Katalog

4- KASIM 2002 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA SEÇIM 2002 İNSANIN SERÜVENİ TURHAN SELÇUK İ5TAN5ÜL 2?EN'DÎ Sİ AHJİJICANBAZ1 K.A.CZHAIA3I A Siyasi liderler sandık başında ortak dilekte birleştiler: Seçimler Türkiye için hayırlı olsun En erken Sezeroy kullandıHaberMerkezi-Siyasi parti li- derleri sandık başında "Seçimle- rin hayırb olması" dileğınde bir- leştiler. Oyunu en erken kullanan Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer oldu. Sezer spor kıyafetiy- le geldiği okulda yurttaşlann al- kışlanyla karşılandı. Başbakan Bülent Ecevit, seçimlerden de- mokrasinin güçlenmiş olarak çı- kacağına ınandığını söyledi. Li- derlerin tümünün sol işaret par- mağına çıkmayan boya sürüldü. Sezer ve eşi Semra Sezer, oy- lannı sabah saat 07.56'da sivil plaka takılmış makam arabasıy- la geldikleri Çankaya Oyak Site- si içindeki Ahmet Andiçen tlköğ- retim Okulu'nda kullandılar. Spor giysisiyle gelen Sezer ve eşi yurt- taşlar tarafından alkışlarla karşı- landı. Kuyrukta bekJemeden 2155 No'lu sandık başına geçen Sezer ve eşi, görevlilerle tek tek tokalaştı. Cum- hurbaşkanı 20 saniye içerisinde oyu- nu kullandı. Sezer çiftçi yine alkışlar- la okuldan aynldı. TBMM Başkanı Ömer Izgl eşi Ay- sel İzgi ve kızı Ege ile birlikte oyunu TED Vakfı Lisesi'nde 2357 No'lu sandıkta kullandı. tzgiler sıraya gir- mek istediler. Sırada bulunan ve Izgi çiftinin arkadaşı olan bir kişi, kendi sırasını onlara verdi. Izgi, oyunu kul- landıktan sonra eline çıkmayan boya sürmek isteyen görevliye, "Benim ör- nağıma sürme çfinkü çıkmryor. Biraz üstüne sürûn Hitfen" dedi. TBMM Başkanı oyunu atarken "Hayırü ol- sun'" dileğinde bulundu. DSP Genel Başkanı ve Başbakan Bülent Ecevit ve eşi DSP Genel Baş- kan Yardımcısı Rahşan Ecevit, oyla- rmı Oran Şehri'ndeki Perihan tnan llköğretim Okulu'ndaki 2465 numa- rah sandıkta saat 10.20'de kullandı. Okulun bahçesinde yurttaşlarla to- kalaştıktan sonra önce Ecevit daha sonra da eşi oyunu verdi. Ecevit, ttal- yan televizyonu muhabirinin seçim- lerden neler beklediğini sorması üze- rine "Seçimlerden demokrasinıizin dahagüçlenmiş, olarak çıkacağma ina- nıyorum'' dedi. BavKallar ayrı ayrı CHP Genel Başkanı Deniz Bay- kal" ın eşi Olcay Baykal da aynı okul- da 2464 No'lu sandıkta oyunu kullan- dı. Baykal, oy kullanmaya torunu Mehmet ile geldi. CHP Genel Baş- kanı Deniz Baykal ıse oyunu mem- • Alkışlarla karşılanan Cumhurbaşkanı Sezer ve eşi yine alkışlarla uğurlandılar. • Ecevit çifti, yurttaşlarla tokalaştıktan sonra oylannı saat 10.20'de kullandılar. • Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Kanadoğlu'na AKP'nin kapatılma davası üzerine soru yöneltildi. • Eski Cumhurbaşkanı Demirel, seçim tahmini sorusuna 'Onu sandık çıkaracak' yanıtını verdi. Devlet Bahçeli 'DEMOKRASİ GÜÇLENECEK'- Cnmhurbaşkanı Sezerve eşi, sabah saat 07.56'da sandık başma gittL Sezer 20 saniyede oy kullandı. (üstte solda) Başbakan Bülent Ece- vit, Italyan televizyonu muhabirinin somsu üzerine "Seçimlerden demokrasimizin daha güçlenmiş olarak çıkacağma inanıyorunT dedi (üstte). (REUTERS ve AA) leketinde, mezun olduğu Antalya Li- sesi'nde 260 No'lu sandıkta kullan- dı. Baykal, "Türkiye için inşaflahha- yırtı olacak. Vatandaşlanmız ilgi gös- teriyor. Şimdi vatandaş karannı ab- yor.Bizdeonu saygıyla beküyoruz. MD- let neylerse güzel eyier. Miuetin vere- cegj karan bekliyoruz. O karar doğ- rultusunda gerekeni yapacağız. Ne görev verirse millet..'' dedi. Genelkurmay Başkanı Orgeneral HDmiÖzkök ve eşi saat 08.20'de Çan- kaya tlköğretim Olculu'na gelerek 1167 No'lu sandıkta oy kullandılar. Özkök, bazı yurttaşlann sıralannı verme tekliflerini "fazlakalabahkol- madığmı" belirterek sırasını bekledi. Eski Cumhurbaşkanı Süleyman De- mirel ile eşi Nazmiye Demirel de sa- at 11.00'de aynı okulda 1174 No'lu sandıkta oylannı kullandılar. Seçi- min hayırlı olmasını dileyen Demirel, seçim tahmininin sorulması üzerine, "Onu sandık çıkaracak" dedi. MHP Genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı DevletBahçeli, oyunu Anıt- tepe tlköğretim Okulu'nda 4443 nu- maralı sandıkta saat 13.00'te kullan- dı. Okula MHP Genel Başkan Yardım- cısı ŞevketBülent Vahnici ve bir grup Lider sandıklarından CHP çıktı ANKARA (Cumhuriyet Büro- sul-Liderlenn oylannı kullandı- ğı sandıklardan CHPbirinci parti olarak çıkü. Parti liderleriden sa- dece CHP Genel Başkanı Deniz Barical ve AKP lideri Recep Tay- yip Erdoğan kendi sandıklannda binnci gelmeyi başardı. Cumhurbaşkanı Sezer'in oykul- laıdığı, 4 oyun geçersiz, 239 oyun iseffiçerli sayıldığı Ahmet Andi- çesCköğrenm Okulu'ndaki 2155 nu3iarah sandıkta CHP en yüksek oyı alan parti oldu. Bu sandıkta CHP 141 oy ahrken YTP 24, AKP 17. DYP ve MHP 13'er oyla CHPyi izledi. Başbakan Bülent Ecevit'in oy lcuSandığı Perihan tnan îlköğretim Okolu'ndaki sandıkta da CHP ipi göjüsledi. 219 oyun geçerli sayıl- dığ sandıkta CHP oylann 117 si- rıi ılarak birinci parti olurken DSP 2 1.ANAP 20 oyla ikinci ve üçün- cü oldular. CHP Genel Başkanı Deniz Baykal'ın oy kullandığı An- talya Lisesi'ndeki sandıkta CHP büyük fark attı. 130 geçerli oyun kullanıldığı sandıkta, CHP oyla- nn yüzde 42.3'ü olan 55 oy aldı. Bu sandıkta AKP'ye 32, DYP'ye 17 oy çıktı. Baykal'ın sandığında 300 seçmen kayıtlı olmasına kar- şın yalnızca 138 seçmenin oy kul- lanması da dikkat çekti. AKP lideri Recep Tayyip Erdo- ğan, kendi kullandığı ve Necmet- tinErbakan'ınoyverdiği sandık- larda ise AK Parti'nin üstünlüğü ortaya çıktı. Başbakan Yardımcısı Devlet BahçeB'nin oy kullandığı sandık- ta da seçmenler CHP'ye "evet" dediler. DYP lideri ÇiBer'in oyu- nu attığı sandıkta da CHP fark atarken DYP yalnızca 14 oy ala- bildi. 181 oyun geçerli sayıldığı sandıkta CHP'nin 78 oyunu ANAP'ın 34, AKP'nin 21 oyu ta- kip etti. YTP Genel Başkanı Isma- il Cem'in oy kullandığı Çankaya îlköğretim' Okulu 'ndaki 1185 No'lu sandıktan da CHP birinci parti olarak çıktı. Bu sandıkta ge- çerli sayılan 231 oyun 134'ünü alırken YTP'ye 13 oy çıktı. Aynı sandıktaANAP20, AKP 17oytop- ladı. ANAP Genel Başkanı Me- sutYılmaz'ın oyunu atûğı sandık- ta CHP 93 oyla birinci olurken ANAP'a 22 oy çıktı. Genelkurmay Başkanı Orgene- ral Hilnıi Özkök'ün oy kullandığı sandıktan da CHP ilk parti olarak çıktı. Orgeneral Özkök ve eşinin yanı sıra Genelkurmay 2. Başka- nı Orgeneral Yaşar Büyükanıt ile Hava Kuvvetleri Komutanı Orge- neral Cunıhur Asparuk'un da oy verdiği Çankaya llköğretim Oku- lu'ndaoy kullandı. Sandıkta CHP 104 oyla birinci oldu. CHP Genel Başkanı Deniz Baykal kendi oy kullandığı sandıkta birinci parti gelmeyi başaıtb4Fotoğraf: AA) partiliyle gelen Bahçeli, oyunu atar- ken "Hayniıobun" dileğinde bulun- du. Bahçeli, "Seçim istikrar getirir mi" sorusuna. "tnşaDah, umuyoruz milletimizden" yanıtını \r erdi. 'Slmtil vatandaş lconuşacak' ANAP Genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Mesut Yümaz oyunu, eşi BemaYıhnazile saat 12.15'te geldik- leri Gaziosmanpaşa Reşıt Galip ll- köğretim Okulu'nda 2313 No'lu san- dıkta kullandı. Yılmaz, gazetecilerin değerlendırmesini sormalan üzeri- ne. "Bizsöyle>'eceğimizisö\1edik,bun- dan sonra bize konuşmak yasak. San- dık açıldıktan sonra değeıiendiririz. Şimdi vatandaş konuşacak" dedi. Yıl- maz, "Istediğinizsonucu elde edemez- seniz ne ohır" sorusuna da "Onu ya- nn konuşuruz" yanıtını verdi. YTP Genel Başkanı Ismail Cem, eşi Elçin Cem ile Çankaya llçe ll- köğretim Okulu'nda 1185 No'lu sandıkta oy kullandı. Cem, okuldan aynlırken "Böyle güzel ve güneşü bir günde Türldyenüzi güneşu, ay- dmhk bir geleceğe götürecek bir se- çim olmasını ve tnemleketimiz için hayırta oimasmı dinyonım" dedi. Kanadoğlu'na AKP sorusu Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı- sı Sabih Kanadoğlu eşi Bilge Ka- nadoğlu ile saat 09.00'da Gazios- manpaşa'daki Milli Piyango Ana- dolu Lisesi'nde oyunu kullandı. Kanadoğlu, "AKP'nin kapanlma- $ı ile ilgiK açılnuş da\ a var ve şu an o parriye de oy kullanüryor. Bunun demokrasiye gölge düşürdüğünü düşünüyormusunuz?" sorusu üze- rine, "Hayır" yanıtını verdi. Yargıtay Başkanı Eraslan Ozka- va da eşi ile birlikte oy verme ışle- mi başladıktan kısa bir süre sonra Milli Piyango Anadolu Lisesi'ne ge- lerek oyunu kullandı. Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Baş- kanı Tufan Algan. oyunu 13.30 sıra- lannda Oyak Sitesı içindeki Ahmet Andiçen llköğretim Okulu" nda, 2162 numaralı sandıkta kullandı. Anayasa Mahkemesi Başkanı Mus- tafa Bumin de saat 12.00 sıralannda makam aracı ile aym okula gelerek 2156 numaralı sandıkta oy verdi. Saadet Partisi (SP) Genel Başkanı Recai Kutan Malatya'da Kâzım Ka- rabekir tlköğretim Okulu'nda 44 No'lu sandıkta oyunu kullandı. DEHAP Genel Başkanı Mehmet Abbasoğhı da Van Serhat Mahalle- si'ndeki Kültür Sarayı'ndaki 465 nu- maralı sandıkta oyunu kullandıktan sonra "4 Kasım'da oluşacak parla- mentonun kompozisyonu önemlidir. Uzun süreseçimçabşmalan yaptik. Ça- hşmalar, birdiiğün havasmda geçti. Bu seçimin Türkiye'ye hayırfa olmasını dilh'orum'' dedi BBP Genel Başkanı Muhsin Yazı- cıoğhı, Sıvas Mimar Sinan tlköğretim Okulu'ndald 531 No'lu sandıkta oyu- nu kullandı. Demokrasınin çok güzel bir şey olduğunu anlatan Yazıcıoğlu, şunlan söyledi: "MiDet iradesinin böyle sandıkta teceBisi Cumhuriyetimizin bize en gü- zel armağam. Cumhuriyeti demok- rasiyletaçbndırarak. biıiik. beraber- lik içerisinde sorunlannı çözmüş bir Türkiye istiyonız hepüniz.'' BTP Genel Başkanı Haydar Baş Trabzon'un Akçaabat ilçesinde, Es- ki ATP Genel Başkanı ve DYP Kay- seri mıllerv ekili adayı Tiığrul Türkeş Kayseri Sahabiye Mahallesi Salih Av- gun Paşa tUcöğretim Okulu'nda, AKP Genel Sekreteri Abdullah Gül Kay- seri Mustafa Emınoğlu Lisesi'nde oy kullandı. GEÇMİŞTEN GELECEĞE ORHAN ERİNÇ Vezip de Eder Rezil de... Seçim sonuçlarının en belirgın özelliği, ekono- mik krizın başlıca sorumluları olarak görülen ikti- dar partılerinin siyasal yaşamdan buyük ölçüde dış- lanması oldu. Seçmen bununla da yetinmedi. Uzun süre De- mokratik Sol Parti'de (DSP) görev yapmaları ne- deniyle Yeni Türkiye Partisi'y'e (YTP) önceki dö- nemlerde ekonomiyi yöneten görünen lider Erba- kan Hoca'nın partisi Saadet Partisi (SP) ve Doğ- ru Yol Partısi'ni (DYP) de aynı kefeye koydu. Nedenı de açıktı. Işsizler ordusuna yaklaşık 2.5 milyon kışı katılmıştı. Esnaf için de durum aynıy- dı. Cumhuriyet'in bulunduğu Türkocağı Cadde- si'ndekı hanlardan birindekı 38 işyerinden 34'ü ka- panmış, geriye dördü kalmıştı. Sellamaieyhüsselam "Haydin seçime" çağnsı ya- pan ve Meclıs çoğunluğunu da ardından sürükle- yen Mılliyetçi Hareket Partısi'nin (MHP) 1995'teki çekırdek oylarının da altına düşmüş olmasının ne- deni ise terör şehitlerinin yok denebilecek düzeye ınmesınde aranabilirdi. Öteki partiler ilgilenmezken MHP'nin sahip çıkar görünmesi, şehit aileleri ile ya- kınlarını da etkilemişti. Anavatan Partısi'nin (ANAP) durumu ise "Vezir de eder rezil de eder" sözune uygun düşmüştü. Uygulanan seçim sisteminin sahibı Ozal'ın ANAP'ıy- dı. Yılmaz'ın ANAP'ı ise kendi kazdığı kuyuya dü- şerek adaletsizlik bayrağını Adalet ve Kalkınma Partisi'ne (AKP) teslim ediverdi. AKP ve CHP dışındaki tüm partiler, yillar sonra Özal'ın gadrine uğradılar. Seçim Yasası değiştıril- meden gıdilen seçimde. seçmenin yaklaşık yüz- de 45'i tercih ettikleri partilerin Meclis'te temsil edilmemesı gıbi biradaletsizlikle karşı karşıya kal- dılar. Ancak şunu da belirtmekte yarar var. Ülke ba- rajı değiştirılmiş olsaydı en ağırlıklı oran yüzde 5 olacaktı. Boyle olsaydı DYP, MHP, GP, DEHAP ve belki ANAP da milletvekili çıkaracak, adaletsizlik yüzde 10'la sınırlı kalacaktı. Bu durum da en yük- sek oy oranı yüzde 3 olan 11 parti açısından şim- diki kadar eleştırilmeyecekti. Seçim sisteminin bir başka aksak tarafı da ba- ğımsızların, Türkiye ölçeğinde aldıkları yüzde 1 dolayındaki oya karşın 8 dolayında milletvekili çı- karmasıydı. Yüzde 9.99 oranında oy alan siyasal parti bir tek milletvekili çıkaramazken seçim sis- temini dar bolgeye indırgeyen sonuçların bu açı- dan da irdelenmesi gerekiyor. Şeyhlerin, ağaların, para babalannın ve vurgunculann milletvekili olma- larını kolaylaştıran sistem, Doğu'daki geleneğin değişmediğini de ortaya koyuyor. CHP'nin başansı ise sanal bir başandır. Oy ora- nı, geçen seçim dışındaki seçımlerde aldığı doğal oy oranına yakındır. DSP'ye giden oylannı geri ala- madığı dagörülüyor. Kemal Derviş'in etkisinin ne olduğu, ne kadar oy getirip ne kadar götürdüğü bilinmiyor. Ancak AKP'ye karşı kerhen CHP'ye oy verenlerin varlığı da sohbetlerden ortaya çıkıyor. • • • AKP'nin anayasayı da degiştirecek bir çoğun- lukla iktidara geliyor olması kuşkulu birortamın da doğmasına yol açtı. Hemen anımsatalım. Anayasanın laiklik ilkesinin de yer aldığı "Cumhuriyet'in nitelikleri" başlıklı maddesi, değıştirilmesinin bile önerilemeyeceği maddeler arasındadır. Değıştırilmesı söz konusu olsa bile Cumhurbaş- kanı'nın halkoyuna sunma yetkisi bulunmaktadır. Sayın Sezer, hukukçu ve sağduyulu kişiliğiyle ül- kenin teminatı olma niteliğini sürdürmekte kararlı olduğunu zaten kanrtlamıştır. • • • Iki partinin genel başkanının açıklamalannı tele- vizyonlardan izledik. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, barajata- kılmanın sorumlusu olarak kendisini gösterdi ve ye- niden genel başkan adayı olmayacağını açıkladı. AKP'nin tartışmalı genel başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın konuşmasında ise üzerinde durulacak iki cümle vardı. Birincisi şuydu: "Atatürk'ün dediği gibi, hâki- miyet mılletindir." fkınci cümlesı de şu oldu: "Herkesin yaşam tarz- lanna saygılı olacağız." Dinledik ama amacı konusundaki kuşkular ge- nelde giderilmedi. Çunkü, "Mademki ıktidar AKP'dedir, heryaptı- ğı meşru sayılmalıdır"ya da "Siyasal bir simgeye dönüşen türbana karşı olan sınırlamalan kal- dıracağız" demiş de olabilirdi. Bekleyip goreceğız. oerinc@ cumhuriyet.com.tr Erdoğan, Çiller ve Uzan îstanbuVda DYP Genel Başkanı TansuÇiBer,AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, Genç Parti Ge- nel Başkanı Cem Uzan, îşçi Partisi Genel Başka- nı Dogu Perinçek. ÖDP Genel Başkanı Ufiık Uras oylannı İstanbul 'da kullandılar Çiller, oy kullanacağı Sanyer Ye- niköy tlköğretim Oku- hı'na saat 09.45 sırala- nnda, eşi Ozer ve oğlu BerkÇiDerile geldi. Ar- dından kayıtlı olduğu 1640 numaralı sandıgın bulunduğu sınıfa geçen Çiller, oypusulasını atar- ken "Hayırh obun" de- di. Osküdar Emniyet Mahallesi'ndeki evin- den partililerin sloganla- n arasında aynlan AKP lideri Erdoğan, oyunu kullanacağı Burhaniye îlköğretim Okulu'nda da yine sloganlarla kar- şılandı. Eşi Emine Er- doğan ile birlikte saat 11.30'da okula gelen Er- doğan, 2181 numaralı sandıkta oy kullandı. Er- doğan, "Milletimiz ve Türk demokratik yaşa- mı için hayırb olsun di- yoruz. Ve oyumu bu şe- kildekuUanrvorum. Ba- nşa, se\give \esüe olsun diyoruz" dedi. ÎP Genel Başkanı Doğu Perinçek, Hüseyin Aycibin llköğ- retim Okulu'nda, Genç Parti Genel Başkanı Cem Uzan Beykoz Çu- buklu'daki Atatürk tl- köğretim Okulu'nda, LDP Genel Başkanı Be- sim Hbuk Bebek Tev- fik Fikret Etüd ve Bes- lenme tlköğretim Oku- lu'nda oy kullandılar. ÖDP Genel Başkanı Uftık Uras, TKP Genel Başkanı Aydemir Güler, Yurt Partisi Genel Baş- kanı Sadettin Tantan, MP Genel Başkanı Ay- kut Edibali de İstan- bul'daoy kullandı.