Katalog

25 ARALIK 2002 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 Airbus taııkları Izmir'de üretilecek tZMİR (AA) - Ege Serbest Bölge Kurucu ve lşleticisi AŞ (ESBAŞ) Yönetim Kurulu Başkanı Kaya Tuncer, Aırbus- lann benzin tanklannı üreten şirketin, serbest bölgede yatı- nm yapacağını ve Almanya'da- ki üretim tesislerini Izmir'e ta- şıyacaklannı bildirdi. Phalz Flugzeug Werke (PFW) şirketi ile görüşmelerin tamamlandığı- nı, 5 Ocak'ta yer ve kira sözleş- mesinin imzalanacağını belir- ten Tuncer, PFW'nin makınele- ri getirerek nisanda üretime başlayacaklannı söyledi. Tüm vergi tarifeleri zamlandı ama çalışanlara getirilen iyileştirme 3-8 milyon lirada kaldı 2003 vergilerine zamlı tarife • Maliye Bakanlığı'nın hazırladığı vergi taslağına göre gelir vergisinde ilk dilim 5 milyar liraya çıkanldı. Motorlu taşıtlar ve damga vergisi yüzde 59 oranında arttı, 1 yıllık pasaport 80 milyon lira oldu. ANKARA (AA) - Maliye Ba- kanJığı, gelır vergisinde ilk dili- mi 3.8 milyar liradan 5 milyar li- raya, işçi ve memurun özel indi- rimini de 50 milyon liraya yük- seltmeye hazırlanıyor. 2003 yı- lında uygulanacak çeşitli vergi ve harç tutarlanna ilişkin karar- name taslaklan hazırlanarak, Başbakanlığa göndenldı. Yenı vergi düzenlemeleri, Ba- kanlar Kurulu'nda kesinleşecek ve 31 Aralık'a kadar Resmi Ga- zete'de yayımlanacak. Zamlı vergi ve harçlar, 1 Ocak 2003 ta- rihinde yürürlüğe girecek. Yeni vergi ve harç tutarlanna ilişkin kararname taslaklanna göre, gelir vergisinde ilk dilim 3 milyar 800 milyon liradan 5 mil- yar liraya yükselecek. Böylece dilimlerde yüzde 31.5'Iik bir ar- tış olacak. Ücretlerin vergiden muaftutu- lan kısmına yönelik çalışmalar- da çok çeşitli alternatifler tartı- şıldı. Önce özel indirimin yüzde 30 artışla 39 milyona yükseltil- mesi gündeme geldi. Ücretlilerin özel indirim tuta- rının 20 milyon lira arttınlması halinde, işçi ve memurlann ay- lık gelir vergisi ortalama 3-4 milyon lira düşecek. Bu tutar, yüksek ücretliler için 8 milyon liraya kadar çıkacak. Gelir Vergisi Kanunu'nda da- ha önce yapılan düzenleme çer- çevesinde gelir vergisinde ilk di- lime uygulanan oran yüzde 15'e çeküirken, bu oranın beyanna- meli vergi mükellefleri için 3 yıl sürcyle yüzde 20'den başlatılma- sı öngörülmüştü. Emlak vergileri zamlı Yerieşim.yerteri Ankara Atatürk Bulvan,Zafef Mey. ZiyaGökalpCad. InonüBulvan istanbuf Istklal Cad. Bankalar Cad. BağdatCad. Izmir Mithatpaşa Cad. Cumhuriyet Meydanı 2002Değeri (BinTLJ 1.400.000 975.000 300.000 3.000.000 2.130.000 1.080.000 1.875.000 1.700.000 2003Değeri (ffinîy 1.813.000 1.262.500 388.000 3.885.000 2.758.000 1.399.000 2.428.000 2.201.000 AkdenlzCad. 1200.000 1.554.000 Harçlar yüzde 59 artacak Vergi MotortuTaşrttef Vergisi Otomobilter(1-6yaş) 2002 (BinTL) 2003 {BinTL) 951-1.200 kg'ye kadar 1.801 kgveüstu Otobüs ve kamyonlar (1-6 yaş) 111.860 170.240 1.138.810 177.850 270.680 1.810.700 10.001-20.000 kg'ye kadar kamyon ve 46 kişi ve iistü otobüs 512.380 20.001 kg ve iistü kamyon 639.380 Yat, kotra ve diğer tekneler (1-3 yaş} 814.680 1.016.610 10-20 BG'ye kadar 151BGveüstü 6.314 20.494 10.030 32.580 Harçlar lcraya bajvuru harct ^ ^ Pasaport harct-6 aya kadar 1 yıl için 3y>ldanfazJasüreli Kara av tezkeresi harcı Silah taşıma vesika harcı 4.960 35.630 50.830 173.630 10.120 83.400 7.880 56.650 80.820 276.070 16.090 132.600 A1, A2. B, F ve H snrfı sûrücü 35.630 56.650 beigesıharct Damga vergileri de yûkseldî Makbuz senedı 2.920 4.640 Konşımento 1.680 2.670 Yıllık gelır vergisi beyannamesi 1.420 2.250 Kurumlar vergisi beyannamesi 2.920 4.640 N. ciızdanı, beyanname 1.000 1.590 Kira sozleşme kağıdı 2.000 3.180 Ailecûzdanı 10.000 15.900 Sürücû belgesi 12.000 19.080 kracatçı savaşa karşı • İSTANBUL (AA) - Istanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon thracatçılan Birliği (ÎHKİB) Başkanı Nuri Artok, Irak'a yönelik bir savaşın özellikle ihracatı ve turizmi olumsuz etkileyeceğini vurgulayarak "Bizler, savaşa kesinlikle karşıyız. Ekonominin son derece hassas olduğu bir dönemde bir savaşa kanşmanın maliyetini üstelenecek, karşılayabilecek durumda değiliz" dedi. Triko ve konfeksiyon sektörünün geniş ürün yelpazesi, yarattığı istihdam, kazandığı döviz girdisı ile ekonomiye önemli katkılar sağladığını vurgulan Artok, "Şu anda yahnm yapmaya gerek yok. Eğirime, tasanma önem vermeliyiz." dedi. 'Alo Ihale Hatü' hizmette • ANKARA (AA) - Yeni ihale mevzuatı ile ilgili olarak ortaya çıkabilecek tereddütler ve uygulayıcılann yeni ihale mevzuatına ilişkin sorulannın anında cevaplanabilmesi amacıyla kurulan "Alo Ihale Hattı" devreye girdi. (312) 466 73 49 No'lu Alo îhale Hatti telefonu, mesai saatleri içinde hizmet verecek. Aynca, kurumun www.kik.gov.tr adresli web sayfasında yer alan aloihale@kik.gov.tr adresine de elektronık posta ile 24 saat boyunca sorular gönderilebilecek. 20 termik santrala iün • ANKARA (AA) - Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), 20 termik santrala lisans verilmesini uygunbuldu. EPDK'den yapılan açıklamada, 3 Eylül 2002 tanhı itibanyla elektrik piyasasında uygulama dönemine geçıldiği hatırlatılarak, bu kapsamda sektörde halihazırda faaliyette bulunan tüzel kişilerin de lisans başvurulannın kabul edilmeye başlandığı ıfade edildi. Uygulamalann her aşamasında elektrik enerjisi piyasasına özel sektör kuruluşlannın katılımının hızlandınlması amaçlanıyor. Rrıncılardan zam uyarısı • ANKARA(ANKA) - Türkiye Fınncılar Odası Başkanı Yusuf Ekşi, değirmencilerin çeşitli gerekçelerle un fiyatlannı yükselttiğini savunarak, bunun engellenmesı için buğday ithalatının önünün açılmasını, geçici de olsa yüzde 50'lik fonun kaldınlmasını istedi. Ekşi, gerekli önlemlerin alınmaması halinde ekmek fiyatlannın artacağını söyledi. Ekşi, son günlerde hükümetin ithalatı yasakladığı gerekçesiyle iç piyasada 18 milyon ile 20 milyon lira arasında değişen ekmeklik un fiyatının yüzde 60-65 oranında arttığını kaydetti. BKONOM1 TAZ.İHİNP6 ) 1942: Istanbul çevresinde yetiştirilen"" yulaf, buğday ve arpaya devlet tara- findan el konuldu. 1963: Enerji veTabii KaynaklarBakan- lığı kuruldu. \ f 976.-Türkiye, Avrupa Ekonomik Top- luluğu'na karşı olan yükümlülüklerini dondurduğunu ilan etti. 1982: Toplusözleşme süresi 3 yıldan yıla indirildi. 198& İGDAŞ kuruldu. 1997: Tekel'in Samsun ve Yenihar- man sigaralannı üreten Akhisar fabrikasının yüzde 51 hissesı, Ingiliz-Amerikan şirketi BAT'a satıkh. AYGAZ'dan îngiltere'ye ihracat Tüpler Avrupa yollannda Ekonomi Servisi - Aralannda Almanya, Fransa, Arjantin, Uruguay, Rusya, Yunanistan ve Şılı'nın bulunduğu toplam 22 ülkeye ihracat yapan AYGAZ, sıkı güvenlik ve kalite deneti- minin olduğu Îngiltere'ye ilk tüplerini gönderdi. AYGAZ'ın Gebze Organize Sanayi Bölgesi'ndeki tesisle- rinden dün yapılan ilk sevkıyat nedeniyle bir basın toplantısı düzenleyen AYGAZ Genel Müdürü Orhan Alkan, "AY- GAZ markasuım değerini şim- di daha ryi anladıklanru" söy- ledi "Rekabet iyice kmşryor, uluslararaa şirketler pazara gi- riyor, alternatif ürünler arüyor, verinüüik ve kalite giderek önem kazamyor. Bütün bunlar- la biriikte markamızın değerini şimdi daha iyi anhyoruz" dıyen Alkan, LPG tüp pazannda öne çıkan unsurun "güvenHk" ol- duğunu dile getirdi. Uluslara- rası standartlardaki üretimleri- nin, îngiltere'ye yapılan ihra- catla tescil edilmiş olduğunu belirterek "Baü Avrupa ülkele- rinde, güvenlik sorunu çok önemsenir. thraç edilen tüpler ile Türkiye'de 5 milyon abone- mizin kuOaiMbğı tüplerin stan- danh aynı, 5 milyon abone 20 milyon kiştye hizmet verdiğinn- zi gösterivor" dedi. Alkan, günde 500 bin kez AY- GAZ denildiğini belirterek bu- nun Türkiye'nin en yüksek ti- rajlı gazetesinden günlük baskı sayısını aşnğını belirterek "1000 çahşgnımrı:var, tedarikçilerimiz ve alt işvereniniizle 250 bin kişi- Kk bir afleyiz" dedi. Orhan Al- kan, bu yıl için hedefledikleri 720 milyon dolarlık ciroya ulaş- tıklannı da sözlerine ekledi. Bugüne kadar 22 ülkeye ihracat yapan Aygaz, Ingiltere pazarma girdi. Aygaz'm ihraç etriği ilk tüpler dün şirketin Gebze'deki tesislerinden törenle uğurlandı. (Fotoğraf: AA) DlSK Başkanlar Kurulu AKP hükümeti programının 'tehlike sinyalleri' verdiğini açıkladı Emekçilerin taleplerine uzaklarIstanbul Haber Servisi - Devrimci işçi Sendıkalan Konfederasyonu (DlSK) Genişletilmiş Başkanlar Ku- rulu, 2003 yılının işçi ve sendikal ha- reket açısından yeni bir evre olacağı- nı belirtti. Kurulun toplantısı sonra- sı yayımlanan bildirgede, AKP hükü- metinin hedefleri ve önceliklerine bakıldığında emekçilerin taleplerini karşılamaktan uzak olduğu görüşü- ne yer verildi. AKP hükümetinin ekonomik alandaki yaklaşımlannın özelleştirme ve personel rejimi gibi programlannın tehlike sinyalleri ver- diğine dikkat çekildi. DlSK Başkanlar Kurulu, 3 Kasım genel seçimlerinin halkın beklenti- lerini karşılayamadığı görüşünü sa- vundu.Sağın yine aynı IMF ve Dün- ya Bankası reçetelerini uygulamak üzere farklı bir kimlikle ve büyük ço- ğunlukla iktidar oldugunun \Torgu- landığı bildirgede özede şu görüşle- re yer verildi: "Hükümetin demokratildeşme, in- san hak ve özgürlükleri atamndald yaklaşımian genel doğrularm tekra- nndan ibarettir. Her ne kadar olağa- nüsrü hal kaldnıhmş olsa da uygula- mada devam ertiği, işkencenin önle- nemediği, işkencedlerin korunnpkot- landığı gibi kimi olgular günlük ha- beıier haKndedir. Başta maü miladın kaldınlması, vergi kolayhklan adryia getirilen vergi afn ve esnek çabştirma gibi aolmaya başlanan birçok adun kayıt dışı ekonominin körüklenmesi- ne, kara detiğin büyümesine, tşsizliğe ve >oksulluğa neden olacakor. Ser- majenin istemleri doğrultusunda iş güvencesinin kazanunlaruu yok ede- cek, çalışanlara hiçbir haktaiumaya- cak niteİikteki bir iş yasas daya&l- mak istenmektir. Asgari ücret konu- su biryönüyle vergi adaletsidiğj diğer yönüyle yoksullukla bağlantıhdır. Yoksulhıgu bir tehlike olarak gören iktidar bu konııyla ilgili somut bir öneri gedrmemektedir. Çahşma yaşa- rnına ait yasalar bir bütündür. 2821 ve 2822 sayıh yasalarla birlikte ele alınmalıdır. Birbirinden kopuk ele alınmasuu kabul eönemiz mümkün değildir. Tek başına İş YasasJ değişik- ügi yeni sorunlann kaynağı olacakbr. Örgüdenme, tophı iş sözJeşmesi ve grev hakkmdaki kısıtlamalar. yasak- lar kaldınlmah: TBMM tarafindan da onaylanan ILO sözleşmesine uy- gun düzenlemeler yapıhnahdnf TARİŞ GENEL MÜDÜRÜ AYHAN ÖZER: Tamııcla da AB ömek ahımıalı ANKARA (Cumhuriyet) - Türkiye Ziraat- çılar Derneğı tarafindan Ankara Ticaret Oda- sı'nda (ATO) düzenlenen ve sektörün ileri ge- lenlerinin bir araya geldiği "2. Uhısal Tarun Kongresi"nde, Türkiye'de tanma venlen des- teğin arttınlmasının aciliyeti ön plana çıkb. Kongrenin açılışında bir konusma yapan ATO Başkanı Sinan Aygün, Türk tanmmın bitirilmiş durumda olduğunu savundu. Ame- rika'nın çiftçiye 150 milyar dolar, Avrupa'nın 60 milyar dolar destek verdiğini, Türkiye'de ise bu rakamın 1.4 milyar dolar olduğunu söy- leyen Aygün, IMF politikalan nerede uygu- landıysa oranın bitirildiğini öne sürdü. Ay- gün, dünyada en pahalı mazotu Türk çiftçisi- nin kullandığına da dikkat çekti. TARlŞ Genel Müdürü Ayhan Özer ise " Her şeydeABörnekahnıyor. Tarunda neden örnekahnmıyor'' dedi. Tanmda ortalama yıl- lık gelin 850 dolar olan Türkiye'nin pamuk ve buğday ıthal eder duruma geldiğini belir- ten Özer, ABD'li bır çiftçinin 100 liralık bir malı ıçın 61 bin lira destek aldıgını hatırlatarak "Dünj-a fn-atian demekbiraldat- macadır. Sadece 'Kaynağım yok' demek, 'IMF, Dünya Bankası gibi kuruluşlar dayatı- yor" demek çözûm değildir. Toprağı küstür- memek lazun" dedi. Tanm ve Köyişleri Bakanı Sami Güçhl, "EBmizde süıirB değnek yok, her şe>i ohnası gerekenyerebirkeredeoturtamayiz, Karşınız- da 31 günlük bir hükümet var, hesap sormak için erken* diye konustu. Kongrenin panel böİümünde konuşan CHP Grup Başkanvekilı OğuzOyan, siyasetçilerin samımiyet testinden sınıfta kaldığını belirte- rek, "Mazotu ucuzlatacağun diyenler, dün yüzde 5.7 zam yapta. Bu kadar pervasız obna- yın" dedi. AKP'nin, IMF karşıh söylemi ile iktidara geldiğini ama IMF pohtikalannı uy- guladığını öne süren Oyan, "Yoksullaşma ta- nmda inanıhnaz bovuüarda" dedi. GEÇİCİ BÜTÇE KABUL EDİLDİ Hükümete göçmenler için harcamayetidsi ANKARA (Cumbu- riyet Bürosu) - TBMM Plan ve Bütçe Komis- yonu'nda kabul edilen geçici bütçe yasa tasan- sında, Irak'a yapılacak olası bir operasyonda mülteci ve göçmen so- rununa karşı önlemler getirildi.AKP'limillet- vekillerinin önergesiy- le mülteci ve göçmenle- rin giderlerinin karşı- lanması amacıyla yapı- lacak harcamalann ba- zı yasalardan istisna tu- tulması için Bakanlar Kurulu'na yetki verildi. Milletvekillerinin ma- aşlanna ocak ayında zam yapılmaması be- nimsendi. AKP hükümetinin 3 ayhk geçici bütçe yasa tasansı dün TBMM Plan ve Bütçe Komis- yonu'nda bazı değişik- liklerle kabul edildi. Maliye Bakanı Kemal Unakıtan. kurumlara yaklaşık 34.2 katrilyon lira ödenek tahsis edil- diğini kaydederken "personel giderlerine 73 katrilyon lira. diğer cari gkleriere 12 katril- yon hra, yatmm giderle- rine 744 trflyon Bra, faiz giderlerine 16.7 katril- yon hra, diğer transfer giderierİDe 73 katrilyon hra aynkhğuu" açıkla- dı. Unakıtan, "Bıı öde- neklerin toplam 31.8 katrilyontirasınmhar- camaya dönüşeceğnıi tahmin edryoruz' 1 dedi. Tasan üzerindeki gö- rüşmeler sürerken Baş- bakan Yardımcısı Ab- düOatif Şener, komis- yona gelerek Maliye Bakanı Unakıtan ile bir süre görüştü. Görüşme sonrasmda milletvekil- lerinin maaşlanna zam yapılmamasına ilişkin önerge verildi. CHP'li milletvekillerinin de desteğıyle kabul edilen önergeye göre, millet- vekilleri ve bakanlar ocak ayında kamu çalı- şanlannın maaşlanna yapılacak artıştan ya- rarlanmayacak. Bu dü- zenleme, milletvekili emeklileri için ise uy- gulanmayacak. Mıllet- vekılleri, yaklaşık 5 milyar hra maaş alıyor. AKP'lilerin önerge- siyle, tasanya Irak'a ya- pılacak olası operas- yonda Türkiye sınınna gelecek olan mülteci ve göçmenlerle ilgili bazı düzenlemeler getirildi. Buna göre, mülteci ve göçmen giderlerini kar- şılamak amacıyla ilgili kurum bütçelerinden yapılacak harcamalann Sayıştay Yasası'nuı vi- ze ve tescile ilişkin hü- kümleri, Bayındırlık Bakanlığı Teşkilatı Ya- sası, Kamu îhale Yasa- sı ile Muhasebeyi Umumiye Yasası'nın bazı hükümlerinden is- tisna rutulmasma Ba- kanlar Kurulu yetkili olacak. BiLGİ TOPLUMUNA DOĞRU/ÖZLEM YÜZAK 20O2'nin son haftası. 3 Ka- sım seçimlerinden sonra topluma pompalanan iyim- serlik, 1.5 ay gibi kısa bir süre için- de hız kesse de hâlâ sürüyor. Tür- kiye dolu dizgin bir Irak operasyo- nuna doğru sürüklenirken, halka, '2003 umutyılı olacak' diye yuttu- rulan 'doping' haplannın ilaç değil de 'boyalı şeker' olduğu ne yazık ki, henüz tam olarak kavranabil- miş değil. Nasıl büyüme? Türkiye'nin savaş ortamında na- sıl bir büyüme gerçekleştirebilece- ği, istihdamı nasıl arttıracağı, nasıl yabancı yatınmlan çekeceği, so- rular klasörünün ilk sıralanna bile yerleşemedi. Bunu fark edenler ise endişelerini açıkça ortaya koy- maktan çekinmiyorlar. Içlerinden biri Memduh Hacıoğlu. Türk sa- nayisine yıllarca emek vermiş say- gın bir işadamı. Aynca CHP millet- vekili. Hacıoğlu, bundan yaklaşık 2 hafta önce Istanbul Sanayi Odası tarafindan düzenlenen Sanayi Kongresi'nde kısırdöngüyü gözler Boyalı Şeker önüne serdi. Devlet- banka-sana- yi üçgeni arasında bir türlü kırıla- mayan borçlanma sisteminin çar- pıklığını... Sanayici gözlüğüyle ortaya çı- kan tablo şu: •Bugün Türk sanayisinin önün- deki en büyük engel hâlâ özkay- nak finansmanı. Üretim yapmak is- teyen firmanın kaynak yaratma olanağı kısıtlı. Kredi alabilmek için bankalara muhtaç. Ancak banka- nın en gözde müşterisi hâlâ dev- let. Kamu kesimi borçlanma gere- ğinin hâlâ yüksek olması yüzün- den faizler hâlâ yüksek. Dolayısıy- la en büyük rakip kamu. Kamu pi- yasadan yüksek faizle borçlanma cesaretini gösterdiği için sanayici bankalann kaynaklanndan yararia- namıyor. •Bankacılık kesiminin yapısı hâ- lâ zayıf. Reel ekonomiyi fonlayabi- lecek güce sahip değil. En büyük müşteri olan devletten fırsat kalır- sa, sanayiciye, o da dost ahbap ilişkisi ile, finansman sağlıyor. Ta- bii bağlı olduğu holdingin iştirakle- rinden fırsat kalırsa. •Şirketlerin kendi ser- mayeleri ile büyümelerini özendirecek bir sistem yok. Aksi- ne otofinansmanı caydıncı bir ver- gi düzeni mevcut. Bu durumda özel sektör ne yapıyor? Mali tab- losunu zayıf gösteriyor. Zayıf bir şirket yapısı ortaya çıkıyor. Küresel rekabet Durum bu. Soruna küresel açı- dan baktığımızda ise bütünüyle farklı bir durum ortaya çıkıyor. Ge- lişmiş toplumlann tasarruflannın önemli bir bölümü özel sektöre kaynak olabiliyor. örneğin, Japon- ya'da özel sektörün kullandığı kre- dilerin Japon GSMH'sine oranı yüzde 207. Bu durum ABD'de yüzde 140, Avrupa'da ise ortalama yüzde 35. Türkiye'de ise yalnızca yüzde 8. Düşük faizle, orta ve uzun vade- li kredi bularak üretim yapan diğer sanayiciler karşısında Türk sana- yicisinin rekabet şansını gelin siz düşünün. oztemya@yahoo.com