Katalog

SAYFA CUMHURİYET 7 MAYIS 2002 SALI 14 KULTUR kultur(« cumhuriyet.com.tr DtKMEN GÜRÜN SAMSUN'DA TİYATRO TİYATRO DÜNYASINDAN Dünden bugüne Genç Oyuncular Geçtığımız gunlerde İÜ Edebiyat Fakültesi Tiyatro Eleştirmenliği ve Dranıaturji Bölüınü uç haftalık bır semıner ıçın Turk tıyatro tarıhınde çok onemlı bır yen olan "Genç Oyuncular"ın bır uyesını konuk ettı Atilla Alpöge Alpoge, "Genç Oyuncular"ın oluşum ve gelışım çızgısı uzeı ınde dururken 1960'ların başında kurulan genç topluluklarda yazannı, yonetmenını, oyuncusunu ve teknık ekıbını kendı bunyesınden yetıştirerek yenı bır tıyatroyu varetme gııdusunun hâkım olduğunun altını çızıyordu Buradan yola çıkarak, gunumuzun gcnç topluluklarından bırı olan İÜ Öğrenci Kiiltür Merkezi (ÖKM) Sahnesi'nde danışman hota ve aynı zamanda Tıyatro Eleştırmenlığı ve Dramaturjı Bolumu oğretım elemanı Dr Kereın Karaboğa ıle OKM Sahnesı etkınlıklen uzerıne konuşmak ıstedım Dun ıle bııgun arasında kurulan ılışkı bır anlamda bugunden yarınlara da bır bakış Amacım, bu tur buluşmaları surdurebılmck batınu oldu nıu? K. K. 60'h yıllarda kulturel hayatın genelınde, ama ozellıkle de tıyatro alanında, akademisyen kesımlerce de desteklenen canlı ve deneysel bır gençlık hareketının var oldu ğunu bılıyoruz Bu anlamda, unıversıte ortamında tıyatro yapan bı/ler ıçın o donemın gıpta edılecek hatta oykulenecek pek çok ozellık barındırdığı soylenebılır Yıne bu nedenle, Çağan'ın memı bızlere onemlı bır mıras bırakır Ancak, bu dokunulabılır olmaktan çok, açığa çıkanlması, keşfedılmesı gereken bır mırastır Çunku, aradan geçen yıllar, yaşanan darbeler, ortaya dıletanlığın ve depohtızasyonun hâkım olduğu bır kultur çıkanrken, geçmışın uzerını de ıtınayla orter Bu tur bır teslımıyct halının yaşanmasında o donemın tanıklannın payı da ınkâr edılemez elbette, ancak, 60'ları mıtleştırmenın de bır anlamı olduğunu zannetmıyorum Bız farklı bır dunyada yasıyoruz ve deneysel, alternatıf ya da ılerıcı bır sanat yapmanın koşullan da geçmışınkınden oldukça farklı Soz edılebılecek olan ve oluşturulması gereken kopru, daha çok, hafızayla, ımgelemle ve her şeyden onemlısı bugun de geçerlığını koruyabılen kımı ılkelerle alakalı yaşamak pahalı! CEMİLCİĞERİM SAMSUN Samsun'da tıyatrolu gunler başladı "Düşevi Oyunculan" ve "Tiyatro Tiyatro" grupları yenı oyunlar sahneye koyarken "Tiyatro Banş" Anadolu turnesınc çıktı "Düşevi Oyunculan liyatro Topluluğu", Ferhan Şensoy'un yazdığı, CemKaynar'ın yonettıgı "Parasız Yaşamak Pahalı" adlı oyunu sahneye koyuyor "Eskiden bir ortadirek vardı" sloganıyla hazırlanan oyunda geçım sıkıntısı ıçındekı bır aılenın oğullannı futbolcu yapmak ıstemesıyle gelışen olaylar muzık ve dansla anlatılıyor Salı gunlerı Gazı Sahnesi'nde sergılenen oyun, 13 kışılık oyuncu ve teknık kadroyla sahnelenıyor "Tiyatro Tiyatro" da 6 yıhnda Vlujdal Gezen'ın yazdığı, Kemalettin Akgun'un yonettıgı "lstanbul Mtizikali" ıle perdelerını açıyor Akgun, Gezen'ın telıf hakkı talep etmedığını belırterek, "Savaş çığhklannın ve terörun dunyamızı saran kuşatmasuıdan, saııata ve kiıltüre vereceğini/ destekle kıırtıılacağiA Çıinkü sanaün gerekçeleri, savaşuı gerekçelerinden daha onemli ve tutarlıdır" dedı "liyatroBanş" ıse Nâaın Hikmet, \nı Ncsin, MuzafTer Izgu, Kıfal llgaz, Kerinı Korcan, Ahmed Arif, Zekeriya Çavuşoğlu gıbı yazar ve şaırlerın eserlerınden bır kolaj çalışmayla sahneye konan "İnadına Banş" adlı tek kışılık oyunla Anadolu turnesıne çıkıyor Oyunu yonctcn ve oynayan Salih Birinci, tıyatronun halkın eğıtımınde bır araç olarak kullanılması gerektığını belırterek "Tiyatro Banş olarak ustalann bu anlayışıyla yola çıkük. Halkın kiıltünı bir nehirdir. Bu nehre kavuşan ufacık sulardan bir tanesi de biz ohnak istiyoru/" dıye konııştu Hâkim anlayışa karşı Kereın, u/un bir süredir İÜ Öğrenci Kultur Merke/i Sahnesi'nde danışman olarak çalışıyorsun. OKM bünyesinde Atilla Alpöge'nin Genç Oyuncular'la bağlantıb olarak altını çizdiğj yeni bir tiyatroyu varetme yönunde bir oluşumdan so/ edebilir miyiz? K. K, Bunu soylemek OKM Sahnesı açısından çoİc ıddıalı konuşmak olur Sayın Alpoge, o zamanlar kendılerını "toplumsal aydınlanmanın neferleri" gıbı hıssettıklerınden soz etmıştı kı, bu, yapılanlara naıt ve ıdealıst bır bakış getırıyor ve de harcketın ardında yatan dınamızmı ortaya koyuyor Gunumuzde ıse bu tavrın yerını, "Gemisini kurtaran kaptan" ya da "Dedigim dedik, öttürdüğümdüdük" anlayışı almış durumdd ÖKMSdhnesı'nıngunumuzun bu hâkım anlayışıyla mucadele etmeye uğraştığı soylenebılırsadece ve de bu bağlamda, topluluk olarak ıçınde yer aldığı tstanbul Alternatif Tiyatrolar Platformu (İATP) bunyesındekı unıversıteh tıyatrolarla benzer bır duşunceyı paylaşmaktadır ÖKM Sahnesı'nın farklı sayılabılecek bır yonu, yme aynı unıversıtedekı Iıyatro bleştırmenlığı ve Dramaturjı Bolumu'yle kurduğu sa urada söz konusu olan, ortak eğilim ve nıyetlerle bıçimlenen ve tıyatro sanatının ıçınde bulunduğu duruma alternatifler üretmeyı hedefleyen çahşmalar yapabilmek olmalı.' natsal alışverıştıı Buna, geçmişte akademisyen kadrnlarla genç topluluklar arasında kurulmuş olan ilişkiye benzer bir ilişki diyebilir miyiz? K K. Evet, oı neğın geçtığımız yıl OKM Sahnesf nc yenı katılan oğrencılerle yurutulen Shakespeare atolyesıne, sızın de bıldığınız gıbı, Tıyatro bleştırmenlığı ve Dramaturjı Bolumu'nden kımı akademısyenler araştırmalarıyla destek verdıler ve yıne geçcn yıl bolum oğrencılennın ve OKM uyelennın bır kısmı bırlıkte bır eğıtım araştırma topluluğu oluşturduk Burada soz konusu olan, ortak eğılım ve nıyetlerle bıçimlenen ve tıyatro sanatının ıçınde bulunduğu duruma alternatifler üretmeyı hedefleyen valışmalar yapabilmek Bu yapilabıldığı takdırde 60'lardakı kadar olmasa da, verımlı bır ortamın oluşacağı umıt edılebılır Bu tur çalışmalara İU Oğıencı Kultur Merkezı'nın verdığı desteğı de gozardı etmemek gerekıyor Topluluğunuzu Sermet Çağan'uı "Ayak Bacak Fabrikası" oyununu sahneleıneye yönelten nedenlerden söz edebilir misin? K. K. "Ayak Bacak Fabrikasrnı 19992000 yıhnda da sahnelemıştık Ne yazık kı okul takvımı ve kadronun çeşıtlı ıç sonınlan nedenıyle çok az sayıda oynayabıldık Bu yıl, hem ılk produksıyondakı eksıklenmızı telafı etmek hem de seyırcılerımızden gelen talebı karşılamak ve topluluğun kidrolaşmadeneyımını pekıştırmek ıçın yenıden ele aldık "Ayak Bacak Fabrikasrnı seçmcmızın başlıca nedenı, topluluğu 1 urkıye'de 60'h yıllarda gcrçekleşen genç tıyatro hareketıyle ve bu donemın en başanlı urunlerınden sayılan Sermet Çağan'ın oyunuyla tanıştır mak, produksıyon ıçın yapılan araştırmalar vasıtasıyla da o donemle tıyatro yaptığımız donem arasında bır kopru kurmak ya da en azından toplumsal hafızayı tazelemektı Dığer taraftan, gerek ekıp oyunculuğuna dayanması, gerekse gostermecı uslubu nedenıyle Çağan'ın oyunu oyunculuk ve produksıyon deneyımını zengınleştırıcı bır ozellığe de sahıp Bu amaçla bır kulup yapısınm sınırlarını da zorlayarak, oyun ıçın bestelenen muzıkJerle UmitKrvanç'la yaptığımız ortak çalışma netıcesınde gerçekleştırılen ıç ve dış mekân fılm çekımlerıyle zengın bır produksıyon çıkarmayı hedefledık 6O'lı yıllarla ve Çağan'ın oyunu gıbı zengın ımkânlar barındıran bır tıyatro metnıyle hesaplaşmak hepımız ıçın çok önemlıydı " 'Tiyatro filml' Topluluk olarak bu yönde başka projelerini/ ya da yeni bir prodüksiyona dönük çahşmalannız var mı? K. K. Nıyetımız "Ayak Bacak Fabrikasf'nı mumkun olduğu kadar çok yerde ve sayıda sahneleyebılmek Bu arada, Umıt Kıvanç'la oyunu bır "tiyatro fîlmi" formunda belgelemek ıstıyoruz Şu anda sur mekte olan bır dığer proje ıse eğıtımaraştırma grubunun yuruttuğu kolektıf oyun yazım ve sahneleme çalışması Bu produksıyona yaz aylarında ağırlık vereceğız ve onumuzdekı sezonun başında sahnelemeyı hedeflıyoru? Bu sezon gerçekleştınlen bır dığer çalışma ıse geçtığımız yıl yaptığımız Shakespeare Oyunları atolyesının bır benzen olan Brecht atolyesı Nıyetımız, bu atolye çalışmalarını her sene aramıza katılanlar ıçın sıstematık hale getırmek ve boylelıkle tıyatro ışını muttağından başlatmak Farklı bir dünyada sanat 6O'Iı yıllarla kurulmaya çalışılan bir kopruden bahsediyorsun, pcki sahneleme aşaınasında o yıllara tanık olmuş ya da o lamankı sahnelenıede yer almış isimlerle bir irti CÎHAT ARACIN RESİM SERGİSt ANTİK SANAT GALERİSİ'NDE Başka bir dünyanın resimleri Kültur Servisi Çağdaş Turk resmının usta sanatçısı Cihat Aral'ın son sergısı, 10 Mayıs10 Hazıran tarıhlen arasında Antık Sanat Cîalerısı'nde Abdülkadir Giinyaz ressamın son donem resımlerınde ekmeklerını çerden çopten çıkaran çöp ınsanlarının dramını anlattığını soyluyor Yalın, çarpıcı, vurucu bır anlatımla anonım bır kederı çoğu kez anonım fıgurlerle çoğalttığının ve renklerın en notr ama en etkılı olanlarını yeğledığının altını çızıyor Yıldız Cıbıroğlu ıse Aral'ın resımlerını şoyle tanımlıyor "Siyah rengin yerini birbiriyle kanşan grinin, kahverenginin, pas renginin bir araya gelerek yaptığı renksizleşme alıyor; karaltüar, figiırler onlarla oluşuyor. Figürlerin arkasını oluşturan zemin, çöple örtülii olan 'yer'i temsil eden bejin, bozun, pas renginin, mavinin daha çok açık tonlarıyla, ama en çok 'acı san'yla kaplı. Küçülcn ay binlerce yıl hastalığın vc ölümün rengi olan acı SINEMAMIZ AYTEN KUYULULU, (SINEMAMIZDA KADIN NISAN AKMAN. MAHINUR ERGUN YONETMENLERIN IZLERI) BIR ULKE ALMANYA KADIN VE IDEOLOJI LENI RIEFENSTAHL MARGARETHE VON TROTTA BUGUN (ALMANYA NIN SINEMA TARIHINE VE BUGUNUNE USTA VE GENÇ YONETMENLERDEN BAKIŞLAR) TOPLU GOSTERIM BUSICORTES (MEKSIKADAN SICAK BIR ESINTI) HER BIRI AYRI BIR RENK (IRAN DAN MACARISTAN A BOL ODULLU FILMLER) FEMINIST SINEMA TARIHI GERMANINE DULAC (SINEMADA SURREAUZMIN ILK IZLERI) C ihat Aral, son donem resimlerinde yalın, çarpıcı vc vurucu bir anlatımla ekmeklerini çopten çıkaran çöp insanlannın dramını anlatıyor. Abdülkadir Gunya/'a gore Aral, anonim figurleri çoğaltarak anlatıyor anoninı bir kederi. saı lyla gosteı ılıınş. Yaşamın kaynağı olan güneş ise altın sarısıyla. Iki renk birbirine yaşam/ölüm gibi yakın ve u/ak. Cihat Aral'da acı sarı, bazen de şatagın çoplıık alanını şavkımalı, büyülü bir yere dönüştürmesini anlatıyor." Aral'ın resımlerındekı temanın binlerce yıldır var olan ınsan tragedyası olduğunu belırtıyor Fuııda Berksoy Seınih Kaplanoğlu ıse "Resmini tarihsel bir belge olmaktan koruyan ve insanlığın ortak belleğine aktaran olgu, Aral'ın zamanın tanığı olmaktan çok, kendi iç, psikolojik siırecine sadık kalnıasıdır. Ki bu sıireçte onu etkileyen an devinim daha sonra aynı aralıkta pentürc, fırça darbelerine dönüşmüş, duyumlar vc sczgi onu hikâyeclmcktcn korıımıışlıır. Llbette burada o/ül bir arınma, ayıklama yetisinin de payı vardır. Ve çok figürlu resimlerinde de ortak payda temanın psikolojik bir derinlik kazanmasıdır. Aral'ın bu tavrıdır. Bunların bir atmosfer resnıi yarattığı da cluşıııuılınesin. Aksine, acıyı, saf ve çırılçıplak acıyı KISA OLMAZSA OLMAZ (KISA KISA GULUŞLER IÇIN ) OTURUM TV DIZILERINDE DEĞIŞEN KADIN ROLLERI (GELIN KONUŞAÜM, GELIN TARTIŞALIM ) KISA FILM ÖYKUSU YARIŞMASI SENARYO YAZIM ATOLYESI (IŞIL OZGENTURK LE YENI BIR MESLEK EDINMEYE NE DERSINIZ?) J r ıi cra th ^BİP * \ \ 11 etkisizleştirecek tüm fa/lalıklardan arınmış bir resimle karşı karşıyayız" dıyor Aral'ın resmı u/erıne duşunurken 1941 doğumlu Aral, Istanbul DÜSA Yuksek Resım Bolumu'nde eğıtım gordu Yurtıçı ve yurtdışında bırçok kışısel ve karma bırçok sergıye katılan sanatçı, halen Mımar Sınan Unıversıtesı Guzel Sanatlar Fakultesı Resım Bolumu'nde oğretım uyesı Antık Sanat Galensı Cumhurıvet Cad Nı spet Sok No 4 Elmadağ (0 212 224 74 31) t 1 L, TIİL L LERI WOMEN'S IVALİ ^ymayıs flyıng broorrı may2002 FESTIVAI^ c BARIŞ İÇİN, EŞİTÜKÇİ VE PAYLAŞIMCI BİR DÜNYA İÇİN, FILMLER BULDUK. ŞİMDİ İZLEME SIRASI SİZDE KAÇIRMAYIN UÇAN SÜPÜRGE KADIN FİLMLERİ FESTİVALİ i^^ı^^a^HHiHHHa Bu ilan CUMHURİYET Gazetesi'nln katkılarıyla yayımlanmıştır tm^^ı^^mmı^^^^