhu derinden etkileyen bir dile sahip. Yapıtlarının ve üretimlerinin içerisine "her şeyi ben biUrim ve slze yol gösteririm" söylemin ı yerleştirmiyorlar. Hem resimler, hem de metinler tartışılmaz bir saflık yerine tıpkı ele aldıklan şehir gibi örgensel bir katışıklık banndınyor. Gönülleri her şeye açık, öğrenme meraklısı bu iki adam öğrendiklerini bedenlerinden, duygularından süzmeden dışanya akıtmıyor. Röportajlarında boğazın balıklarından sanki ahbaplanndan söz eder gibi bahsediyor her ikisi de. Kapı komşuları hatta ailelerinden biri olması da muhtemel bu balıklann. Kim bilir, belki de bu nedenle ısrarla geçmişi didikliyor, yitirdiklerimize ışıldak tutmaya çalışıyorlar. (Sergi 15 Mayıs 'a dek Galeri Artist 'te: 0 212 227 68 52) KADIN FİLMLERİ FESTİVALİ'NDE BUGÜN • ALMAN KLLTUR MERKEZİ'nde 13.00'te'Busi Cortes Toplu Gösterimi' kapsamında ' Vüla Georne Oteli', 1 'Kırılgan Dönüş , 'lyi Romerolar', 15.30'da 'Lisa Hayes ve Rahşan'ın Seçtikleri' kapsamında 'Arkadaşun Lezbiyen', 'Büyükbabanın Parmakları', 'Kadınlar Küçük Adam DegUdir', 'Lezbiyen', 'Anı Dalgalannda', 'Sensiz Mevsim', 'Ölü Adam','Beyaz Ev', 18.00'de 'Ova' adlı filmler gösterilecek. (0 312 425 14 36) • KlZILlRMAKStNEMASI'nda 14.00'te'Anam', 16.30'da 'Arkadaşhk', 19.00'da'Crista Klages'in İkinci Uyanışı', 21 30'da 'Çoğu Kez Martha' adlı filmler izlenebıhr. (0 312 425 53 93) • KAVAKL1DERE StNEMASI'nda 14.00'te 'Kurşun Ydlar', 16.30'da'Rosa Luxemburg\ 19 00 da'Miras', 21.30'da 'Honolulu' adlı filmler gösterilecek. (0 312 426 73 79) • ANKARA ÜNtVERSfTESİ AHMET TANER KIŞLALI SAHNESİ'nde 15.00'te 'Altnı Kafes', 18.00'de 'Bir AvuçToz' adlı filmler ve 16.30'da Ayten Kuyululu ile söyleşi yer alacak. (0 312 319 77 14) • GAZt ÜNİVERSİTESİ İLETtŞİM FAKÜLTESt SALONU'nda 13.30'da 'BirKınk Bebek', 18 OO'de'Dünden Sonra Yanndan Önce' adlı filmler gösterilecek. (0 312 212 64 95) Türkiye övgü topladı EXPO2000 katıhmcısı olarak Türkiye, bu önemli uluslararası kültür buluşmasında da "Göreme Yapısal Koruma ve Sağlıklaştırma Projesi" kapsamındakı "El Nazar Kilisesi Restorasyon Projesi" ile yer aldı... PERtBACASINA SIĞINAN TARİH Türkiye, 'EXPO 2000 Kültürel Mirasının Korunması Akdeniz İJIkelerinden 20 Örnek' si'rjjisiııc Göreıne'deki 10. yy'a ait El Nazar Kiliscsi'nin 1999'da lamanılanan restorasyonuyla kahhyor. Kültür ve Tabiat Varhklannı Kozar Kilisesi, duvarlannı bezeyen ve ruma Genel Müdürlüğü tarafından tümü Incil'den alınan sahneleri yangerçekleştirilen ve onarım çalışmasıtan resimlerinin yanı sıra Göreme ları 1999'da tamamlanan restorasAçık Hava Müzesi'nin batısındaki yon projesi, uluslararası koruma Görkün Dcre Vadisi'nde kozalak biçevreleri ve uzmanlarca da övgüyle çimindeki bir "peribacasuun" içine karşılandı.. oyularak yapıldığı için de çok özel Kapadokya bölgesının gızemlı bır değertaşıyor... doğasıyla bütünleşmiş mimarlık ve l.S. lOyy'atakvimlenenkilisenin kültür tarihindeki özgünlüğün simkurtarılması ilkkez 1972'de gündegelerinden olan Göreme'deki El Name gelmiş, ilerleyen yıllarda UNES Uluslararası Kukla Festivali başlıyor Kültür Servisi U luslararası Kukla Festivali, 816 Mayıs tarihleri arasında yapılacak. Beyoğlu Küçük Sahne ve Dulcinea Cafe'nin ana mekân olacağı festivale, Japonya, Bulgaristan, Avusturya, Polonya, ttalya, Hırvatistan ve Türkiye'den birçok grup katılacak. Japonya 'dan katılan Akebi Group gölge tiyatrosu, 'Peter Pan' adlı çalışmasını sergileyecek. 1962 yılında Nihon Üniversitesi Güzel Sanatlar Okulu'nda okuyan 7 öğrencinın bir araya gelerek kurduğu topluluk, çalışmalanyla tüm dünyada tanınıyor. Hırvatistan'dan katılan Hırvatlstan Ulusal Çocuk ve Kukla Tiyatrosu,' With an Eye Round an Eye' (Bir Gözle Bir Gözü Açmak) adlı çalışmasını sunacak. Kuklanın benzersizliğinden yola çıkan oyun, kuklacıya karşı isyan bayrağını çeken iki kuklanın öyküsünü anlatıyor. Italya'dan katılan Grandc Opera, 'Listen To The Earth' (Doğanın Sesini Dinle) adlı çahşmasını sergileyecek. Konusunu Amenka'nın yerli halkıyla ilgili öykü ve mitolojilerden alan oyunda, çağdaş şiir ve müziğin de yardımıyla, yerli halkın bugünkü yaşam şartlarına dair, eski ama modern öyküler anlatılıyor. Bulganstan'dan katılan State Puppet Theatre Stara Zagora, 'Shadows In The Night' (Gecede Gölgeler) adlı çalışmalannı sunacak. 43 yıllık bir topluluk olan State Puppet Theater Stara Zagora, bugüne dek 250'den fazla gösteri sergiledi. Gerek sanatsal, gerekse finansal anlamda kukla tiyatrolan arasında lider konumunda olan grup, profesyonel seviyede birçok ödül de kazandı. Polonya'dan katılan Teatr Baj, Miraculous Lamp' (Alaaddin'in Sihirli Lambası) adlı çahşmasını sergıleyecek. 1001 Gece Masallan'ndan uyarlanan oyunda grup, siyah tiyatro teknÜderini kullanıyor. Italya'dan katılan Compagnia k Degli Sbuffi, La Marionetta Toto' (Toto'nun Kuklalan) adlı çahşmasını sunacak. 1985 te Aldo De Martino ve Violetta Ercolano tarafından kurulan topluluk, gösterilerinde geleneksel kukla materyallerinin yanı sıra yenilenmiş teatral temalara ve şiirsel unsurlara yer veriyor. Hayali bir şov olarak izleyici karşısına gelen gösteride sahne ve varyete dünyasının çeşitli açılımları olabildiğince eğlenceli bir üslupla aktanlıyor. (Küçük Sahne: 0212 251X5 H7 Dulcinea Caje: 0 212 245 10 70