Katalog

29 MAYIS 20<W ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA J l i J V d l 1 l ^ f l r U ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 KMiya'yatarmgöçü başladı • KON\A(A.V>Türkiye'nin tanm amban olarak aralac Konya'ya tanm göçü başladı. OzelJüde Şanlıurfa'dan Konya'nm 31 iiçesine gelen binlerce aile. yılın yanscaa yakınını geçirecekJeri ve *Üdnci memleket' olarak tanunladıldan Konya'da çaJışmaya başlaJılar Yatırımcıkopunacak • tSTANBUL (AA) - Borsa Yatınmcılan Derneğı (BORYAD), geçmiş yülarda i>atan 17 aracı kurumda parası ve hisse senedi kalan yatınmcılar için çalışma başlattı. Yatınmcılann yatınmcı koruma fonu kapsamına dahil edildiği hatırlatılarak geçmiş seneJere ait ekstre, makbuz gibi yasal dayanaklanyla beraber iflas masasına başvuru lmas] gerektiği vurgulandı. Açıklamada. batan aracı kurumJarda yaklaşık 200 milyon dolara yakın para iaybedildiği de belirtildi. TekstUkrîzdeıı kurtıluyor • ANKARA (A.NKA) - thracatın İokomotifi' olarak kabul edilen tekstil ve konfeksiyon sektörü, krizin etkilerinden yavaş yavaş kurtuluyor. Sektörün ıhracatında mart ayında yüzde 14.5'lik hızlı bir artış yaşandı. DlE verilerine göre sektörün mart ayındaki toplam ihracatı 766.8 milyon dolar olarak gerçekJeşti. Doğu'dan DAP srterai • ERZURUM (AAJ - Doğu Anadolu Bölgesi'nın kalkınması amacıyla hazırlanan ve 199O'lı yıllarda ülke gündeırunde yer bulan Doğu Anadolu Kalkınma Projesi'nin (DAP), unutulduğu ıleri sürüldü. Doğu Anadolu Sanayici ve Işadamlan Demeğı (DOSLAD) Başkam îbrahim Aydemir, bölgeden destekalanprojenin. siyasilenn gerekli desteği vermemesi nedeniyle hayatiyete geçirilemediğini söyledı. Ortakhk kutiandı • Ekonomi Servisi - İngiltere'nin önde gelen sigorta ve reasurans brokeriik şirketi UIB Interaational ıle AKFEN Holding'e ait IBS Sigorta ve Reasurans Brokeriik Hızmetleri arasında geçen hafta amamlanan ortaklık anlaşmasının ırdmdan, Ingiltere 3aşkonsolosluğunda kokteyl verildi. tokteylde AKFEN Holding f'önetim Kurulu Başkanı Hamdi \kın bir konuşma yaptı. Jökalp'tanRedBulltepkKi IANKARA (AA) - Tarıtn ve löyişleri Bakanı Hüsnü Yusuf iökalp, bakanlığı tarafından hiçbir lerji içeceğine marka veya firma ızında işlem yapılmadığmı belirtti. ökalp, yüksek oranda kafein ermesi nedeniyle bakanlık raftndan ıthalatına iidn •nlmeyen Red Bull ile ilgili arak açıklamasuıda, kafein ıktannın yüksek olması nedeniyle ansa, Danimarka. Norveç. ınada, Malezya gibi bazı ülkelerde ışının yasaklandığını belirtti. akkabı fuarı açıfıyor Kkonotni Servisi - Uluslararası ıkkabı Yan Sanayi Fuan r S¥). 30 Mayıs - 2 Haziran hlerinde 27. kez düzenleniyor. hkdüzii'nde, 8 bin 585 rekareye kurulacak olan ıT fuanna deri, suni deri, ckabı, >an sanayi ve deri makine icilen katılıyor. Yerli ve yabancı firmanın katıldığı fuar, bir kı döneme oranla yüzde 11 ında büyüme sağladı. Kimi belediyeler, henüz kesinleşmediği halde 2002 rayiç bedellerini esas alarak yüksek vergi alıyor EmlakveıgisindekaosFATMAKOŞAR Son Ödeme tarihi 31 Mayıs olan em- lak vergisi, yurttaşlara ezıyet etmenin ye- ni bir aracı haline geldi. Aralannda Us- küdar, Güngören ve Zeytinburnu'nun da olduğu bazı belediyeler, henüz komis- yon incelemesi tamamlanarak kesinleş- mediği halde 2002 'nin başında ilan edi- len '"fahiş rayiç bedeüer" üzerinden ver- giyi yüzde 300'Ieri aşan oranda zamlı alı- yor. Uzmanlar, mükelleflen, vergınin toplamını yüksek bedel üzerinden hesap- layan belediyelere karşı uyanp "Bu jekil- de ödemeyin'' uyansında bulunuyor. Kimi belediyeler ise bazı yurttaşlara eziyet gibi gelse de 2 milyon liralık ver- gi borcunu bile taksite bağlayarak yasa- ya uygun davranıyor. Ancaİc yurttaşlar bu kez de 1 milyon liralık ödemeler için "ıızun yollar ve kuvruklarT çekmek du- rumunda kalıyor. Ya fazladan para öden- Yurttaşı soymanın yeni aracı ödeme tarihi 31 Mayıs'ta dolacak olan emlak vergisi, yurttaşlan soymanın yeni bir aracı haline geldi. Aralannda Üsküdar, Güngören ve Zeytinburnu'nun da olduğu bazı belediyeler, henüz kesinleşmediği halde 2002'nin 'fahiş rayiç bedeller' üzerinden vergiyi yüzde 300'leri aşan oranda zamlı alıyor. Kimi belediyelerse bazı yurttaşlara eziyet gibi gelse de 2 milyon liralık vergi borc unu bile taksite bağlayarak yasaya uygun davranıyor. Yurttaşlar bu kez de ödemeler için "uzun yollar ve kuyruklan" çekmek durumunda kalıyor. mesine ya da eziyete dönüşen kuyrukla- ra yol açan bu süreci hazırlayan gelişme- ler ise yılın başında belirlenen rayiç be- dellerJe ilgili karmaşadan kaynaklanıyor. Öte yandan kimi yurttaşlar, emlak ver- gısini yıllardır kuyruk beklemeksizin posta çekiyle öderken yetkililerprarik ol- makla beraber bu yöntemde yoğunlaşıl- ması halinde ciddi sıkıntılar meydana gelmesinden endişe duyuyor. Kuyruk, karmaşa, yüksek vergi Yetkililer, posta çekiyle ödeme yap- manın mükellefin hakkı olduğunu belir- terek "Ancak belediyeye uJaşması çok uzunsiirihor.ÖnceAnkarava.ardmdan Gayrettepe'ye gefiyor" dedi. Emlak vergisini ödemek üzere beledi- yelerin veznelerine giden mükellefler, çeşitli sorunlarla karşılaşıyor. Mükellef- lerin çoğunluğu ise "pek akıl entireme- dikJerihesaplaria" çıkanlan ödeme mak- buzlanna şaşınyor. Kimi de düşük mik- tardaki vergi borcunun "ısrarla" taksite bağlanmasından yakıruyor. Yanı, rayiç bedellerin kesinleşmemesinden kaynak- lanan karmaşadan şikâyetçi olmayan mükellef neredeyse yok... Emlak vergisini ödemek üzere vezne- lerde kuyruk bekleyenlerden sorujanmı- zı yamtlayan mükellefler, verginin hem çoİc yükselmesinden hem de kimi yer- lerde taksitte kimi yerlerde de toplamda ısraredılmesindenyaknıdı. ÜsküdarBe- lediyesi 'ne vergi yatıran birmükellef ge- çen yıl 3.5 milyon lira ödediğini bu yıl ise toplam 11 milyon lira istendiğini belirte- rek artış oranına dıkkat çekti. Fatih Be- lediyesfne yatıranJardan Nuran Sojan da rayiç bedellerin bir an önce kesinîeş- tirilmesi gerekti|ini belirterek "Bir kar- maşadır gidiyor. Bütün bunJar rayiç be- dellerin doğru veadil betirlenJeaınesnıdeo kaynaklandı. Acaba bir daha kasunda gektiğimizde ne olacak bâlâ beffi değfl" diye konuştu. KAYIT DIŞIİSTİHDAM Kayıp, yıllık 4 katrilyon lira ANK\R4 (ANKA) - Krizin de et- kisiyle hızla büyüyen kayıt dışı istih- damın devlete maliyeti giderek artı- yor. Kentlerde herhangi bir sosyal gü- venlik kuruluşuna kayıtlı olmadan ça- lışan 3.2 milyon kişi nedeniyle devlet, ayda 344 trilyon, yılda 4.1 katrilyon li- ralık kayba uğruyor. DlE verilerine göre, Türkiye'de her- hangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olmadan çalışanlann sayısı 8 milyon 809 bin düzeyinde bulunuyor. Bu rakamın 5 milyon 569 binı, aile iş- çiliğinin ve dolayısıyla sosyal güven- lik kuruluşlanna üyeliğin zorunlu ol- madığı kırsal kesimde bulunuyor. Çoğunluğu erkek Kayıt dışındaki bu kişilerin yüzde 37 oranındaki 3 milyon 240 bini ise yasalara göre SSK ya da Bağ-Kur gi- bi sosyal güvenlik kuruluşlanna kayıt- lı olmanın zorunJu olduğu kentlerde çalışıyor. En düşük ücret olan \e do- layısıyla devlete en düşük gelir vergi- si ve en az SSK primi ödenen asgari ücret dikkate almarak yapılan hesap- lamada bile devletin kaybı 4.1 katril- yon lirayı buluyor. Istihdam edilenlerin Türkiye gene- linde yüzde 47.7 si herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna kayıt olmadan çalışıyor. Bu kişilerin yüzde 62 'yle en büyük bölümünü erkekler oluşturu- yor. Kadınlarm oranı ise yüzde 38 dü- zeyinde kalıyor. Hükümetin 'servet aifı'nı değerlendiren uzmanlar, her kesime af tanındığını belirterek uyardı: HayaK şirketler kurulacak• Yeni kurulacak şirketlere de af olanağı getirilmesi, hayali şirketlerin kurulmasına neden olacak. Güçlü, "Kaçakçıhk yasallaştınhyor. Bu af, hayali şirketler kurduracak" dedi. R4MSAL\L4.\ ANKARA - TBMM'ye gönderilen af tasansıyla, vergi affırun yanı sıra stok affi da getiriliyor. Sermaye şirket- leri tanımma girmeyen kolektif, ko- mandit şirketler, kooperatifler ve şahıs AByolunda kuyruk çilesi yurttaşlar "Bu çektiğiınizAvnjpa Birfiği'ne ne kadar girdimizin göstergesi" diye tepld göstenü. Ki- mileri,yalnızca dırvara asılan ve uzavıpgiden "paso için gerekli belgeier fistesi"nden dola>ı geri dön- mek zorunda kaldı, kimi yurttaşlar da uzun süren çabalar sonucu fiyatı. 60 yaş üsrii için 5, özürtü- ter için ise 20 mihon lira olan pasolarını alabildi. (Fotoğraf: MERAL KARATAŞ) ANADOLU ANONİM TÜRK SİGORTA ŞİRKETİ YÖNETİM KURULU BAŞKANLIĞI'NDAN SERMAYE PİYASASJ KURULU'NUN SERİrlV, N0:15 fEBLİĞİ GEREĞİNCE 2001 YIU KARINDAN DAĞmLACAK 27,OOO,OO0,O00,O0O.-TL'UK KAR PAYININ SERMAYEYEIUVE EOİLMESİ, 3,000,000,000,000.- TL'UK KISMI İÇ KAYNAKLARDAN KARŞIUNMASISURETİYLE gKARILM^ SERMAYEMİZİN 50,000,000,000,000.- TL'NDAN 80,000,000,000,000.- TL'NA ARTIRILMASI İLE İLGİÜ ORTAKLARIMIZA OUYURUDUR. BU SERMAYE ARTTRIMI NEDENİYLE ÇIKARIUCAK HİSSE SENETI.ERİ SERMAYE PIYASASI KURULU'NCA 27/05/2002 TARIH VE 94/712 SAVT İLE KAYDA AUNMIŞTIR. ANCAK KAYDA AÜNMA ORTAKUĞIMIZTN VE HÎSSE SENETLERINİN KURUL VEYA KAMUCA TEKEFFÜLU ANLAMINA GELMEZ. Hazıne Musteşarhği tarafından Sermaye Piyasasi Kurulu'na gonderilerj 16.05.2002 tarih ve 31787 sayılı yazıda; "Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi'nin 80,000,000,000,000 TL olan kayitlı sermaye tavam içinde 50,000,000,000,000 TL'tık çıkanlmış sermayesinin, 27,000,000,000,000 TL'bk lasmr 2001 yilı kar payindan, 2,500,000,000,000 TL'Lık kısmı yeniden değerleme değer artış fonundan ve 500,000,000,000 TL'lık kısmı olağanüstiı yedek akçelerden karşiUnmak uzere 80,000,000,000,000 TL'sına artınlması hususunda sigortaalık mevzuatı ve Şirket'in mali bünyesi açisından bir sakinca bulunmadıği görulmüştür" iradesi yer almafctadır. OrtakUnmızın 2001 yıLı kanndan alacaklan 27,O00,00O,OO0,OO0.-TL'lık temettünıin tamamına mahsuben, 2001 yılı kar payi kuponu karşHığında mevcut paylann %54'u oranrnda bedelsiz hisse senedi alma haklan vardır. Aynca, ortaklanmızır artan sermayenın iç kaynaklardan karşılanan 3,000,000,000,000.-TL'bk kısrmna karşüık 12 nolu yeni pay alma kuponu karşıhğında mevcut paylannın % 6'sı oranında bedekiz hisse senedi aima haklan vardır. 1- Başvuru Şekli; 31.05.2002 tarihinden itibaren, ortatclanmız ederindekı hisse senetlerinin 2001 yılı kar payı kuponu ve 12 No'lu yeni pay alma kuponu ile birlikte aşağıda belirtilen yerlere müracaat ederek, bedekiz olarak yeni hisse senetleri alabılirler. Bu işlem bir siıre ile sınırlı değildir. 2- Başvuru Yerteri; a) Iş Yatınm Menkul Oeğerler A.Ş.'nin acentası durumundaki Türkiye İş Bankası A.Ş.'nin - Istanbul'da; Sirkeci, Bakırkoy, Beşiktaş, Bostano, R.Kadıköy, Taksim - Ankara'da; Ankara, Yenişehir - İzmir'de; İzmir - Diğer İllerde ise il merlcezi durumundaki şubeleri. b) İMKB Takas ve Saklama Bankası A.Ş. 3- Hisse Senetlerinin Teslim Şekli; Iş Yatınm Menkul Değerler A.Ş.'nin acentesi durumundaki Türkiye Iş Bankası A.Ş.'nin Istanbul'da, Sirkeci, Bakırköy, Beşiktaş, Bostana, R.Kadıköy, Taksim; Ankara'da, Ankara, Yenisehir ve İzmir'de, İzmir şubelerinde senetler fiziki olarak bulundurulacak ve ortaklanmıza teslim edilecektir. Diğer illerde, il merkezı konumundaki şubelerde 2001 yılı kar payı kuponu ve 12 no'lu yeni pay alma kuponlan teslim alınarakortaklara makbuz verilecektir. Hisse senetleri ise Türkiye Iş Bankası A.Ş.'nin Menkul Kıymetler Müdürlüğü tarafından hak sahiplerine teslim edilmek uzere bıühare ilgili şubelere gönderilecektir. 4- Sedelsiz Hisse Senedi Dağitım İşlemlerinin BaşLangıç Tarihi; Ortaklanmız, sahip olduklan hisse senetlerinin uzerinde bulunan 2001 yılı kar payı kuponu ve 12 no'lu yeni pay alma kuponu karşınğı alacaklan bedelsiz hisse senetlerini 31.05.2002 - 01.07.2002 tarihleri arasında yukanda betirtilen başvuru yerlerinden, 2.07.2002 tarihinden itibaren ise aşağıda beliıtilen Şirket Merkezınden alabitirler. Şirket Merkezinden yapılacak bedelsiz hisse senedi dağıtım işlemleri herhangi bir süreyle smıriı değildir. 5- Şirket Merkezi Buyükdere cad. İŞ Kuleleri Kule 2, Kat;21-26 80620 4. Levent/ÎSTANBUL Tel: (0 212) 3500350 ANADOLU SİGORTA şirketleri af dışında tutulurken serma- ye artışı yapacak şirketlerin yannıda, yeni kurulacak şirketlere de af olanağı tammyor. Abant tzzet Baysal Üniversitesi Öğ- retim Üyesi Faruk Güçlü, bu durum nedeniyle hayali şirketler kurulacağını belirtti. Güçlü, yapı- lan düzenlemenin anayasaya aykın ol- dufunu vurguladı. Vatandaşın Vergisini Koruma Derneği (VAVEK) Başkam KemaJ Kıbçdaroğlu, gelir idaresi gûçlendi- rilmedikçe bu tür dü- zenlemelerden sonuç ahnamayacafı uyan- sında bulundu. Orta- lama her 5 yılda bir af çıkaran Türkiye'de, ANAP'uı ısrarla gün- deme getirdiği düzen- lemenin, IMF'nin ko- şulu olan yasa tasan- sma eklenmesiyle ye- ni bir mali af daha ya- pılacak. Bankalann sermaye artışuıa gide- cek olmalan da affın gerekçelerinden biri- ni oluşturdu. Zekeri- ya Temizel'in Malıye Bakanlığı döneminde gerçekleştirilen mali milatta, Merkez Bankası kayıtlanna göre 4 milyar dolar ve 500 trilyon lira kayda girdi. Kılıçdaroğlu, tasandan "sermaj'eşir- ketleri'' tanımlamasıyla anonim şırket, limitet şirket ve holdinglerin yararlana- cağuıı bildirdi. Tasanyla, bina, arsa. ka- çak demirbaş, üretilmış depoda duran kaçak stoklann da af kapsamına girdi- ğiaı anlatan Kılıçdaroğlu, kara paraya ilişkin düzenlemelerin tasanyla ortadan kalkmadığını savundu. "Kara para kap- samına giriyorsa o sorgulanacak" dıyen Kılıçdaroğlu, bir süre sonra yine kayıt dışuıın büyüyeceği uyansında bulundu. Kayrtdışı, kara para konınuyor Abant îzzet Baysal Üniversitesi Öğ- retün Üyesi Dr. Güçlü, tasanyı kaçak- çılığı yasal hale getirmenin bir yolu ola- rak nitelendirirken şöyle değerlendirdi: **Ka>ırdışı ekonotnivi koruyan, kolla- yan, maf>a\i akiayan, bir nevi kara pa- ra aklama gtrişimi olarak görüyonı m." Güçlü, sermaye arttınmının af kapsa- mına almmasının haksız rekabet yarat- tığma da dikkat çekerken yeni kurula- cak şirketlere af olanağı tamnması ne- deniyle "paravan, hayaH, hiçbir amacı oüna\an firmalar kurulacağıru" söyle- di. Faruk Güçlü. "Düzenlemeyleserma- ye şirkederini koruyorsun, şahıs şirket- leri ne olacak? Anayasanın eşitiik ilkesi- ne a>kırı. Ka>ıt dışı ekonomiye yön ve- renlerin aklanmasıdır bu. Vergi ala- madıklannı affedecekler" diye konuştu. BtLGt TOPLUMUNA DOĞRU/ÖZLEMYÜZAK Giderek çoğalıyor işsizler or- dumuz. Ki- mi yıllardan beri, kimi aylardan beri işsiz. Çalma- dık kapı kalmamış, umutlar iyice yitmiş. Hele gençler, umutlarını üniversite eğiti- mine bağlayanlar, mezun olur olmaz hüsrana uğra- yanlar... DlE'nin 2002 yılının ilk üç ayını kapsayan verileri çar- pıcı. Ocak-şubat-mart îtîba- rıyla Türkiye 'deki işsizlik oranı yüzde 11.8. Bu oran eğitimli genç- lerde yüzde 29.4'e kadar yükseliyor. Türki- ye'nin kâğ/t uzerinde kalan ve za- ten çoktan beri küf ko- kan istihdam politikaları ekonomik krizle birlikte yok olup gitmiş. Gündem, Baş- bakan Ecevit'in sağlığın- dan. Başbakan Yardımcısı Bahçeli'nin AB üyeliği için saptadığı koşullardan, ban- kacıların, sanayicilerinın gözyaşlarından daha farklı bir noktaya çekılemiyor ki. Oysa istihdam, işsizlik tüm dünyanın ortak sorunu. Ve ne yazık ki "Atı a/an Üskü- dar'ı çoktan geçmiş ". Avrupa Birliği'nin istih- dam paketine göz atıyoruz. Avrupa Konseyi tam istih- damı, AB'nin istihdam ve sosyal politikası olarak be- nimsemiş durumda. Bu doğrultuda hazırlanan "or- tak istihdam raporu" üye ül- Onümüze Konulan Lokmayı Bile Alamıyorsak... kelerin ulusal eylem planla- n kapsamında uygulanma- ya çalışı/ıyor. Avrupa İstih- dam Stratejisi, 2000 yılının ilkbaharında yapılan Lizbon zirvesi için belirlenen ve da- ha sonra da Nice ve Stock- holm Avrupa Konseyi zirve- lerinde onaylanan geniş si- yasi gündeme önemli katkı- da bulunmuş. Örneğin yüz- de 3.3 oranındaki GSYH büyümesi ve yüzde 1.6 ora- nındaki işgücü verimliliği ar- tışının yanı sıra 3 milyon ye- ni iş yaratılmış ve 199O'lı yıl- ların başındaki düzeye yakın olarak işsizlik oranı yüzde 8.3'e düşmüş. AB ile Türkiye'yi. hem de ciddi bir ekonomik krizden geçen Türkiye'yi aynı kefe- ye koymak doğru mu? Şüp- hesiz değil. Ancak ya AB'ye aday ülkelerin de bu ortak istihdam politikasından ya- rarlandıklarını söylersek... Daha da ileriye giderek Tür- kiye'nin de AB'nin bu im- kânlarından yararlanma hakkının olduğunu ve ne ya- zık ki bunu değerlendirme- diğini vurgularsak... "Neden Türkiye bu fırsa- tı değerlendiremiyor" soru- sunun yanıtını istihdam ko- nusu ile yakından ilgilenen hatta raporlar hazırlayan ku- rum ve kuruluşların uzman- lanndan aldık. Ortaya şöyle birtablo çıktı: Türkiye'de bil- gi paylaşılmıyor. Her kurum "Amerika 'yıyeniden keşfet- me" hevesinde olduğu için herkes bağımsız çalışıyor. Dolayıs/yla her şey kopuk. Parçalar bir araya gelip bütünlük oluşturmuyor. ör- neğin, Milli Eğitim Bakanlığı'nın da bir istihdam raporu çalışma- sı var, Çalışma Bakanlığı'nın da Iş-Kur'un da... Sivil top- lum kuruluşlarından Türkiye Işveren Sendikaları Konfe- derasyonu'nun (TİSK) da is- tihdam çalışması var, Istan- bul Sanayi Odası'nın da, Ik- tisadi Kalkınma Vakfı'nın (İKV) da, TOBB'nin de. Tfirkiye'ye ild koşuJ Uzmanların deyimiyle "Kurumlar arası dialog za- yıf. Çok şey yapılıyor ama h/ç bir şey yapıimıyor". Halbuki, AB'nin istihdam stratejilerine dahil olup sun- duğu imkânlardan fayda- lanmak için Türkiye'nin iki koşulu yerine getirmesi ge- rekiyor. Bunlardan biri ülke- nin mesleki eğitim sistemi- nin belirleneceği "Ulusat GözlemeviRaporu", ikinci- si ise doğrudan yabancı sermayeyi çekmek için "Ulusal Ajans" kurulması. Özellikle birinci koşul, birli- ğin mesleki eğitime yönelik katkılarından yararlanmak açısından büyük önem taşı- yor. Rapor, Dünya Bankası desteğiyle Iş-Kur tarafından hazırlanıyor. Henüz taslak rapor tamamlandı. Ve her geçen gün Türkiye'nin aley- hine işliyor. Uzmanlar son olarak şu- nu vurguluyorlar. "Gerek AB'nin gerek aday ülkele- rin başarısı kurumlararası diyaloğu gerçekleştirmiş ol- malannda..." ozlemyu@yahoo.com