Katalog

SAYFA CUMHURfYET 11 ŞUBAT 2002 PA2ARTESİ 10 D U N Y 4 V E T Ü R K I Y E dishab@cumhuriyet.com.tr AB-İKÖ zirvesi, 1.5 milyar insamn temsilcilerini İstanbul'da bir araya getiriyor Uygarlıklar buluşuyorJERKAN PEMİRTAŞ ANKARA - 57 üyeli Islam Conferansı Öıgûtü (ÎKÖ) ile 15 iye, ] 3 aday ülkeli AvTupa Bir- iği (AB) ülkelerinin temsilci- bri, 11 EylüJ olaylan sonrasın- da olası bir "Medeniyetler Ça- tşmasT kaygısını gidermek için ktanbul'da bir araya geliyorlar. Dışişleri Bakanı İsmailCemın cncülüğünde planlanan "AB- İKÖ Ortak Forum: Siyasi Bo- Mrt" buluşmasında, dünyadakı hrklı din, dil ve kültürdeki top- lamJann banş içinde bir arada yaşamalannın önündeki engel- lerin kaldınlması amaçlanacak. Bu zirve; Türkiye'nın demok- rasi ve laiklıkle Islamiyeti bağ- daştıran bir "modd" olarak öne çıkmasıyla da önem kazanıyor. 11 Eylül'ün ardından yaşa- nangelişmeler, "AcabaSamu- el Huntıngton'an 'Medeniyet- ler Çatışması" tezi doğru mu çıkıyor" kaygısına yol açtı. ABD Başkanı George W. Basb'un "Haçh seferleri'' an- lamınagelen "crusade" kelime- sini kullanması, îtalya Başbaka- nı Sihio Berlusconi'nın "Baü uygarlığıfslamdiinyasındanüs- tün" açıklamasını yapması bu kaygılann güçlenmesine neden oldu. "tslam" ve "terör" kav- ramlaruun yan yana kullanıl- Dünya nüfusunun yaklaşık 1.5 milyarlık bölümünü oluşîuran AB ve ÎKÖ ülkelerinin temsilcilerinin bir araya geleceği "Medeniyetler Zirvesi ",farklı din, dil ve kültürdeki toplumlann bir arada banş içinde nasıl yaşayabileceklerini de sorgulayacak. Bu zirve; ÎKÖ üyesi, AB adayı Türkiye 'nin demokratik, laik özel konumunun önemini bir kez daha ortaya koyuyor. 11 Eylül saldırılarımn ardındanyaşanan gelişmeler, tüm dünyada "Acaba Samuel Huntington 'un Medeniyetler Çatışması tezi doğru mu çıkıyor" kaygısına neden olmuştu. ABD Başkanı George Bush (solda) "Haçlı seferleri " anlamına gelen "crusade " kelimesini kullanmış, Îtalya Basbakam Silvio Berlusconi de (sağda) "Batı uygarlığı îslam dünyasından üstün " demişti. maya başlanması, Avrupa ve Kuzey Amerika'da Müslüman- lara yönelik aynmcı hıtumlan da beraberinde getirdi. Türkiye, böyle bir ortamda dünyanın en önemli iki medeniyetin iki bir- liğini tstanbul'da bir araya ge- tirme girişimini başlattı. Benzer bir girişimin Tunus'ta yapılması, üç büyük dinin tem- silcilerinin değişik platformlar- da bir araya gelmelerinin ardın- dan istanbul'da yapılacak me- deniyetler buluşması, 11 Eylül olaylanyla yıpranan ilişkilerin onanlması açısından uygun bir ortam yaratacak. îslam ve Hı- ristiyan ülkelerin dışişleri ba- kanlan, entelektüellerin de ka- tılımıyla tüm dünyanın karşı karşıya olduğu sorunlara ortak çözümler yaratmaya çahşacak- lar. Siyasetin, medyanın, si\il toplum kuruluşlannın nasıl bir rol oynayabilecekleri serbest tartışmaJarda ele alınacak. AB ve ÎKÖ Ortak Forumu adına yayunlanacak bildiride, dünya toplumlannın "banşiçin- de bir arada yaşamalan" için önerilerin dile getınlebileceği kaydediliyor. Medeniyetlerin îstanbul'da buluşması da ayn bir önem kazanıyor. Nüfusu- nun büyük çoğunluğu Müslü- man olan, ancak diğer Îslam ül- kelerinden farklı olarak demok- ratik, laik yapısını koruyabil- miş Türkiye, bu toplantının ev sahipliğini yaparak 11 Eylül sonrası dünyada aranan "mo- del ûlke" rolünü güçlendiriyor. Tarihi boyunca değişik kültürlere başkentlik yapmış îstanbul'da dini ve kültürel hoşgörünün bir simgesı olarak öne çıkıyor. Dışişleri bakanlarının forum sayesinde ülkelerini ve bölgele- rini ılgilendiren konularda gö- rüşme olanağı bulmalan bekle- niyor. Bunlar arasmda öne çı- kan bazı konular şöyle: Ege sorunlari: Ismaıi Cem ve Yorgo Papandreu'nun 23-24 Şubat'ta Atina'da başla- yacak Ege görüşmeleri önce- sinde bir araya gelmeleri önem- li görülüyor. NATO'nun genlşleme- Sİ: NATO üyeleri Türkiye ve Yunanistan, ittifakın Prag zirve- si sırasında ele alınacak geniş- leme sürecine Balkan ülkeleri Romanya ve Bulgaristan'ın da katılmalan için ortak girişim düzenleyecekler. 4 ülkenin tem- silcilerinin bir araya gelmeleri ve konuyla ilgili ortak bir açık- lama yapmalan bekleniyor. irak'ın komsulari: imk, îran, Suriye ve Ürdün dışişleri bakanlannın îstanbul'da olma- sı nedeniyle Cem'in "Komşu- luk Fonunu" hareketini yaşama geçirmeyı öngörebileceği kay- dediliyor. AB-İKÖ ZİRVESİ YARTN BAŞLIYOR Cem: Dünyanın gozu lurkıye de • Dışişleri Bakanı, " 11 Eylül, birbirimizi daha fazla tanımaya ihtiyacımız olduğunu gösterdi" diye konuştu. tstanbul Haber Ser- visi- Îslam Konferansı Örgütü (ÎKÖ) ve Avru- pa Birligi (AB) ülkele- rinin dışişleri bakanla- rının ilk kez bir araya geleceği "AB-İKÖ Or- tak Forumu" yaruı baş- lıyor. Foruma Cumhur- başkam Ahmet Necdet Sezer ve Başbakan Bü- lentEcevit'in yanı sıra 51 'i dışişleri bakanı dü- zeyinde 71 ülke katılı- yor. Dünyanın ilgisi- nin Türkiye'ye yönel- diğini söyleyen Dışiş- leri Bakaru tsnıail Cem, "11 Eytülsakiınlan bir- birimizi daha fazla ta- nımak ihtiyacını orta- ya koydu" dıye konuş- tu. 19O'ı yabancı 618 basm mensubu tarafin- dan izlenecek toplantı- nın tüm oturumları TRT aracılığıyla dün- yaya ulaşacak. Cem, dün Çırağan Sarayı 'nda düzenledi- ği basın toplantısında AB-İKÖ Ortak Foru- mu hakkında bilgi ver- di. Cem, toplantının, bütün dünyaya ve in- sanlığa banş, işbirliği ve uyum mesajıru ge- tirdiğini söyledi. Toplumlann yüzler- ce yılm peşin hüküm- leri nedeniyle birbirini anlamakta zorlandığı gerçeğini 11 Eylül sal- dınlannın ardından gö- rüldüğünü vurgulayan Cem, "11 Eylül safchn- lan birbirimizi daha fazla tanımakihtiyacı- m ortaya koydu" dedi. tkili görüşmeler Forum sırasında hem kendisiyle hem de di- ğer liderlerin birbirle- riyle ikili görüşmede bulunmak için çok sa- yıda talep olduğunu bildiren Dışişleri Ba- kanı Cem, şöyle de- vam etti: "Getecek bakanlann kendi aralannda yapa- caklan ikili görüşme- ler~. Bu bizim tahmin- lerimizi aşn.Bizden me- kân ve zaman ayrüma- sıisteniyor. 100'eyakın ikfligörüşme olacak.30 kadar takp de benim- leilgilivar. Benevsahi- bryim,knndentalep ge- Brse görüşecegün." Türkiye' nin girişimi ile Yunanistan ve NA- TO üye adayı Roman- ya ve Bulgaristan ile 4Tü bir görüşme olaca- ğını da söyleyen Cem, toplantının ikincisinin Atina'da gerçekleştiril- mesinin hedeflendiği- ni söyledi. Said gelemnor AB-İKÖ Ortak Fo- rumu öncesi, bugün Çı- rağan Sarayı 'nda "Hoş- geklin resepsJyonu" ve- rilecek. Forum, evsa- hibi Cem'in açılış ko- nuşmasıyla 12 Şubat Salı sabahı başlayacak. Sezer ile Ecevit de fo- ruma kanlarak birer ko- nuşma yapacaklar. Cem, Eduard Said'in hastahğı nedeniyle ge- lemeyeceğini söyledi. 75dokrlayenıyaşam Başbakan Hamid Kar/ainin serbest bıraktığı Taleban müisleri kendikrine verilen 15 dolaria veni bir yaşam kurmaya haarlanıyor. Serbest bırakılmasının sevincini yaşayan bu Taleban savaşçısı da, Kızılhaç'tan âidığı 300 bin AfganKi (10 dolar) gösteriyor. Bir milis. "4rbk yiyecek, otobiis bileti ve ailem için bir şeyier alabiJeceğim" divor. (Fotoğra£ AP)" Fehim Rusyayı istedi EhşHaberterServisi-Afganistan'da- ki geçici hükümetin Savunma Baka- nı General Kasnn Fehim, Afgan ordu- sıınu Rusya ile işbirliği yaparak kur- mak istedığnu söyledi. Askeri alanda destek için dün Rus- ya'ya giden Fehim, Rus Ria Novosti ajansına verdiği demeçte, Afganis- tan'ın askeri alanda Rusya ile işbirli- ği yapmak istediğini belirtti. Fehim'in, silah yardımlanna tekrar başlanması yönünde Rusya Savunma Bakanı Ser- gey tvanov'a baskı yapması bekleni- yor. Fehim, "Rus yapnnı silah abmı konusoyla yakından ügüenhoruz ve bu ziyaretsırasındaRus Savunma Ba- kanhğı ile bir dizi anlaşma imzalama niyetindeyiz"diyekonuştu. Fehim,Af- gan subaylann Rus askeri okullann- da eğitim görebileceğini de beürtti. MERHABA tSMAİL CEM, SADDAM HÜSEYİN'tNMEKTUBUNDAN SONRAIRAKLIBAKANLA GÖRÜŞECEK Ankara9 mektuba karşın yılmadı ANKARA (Cumhumet Bürosu) - Anka- ra,IrakDevletBaşkanı SaddamHüseyüvın olumsuz mektubuna karşın Bağdat'ı ıkna ça- basındanvazgeçmiyor.Dışişlen Bakanı Is- mail Cem, yarın başlayacak AB-tKÖ Or- tak Forumu için Türkiye'ye davet ettiği Iraklı meslektaşı Nad Sabri ile bir araya ge- lerek durumun ciddiyeti konusunda uyan- larda bulunacak. Irak Dışişleri Ba- kanı Naci Sabri, AB-tKÖ Ortak Fo- rumu'na katılmak üzere bugün Istan- bul"a geliyor. Sab- ri'nin meslektaşı Cem ile ikili görüş- me talebüıin Türk tarafına ilettildiği öğrenildi. Gelişmeleri Cumhuriyet'e de- ğerlendiren diplo- matlar, Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in mektu- bunun kamuoyun- da gerçek anlamı- nın çok ötesinde yorumlandığım sa- vunurken "Bir tek mektup ölçü olamaz. Bağdat'm tavnnda olumlu bir değişiklik olup olmayacağmı tek bir metin üzerinden değeriendirmeye kalkmak çok doğru değiT görüşünü dile getirdiler. Üst düzey bir diplomat şunlan söyledi: "Bi- zinı açımızdan öyie çoksıkuıü yaratan bir du- nım yok. Görüşierimizortada,BMsürecinin AçılışDansın Sultanlan 'yla AB -ÎKÖ Formnu'mın, kanlımcılann bir- likte "aile fotoğran" da çektireceği ilk gü- nünde, "Siyasi ve Kültürel Kınlma Nokta- lannın Önknmesi" konusu ele alınacak. "Günümüz Ortammda Ortak Sorunbrm Üstesmden GeBnmesi'' ile "Medya ve Siya- set" konulu paneller gerçekleştirilecek. Aynca Mydonose Showland'de verilecek akşam yemeğinin ardından "DansınSultan- lan" gösterisi izlenecek. Forum, 13 Şubat Çarşamba günü, "Öte- ki Kimdir?GerçektenÖyle BirKavnun Var mı?" konulu panelden sonra öğle saatlerin- de yapılacak basm toplantısı ve ardından kapanış yemeğiyle sona erecek. AB-tKÖ toplantısına katılun şöyle gerçekleşecek: tKÖ: Bosna-Hersek, Malezya, Katar, Fas, Azerbaycan, Sudan, Mısır, Bahreyn, Umman, Filistin, Yemen, Tunus, Libya, Ürdün, Su- riye, îran ve Irak dışişleri bakanlan düzeyin- de.AB: îspanya, Avusturya, Hollanda, Bel- çika, Fransa, Isveç, Yunanistan, Litvanya, Es- tonya, Letonya, Slovenya ve Almanya ba- kan düzeyinde. Ruruluşlar: Avrupa Konse- yi Genel Sekreteri WatterScimimmer, Arap Birliği Genel Sekreteri Amr Musa. İKÖ Ge- nel Sekreteri Abdülvahid Beikeziz, A\Tupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı Genel Sek- reteri Jan Kubk, Körfez îşbniiğj Konseyi Ge- nel Sekreteri Abdurrahman bin Hamad el Atiya ve AB Ortak Savunma ve Dış Politi- ka Yüksek Temsilcisi Javier Solana. Ente- lektüeller: Bernard Lewis, Dr. Muhamed HassineFantar, ThierrydeMontbrial Prof. Hassan Hanafi, Prens Hasan bin Taflal ve Prof. Dr. llberOrtayh. yeniden canJandınlabilmesi için Irak'ı teş- vik etmeye devam edeceğiz. Iraklı yetkflfle- rin de Rusya ve Çin ile üst düzey temaslan oldu. Şimdi oturup onlan da dinlev eceğiz." Kürt gruplar VV'ashington yolcusu Türkiye, Irak'ı ıknaya çalışırken ABD yö- netimi Saddam'ı devirmeye dönük hazır- lıklannı ileri aşama- ya taşıyor. Washington yö- netiminin, Başİcan Yardımcısı Dick Cheney'nin bölge turuna çıkacağı mart ayı içerisinde Kürt gruplar Kür- distan Yurtsever Birliği (KYB) ile Kürdistan Demok- ratik Partisi'ni (KDP)ABD'yeça- ğırdığı öğrenildi. Diplomatik kaynak- lar, Washington'ın bu görüşmelerde iki grup arasuıdaki an- laşmazlıklara son vermeyi ve güçlü bir anlaşma sağlamayı hedeflediğini kay- dediyorlar. NECATİ DOĞRU Çelik Gülersoy'un adı geçtjği za- man, aklıma, bir ınsanın hiçbir yıl- gınlığa düşmeden ömür boyu özve- riyle çalışması gelir. Nazik konuş- mak. Doğruluk. Işinı severek yap- mak. Samimiyet. Bilmediğini sor- mak. Kızgınlıktan uzak durmak. Kaprissiz. Kibirsiz. Zekânın, bilginin, parlak fıkirierin, yerti yerine oturtul- muş benzetmelerin hepsinin bir ara- da toplandığı bir kişilik gelir. En önemlisi şu: Varlıklı aileden gelmiyor. Eline büyük imkânlar geçti. Fakat bunlan kendisi için değil. Is- tanbul halkının kültürel zenginliği ve kentlerin planlanmasını kaliteye dön- dürmek için kullandı. Kendi için kullanabilirdi. Yapmadı. Halktan aldı. Halka verdi. Yeni çıkan kitabı için; "ömrümün en önemlieseri" diyor. Oysa Çelik Gu- lersoy, 30'u aşkın kitaba imza atmış bir yazar. • • • Şehirmonografileri... Semtlerin, ya- pılann, sarayların tarihini yazdı. Hı- divler Tarihi... Dolmabahçe'nin, Çıra- ğan Sarayı'nın tarihi, Kapalı Çarşı'nın Romanı, Bâbıâli... 1972'de yayımla- nan ve Doğu ile Batı'nın kıyaslama- sını yaptığı; "Batıya Doğru" gezi not- ları, medeniyete ulaşmak isteyen bir insanın duygulannın isyan edip ayak- lanmasıdırsanki... Yeni kitabının adı- nı; "Atatürk Atatürk" diye koymuş. Atatürk üzerine çok kitap yazıldı, çok şey söylendi. Söylenmedik ne kaldı? Bu bir övgü kitabı değil. Propaganda yapılmıyor. Son yıllarda cumhuriyeti küçümse- mek üzerine ortaya sürulen tezler, tek tek alınıyor ve tarihin gerçeklerı içinden seçkin bir dikkatle, yılların birikimi birçalışmayla bulunan biigi- ler ışığında cevaplanıyor. Yazar Çe- lik Gülersoy, bunu yaparken de; Ata- türk'ün yaridaşlannın, dostlannın, et- rafında bulunmuşlann, ondan nasıp- lenmiş, mevki, koltuk almışlann de- ğil, karşıtlarının, düşmanlarının ya- zıp söyledikleriyle cevap veriyor. Kitaptan birkaç örnek: Niyeti Atatürk olmak değildi. "Bağımsızlık düşünmüyordu. Kurtuluş Savaşı'nı amaç edinme- mişti. Padişah'ın düzeni içinde yer kapmaya çalıştı. Başaramadı. Ana- dolu 'ya mecburen gitti" diyorlar ya... Çelik Gülersoy bu iddiaya Sevr Ant- laşması'nı imzalayan ve bağımsızlık karşıtı olan Rıza Tevfık'in; "Bu Mus- tafa Kemal'in ruhunu, cığerini en er- ken tan/yanbenim... Cumhuriyetiku- racağını aklına koymuştu... Buyüzden VekillerHeyeti'nisakın onu Anadolu'ya göndeımeyin diye uyannştım..." cüm- leleriyle cevap veriyor. "Büyük paralar verildi. Padişah çok cömert davrandı. Mustafa KemalAnadolu 'ya çok bü- yük bir maddi destekle yollandı..." Bu doğru mu? Çelik Gülersoy'un ye- ni kitabında; Dahiliye Nazın'nın örtü- lü ödenekten verdiği paranın 4 bin li- ra olduğu açıklanıyor. Bu para o dö- neme göre çok değil midir? Neye göre çok! Neye göre az! • • • Şu bilgileri okuyoruz: Birinci Dünya Savaşı sırasında Enver Paşa. o dö- nemin birkaç şairine cephedekı Meh- metçığin moralini yukseltmek üzere ha- masi manzume\er yazmalannı sıpariş etmiş, bunun karşılığındaherbırine30 bin liraya kadar para vermış. Padişah Vahdettin ıse Isviçre'de çocuklarıyla beraber oturan Ayşe Suftan 'a 90 bin franklık çekler gönderiyor. Cumhuriyetten hemen önce... Cumhuriyetten hemen sonra... Çelik Gülersoy, yeni kitabının ikin- c\ bölümünde ise; "birgecede 1000 yıllık adımlann atılması kadar büyük değişıkliklenn" neler getirdiğini kı- yaslamalı olarak sergiliyor. Savaşın yerine banş.. Fetihler yerine çalışma.. Borçlanma yerine üretim.. Küçümsenme yerine saygınlık.. Kölelik yerine bağımsızlık.. Mandacılık yerine milli kazanç. Halka yukardan bakma. küçümse- me yerine halkla bütünleşmeye kısa zamanda geçilmesinın sırn neydi? Niçin yeni Türkiye, ilk başladığı hızı devam ertiremedi? Mustafa Kemal, bugün yaşasaydı yine "En hakiki mürşid ilimdir" der miydi? "Ne mutlu Türküm diyene" demek yerine, "Ne mutlu Anadolu- luyum" deseydi, birtakım güçlerin Anadolu'nun etnik kültür dokusuyla oynayabilme imkânlarını ellerinden alabilir miydi? Yüksek ahlak, doğruluk, hoşgö- rülülük, yardımseverlik, gönül yüce- liğinı öne çıkarsaydı bugünkü çürü- meyi önleyebilir miydi? Gülersoy'un yeni kitabı... Aydınlanmak isteyenlere ışık. Çok uğraşılmış... Seçilen her kelime.. Kurulan her cümle.. Varılan her sonuç.. Tarafsızlığın ve yıllarsüren dikkat- li bir çalışmanın filtrelerinden geçıri- lerek yazılmış. Çelık Gülersoy Vakfı Yayını, Soğukçeşme Sokağı, Sulta- nahmet. Tel: (0212) 512 57 30... Krediyi Kesti! Klimalaşıyor! Kamu bankalanna görev za- rarlan karşılığı 25 milyar dolar Hazine kâğıdı veritdi. Bankalar za- rarlanndan kurtanldılar. Yasalar çtkartıldı, Ziraat Bankası'nın Yö- netim Kurulu Başkanı, Genel Mü- dürü, genel müdüryardımcılan, Kamu Bankalan Ortak Yönetim Kurulu üye- leri "özel koruma zımlanna" alındı. Ne yapıyoriar? Klima ihalesi açıyorlar. Önümüz yaz. Havalar aşın ısınabi- lir. Ziraat Bankası şubelerinde çalışan personel sıcaktan bunalabilir, iş veri- mi düşebilir. Bunun için banka şubelerine klima- lar yerieştirilmeli. Güzel, iyi, doğru bir adım... Emeğesaygı.. Çalışanahünmet.. İş verimini arttırma... Çıkartılan özel yasalar ile de Ziraat KfRMETKE Bankası'nın ve Halk Bankası ge- nel müdürleri, yardımcılannın ay- lık maaşlan, özel sektör banka- larının yöneticilerinin maaşlanna yakm bir duruma getiriliyor. Üst düzey maaşlar 2 milyar ile 7 milyar lira düzeyine ulaştınlıyor. An- cak kamunun bu iki bankasında top- lam 25 genel müdür, genel müdür yar- dımcısı, yönetim kurulu üyesi var. özel sektörtin en büyük iki bankasındaki ge- nel müdür ile genel müdür yardımcı- sı sayısı 10'u geçmiyor. Aradaki bu fark neden? Maaş arttırmakta ve klimalaşmak- ta hızlı çalışan Ziraat yönetimi, yaz sebzelerinin ekin zamanı olmasına rağmen çiftçiye henüz kredileri açmış değil. Aynca Dünya Bankası'ndan alındığı söylenen krediyle yapılacak olan "doğrudan gelir desteği"riın de dağıtımına başlanmış değil. E-posta: necatidogru@superonline.com Faks:0212-513 90 98 ACI KAYBEVflZ Büyük coğrafyacı, gerçek bilim insanı çok değerli hocamız Prof.Dr. SIRRI EREVÇ'İ kaybettik. Acımız büyüktür. Ailesinin, bilim dünyasının ve hepimizin başı sağolsun. TÜRK COĞRAFYA KURUMU A.Ü. DU ve Tarih-Coğ. Fak. Coğ. Bl. A.Ü.K.K. Eğ. Fak. Coğ. Eğ. Bl. A.Ü. Fen-Ed. Fak. Coğ. BL/D.E.Ü.B. Eğ. Fak. Coğ. Bl. D.Ü. Eğ. Fak. Coğ.Eğ. A.B.DJEge Ü. Ed. Fak. Cog. Bl. F.Ü. Fen-Ed. Fak. Coğ. BL/G.Ü. Gazi Eğ. Fak. Coğ. Bl. I.Ü. Ed. Fak. Coğ. BI718 Mart Ü. Fen-Ed. Fak. Coğ. Bl. 19 Mayıs Ü. Eğ. Fak. Coğ. A.B.D. 19 Mayıs Ü. Fen-Ed. Fak. Coğ. Bl. M.Ü. Atatürk Eğ. Fak. Coğ. Eğ. B1.F. Not: Cenaze törenı için 11 Şubat Pazartesi günü (bugün) saat 10.00'da I.Ü. Edebiyat Fak. Şeref Salonu'nda toplanılacaktır. -f