Katalog

MAY1S 2CK ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab(3 cumhuriyet.com.tr 11 Rusya'nın, Ittifak'ın karar süreçlerine dahil edildiği Ortak Konsey Sözleşmesi imzalandı Batı, Roma'dayeniden kurıüdu Ooğuk savaş ^ döneminde Sovyetler B irliği'ne karşı kurulan NTATO, dünkü kararıyla Rusya'ya veto yetki si olmadan Ittifak'ın kararlannda oy ve scz hakkı verdi. •NH-GCIN CERRVHOĞLU ROMA - "Yeni birdünya düzeni" lcuran "kntsal ınlaşna", kuş u;ıırt- mayan gmenlık önlemlen al'inda Roma'mn 30 kilomeire güneyjxie, Avrupa'nın en büyük Jdnci ha\aüs- sü •*PraticadiMare''dedünırrLZi]an- dı. Rusya'yı NATO'tun karaı me- kanizmalannakatananlaşma, Mos- ko^a'ya tt veto'" yetkısi tanırnıjor. 1 997 de kurulan 'Danışma KonseyTnin yenni alan yeni ar- laşmaya göre Rusya, 19 NATO üyesiyle birlıkte "masaya" otx- racak. Alınan kararlarda eşit "söz" ve •'(A'" hakkı olacak. Ama **vt- to" 1 yetkısi bulunmayacak. B u bir '•evtifik" değil. Rusya Kazey Atlantik Ittifakrnın "a*- keri yapısıııda" yer almıyor. Mof- kova NATO'ya girmiyor. "NA- TO dışuıdan gelen saldinlan tüm üyelere yapdmış sayan" -ittifa- kın kılit maddesı- 5. maddedeı yarlanamıyor. Ama BrükselVi; NATO karargâhında temsıl edi- lecek olan Moskova, NATO ib "nişanlanıyor". Putin'in sözcii- sü Aleksandr Yakovenko bu kc- nudaki kafa kanşıklıklannı din, "Rusya'nın NATO'ya kaülması bugünün dkğfl geleceğin ko- nusu...'" sözleriyle dağıttı \e ek.edi: "Herhalü- kârda bu görülebilir gelecekte olmayacak!" Ev sahibi Başbakan Sihio Bertusconinin NA- TO devlet \e hükümet başkanlanna dağıttığı. her bın birbırinden farklı renklerde kalemlerle imzalanan anlaşmaya göre NATO - Rusya Kon- seyi'nde verilecek ortak kararlar; "terörie mü- cadale" başta olmak ûzere 9 sektörde toplanı- yor ve kriz yönetimı, nükleer sılahlar, silahlan- ma denetımi, füze sa\urıma sistemleri, askeri iş- birilğı gibi konulan kapsıyor. Dünyanın kaderine hükmeden liderlerin "ta- rihi önem" atfettiği \ e özellikle '•terörie müca- dele" alanında öne çıkardığı anlaşma; NA- Sovyet adı bile korkuttıı NATO'ya dün snurta ortak olan Rusya'run, anlaşmanm daha mürekkebi kurumadan Ok icraatı şaka yapmak oidu. Rusya Devlet Başkam Vladimir Putin, Rusçada "konsey" anlamına gelen "sovyet" sözcüğünü nükteK bir şekilde kullanarak " Bundan sonra NATO-Rusya Konseyi yerine Sovyetier Mechâ diyeHm" dedi. Putin'in bu sözlerine, George Bush ve masadaki birkaç lider gülerken NAT O Genel Sekreteri George Robeıtson, yanhş anlamalara yol açmamak için bunun bir şaka olduğunu ilan etti. Putin önceki gün de, zirveye Almanyadan Engels isimli bir tenısilcinin kanldığını öğrendiğinde, "Tanrı'ya şükür Marx ile birlikte getaıemiş" diye espri yapmışü. (REUTERS) TO'nun misyonunu büyük ölçüde "teröre kar- şı uluslararası bir askeri polis güeüne" indirgi- yor. Rusya ile kurulan bu "kutsal ittifak"ı ABD ve AB'nin yeni enerji politikalanna bağlanan gözlemcıler de var. Roma "l luslararası Stratejik Etütier Ensti- tüsü"nü yöneten Prof. EnricoJacchia bu görüş- te örneğin. NATO-Rusya anlaşmasımn baştan sona yeni "petrol çıkarİardan" doğduğunu id- dia eden Jacchia, "ABD ve Avrupa, Ortadoğu petrolleri üzerinde çıkabilecek kriz olasıhkian- na karşı Rusya bölgesindeki zengin petrol-gaz yataklannı garantilemek istiyor" diyor. Ameri- kan petrol lobılerinin sözcüsü Bush\ e Putin'in de Roma'ya bu hesapla geldiğini belirtiyor. NATO'nun yeni dönüşümünü ittifakın "kon- sept" ve "misyon"unu yitirmesı olarak algıla- yan gözlemcilere göre ise NATO işlevini tümüy- le yitirdı. "Repubbüca" gazetesinin Washing- ton temsilcisi VTttorio Zucconi örneğin, "11 Ey- lül eski NATO'yu anakronizme dönüştürdü. NATO artik hikâye_." dıyor: "Esnek olrnayan, resmi, katı ve toprağa dayah -teritoryal- bir itti- fakın bir anlamı yok arnk. Rusya'ya bu nedcn- le 'yeşil ışık' yakıhyor. Yeni düzenın' ilkörne- ğini Afganistan savaşında. hedefe göre değişen esnek, a la carte" seçici koalisyonlarda gördük Pakistan'dan Fransa'ya; Ürdün'den tngütere'ye dek. kendisiyle ittıfak yapmaya hazır' herkes- le müttefık olnıaya açık NVashington... Komuta konunıunupa\iaşmanıakşarn>1a.Potistik\apaa lojistik destek sağlayan herkes bundan böy- le ABD'nin kohına girebilir. Bush doktri- nı' olarak nitelendirilen bu durura öte yan- dan ABD'nin kimsc için önceden elini ko- hınu bağlamaması anlamına gehyor." Beriusconi Ortadoğu konferansına talip Gaflanyla herkes alay ededursun, "yeni düzenini" kutlayan George Bush, Berlus- coni'nin ev sahipliğinde unutuhnaz anlar yaşadı ve Roma'da çok eğlendi. Sıkı bir "Bush hayranı" olan Italyan başbakanı, ilk akşam, ABD Başkanı için verdiği yemeği "özelbir konserle" noktaladı. Hayata "aşk gemikrinde" şarkıcılık yaparak atılan gös- ten sanatı ustası başbakan, ilk mesleğini ic- ra etti ve başkana piyanoda caz çaldı. "Yeni Pavarotti" Andrea Boccefli'nin söy- lediği "Torna a Sorriento",u Lo Te Viırria Vasa" gibi Napoli şarkıları ve "My Way"le süren mini-konsenn ardından Berlusconi yeniden sıyasete el attı ve Bush'a "Orta- doğu konferansına" talip olduğunu söyle- di. Türkiye'de yapılması düs.ünülen konfe- ransa rakip çıkan Berlusconi, bunu ulusla- rarası profilini yükseltmek için istıyor ve "Baü İslamdan üstündür!" sözleriyle küs- türdüğü Islam camiasıyla görkemli bir ba- nşma firsatı kolluyor. Menüyü Italyan bayrağı renklerinde ye- şil, beyaz, kırmızı seçen başbakan, davet- lilere fesleğen, domates, mozzarella'lı sa- lata; gene fesleğen ve domatesli makarna, rokalı sığıreti; fistıklı, limonlu, çilekli don- durma sundu. Her zamanki "resmilikten uzak" üslubu ile dikkat çeken îtalyan baş- bakanı, konaklannı -Putin dahil- yanakla- rından öperek karşıladı. Kapanıştaki ba- sın toplantısında "Baü bugün yeniden ku- ruldu. Vakın gelecekte Avrupa'nın parça- sına dönüşecek Rusya, bize yaklaşd" söz- leriyle kapatan Berlusconi'nin Putin aşkı- na, AB Komisyonu Başkanı Romano Prodi Brüksel'den. "AB'nin Rusya'yagenişlemesi bu- günün konusu değU!" sözleriyle yanıt verdi. Neler dediler? Bush: Büyük ittifak, büyük bır Avrupa ül- kesi için bugün tarihi bir gün. Putin: Rusya'sız bir Avrupa düşünülemez.. Bölünmez istikrar ve banş yolundabîr başlan- gıç, bir mimari yarattık.. 2. Dünya Savaşı'nda yaptığımız ışbirliğinden daha önemli bu.. Kar- şıtlıktan işbırliğine geçiyoruz. Berlusconi: Demokrasiler ve banş yÜ2yı- lı açılıyor.. "^anlız gelişmiş Batı değil, tüm halk- lar için önumüze koyduğumuz hedef bu. .Ulus- lararası terörizm asla bizi venemez. ÖZGÜRLÜKLER KJSITLANIYOR Hükümetierin son bahanesi 11 Eyliil LONDRA (Ajanslar) -Ulus- lararası Af Örgütü. Batı hükü- metleri dahil dünyadaki yö- netimlerin 11 Eylül saldınla- nnın yarattığı korkuyu, insan haklannı kısıtlamak için kul- landığını bildirdi. Örgüt yıllık raporunda bas- kıcı yasalar çıkaran hükümet- ierin ırkçılık havasını da kö- rüklediğini savundu. Örgütün genel sekreteri İren Han, 2001 yüını kapsayan raporun ön- sözünde yazdığı yazıda "Gü- venlik için insan baklanndan vazgeçibnesi ya da adalet adı- na suçun cezasız kalması di> e bir şey olamaz" dedı. Örgütün rapo- runda, 47 ülkede \argısız infaz, 27 ülkede ölüm ceza- suuninfazı, 35 ül- kede ortadan kay- bolma, 111 ülkede işkence ve kötü nuamele ve en az ;6 ülkede de vic- cani retçilerin nahkûmiyetinin ievam ettiği bıl- cirildi. Raporda, 1 Eylül'den sonra ABD \e ngiltere dahil hükümetierin 'enı suçlartanımladıklan. ör- nitleri yasaklayarak mal var- ıklannı dondurduklan ve in- an haklan ihlallerine karşı coruvııcu mekanizmalan azalt- ıklanna dikkat çektı. Ürdün, iindıstan \e Güney Kore gi- )i ülkelerin de terörizm tanı- nını "tehükeB ölçüde genişve raıglak'' ruttuğu ifade edildi. Bangladeşli Han, hükümet- enn her zaman güvenlik ge- ^kçesiyle insan haklanndan .azgeçmeye istekli oldukla- C_/ luslararası Af Örgütü hükümetierin hak ve özgürlükleri kısıtlamakta kendilerini daha özgür hissettiklerini vurguladı. nnı belirterek "Bu sefer fark, kamu güvenliği adına birey- «H özgürtükleri kısıtiamak üze- re baskıcı yasalar çıkarmaya öncüJük edenlerin otokratik rejimler değO. yerleşik demok- rasiler olmasıydı" dedi. Kıtalara göre yapılan de- ğerlendirmede de, Afrika'da milyonlarca insanın çatışma ve siyasi çekişmelerden ötü- rü sıkıntı çektiği bildirildi. ABD'de "terörie mücade- le" kapsamrnda 1200den faz- la kişinin gözaltına alındığı belirtılen raporda, Müslüman ve Ortadoğu kökenlilere kar- şı önyargıh davranıldığına dik- kat çekildi. Kolombiya'da geçen yıl ordu ve desteklediği mi- lislerin 4 bin sı- vili öldürdüğü, 1700 kişinin ge- rilla gruplan ta- rafindankaçınl- dığı ve 300 insa- nın ise kayıp ol- duğu bildirilen raporda, Meksi- ka ve Peru gibi ülkelerde güvenlik güçleri- nin işkence olaylanna kanş- mayı sürdürdüğü belirtildi. Asya Pasifik ülkelerinin ba- zılannda insan haklan ihlalle- rinin arttığı belirtilen raporda, Ortadoğu bölgesinde sistema- tik olarak insan haklannın ih- lal edildiği \oirgulandi. Ispanya'dan Litvanya'ya A\ r - rupa'nın birçok ülkesınde iş- kencenin hâlâ yaygın bir uy- gulama olduğunun altı çizı- len raporda, Avrupa'nın ta- mamında ırkçı hareketlerin vükseldiği \nrgulandi. Şrinagar ekonomisinin can damarı olan Dal Gölü. Keşmirlilerin yaşamında büyük önem taşıyor. (Fotoğraf: AP) Afganistan'dan kaçan militanlar artık Pakistan'da örgütleniyorlar El Kaide yeni üs bulduDışHaberler Senisi- Hindis- tan'ın, köktendinci militanlan durdurmada yetersiz kalmak- la suçladığı Pakistan'ın. Afga- nistan'dan kaçan El Kaide ve Taleban üyelen tarafından ye- ni üs olarak kullanılmaya baş- landığı öne sürüldü. Pakistan'ın, dün sabah yeni bir füze dene- mesi yapmasıysa, Hindistan'la gerginliği daha da arttırdı. ABD'deki New York Times gazetesi, Afganistan "dan kaçan üst düzey El Kaide ve Taleban liderlerinin artık Pakistan'da olduğunu ve gelecek ay Kâ- bil'de yapılacak yeni hüküme- • New York Times gazetesi. üst düzey El Kaide ve Taleban liderlerinin artık Pakistan'da olduğunu ve yeni hükümete yönelik saldınlar planladıklannı yazdı. Pakistan 3. füze denemesini yaptı. tin seçimini bozmak için saldı- nlar planladığuıı yazdı. Gazeteye konuşan Afganis- tan'daki Amerikan öncü bır- liklerinin komutanı Tümgene- ral Frankün Hagenbeck, Çe- çen, Özbek ve Uygurlu eylem- cilerin de aralannda bulundu- ğu 1000 kişilik milis grubu- nun, Pakistan'ın batı kesimle- rindeki aşiret bölgelerinde sal- dın hazırlığı yaptığını söyle- di. Hagenbeck, El Kaide ve Taleban liderleri tarafından planlanan saldınlann, intihar saldınlarını ve araçlara bomba yerleştirmeyi de içerdiğini kay- detti. Göriişmelere yeşil ışık Pakistan Devlet Başkanı Per- vez Müşerref ile Hindistan Başbakanı Atal Behari Vaj- payii. Rusya Devlet Başbaka- nı Vladimir Putin ile gelecek ay başında Almatı'da görüş- meyi kabul ettikleri bildirildi. Rusya Dışişleri Bakanlığı söz- cüsü Alexandre Lossiukov, her iki ülkenin büyükelçile- riyle Moskova'daki görüşme- sinden sonra yaptığı açıkla- mada, Putin'in her iki liderle ay- n a>n görüşeceğini belirtti. Lossiukov. "tlgili kişiler, üç- lü görüşme için hazır değil- ler" dedı. Öte yandan, Pakistan karadan karaya Hatf-2 (Abdali) adh 180 kilometre menzilli bir füzeyi denedi. SAYDAM YALÇIN DOGAN Hükümeti Bozmaya Değer, MHP ile AB Olmııyor!.. Uzlaşmaz bir tonda ısrar ediyor Devlet Bahçe- li. Liderlerin geçen hafta hastane zirvesinde Bah- çelı, AB'ye ödünsüz ve uzak. Türkıye'nın AB eşığınde yerine getırmek zorun- daolduğu Kopenhag kriterleri için, Dışişleri Bakan- lığı ile AB Genel Sekretaryası seçenekler hazırlıyor. Ancak, Bahçeli hiç oralı değil: "Ben seçenek filan bilmem. Bana o seçe- nekleri hiç anlatmayın!.. Biz ne yapacağımızı Ulu- sal Program'da söyledik, onun dışına çıkma- mız söz konusu olmaz!.." Şimdı Pekın'den yaptığı açıklamalar, gerçekte ge- çen hafta liderler zirvesinde altını çızdiği görüşle- rin madde madde sıralaması. Ya kendi yapsın, ya engeli kaldırsın Bahçeli Ulusal Program'da ısrar ediyor, çözüm arayışında ise, hıçbır seçeneği kabul etmiyor. O za- man bu seçeneklere ve Ulusal Program'a bakmak gerek. Seçeneklerin özü iki noktada toplanıyor. Bir, devlet yapsın. İki, devlet yapmıyorsa, siviltop- lumun önündeki engelleri kaldırsın!.. Hangı ko- nularda?.. Kürtçe yayın ile anadilde eğitımde. Birinci seçeneğe göre, orneğın, Kürtçe yayını TRT yapsın!.. Hayır, bu kabul görmüyorsa, o za- man ikincı seçeneğe göre. ozel TV'lere izin veril- sin. Anadilde eğitim için ise, devlet ve özel okul- larda Kürtçe seçmeli ders olsun. Hayır, bu kabul görmüyorsa, devlet özel kurslar açılmasına izin versın!.. Bahçeli bunlan konuşmak bile istemıyor!.. Bir yıldır yerinde saymak Ulusal Program'da. AB'nin ısteklerı Kürtürel Ya- şam ve Bireysel Özgürlükler başlığında yuvar- lanıyor. Şöyle: "Türkiye Cumhuriyeti'nin resmi ve eğitim di- li Türkçedir. Ancak, bu, vatandaşların günlük yaşamlarında farklı dil, lehçe ve ağızların ser- best kullanımına engei teşkil etmez. Bu serbest- lik, ayrılıkçı ve bölücü amaçla kullanılamaz." Güzel!.. Peki, Bahçeli'nin öne sürdüğü gibi, Ulu- sal Program'a sadık kalalım. Ama, orada yer alan serbest kullanıma engel teşkil etmez ilkesi için, aradan geçen bir yılda ne yapılıyor?.. Hiçbir şey!.. Ulusal Program bır yıldır yennde sayıyor. lllede Ulu- sal Program, diye tutturan Bahçeli, programın uy- gulanmasında en büyük engel!.. Tam çelişki!.. Çün- ku, AB'yi istemıyor. Idam konusunda ise, Pekin'den açıkladığı gibi, hastane zirvesinde de, Bahçeli, idamın Meclis'te karara varılmasını öneriyor. Orası makul!.. Yüzyılın kaderi Aynı zirvede Başbakan Ecevit şunu söylüyor: "AB için bu adımları atmak zorundayız!.." Koalisyonun iki ortağı, DSP ile ANAP, bu kez AB fırsatını tepmek istemıyor. Buna karşılık, MHP ar- tık çok net. Binbir bahaneyle, başkalannın şemsi- yesine sığınmak yanlış. MHP ve Bahçeli, Türkiye'nin AB şansında en büyük engel!.. Yüzyılın kaderi, MHP inadınatakılıyor!.. Neden?.. Ufuktakı seçim kaygısı!.. Kırk yıldır bilinen, can sı- kıcı, bıktırıcı terane!.. Beyler seçimde barajı aşa- cak diye, Turkiye AB fırsatını kaçıracak!.. Bu ka- dar ucuz mu?.. MHP ile AB olmuyor!.. Böylesine hayati birdö- nemeçte. MHP'yi koalisyon dışı bırakmaya de- ğertarihsel biran!.. Ecevit ile Yılmaz'dao cesaret varsa!.. E-mail: ydoganca cumhuriyet.com.tr Faks:0212 513 90 98 Myers: Operasyona karşı değiliz • VVASHINGTON (.\A) - ABD Genelkurmay Başkanı Orgeneral Richard Myers, ABD ordusunun Irak'a askeri harekâta karşı çıktığı haberlerini yalanladı ve "Amerikan ordusu, Başkan'ın yapılmasını istediği her şeyi yapmaya hazırdır. Lojistik olarak da hazınz. Başkanın politikasını ve gittiği yönü her şekilde desteklemeye hazınz. Şurası açık ki henüz Başkan karannı vermedi. Ancak biz hazınz ve bu haberler doğru değil"' dedi. Cenin operasyonu kanlı brtti • CENİN (AA) - Israil ordusunun, Batı Şeria'nın kuzeyindeki Cenin'den çekildiği, operasyon sırasında 1 Filistinlinin öldürüldüğü bildirildi. Askeri sözcü General Ron Kitrey, operasyon sırasında 9 Filistinlinin tutuklandığını. bunlar arasnıda aşın dinci Hamas'ın askeri kanadından bır lider ile intihar saldınsı düzenlemeye hazu-lanan bir Filistinlinin bulunduğunu söyledi. Operasyon, önceki gün düzenlenen ve 2 kişiyle intihar komandosunun öldüğü intihar saldırısının ardından dün sabaha karşı başlamıştı. Kıra giden 'ahlaksnlap' • TAHRAN (AA) - Iran polisı kır gezisine giden 80 kişiyı, "ahlaksız davranışta'" bulunduklan gerekçesiyle rutukladı. Reform yanlısı Azad gazetesinin dünkü haberine göre polis, kuzeydeki Gilan bölgesine otobüslerle lar gezisi düzenleyen kızlı-erkekli 200 kişiyi, '"yasadışı ve ahlaksız davranışta" bulunmakla suçladı. Haberde, çoğu 26-27 yaşındaki bu kişilerden 33'ünün öğrenci olduğu, yöre sakinlerinin şikâyeti üzerine turuklananların bir gece otobüste tutulduktan sonra cezaevine gönderildiği belirtildi. Polis "gruptaki kızlann bazılannın doğum kontrol hapı taşıdığını ve kızlarla erkeklerin birlikte fotoğraf çektirdiğini" söyledi. Nepal'de gerillalarla çatışma • KATMANDU(AA)-Nepalde ordu ile Maocu gerillalar arasında çıkan çatışmada 150 kadar gerillanın öldürüldüğü bildirildi. Hükümet kaynaklan, çıkan çatışmada, gerillalann yanı sıra 5 asker ile 10 sivilin öldüğünü belirtirken, ordu yetkilileri önceki gece şiddetli çatışmalar çıktığını doğruladı.