Katalog

25 ARALIK 2002 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA HABERLER ABD, hazırlıklanm hızlandınrken Saddam sonrası Irak için muhalefet gruplanyla temaslannı yoğunlaştınyor Adım adımoperasyonadoğru ANKARA HÜKÜMETI IRAK'TAKİ MUHALÎF GRUPLARLA UZLAŞIYOR Federasyona 'kısmi' onay Sıra bilim adamlanna geldi • Hükümet, Saddam sonrası Irak'ta "federasyon" yönetimine geçilmesine yeşil ışık yaktı. Ankara, Talabani'ye, "Etnik değil, coğrafi temele dayanması" ve Türkmenlerin temsilinin güçlendirilmesi koşuluyla "hayır demeyeceklen" mesajını verdi. I Baştarafı 1. Sayfada Barzani'nin, Ankara'nın Türk- menleri öne çıkaran yakla- r şımından rahatsız olduğu ve Türkmen ve IKYB temsilcileri ile ayıu dö- nemde Ankara'da ol- mak istemediği de be- lirtıldi. Talabanl: Türk askerl yalnız olmaz —• Talabani temasla- IKDB Kderi Mesud Barzani. n sırasında, diğer mu- halif gruplarla "fede- rasyon" üzerinde uzlaştıklan Londra konferansı hak- kında aynntılı bilgi verirken Türkıye'nin kaygılannı karşılamaya dönük güvenceler iletti. Talabani, Türki- ye'nin olası bir operasyon dunımunda Irak'ın kuzeyi- ne güvenliğini sağlamayı amaçlayan bir müdahalesi- ne ise sıcak bakmadıklan mesajını verdi. IKYB lide- ri, Türkiye'nin ancak uluslararası koalisyonla koordı- nasyon halinde Irak'a asker göndermesini olumlu kar- şdayabileceklerini kaydetti. Edinilen bilgilere göre Ankara, temaslan sırasında Ta- labani'ye, Irak halkının gelecekteki yönetım biçimi için federasyonu seçmesı dunımunda buna "hayır demeyecek- BÎRLEŞMtŞ MÎLLETLERDENETÇÎLERİYÜZ YÜZE GÖRÜŞMELERE BAŞLADI IKYB Bderi Celal Talabani. BÜYÜK KENTLERDE ÖNLEM ABD'lilere sıkı koruma ; tZMİR(Cumhiiriyet EgeBürosu)-ABD'nin Irak'a operasyon için hazırlıklannı yoğunlaştırması, büyük kenderde ABD'lilerin yaşadığı noktalardaki güvenlik önlemlerinin artnnlmasına neden oldu. Bu mekânlann önü büyük barikatlarla çevrildi ve yollar araç trafîğine kapatıldı. tzmir'in en harekedi noktalanndan biri olan Alsancak'ta da ABD vatandaşlannın bulunduğu binanın çevresınde sıkı güvenlik önlemleri uygulanıyor. lerini" ancak bu federasyonun etnik değil coğrafi temellere dayalı olması gerektıği mesajı- nı verdi. Ta!abani'nin dikkatine getirilen bir diğer nokta da Türk- menlere daha çok söz hakkı tanın- ması gerekîiği konusu oldu. 'İslam referansı sorun defill' Diplomatık kaynaklar, Iraklı muhaliflerin Sad- dam sonrası için üzerin- de uzlaştıklan metinde yer alan "tsüaun referan- sınm" Türkiye açısından çok da kaygı uyandırmadığını dile getirirken diğer kom- şu Müslüman ülkelerde de tslam kurallannın yasama- da temel alındığını belirttıler. Celal Tatebanı, temaslannın ardından gazetecilerin so- rulannı yaratlarken îslamın yeni dönemde yasamanın temel kaynaklanndan yalnızca bın olduğunu kaydetti. Talabani, "Yeni Irak tslam cumhuriyeti olmayacak" diye konuşiu. Talabani. Kuzey Irak'ta çok sayıda Türk askerinin bulunduğura ılişkin yabancı basında çıkan haberlerin hatırlahlması üzerine de bölgede sadece küçük oranda Türk birimleri bınunduğunu kaydetti. HEKtMLER 'SAVAŞA HAYTR' DEDl Yine çocuklar ölmesin Istanbul Baber Servisi - Irak operasyonuna "hayır" demek için .<•.> tstanbul Tabip Odasf'nda "Savaşve Sagkk-konulu bir toplamı düzenlendi. Prof. Dr. EBfDağu,bir çocuğu yaşatmak için sabahlara iek mücadele verdiklerine dikkat çekerek "çocuklaruı kideler halinde öktürülmesini kabuUenemediklerini'' söyledi. Gazetemiz yazan Nilgün Cerrahoğlu, operasyonun petrol için yapılacagını belirtn. DışHaberier Servisi - Birleşmiş Mil- letler denetçılennin, Irak'ın silahlan- ma programlanyla ilgili olarak bilim adamlannın ifadelerini almaya baş- ladıklan bildirildi. Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (IAEA) Müdürü Muhanuned ElBaradey, "Iraktaözel kişilerin ifadelerini alma sürecini baş- larük.Bu yeni bir geBşme"dedi Avus- turya'daki IAEA sözcüsü MarkGvroz- decky de denetçilerin, Irak'taki dene- timler sırasında bilim adamlanna sü- rekli sorular sorduklannı, ancak bi- rebir görüşmelerin çok kısa süredir gerçekleştirildiğinı açıkladı. Irak'ın 7 Aralık'ta Birleşmiş Mil- letler'e sundugu kitle imha silahlan- na ilişkin bildiriminde, 1998'de tes- pit edilen 6 bın kimyasal bomba ile ilgili bilgilerin eksik olduğu ıleri sü- rüldü. Irak'ın silah bildirimiyle ilgi- li bilgisi olan kaynaklar da, 6 bin kim- yasal bombayla ilgili ilk bilginin, Temmuz 1998 cle Irak Hava Kuvvet- leri Komutanlığı'nda silah denetçile- rinin 16 saat süren denetimi sırasın- da ortaya çıktığını belirttıler. Buna göre, denetim sırasında bir BM denetçısı 6 sayfalık bir belge gör- dü ve belge elinden Iraklı yetkililer tarafından alınmadan önce bazı not- lar tutmayı başardı. Iraklı yetkililer bu belgeyi 30 Kasım'da tekrar BM yet- kililerine verdi ancak, ne 12 bin say- falık silah bildırimi raporlannda, ne BM denetçUerinin Bağdat'taki çataşmalan sürüyor. (Fotoğraf: REUTERS) de raporun üst yazısmda, belgede bahsedildiği iddia edilen 6 bin kim- yasal bomba ile ilgili bir açıklama yapmadılar. Isveç muhabirimız Gürhan Uç- kan'ın haberine göre, 994-95 yıllann- da Bosna sınınnda BM denetim gü- cünün komutanlığmı yapan Isveçli Albay Bo Peüinas, ABD'nin BM'ye sunduğu tüm raporlann "yalan" ol- duğunu öne sürdü. Isveç gazetesi Da- gens Nyheter'e 24 Aralık'ta bir yazı yazan Albay Pellinas, BM'yi ve dün- ya kamuoyunu şu sözlerle uyardı: "ABD'nin Saddam Hüseyin'in Ira- kı'yla ilgili raporlanna güvenmeyin. ABD, BM'ye daha önce de yalan bü- gfler verdL" 1994-1995 'te Bosna, Sırbistan ve Makedonya sınınnda görev yapan BM Gücü Komutanhğı'nı yapan Pellnas, ABD'nin düzmece belge- ler ve fotoğraflar ortaya çıkararak BM Güvenlik Konseyi'ni yanıltma- ya çalıştığına defalarca tanık oldu- ğunu kaydetti. BAŞBAKAN ŞARON AÇIKLADI İsrail: Savaşa hazırız DışHaberler Servisi- israil Başbakanı Ariel Şaron. ülkesının olası bir ABD saldınsına hazır olduğunu söyledi. Ülkede, halktan sonra kedi ve köpekler için de gaz maskesi dağıtıldığı bildirildi. Şaron, yapüğı konuşmada, "Halka gerçekler sövtenmeu. Tehükeü bir durum var ancak bütün önlemleri akfak. Saldınya uğrarsak kendimizi konıyabiliriz" dedi. Şaron, tsrâil'in bu savaşta yer almadığını ve ABD'ye hiçbir öneride bulunmadığını vtnguladL ÎRAN-IRAKBM' YE BAŞVURDU Yeni sınır kapısı açılsın DışHaberler Servisi - îran ve Irak, iki ülke arasında, yeni bir sınır kapısı açılması için Birleşmiş Milletler'e başvurdu. Bir BM yetkılisı, iki ülkenin, petrol karşılıgı gıda programı çerçevesınde başvurduklannı söyledi. Petrol karşılıgı gıda programını yöneten BM yetkilüeri, geçiş noktasının, ocak sonu veya şubat başında açılabilmesi için denetçiler gönderileceğini bildirdiler. İslamcı gruplar 1991 yılında yaptıklan gibi 'Savaşa hayır' gösterilerine hazırlanıyor, hükümete tepki gösteriyor AKP türbanveIrakkıskacındaMEHMETFARAÇ "Müslüman Müslümana zulmeOnez!_", "Kâfırlere alet olmaymL'', "Saddam bahane, hedef tslam", "Allahüekber»" Kuveyt'in işgalinin ardından ABD'nin 1991de Irak'a müdahalesi sırasında tarikatlar. îslamcı gruplar ve radikal örgütler bu sloganlarla Güneydoğu kentlerinde yürümüştü... Olaylar çıkmış, ölenler obnuştu... 11 yıl önce, özellikle Arap kökenli yurttaşlann yoğunlukta olduğu Urfa, Mardin, Siirt, Bitlis ve çevresiyle büyük kentlerde yoğunlaşan ve binlerce kişinin katıldığı protestolann benzerleri için bölgede yeniden hazırlıklar yapılıyor. Hedef biraz da türban konusunda sıkıştınlan AKP hükümeti ve 1991 'de savaş karşıtı platfonnda eylemler örgütleyenTayyip Erdoğan ile arkadaşlan... ABD'nin Irak'a operasyon hazırhğı, AKP iktidannın en büyük sıkıntısı... Türkiye'nin Müslüman bir ülkeye yönelik harekâta destek vermesi, üs ve limanlannı açacak olmasının yarattığı huzursuzluk, parti tabanındaki türban tarhşmalannı bile geride bıraktı. Bugünlerde Güneydoğu milletvekilleri başta olmak üzere AKP'lilere yönelik serzenişlerin başında da "Kâfirtere alet olmayuT uyanlan geliyor. Taban, iktidardaki bir muhafazakâr partinin bir Islam ülkesıne yönelik operasyona destek vermesine tepki gösteriyor Şenatçılar,"Irak'a karşı yeni bir Haçh seferi yapılacağı'' düşüncesınde... AKP hükümehnın. ABD'nin üs ve limanlann kullanımı ve asken destek konusundaki istemlerine net yanıt verememesinin kökeninde de tabanın giderek artan bu baskısı yatıyor. Hükümet, parti tabanı ve ABD'nin baskılannın yarattığı ikilemde karar vermeye çahşırken, Güneydoğu "Savaşa hayır" gösterilerinin yapıldığı ve olaylann çıktığı 1991'deki gibi yine hareketlı... Bu hareketin iki çıkış noktası var. Türkiye'nin Irak'a karşı uygulayacağı politikada dinsel etkilerin göz önünde bulundurulmasını bekleyen siyasal Kürt gruplar ve Kürt Islamcılar... Kürt gruplar Saddam Hüseyin'in Halepçe'de Kürtlere karşı kimyasal silah kullanmasını unutmuyor. Ancak bu gruplann da bölgede "Mefle'' olarak tanımlanan din Tayyip Erdoğan ve arkadaşlan 1991 'de Savaş Karşıtı Platform'da eylemler örgütleyenlerdendi. Güneydoğu'daki evlemlerde kendini yakan insanlar v ardı. Bugün tslami taban, iktidardaki bir muhafazakâr partinin bir tslam ülkesine yönelik operasyona destek vermesine tepki gösteriyor. Giineydoğu'daAKP^ lller Mardin Urfa Diyarbakır Siirt t?^ 5 1 Batman T Hatay - _ ^ Adıyaman Bitlis G. Antep Oran 15.4 22.9 15.9 ^ 17.5 £ 20.5 / 29.8 41.3 17.6 40.0 Oy Mifletvekiİ 34.581 3 98.718 7 67.179 8 14.649 1 30.488 3 165.544 5 88.520 4 18.088 3 92.461 7 adamlannın deneuminden çıkmayacağı göz önüne alındığında, ABD'>t yönelik tepkilennı arttırmalan kaçınılmaz olacak. Irak, Suriye ve Iran'daki "HizbuDahi'' önderler de bölgedeki tarikatlar üzerinde baskı umsuru olmaya çahşıyor, kışkırtıyor. Kuzey Iraklı Kürtlerin ruhanı liderleri bu baskıyı tüm Ortadoğu'ya yaymak için harekete geçt. Önceki gün Kerkük'te yapılan toplantıya katılan ulemadan 600 kışi, "Amerikah küffara karşı cihad" başhklı bir fetvaya ımza attı. Fetva, Kuzey Irak'taki radikal dıncilere ait radyolar ve bıldirilerle tüm bölgeye duyuruldu, oradan da Güneydoğu'ya ulaştı. "Amerikah kâfırlerin Müslüman toprağına girmesi hatinde cihadın her Müslümanın üzerine farz olacağT belırtilen fetvada, ABD güçleri Nazılerle karşılaştınldı,Bush'a destek verenler de maddi kazanç uğruna Islama ihanet etmekle suçlandı. Fetvada, "ABD'ye sunrlannı ve hava sahalannı kullandırarak işgale yanhmcı olan Arap ülkeleri ile Saddam Hüse>in'in devrilmesi için ABD ile birtikte ortak hareket eden, otonom bölgedeki Iraklı Kürder" hedef alındı. Toplantıya katılanlardan 531'i otonom bölgeden gelen Kürt din adamlan. Kerkük'te verilen fetvanın Güneydoğu'daki radikal gruplar arasında yankı bulmasının nedeni, biraz da bu dinsel ve etnik yapı. Hedef AKP... Hüseyin Veüoğhı ile bazı önemli isimlerin öldürühnesi, çok sayıda militanın tutuklanması ile çöküşe geçen Hizbullah, türban tartışmalan nedenıyle gerginlik yaşayan islamcı gruplar, "gönüllü teşekkuDer"i oluşturan islamcı vakıf ve dernekler, "Savaşa hayır" adı altında örgütleyecekleri tepkilerinde ABD'yi bir Islam ülkesine müdahale etmesi nedeniyle protesto edebilecek. Bölgedeki güvenlik birimleri bu yüzden radikal gruplara karşı alarmda... Polis büyük kentlerde 1991 'in Ocak ayında Türkiye'deki ABD tesislerinin hedef alındığı 7 bombalı saldınyı, protestolar sırasında Güneydoğu'da öldürülenleri ve yaralananlan göz önünde bulunduruyor. Istanbul, Ankara, Bursa, Konya gibi kentlerde de özellikle cuma namazlan sonrası örgütlenebilecek olası gösterilenn asıl hedefı ise şüphesiz türban nedeniyle etkın ve kapsamlı kararlar ahnası beklenen ve bu nedenle baskı altında tutulan AKP iktidan olacak. Islamcılar, kendisine başbakanhk yolu açılmaya çahşılan Erdoğan'nı 29 Ocak 1991 'de 7 muhalefet partisinin il başkanıyla birlıkte Savaş Karşıtı Platform'da yer alması ve Türkıye"nin o dönemde savaşa sokulmaması yolunda çağn yapmasını, liden Necmettin Erbakan'ın konuşmacısı olduğu "Bu Savaş Bizim Savaşımız Değil, Savaşa Son" konulu panelin hazırlıldannı unutamıyor. Taban, savaşı gerekçe göstererek AKP'lilere ilk uyansını yapacak, TBMM Başkanı Bülent Annç'ın "namus sözö"nu anımsatacak, parti lıdenne de Irak'la ilgili 11 yıl ıçındeki değişünının hesabını soracak.