Katalog

5 K-VISIM 2002 SALI • • • • CUMHURİYET SAYFA HABERLERIN DEVAMI 19 Gr T I N C E L CÜ1VEYT ARCAYÜREK • E&aştarafı 1. Sayfada nen ABD mi? C I A ve ABD yönetimi ile içli dışlı Graham Ful- ler, yıllarca ılımlı Islamın Türkiye'de iktidara gel- mesini savundu. A B D ıle sıkı ilişkiler, Amerikalı konsolos hanımın bel&diye başkanı iken RTE'yi sık ve uzun süren ziya.retleriyle başladı. ABD ziyaretiyle gelişti, pe- kişti - AKP, VVashington'u ürkütecek en ufak ha- reketten, söylemden uzak durdu. Açıktan destek vermeyen ıfadelere aldırmayın; A B D , seçim sonucundan memnundur. Bırinci aşanna geçıldı; şımdı AKP'yi kendi yörüngesine oturtmayı amaçlayan ılk ışaretler alınıyor. Yetkilisı susuyor ama, yetkiliye yakın çevreler, "ABD'nin Türkiye'ye IMF vasıtasıyla yaptığı yatı- rımın 'boşa gitmesini' istemeyeceğini", AKP ile "I- rak fconusunda Türk-Amerikan işbirlığınin aksa- mayacağına inandıklannı" söylüyor. Zaten RTE dersine iyi çalışmış; ABD'nin kim- yasının hangı alanlarda bozulacağını daha önce- kı temaslarından bılıyor. Açık ara seçımi alacağı görü lür görülmez "IMFile ekonomik programı uy- gulayacaklarını" medyaaracılığıylaVVashington'a duyuruyor. Irak konusunda VVashington, seçimden çook önce AKP'den gereksındiği "güvenceyi" aldı. Avrupa ile Atlantik ötesı güçlerin askere bakış açısı birbirıne ters düşen ilginç bir görüntü veri- yor. Kanıtlarortada: Brüksel'den bildıren gazete- cıye göre, AB yenı hükümete eskiden beri bılinen "yeni" üç dayatmada bulunacak. Bırincisi "as- kerlerin sivil denetım altına alınması". VVashington yönetimine yakın kaynakları olan Yasemin Çongar ise; ABD'nin "AKP'nin diğer siyasi partilere oranla 'askerden daha fazla çeki- neceğıni', dış polıtika ve savunmanın önemli me- selelerinde askerin sözünün dışına çıkmayacağı- na güvendiğini" yazıyor. VVashington, AKP'nin iktidara geldiğını öğrenir öğrenmez neden rahat bir nefes almamış olsun? • • • RTE ile Baykal'm. bugünden soruna dönüştür- mekten özenle kaçındıkları seçim yarası kana- maya başladı bıle. 41 milyon oyun 25 milyonu TBMM'ye yansı- madı. Baykal, yüzde 50'nin üzerınde oy TBMM'de temsil edilirken yüzde 45'inTBMM'de temsil edil- memesinden rahatsız. RTE sonucu soruna dö- nüştürmemekten yana. Seçim sısteminı değiştırmeyı düşündüklehni açıklayan RTE, ikı partili sistemi öngören bir dü- zenlemeden söz ediyor. Ancak oyların bütünüy- le TBMM'ye yansımasını nasıl sağlayacaklarına değinmiyor. Iki partiden birı elbette AKP olacak, ya ıkinci... yüzde 19'larlagelsin, ıkinci parti olsun da hangi partı olursa olsun! Daha bugünden sırı- tan mantığı bu. Bir yandan iki değil, daha çok partınin parla- mentoda temsil edilmesini istediğinı söylüyor, be- ri yandan "genel barajın -yüzde 10'un- düşürül- mesinin yararlı olmayacağı" görüşünü savunu- yor. Nalıncı keseri gibi, Özal gibi, iktidannı koruya- cak bir sistem peşinde. Sonuç belirınce o kadar çok konuştu, söyleşi yaptı kı RTE; birı diğerini yadsıyor. örneğın baş- bakanı bugün yarınyetkili kurullarda saptayacak- lannı açıkladı, bir de baktık, bir başka yerde bir başka gazetecıye başbakanı "Cumhurbaşkanı ile görûşmeden belırlemeyeceklerini" söyledi. Sezer hukuka ve kurallara saygılı bir Cumhur- başkanı. YSK seçim sonuçlarını resmen açıkla- madan RTE'den kaynaklanan başbakanlık soru- nuna el atar mı acaba? RTE, ıçe dışa gülücükler dağıtıyor ya; AB'ye üyelik sürecıni hızlandırmak, Kopenhag Zirvesin- de müzakere tarihi alabilmek ıçin Avrupa'ya "hü- kümetin kurulmasını beklemeden" bir heyet gön- dereceğini açıkladı. Heyetin başına Abdullah Gül'ün getirilmesi başbakanlığı unutması ya da Dışişleri Bakanlığı anlamına gelmeyecek mi? Şöyle bir sürpriz bek- liyor olabilir bizi: Başbakan olamayan RTE -1965 seçimlerinden önce milletvekili olmayan Demirel gibi- yumuşak başlı bir başbakanın yanı başında başbakan yar- dımcılığını üstlenir.. hem devleti tanır hem de: "Uzaktan" kumanda yerine "yakından" kuman- dayla hükümeti yönetir! Talabani Brüksel'i doğruladı • ŞAM (AA) - Irak Kürdistan Yurtseverler Birliği lideri Celal Talabani, Irak muhalefetinin, Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'den sonra 'ortak bir vizyon geliştirmek' amacıyla Belçika'nın başkenti Brüksel'de 22 Kasım'da toplanacağıru doğruladı. Suriye'nin başkenti Şam'da temaslarda bulunan Talabani. AFP'ye yaptığı açıklamada, BM Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesi ile Ortadoğu'dan çok sayıda ülkenin de toplantıya davet edildiğini kaydetti. Atina'da bir günlük 'adacık krizi' • ATİNA (AA) - Yunan basınının, Kardak sayahklan yakınındaki bir adacığa Türkiye'nin bir deniz feneri inşa etmek suretiyle 'el. koyduğuna' ilişkin haberleri, Yunanistan Dışişleri Bakanlığı tarafuıdan yalanlandı. Atina'da yayımlanan gazeteler, daha önce Yunanistan sınırlan içinde gösterildiğini öne sürdükleri 'Çuka' adh kayalığın, Türk haritalannda 'Topan' adıyla Türk sınırlan ıçmde gösterildiğini yazdı. Yunan basımnın ıddialannı, yaptığı yazılı açıklamayla yalanlayan Yunanistan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Panos Beglitis, bu adacığın Türkiye'ye ait olduğunu vurguladı. İspail'de intihar saldırısı: 3 ölü • KUDÜS (AA) - İsraıFın Kfar Saba kasabasındaki alışveriş merkezine düzenlenen intihar saldınsında, intihar bombacısmın yanı sra 2 kişi daha öldü. yaklaşık 30 kişi de yaralandı. Saldınnın sorumluluğunu tslami ühad örgütü üstlenirken saldırganm da Batı Şeria'nın Kablus kenti yakınlanndaki Balata rrülteci kampından Nebil Savalha olduğu telirtildi. Israil polisi sözcüsü Gil Kleiman, ajşveriş merkezi girişindeki güvenlik gjtrevlisinin saldırganın girişini engellemeye çilıştığını ve bu sırada hayatını kaybettiginin sınıldığını söyledi. Helikopter düştü: 2 yüzbaşı kayıp Ynrt Haberieri Servisi - Donanma Komutanlığı'na bağlı bir helikopter îzmit'in Eşme beldesi, Bostanlar Bur- nu mevkiinde, henüz belirle- nemeyen nedenle Sapanca Gölü'ne düştü. Iki astsubay kurtanlırken 2 yüzbaşı kaybol- du. Eğitim uçuşu yaparken dün saat 16.30 sıralannda havada infîlak ederek göle düşen Do- nanma Komutanlığı'na ait "Sea Hawk" tipi helikopter- den kurtanlarak Gölcük Deniz Hastanesi'ne götürülen astsu- bayların Mustafa Serbest ve Hakan Sağıroğlu olduğu öğ- renildi. Eşme Belediye Başka- nı Talat Gül, helikopterin düş- mesiyle birlikte belde halkın- dan bir kısmının sandalla olay yerine giderek 2 astsubayı kı- yıya çıkardığını söyledi. Par- çalannın bir bölümü gölden toplanan helikopterin pilotlan- Helikopterin parçalan düştüğü gölden çıkarılarak incelemeye alındı. Kazadan 2 astsubay kurtarüdı. (Fotoğraf: AA) nın ise Kıdemli Yüzbaşı Ha- kan İmamoğlu ve Yüzbaşı Zafer Dilmen olduğu belirtil- di. Donanma Komutanlığı, tz- mit Büyükşehir Belediyesi tt- faiye Daire Başkanhğı ile tl Si- vil Savunma Müdürlüğü ara- ma kurtarma ekipleri, kayıp pi- lotlan arama çalışmalannı sür- dürürken olay yerine giden Ko- caeli Valisi ErdalAta, Donan- ma Komutanı Oramiral Özden Örnek ve tl Jandarma Komu- anı Albay Murat Kırkaya, arama ve kurtarma çalışmala- nnı yerinde takip etriler. Heli- kopterin düştüğü ve derinliği- nın 50-60 metre cıvarında ol- duğu öğrenilen bölgedeki ara- ma ve kurtarma çahşmalanna SAT komandolan da katıldı. Havada infilak etti Görgü tanığı Özkan Gen- cer (30), olayı kıyıda bir arka- daşıylagezerken fark ettikleri- ni belirterek "Helikopter ha- vada infilak etti" dedi. Heli- kopterin düştüğü yere sandal- la ulaştıklannı ifade eden Gen- cer, "Yaralı olarak kurtulan astsubayları kıyıya götür- dük. Kafaianndaki kasklan çıkardıktan sonra ambu- lansla hastaneye gönderdik" diye konuştu. Berîn NadTyi anıyoruzI Baştarafı 1. Sayfada zan'ın kızı, Nadir Na- di'nin sevgili eşi (yadi- gâr) Berin Nadi, Nadir Nadi'nin sağlığının bo- zulduğu yıllardan itiba- ren sorumluluğunu üst- lendiği Cumhuriyet ga- zetesinin yaşatılabilme- si için olağanüstü çaba gösterdi. 199 l'de Nadir Nadi'nin ölümünden sonra imtiyaz sahibi ol- du, Cumhuriyet Vakfı'nı kurdu. Mal varlığını Cumhuriyet gazetesinin bağımsızlığını koruya- rak sürdürebilmesi için vakfa bağışladı. Berin Nadi 91 yaşında yaşama veda ederken, sorumluluklannı yerine gerirmiş bir Cumhuriyet aydını kadının iç huzuru içinde, "sevdiklerimin yanına gidiyorum" di- yordu. Nadir Nadi'nin ölü- münden sonra gazetenin iflasa sürüklendiği, ya- zarlannın uzaklaşmak zorunda kaldıkları dö- nemde ise, başta İlhan Selçuk, Cumhuriyet ya- zarlannı gazeteyi ayak- ta tutacak çalışmalar için direnmeye, bir ara- da tutmaya çahşıyordu. "Atatûrk'ün, Yunus Nadi'nin, devrimlerin bekçiliğine adanmış Cumhuriyet gazetesini özel yaşamından özve- ride bulunarak büyük bir sorumlulukla ayakta tutan Nadir Nadi'den sonra kapat- fırmamak, ayakta rut- nıak benim sorumlu- luğum, başaramazsam Berin Nadi, Nadir Nadi'nin sağlığının bozulduğu yıllardan iribaren sorumluluğunu üstlendiği Cum- huriyet gazetesinin yaşatılabilmesi için olağanüstü çaba gösterdi. (Fotoğraf: CUMHURİYET ARŞtVt) kendimi de sizi de hiç affetmem" diyordu. Berin Nadi, sevgili eşi Nadir Nadi'yi anlatan söyleşilerinde, biraz ha- yıflanma, daha çok gu- rurlanarak "Atatürk ve devrimlerine, Cumhu- riyet gazetesini yaşat- maya duyduğu sorum- luluk nedeniyle, sanat- çı yanını ikinci plana attı, kendini gazeteye adadı" derdi. Nadir Nadi ile özdeş- leşmiş bir kışilik olarak, onun ölümünden sonra o sorumluluğu çok faz- Iası ile üzerine aldı. Şimdi biz onun arkasın- dan,"Sorumluluklan ile yaşama sevincinin arasında kaldı. Nadir Nadi'den sonraki yaşa- mını, Atatürk'ten, Ba- bası Celal Sahir'den, Yunus Nadi'den, ilk eşi Mesut Cemil, büyük aşkı Nadir Nadi'den, büyük bir sorumluluk olarak yaşatmak üze- re enıanet aldığına inandığı Cumhuriyet gazetesini ayakta tut- maya adadı" diye sev- gıyle, saygıyla anıyoruz. Zor günlerin atlatıl- masından sonra, yapabi- leceklerini yapabilmiş insanın iç huzuru içinde, îlhan Selçuk ile Türkçe, Fransızca şiir atışmala- nrun arasuıa, bir yerlere mutlaka Cumhuriyet ga- zetesi girerdi. Selçuk'un "Berin Hanım gazete kurtuldu artık beni azat et" sataşmasını bir- çok kez duymazlıktan gelir, üstelenince "Ben yapabileceğimi yap- tım. Işim bitti, ben gidi- yorum. Sonrasını siz düşünün"der noktalar- dı. Yine de en hasta, en kötü günlerinde, gazete- nin öldürülen yazarlan- nın anma toplantılann- da, yıl dönümlerinde ne yapar eder Cumhuriyet okurlan ile bir arada ol- mak, güzellikleri ve acı- lan onlarla paylaşmak için, yorgun bedeni, ağ- nyan ayaklan ile sava- şır, dimdik, her zaman çok şık ayakta dururdu. Cumhuriyet çalışanla- n, okurlan onu saygı, özlem ile ölümünün bi- rinci yıldönümünde anıyoruz. Ramazan başlıyor Haber Merkezi - Islam dünyasının kutsal ayı ramazan. bugün kıhnacak olan ilk teravih namazı ile başlayacak, gece yansından sonra da Müslümanlar sahura kalkacak. Diyanet tşleri Başkanı Mehmet Nuri Yılmaz, dün Başkanlık Toplantı Salonu'nda düzenlediği basın toplantısmda, ramazan hazırhklan konusunda bilgi verdi. Bazı Islam ülkelerinin ramazana, Türkiye ile aynı tarihte başlamayacağını kaydeden Yılmaz, "Vatandaşlarımız, 6 Kasım Çarşamba günü oruca başlamalı ve Diyanet'in talimatına u>Tnahdırlar" dedi. Yılmazın, verdiği bilgiye göre, ramazan ayı boyunca çalışanlann teravih namazına yetişebilmeleri için bölgelerde mevsim şartlanna göre namaz saatlerinde yeniden düzenleme yapıldı. Buna göre, Ankara'da teravüı namazı 45 dakika gecikme ile saat 19.00'dakılınacak. Prof. Özkan öldü tstanbul Haber Servisi - ITÜ ve Istanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi, Cumhuriyet yazarlanndan Prof. Dr. Reşat Özkan, bir süredir tedavi gördüğü Acıbadem Hastanesi'nde önceki gün yaşamını yitirdi. Geçirdiği by-pass ameliyatımn ardmdan yoğun bakıma alınan Özkan'ın zatürreeye yakalandığı belirlendi. Özkan, bugün Ilahiyat Fakültesi Camii'nde kıhnacak öğle namazmın ardından Kuzguncuk Mezarhğı'nda toprağa verilecek. Özkan 1947'de îstanbul'da doğdu. ÎTÜ Makine Fakültesi Gemi Inşaatı Bölümü'nde yüksek lisans yaptı. 1989'da profesör olan Özkan, Iskoçya'da denizcilik ve gemi inşaatı konulannda bilimsel, teknik araştırmalar yaptı. 1996-1998 arasında Denizcilik Müsteşarlığı yapan Özkan. Işık. Yıldız Teknik, İTÜ ve Istanbul üniversıtelerinde ders verdi. 6 Kasım Çarşamba (Yarın) Hayku (Japon Geleneksel Şüri) Konuşmacı: Nakako Bojo Türkiye Vazarlar Sendikası ve Japonya Başkonsolostuğu işbirliğiyle (f^l 18.00-19.30 Adres : istiklal Cad Zambak Sotc 4/1 {Fransız Konsolosluğu yanı) Tei :(212) 252 38 81 - (2?2) 252 38 82 Kurucu Üyemiz Anadolu uygarlıkları alanındaki çalışmalarıyla anıtsallaşan Ord. Prof. Dr. EKREM AKURCAL yitirdik. Anısı önünde saygıyla eğiliyoruz. Türkiye insan Hakları Kurumu G U N D E M MUSTAFA BALBAY • Baştarafı 1. Sayfada ğildi. Liderler genellikle sandıktan kaçıncı çıktılar- sa, "seçmen bize bu görevi verdi" derlerdi. Bah- çeli'yi DYP Genel Başkanı Tansu Çiller izledi. Onu da Mesut Yılmaz. Ecevit, durumu görmüş, ayrılacağını seçimden önce açıklamıştı. Sözümüz kişilerden dışarı, bu geleneğin yer- leşmesini diliyoruz. 2- Son beş seçimin dökümüne baktığımızda sağda birinci çıkan her partinin "artık merkez sa- ğı ben temsil ediyorum" dediğini görüyoruz. Bu görevi ANAP'tan DYP, ondan RR ondan MHP devraldı. Şimdi de AKP aynı türküyü söylüyor. Tablo siyasi partilerde "kök" diye bir şey kalma- dığını, merkez sağın seyyarlaştığını gösteriyor. 3- Sonuçların CHP açısından da büyük başarı olduğu söylenemez. Siyasi yelpaze rayına otur- muş olsaydı, AKP ile CHP'nin yer değiştirmesi gerekirdi. Oysa AKP'nin Konya'da Erbakan'ı, Is- parta'da kıratı devirdiği gibi Zonguldak, Sinop, Gaziantep gibi solun birinci parti çıktığı yerlerde de bu sırayı kaptığını görüyoruz. CHP'lilere çok ters gelebilir, ama, kimi Anadolu kentlerinde yurt- taşların "sol parti" niyetine AKP'ye oy verdiğini söylesek abartmış olmayız. 4- Sandığa gidenlerin oranı önceki seçimlere göre düşük. Son iki seçimde yüzde 85-89 olan sandığa gitme oranı yüzde 79'a düşmüş durum- da. Oy yelpazesıne baktığımızda sandığa sağdan çok sol seçmenin küstüğü görülüyor. CHP'nin bunu da ayrıca irdelemesınde yarar var. Modernite ve Islam 5- Ikinci bölümü AKP'nin durumuna ve gelece- ğine ayıralım. Pek çok konuda olduğu gibi "siya- sallaşan Islam" kavramında da ya sadece kendi içimizdeki duruma bakıp değerlendirme yapıyo- ruz ya da Batı'nın gözlüğünü takıp görüş oluştur- maya çalışıyoruz. Fas'tan Pakistan'a hatta Orta Asya'ya kadar nüfusunun ezici çoğunluğu Müs- lüman olan ülkelerde Islamcı partilerin her ülke- nin koşulları içinde sivrilmekte olduğunu görüyo- ruz. Laik sistemini mutlaka ayakta tutmak isteyen Türkiye'nin bu coğrafyada olup bitenleri de dik- katle izlemesi gerekiyor. Bızim gözlemimiz şu: Sözünü ettiğimiz ülkelerdeki siyasal hareketler, Islamiyeti modernleştirmek yerine moderniteyi Is- lamlaştırma eğiliminde! 6- Dün AB'den gelen haberler AKP'nin dikkat- le izleneceği, peşin hükümle karar verilmeyeceği yönündeydi. Aslında gelişmelertam AB'ye göre. Işi zamana yaymak için bundan iyi fırsat bulamazlardı. AB, "Türkiye'deyasaklar var. Islamcılar, görüşlerine- deniyle siyasetyapamıyor" yaklaşımı ile "Türkiye ılımlıdan başlayıp radikale doğru Islamın kucağı- na itiliyor" arasında gidip geliyordu. Şimdi daha açık oynanması gereken bir sürece girdik! 7- Başarabilir mi bilınmez ama, AKP yönetimi eline geçirdiği fırsatı değerlendirmek için iki he- def saptamış görünüyor: Türkiye'yi germemek. Kendi içinde bölünmemek. Biri ötekine bağlı... İktidara yürüyen hareketler parçalanmaz. Ancak AKP'nin, Milli Görüş gele- nekçileri, yenılikçi gençler ve merkez sağdan ge- lenler olmak üzere üç ana parçadan oluştuğunu da şimdiden vurgulayalım. 8- Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in bi- raz daha öne çıkacağı bir döneme girdik. Sezer, hükümeti kurmak üzere kimi görevlendirecek? Siyasi kulislerden sızan haberler, Sezer'in AKP'- den Meclis'e girenleri kırk yardığı, görev verebi- leceğini düşündüğü kişileri gözden geçirdiği yö- nünde. Son dönemde adı fazla dolaşanlardan çok Ertuğrul Yalçınbayır'ın başkanlığında bir hükü- metin kurulma olasılığı yüksek... Türkiye bu de- neyi de yaşayacak ama, insan şu sözü anımsa- madan da edemiyor: Deneyim en pahalı okuldur! ankcum@ttnet.net.tr Mahkemelerin kafası karıştı • ANK.4RA (Cumhuriyet Bürosu) - tdamın müebbet ağır hapis cezasına dönüştürülmesinde Türk Ceza Yasası'nın (TCY) indirim maddelerinin nasıl uygulanacağı sorunu Anayasa Mahkemesi'ne taşındı. Yüksek Mahkeme, Kastamonu Ağu- Ceza Mahkemesi'nin yaptığı başvuruda bugün ilk incelemeyi yapacak. Anayasa Mahkemesi, başvTiruda bir eksiklik görmez ve yerel mahkemenin baktığı davada uygulanacak kural olduğunu tespit ederse konuyu esastan görüşecek. TGCnin ekim ayı raporu • tstanbul Haber Servisi - Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Araştırma Grubu, "Basında Ekim Ayı Raporu'nu açıkladı. Raporda, ekim ayı içinde basında sansür niteliği taşıyan yayın yasaklannın öne çıktığı belirtildi. DGM Cumhuriyet Savcısı Nuh Mete Yüksel'in görevden alınması ile ilgili yayınlann yasaklanmasının hukuka aykın olduğu ifade edilen raporda, konu ile ilgili yayın yapan Hürriyet gazetesinin 24 Ekim tarihli sayısının toplatılmasına karar verildiği anımsatıldı. Benzine zam • ANKARA (AA) - Benzin fiyatlanna dünden geçerli olmak üzere yüzde 0.45 ile yüzde 1.95 arasında zam yapıldı. Ankara'da kurşunsuz benzinin fiyatı 1 milyon 638 bin liradan 1 milyon 669 bin liraya, süper benzinin fiyatı 1 milyon 639 bin liradan 1 milyon 671 bin liraya çıktı. Istanbul'un Anadolu yakasında ise kurşunsuz benzin fiyatı 1 milyon 639 bin liradan 1 milyon 670 bin liraya, süper benzin 1 milyon 640 bin liradan 1 milyon 672 bin liraya yükseldi. On Numara'da 5 talihli • ANKARA (AA) - On Numara Oyunu'nda kazanan numaralar, '5, 7, 14, 17, 18, 21, 23, 29, 34, 35, 38, 43, 46, 49, 52. 55, 57, 58, 62, 64, 71 ve 73' olarak belirlendi. Bu numaralardan lO'unu bilen 5 kişi 11 milyar 464 milyon 200 biner lira, 9 bilenler 572 milyon 550 biner lira, 8 bilenler 31 milyon 550 biner lira, 7 bilenler 3 milyon 350 biner lira, 6 bilenler 500 biner lira, hiçbir numarayı doğru tahmin edemeyenler ise 400 biner lira ikramiye kazandı.