Katalog

Cumhuriyet İmtiyaz Sahibi: CUMHURIYET \AKFI adına ÎLHAN SELÇUK Genel Yayın Yonetmenı Yıldız # Yazuşlen Muduru SaBm Alpaslan#Sorurnlu Mudur Mehmet Sucu # Haber Merkezı Muduru HakanKara Ibrahİm tstıhbarat Cengız \ ıldırım • Ekonomi Oz- lem Y üzak 9 Kultur Egemen Berkoz 9 Spor Abdulkadır YücelmanV Makaleler Samı Ka- raoren 9 Duzeltme \bdullah Vazıcı 9 Bıl gı Belge Edıbe Bugra 9 \ urt Haberierı Meh- met Faraç 9 A\rupaTemsılusı Gura\ Öz Vavınkurulu IlhanSelçuk(Baş- AnkaraTemsılcısı Mustafa Balba\ ^taturkBulvan kan) EmreKongar(Daruşman) Orhan Erınç, Hıkmet Çetın- ka\a, Şukran Soner. Ibrahım Y ld O h B b M No 12^ K.at4 Bakanlıklar \nkara Tel 419^0201 hat) Faki 419^02^#tzmırTem-.ılciM SerdarKızık, H Zı\aBh 1^2 S 2 3TeI 4411220 Faks 4418"'4-Ş Y ıldız, Orhan Bursab, Musta- 9 Adana Temsı lc« Çeün \ ığenoğlu. Inonu Cd 119 fa Balba\, Hakan Kara S No 1 kat 1 Tel 12 11 Faks 12 Muessese Muduru Erol REKL\M P M Ltd Ştı • Genel Erkut 0 Koordınator \ludurGulbuı Erduran#koordwator \hmet Korulsan • Mu Reha lşıtman • &snel Mudur\ rd hasebe Bulent \ener0 Se\da Çoban • Fınan-man Muduru Idare Husevın Gurer Çetın Erduran Tel 0212 M 4 ( F " • Satış Fazılet Kuza ^ P S460-61 Faks 0212 M >846J \a\unlavan \ enı Gun Haber \jans Basmve Ya\iîK \A A 5 Baskı Sabah Yavmul k A Ş Tur\o »s Cad '9 41 Cağaloglu M ^4 Istanbul PK ''46 S rfcecl 144 Mstanbul Tel Faks 0 212) 5P 18ARALIK2002 îmsak =i41 Guneş "> 17 Ogle 12 08 lkındı 14 24 Akşam 16 46 ^atsı 18 13 AzraAkın TÜPkiye'de • İstanbul Haber Servisi- Londra'da yapılan Dûnya GüzeÛık Yanşması'nda bınncı seçılen Azra Akm, tstanbul'a döndü Atatuık Havalımanı'nda basın mensuplannın sorulannı yanıtlayan Akın, çok gururiu ve mutlu olduğunu soyledı Akın, "Butun dünyayı gezerek Türkıye'yı temsıl edeceğım, herkese Tûrkıye'yı anlatacağım" dedı Dünya Bankası'ndan eğitim için gelecek paranın koşullannı belirten mektup dikkate alınmadı Trilyonlukkredi kaçıyor • TOKVO (AA) - Japonya'da unlü tngılız fiıtbolcu Davıd Beckham'ın çıkolatadan heykeh dıkıldı Şekerlı gıda ureten Meyı Seıka şırketı tarafindan yaptınlan 3 metre buyukîuğundekı çıkolata heykel, başkent Tokyo'nun en ışlek kavşağına yerleştınldı 5 hastalıga tek aşı • CHICAGO (AA) - ABD'nın Gıda ve Ilaç Daıresı (FDA), bebekler ıçın beş hastalıga karşı gelıştınlen tek aşıya onay verdı Dıften, tetanoz, boğmaca, hepatıt B ve çıçek hastalıklanna karşı gelıştınlen Pedıanx, bebeklenn 2,4 ve 6 ayhklannda 3 doz halınde uygulanacak MAHMLTGÜRER ANKARA - Mıllı Eğıtım Bakanlığı (MEB), Dunya Bankası tarafindan gondenlen ve 300 mıhon dolarlık eğıtım kredısının serbest bırakılmasırun koşullannı belirten mektubu dikkate almadı AB'ye uyumu da ıçeren mektupta 78 olan meslekı eğıtım alanının 15 e duşurulmesı, oğrencılere kanyer rehberlığı v enlmesı ve toplum kolejı kurulması gıbı koşullar bulunuyor Bu knterler yenne getınlmeden bakanlık 300 mılyon dolarlık kredıden yararlanamayacak Dunya Bankası Ortaogrehm Projesı ekıp lıden David H. FretweD tarafindan MEB'e gondenlen mektupta, Turkıye'dekı ortaogretım kurumlannın sorunlan konu edılırken Avrupa Bırlığı ne uyum ıçın vapılması gereken reformlar anlatıhyor MEB, 300 mılyon dolarlık 3 eğıtım kredısının serbest bırakılması ıçın yapılacak çahşmalan anlatan mektupta yer alan koşullan dikkate almadı Toplum koleji ve karlyer rehberllfll Seçım oncesı donemde mektupta yer alan çalışmalara çok az yer venlırken \KP hukumetının geçen gunlerde MEB ın çalışmalanna ılışkın olarak yayımladığı "Acil Eylem PlanTnda da mektuba ılışkın çalışmalara \er \enlmedı 22 Eylul tanhınde gondenlen \ e taraflann MEB"ın sorunlannın çozumunde goruş bırhğıne vardığının belırtıldığı mektupta, kredınm venlmesı ıçın şu koşullar aranıvor ^ Avrupa ve OECD ulkelennde 15 olan mesleb eğıtım alanınm sayısı, 7 8'den 15 e duşurulecek • "Bölumler aras geçjş", tum oğrencıler ıçın geçerlı kıhnacak • Onrversıte sevıvesmde olmayan ancak ust duzeyde eğıtım veren "tophım koleji" kurulmalıdır i/ Oğrencılenn kendı seçımlennı destekleyen "kariyer rehberfiğT u>gulamasına geçılmelıdır Fen llseslne oğrenci sokamadılar Öte yandan 2002 Ortaogretım Kunımlan Sınavı'na Hakkân'den gıren 315, Bayburt'tan gıren 137 oğrencıden hıçbın sınavı kazanamazken bu okullara Kılıs ve Bartın'dan sadece 1 oğrenci gırebıldı Sınavda en başanh ıller ıse Karaman ve Amasya oldu Mıllı Eğıtım Bakanlığı tarafindan gerçekleştınlen 2002 Ortaogretım Kurumlan Oğrenci Seçme \e Yerleştırme Sınau'na (OKOSYS) 136 bın 785 oğrenci başvururken bunlardan sadece yuzde 3 22'sıne denk gelen 4 bın 386'sı fen lıselı oldu Pamukbank'ın < Lois Greenfîelti* ftrtoğrafı bulunuyor. otoğrafın Işık YıllarıPamukbank'ın \erh \e vabancı fotoğrafçılann eseriennden oluşturduğu koleksıvonu. "Işık Yülan" adı alnnda gorucuye çıkıyor. 1997'den beri toplanan eserier Teşvikıye'dekı Pamukbank Fotoğraf Gaknsrnde 20 Arahk-1 Şubat tarihleri arasında sergdenecek. Kuratoıîuğunu Galeri Dırektoru R. Paul McMılkn'ın \aptığı sergıde Henri Cartier-Bresson, Sebastıo Salgado, Eve \rnold. Hannah Coüins, INıkos Economopoulos, \ra Gıder, Ellıot Envftt Jerry Schatzberg, Loıs GreenfiekL, Şakır Eczacıbaşı, Anı Çehk \revyan, Çebn Ergand gıbı sanatçılaruı eserlennden seçilen çoğu siyah be\az yaklaşık 45 fotoğraf yer alacak. Sergi 1 Şubat'a kadar pazar-pazartesi gunlen dışında her gun gorulebiür. Bilgi için telefon 0212 267 47 41. Bilai verilecek BAKANLAR FORMULA 1'İ DİNLEYECEK ANKARA (AA) - Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Mehmet AK Şahin, 2005 yıhnda Turkıye'de yapılacak olan Formula 1 organızasyonu ıle ılgılı olarak Bakanlar Kurulu'na bılgı verecek Bakan Mehmet Alı Şahın, Formula 1 organızasyonunun bır ekonomık boyutu olduğunu belırterek "Diğer bakan arkadaşlanma bu konuda bilgi vereceğim'' dedı Formula 1 Dunya Şampıyonası'nın bır ayağının Turkıye'de yapılacak olmasınm onemını vurgulayan Şahın, şunlan soyledı "Biz Formula 1 ik ilgıli tum çahşmalanmızı \apiyomz. Organizasvonun >apdacağı pist arazisi için Vakıflar Genel Müdürlüğü'nden ohımlu cevap aldık. Ancak olayın bir de mali yönti var. Bu organizasyon için bir devlet garantisi ve her yıl ödenmesi gereken aidatı var. Bu ekonomik olavı diğer bakan arkadaşlanma anlatacağım. Türkiye için çok önemli olan bu organi/asvon için ekonomik vönden de bir sorun yaşayacağumzı sanmıyorum." Eski* televizyonunu getirene, v a r a n indirimler. 2 - Ayrıca, tüm Telefunkenler 1 3 ayavaran Kampanya, çaltşır durumdakı her marka mode) eskı televızyonlar ıçın geçeriıdır Sıze ozel ımkânlar burada' i bo*"uscard OYEOYESIDIR UCRETSİZ DANIŞMA HATfl 0800 211 40 29 www taMunkan com.» BOSCH YETKİLİ SATICILARI'NDA. TELEFUNKEN SÖYLEŞİ ATTİLÂİLHAN 11 'Yabancılaşma' ile 'Ozleştirmecilik' Bağlantısı..." (Teiefondakı fakultelı genç, -bırçoğunuz gıbı- yaban cılaşma yânı Kultursuzleşme' ıle dıldekı ozleştırme operasyonununbağlantısınımeraketmış soıuyor 'öz leştırmecılık 'Alafmngalıga dahılmıdır?'Yıllardırso- runuaçmaya açıklamaya ugraşınm 'Ulusal Kultur Sa- vaşı'ndan (Bılgı Yayınevı, 2. Basım. 1999) Aşağıdaokuyacağınızsatııiar hemogence hemde onun gıbı sorunu merak edenlere olayın, islâm ve Hı- ristıyan kultur (uygarlık) ortamında, 'Ummet Kul- turu'nun nasıl benzer ve paralel oluştuğunu, oysa Inonu Cumhunyetı'nde, zamanla, nasıl 'radıkal' bır yanlışa kaydınldtğını gostermeye, ıhtımal yardımcı olacaktır) Düzeltllecek ilk yanlış Cumhunyet çocuğu değıl mıyız uç aşağı beş yu- kan hepımızın şoyle bır ıç uzuntusu vardır Turktur de Mevlâna Celaleddın Rûmı, neden unlu Mesne- vfsını Farsça yazmıştır^ 1 Turk tur de ibn Sınâ, neden Arap a benzer ad seçmış eserlenm Arapça yazmıştır7 Omekler çoğaltılabıhr uzuntunun temelı degışmez Bata Turklen'nın (elbette Doğu Turklen'nın de), Mus- luman olurken Araplardan sadece dını alacak yerde dılı de alması, bu kadaria da yetınmeyerek daha on- ce Muslumanlığı benımsemış Iranlılardan Farsçayı odunç ıstemesı1 Bızım çocukluğumuz Arap/Acem et- kısını kotulemekle geçmıştır Pek açıkça soylenmıyor- du ya onunde sonunda bu sorundan da padışahlar sorumlu tutuluyordu Sonradan DılDevnmı'adı venlen Turkçe nınarılaş- tınlmasında, bu ınanışın etkısı buyuktur sanılır kı Turk- çe Arapçanın da Farsçanın da açık saldırısına uğra- mış etkıalanlarınaduşmuştur neyapıpyapıponukur- tarmak, bağımsızlığını gerı vermek lâzımdır Bu sap- tamada, bır doğru yatıyor, bır de yanlış Once doğ- ruyu görelınr Ummet Toplumu'ndan Mıllet Toplu- mu'na geçerken, Turklenn de ulusal dıllerını ara- ması doğaldır. hatta zorunludur; elbette dıllennı bağımsız kılıp butun ozguıiuguyie kullanmak ıs- teyeceklerdı Yanlış olan Arapça ve Farsçanın Turk- çeyı zapt ettığını sanmak 1 Kurtuluşunu da, ne pa- hasına olursa olsun, bu dıllerın kelımelerınden, dı- lımızı anndırmakta gormek! Neden mı'' Bunu bılmeyecek ne var Ummet Toplu- mu'nda dın dılı geçerlıdır de ondan' Butun toplum- lar 'ummet' aşamasında ıken, bağlı olduğu dının 'resmı' dılını benımsemıştır Bırçok ınsan toplulu- ğunda, bu oz dılını unutmak derecesıne vanr. Çok şukurTurkçede boyle olmamıştır ama, elbette dın dıl- lennden suruyle kelıme kullanılan Turkçeye geçmış, bunlann buyuk kısmı yerleşmış Turkleşmıştır Fakat once olayın evrensellığını gorelım İşln mâhlyeti başka... Eğer bır saldırı soz konusuysa Arapçanın hışmına uğrayan sadece Turkler olmamıştır Muslumanlı- ğın hızlı donemınde Afganıstan dan Endülus e -ya- nı İspanya'ya- kadar genış bır alanda butun kavımler Arapçayı bılım ve edebıyat dılı bellemışlerdı Hangı an- sıklopedıye el atsanız gorursunuz kı, Arapçanın yay gınlaşmasıyla Muslumanlıgın yaygınlaşması paralel yu- rur O kadar kı Kuzey Afnka halkları sonunda Arap çayı anadılı bellemışler Afnka ıçlerındekı bazı sıyahı kavımler Arapça konuşmaya koyulmuşlardır Hal boyle olunca o donemde yetışmış Turk ulemâ- smın, ısmını Araba benzetmesınde de, Arapça yazma- sında da hıçbır ganplık olmaz Şımdı sız adı Alı Sına olduğu halde İbn Sınâ nın bu ımzayla 'Kıtab-uş-Şı- fâ' dıye eser yazdığı ıçın uzuluyor musunuz'' Vazgeçın canım 1 Aslen Nışapur lu bır Iranlı olan (evet, Iranlı) Nas- reddın Huseyın bın Muhammed de (13 yuzyıl) İbn Bıbı dıye ımza atıyor, kıtabına da şu adı koyuyordu 'El- Evamır-ul-alâıye f'ıl-umûr-ıl-alıye"! Soylemeye ha- cet var mı Farsaça gıbı ışlenmış bır dılı olduğu halde, İbn Bıbı bu eserını Arapça kaleme almıştı Hadı bır ornekde otekı uçtan vereyım Enduluslu Suleyman bın Yahuda (11 yy) hem unlu bır şaır, hem unlu bır fılozof hem de bılım adamıdır Ispanyol Yahu- dısıdır, aslında fakat İbn Cebren dıye ımza atıyor en onemlı esennı Arapça yazdıktan başka "Kıtâb-ul Is- lâh-ul Ahlâk" dıye bır ahlâk krtabı yazıyor o da Arap- ça' O zaman gorulen nedır^ Muslumanlıgın egemen donemınde, kokenı ne olursa olsun, edebıyatçılar ve bılım adamlan, o dılle yazmakta, o dılle ımzala- maktadırlar Bu bakımdan Turk şaırlennın Arapça- dan Farsçadan yararlanması, Turkçenın hor go- rulmesınden çok, Ummet Toplumu koşullanması- nın bır geregıdır Bunun boyle olduğunu anlamak ıçın, sanırım Hınstıyan toplumlanna da bır goz atmak ya- rariı olacaktır Hırlstiyanlıkta durum farklı mı?... Lısede Erasmus un 'Delıhğe Ovgu'sunu okumuş- tum O tarıhte, yazarı sevdımse de, kımlığını pek çı- karamıyorum Latınceyazmasına bır Latın adı taşıma- sına rağmen gerçekte Hollandalı olduğunu bılıyorum Latınce adından da bellıdırbu Desıdenus Roterada- mus Erasmus! 'Delılığe Ovgu'nun adı da Latınce- dır "Emonomıum Monas Sen Laus Stuıtutıael". Nasıl begendınız mı? Onun gıbı Eratus dye ımzaatan, ılk bakışta Romalı sanabılecegınız bır başka bılım ve felsefe adamı da asıl adı Thomas Lıeber olan Isvıç- re'lı bır hekımdır, daha sonraları yaşadığı halde o da unlu esennı Latınce yazmış Latınce ad koymuşlar "Explıcatıo Gravıssımae Ouesbonıs!" Uşenmesem, lısteyı uzatabılırdım unlu Nevvton'ın "Pnncıpıa Mat- hematıcası vs vs Bundadaşaşıiacakbıryangor- muyorum çunku ansıktopedının Latınce maddeane bak sanız gorursunuz kı budıl yânı Hırıstıyanlığın 'Ummet Dılı ta 18. yy a kadar bıtgın vefızoloflar arasında ulu sal sınırlar otesınde de anlaşmayı saglayan ortak dıl ol- muştur Arapçanın, Musluman kavımlenn bılgın vefı- lozoflan arasında olduğu gıbı Oyleysedıl konusundaduzeltılecekılkyanlış XX. yy. Turkçesındekı Arap ve Fars kokenlı kelımelenn bır sal- dın sonucu yerleştıgını sanmak yanlışı' Nasıl Batı dıl- len Laonce ve Yunancadan dıllenne yerleşmış, on- lann olmuş kelımelen, 'Ana dılımızın kokunden de- ğıldır' gerekçesıyle, tasfıyeye kalkışmıyorsa (tam tersıne, o kelımenın artık ulusallaştığını' benımsı- yoıiar); bız de 'Ummet Dılı nden 'Mıllet Dılı'ne ge- çerken, Ummet Donemı'nı yok saymak, o donemın dılımıze kazandırdıgı kelımelen reddetmek sap- lantısından vazgeçmelıyız. Farkındasınız ya kelımelen dedım, kurallan deme dım (1 Şubat 1982) e-maıl:tılahan • isnet.net.tr httpV/\/vww.bılgryayınevı.com.tr/aılhan Faks:0-212 / 260 19 88