Katalog

KASIM 20C2 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA SEÇIM 2002 DSP, MHP ve ANAP seçmen tarafindan 'cezalandınlırken' liderleri de parlamento dışında kaldı Hükümetbarajın altındaANKARA (Cumhuriyet Büro- su) - Seçım sonuçlan ile 8 hder parlamento dışında kaldı. Siyase- tin aktörlen büyük ölçüde değişir- ken; hükümetın üç ortağı da bara- jın altında kaldı. 12 Eylül sonra- sında kurulan ANAP, DYP ve DSP, tarihlerinin en büyük yenilgısini aldı. Seçım sonuçlan; DSP lideri BülentEcevit. ANAP lideri Mesut Yümaz. DYP lıden Tansu Çffler, MHP liden Devlet Bahçeti. SP li- deri RecaiKutan, YTP liden İsma- il Cem ile Yurt Partisi Genel Baş- kanı Sadettin Tantan'ın parlamen- toya giremeyeceğini ortaya koy- du. ÖDP listelerinden aday olmak için partisinden istıfa eden Top- lumcu Demokrat Parti Genel Baş- kanı Sema Pişldnsüt de, parlamen- to dışında kaldı. ANAP'tan AKP'ye geçen eskı Turizm Bakanı Erkan Mumcu ve DSP'den CHP'ye ge- çen eski De\ let Bakanlan Musta- fa Yümaz ile Fikret Ünlü dışında 57. hükümetin hiçbir bakanı par- lamentoya giremedi. ANAP'tan DYP'ye geçen Turhan Tayan, DSP'den MHP'ye geçen Ertuğrul Kumcuoğlu ile ANAP'tan MHP'ye geçen Yaşar Okuvan. ANAP'tan YTP'ye geçen Rıfat Serdaroğhı, YTP'den ANAP'a geçen AKTekin gibi isimler seçilemedi. Partileri barajın altında kaldığı için TBMM'ye giremeyen kamu- oyunun yakından tanıdığı bazı ısım- ler şöyle: MHP: Ömerİzgi.MuratSökme- noğiu, Sabahattin Çak-makoğlu, ŞefkatÇetin. Şevket Bülent\ahıti- ci, Faruk BaL Osman Durmuş. Me- ral Akşener, YaşarOkman. Ertuğ- rul Kumcuoğlu, Cemal Enginvurt. DSP: Şükrû Sina GüreJ. Masum Türker, TayyibeGülek.NecdetTe- kin. SuatÇajjjayan,Tayfun tçIL Ze- ki Sezer, Süleyman Yağız, Tahir Köse, Emrehan Hahcı, Hikmet Sa- mi Türk, Hikmet Lluğbay, Zeke- riyaTemizeL YTP: Hüsamettin Özkan, Medn Bostancıoğtu, Ali Ilıkso>, Hasan Gemici. İstemihan Talay; Recep Önal, Hakan Tartan, Eröl Al. ANAP: Cumhur Ersümer,Bey- han Asfcm. Rüştü Kazun \ ücelen, Ediz Hun. Ahmet ÖzaJ, Sümer OraL Aydın Ayaydın, Mehmet Ke- çeciler, Yümaz KarakoyunluL, Nes- rin Nas, Nejat Arseven, Sami Sel- çuk, Arif Ahmet Denizolgun. DYP: Yüdınm AkbuhıtTuğrul Türkeş, Aydın Menderes, Mehmet AfiBayar,KyüpAsık.SedatBucak, Kamer Genç, Turhan Tayan, Ay- fer Yümaz, Ahmet Iyimaya, Tur- han Güven, Hasan Ekinci SP: Oğuzhan Asiltürk, Oya Mi- gusiddin Akgönenç, Ömer Yehbi Hatipoğlu. Yasin Hatipoğlu, Mus- tafa Kamalak. 3 Kasım seçimleri öncesinde eski Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in ilk kez aktıf olmama- sı dikkati çekerken; Ecevit'ın par- tisinin barajın altında kalması ve arka plandaki lideri Necmettin Er- bakan olan SP'nin de barajı geçe- memesi bir kuşak liderlerin sahne- den çekilmeye başladığını ortaya koydu. Seçimler. hükümet partile- rinin büyük oranda oy kaybettiği- ni de gösterdi. 1999 seçimlerin- den sonra toplam yüzde 53.39 oy desteğiyle kurulan DSP-MHP- ANAP hükümetinin, geçen 3.5 yıl içinde toplumsal desteğini yitirdi- ği de 3 Kasım seçimleriyle kanıt- lanmış oldu. 12 Eylül sonrasında siyasal yaşama kanlan DSP, ANAP ve DYP tarihlennin en büyük ye- nilgisini aldı. TurgutÖzal'ın kur- duğu ANAP, tarihinde ılk kez Mec- lis dışında kaldı. • 3 Kasım seçimlerinin en önemli sonuçlanndan biri, 8 siyasi parti liderinin Meclis'e girememesi oldu. 12 Eylül sonrasında kurulan ANAP ve DSP, tarihlerinin en büyük yenilgisini alırken Bülent Ecevit, Mesut Yılmaz, Tansu Çiller, Devlet Bahçeli, Recai Kutan, îsmail Cem ve SadettinTantan, 58. dönemde TBMM'de yer alamayacaklar. DSP TARMNİN EN DÜŞÜK OYUNU ALDI Siyasette Ecevit döneminin sonu TUREYKOSE Büyük oy kav beden koalisyon ortaklanndan DSP lideri Ecevit siyaseti bırakacağını açıklamışb. MHP Genel Başkaıu Bahçeli ise sonuçlann açıklanması üzerine pardsinin genel başkanhğından istifa etti. ANKARA-DSP, kuru- luşundan bu yana tarihinin en düşük oyunu alarak ba- rajın altında kalırken siya- sette "Büknt Ecevit döne- mi" de sona eriyor. Seçim- lerden sonra en geç bir yıl içinde toplanacak olan ku- rultayda çekileceğini açık- layan Ecevit, siyaseti "ba- rajın altında" bırakıyor. 1999'de yüzde 22.19 oyla Türkiye'nin 1. partisi olan DSP'nin oylan, dünkü se- çimlerde yüzde 1 'e düştü. DSP'den kopan ve liderli- ğinı İsmail Cem'in yaptı- ğı YTP de dünkü seçim- lerde yüzde 1 'i aşamadı. DSP'nin barajın altında kalması, "siyasetteEcevitTe birtikte DSP dönemi de so- na eriyor" yorumlanna yol açtı. Siyasete atıldığında 29 yaşında olan Ecevit, 47 yaşına geldığinde İsmet Inönü'yü yenerek CHP Ge- nel Başkanı oldu. İlk başbakanlık koltuğu- na oturduğunda ise 49 ya- şındaydı. Ecevit, 12 Eylül sonrasında CHP'den istifa ettı ve DSP'yı kurdu. DSP, 1999 seçimlerinde yüzde 22.19 oy alarak "solun ve Türkiye'nin birinci parti- si'' oldu. Ancak zaman, 57. hükü- metı kurduğunda 74 yaşın- da olan Ecevit'in aleyhine işledi. 4 Mayıs 2002'de apar topar Başkent Üniversite- si Hastanesi'ne götürülme- si; Ecevit ve bir anlamda da DSP için "sonun başlangh a" oldu. Türkiye haftalarca Ece- vit'in saglık sorunlannı tar- tışırken DSP parçalanma noktasınageldi. "Ecevit'in sağ kolu" Başbakan Yar- duncısı Hüsamettin Özkan, 8 Temmuz 2002'de parti- sinden istifa etti. Dışişleri Bakanı İsmail Cem ile çok sayıda bakan ve milletve- kili kendisini izledı. Ecevit, seçimlerden son- ra "çeküeceğinr açıklaya- rak partisinin tabanını ko- rumaya çalıştı. Ecevit, "Se- çimlerde adayhklar nede- niyle örgütte değişiktikler, eksiklikler oluştu. Genel başkanbğıbırakmadanöo- ceörgütün tamamlanması gerekiyor. Rahşan Ecevit bu çahşmalantamamlaya- cak.Kongrekrbittiktenson- ra kurukayı toplayacağızve orada yıeni genel başkan se- çilecek. Bu süreç bir yüiçin- de tamamlanır'' dedi. DSP'nin girdiği seçim- lerve aldığı oy oranlan şöy- le: 1986: lOildeyapılanara seçımlerde DSP barajı aşa- madı, yüzde 8.5 oy aldı. 1989: Yerel seçımlerde yüzde 9.2 oy aldı. 1990:51beldedeyapılan yerel ara seçimlerde yüzde 5 oy aldı. 1991: Yüzde 10.8 oy al- dı, 7 milletvekiliyle Mec- lis'e girdi. 1994: Yerel seçımlerde yüzde 7.4 oy aldı. 1995: Yüzde 14.7 oy al- dı, 75 milletvekiliyle par- lamentoya girdi. Bağımsız adaylar Jet-Pa'cı Akgündüz ve adı Susurluk'la anılan Ağar milletvekili seçildi Tarbşılan îsiıııler Mecüs'te \'urt Habeıieri Servra - Seçime ba- ğımsız olarak gıren Jet-Pa'cı Fadıl Akgündüz, Pinyanişi aşireti lideri MustafaZeydan, eskı ANAP lı ÎTkü Gökalp Güney, Susurluk'un ünlü is- mi Mehmet Ağar ile "Fırtına'' opres- yonu davasında yargılanan Süleyman Bölünmez seçilmevi başardılar. Siirt'ten bağımsız olarak seçime giren Jet-Pa"nın sahıbı Mehmet Fadıl Akgündüz. 11 bın 62 oy alarak mil- letvekili seçildi. Akgündüz, hakkın- daki gıyabi rutuklama karan nede- niyle Türkıye'ye gelemedıginden adaylık için baş\iirusunu a\-ukatı ara- cılığıyla yapmış. YSK uzun süren tar- tışmalann ardından adaylığına onay vermişti. Akgündüz hakkındakı soruş- turmayı yürüten İstanbul Bağcılar Cumhunyet Başsavcılığı. geçen 4 Ni- san"da dolandıncıhk suçundan gıya- bi rutuklama karan çıkartmıştı. Akgündüz'ü Interpol arnor Yurtdışında olan Akgündüz için ay- nca bulunduğu ülkede yakalanıp Tür- kiye'ye iade edilmesi için Interpol'e • Pinyanişi aşireti Fadıl Akgündüz Zeydan, eski ANAP'lı Ülkü Gökalp Güney ile 'Fırtına' operasyonu davasında yargılanan ve bir süre tutuklu kalan Süleyman Bölünmez de seçilmeyi başardılar. Mehmet Ağar kırmızı bülten çıkarmıştı. Normal ko- şullarda Türkiye'ye geldığinde, hak- kındaki gıyabi rutuklama karan ne- deniyle gözaltına alınarak Bağcılar Adliyesi'ne sevk edilmesi gereken Akgündüz. milletvekili seçildiği için hakkında hiçbir adli işlem yapılama- yacak. Akgündüz, Siirt'te "Imza" marka- sıyla bir otomobil fabrikası kurma \ aadiyle >TJrttaşlardan para toplamış, mallanna ihtiyati tedbir konulmuştu. Sıui ten MervanGül ile Öner Gülye- şil de AKP'den 13.436 oy alarak mil- letvekili seçildiler. Resmi olmayan kesin sonuçlara göre, Bayburt'taki iki milletvekilliğinden birini bağımsız aday Ülkü Gökalp Güney kazandı. ANAP eski milletvekili Güney, bu il- deki geçerli oylann yüzde 27.7'sini ala- rak milletvekili seçildi. Yüzde 26.7 oy alan AK Parti'den Fetani Battal da milletvekili oldu. Daha önce DYP"den seçilen Pinya- nişi aşiretinin lideri Mustafa Zeydan da milletvekili oldu. 9 bin civannda aşiret üyesinin oyu olan Zeydan, DYP lideri Tansu Çfller'le anlaşamadığı için bağrmsız aday olmuştu. Hakkâ- ri'den EsatCanan CHP'den, FehmiÖz- tunç da AKP'den seçildi. Elazığ ba- ğımsız milletvekili Mehmet Ağar, 21 bini aşkın oy alarak 2. kez seçilmeyi başardı. Diğer 4 mılletvekılhğini ise AKP aldı. Mardin'den bağımsız seçilen Sü- leyman Bölünmez"in adı ilk olarak Sadettin Tantan'ın îçışleri Bakanı ol- duğu dönemde Antalya'dan başlahlan "Futma" operasyonu ile gündeme geldı. Bir süre tutuklu kalan Bölünmez, Mardın'deki "Bölünmez PetroP şir- keti aracılığıyla Petrol Ofisi'nden al- dığı ürünleri yurtiçinde satarak dev- leti trilyonlarca lira zarara sokmakla suçlanıyordu. Diyarbakır'dan bağım- sız aday olan HAK-PAR Genel Baş- kanı Abdulmelik Fırat ile Muş'tan bağımsız olarak seçimlere giren eski DEP milletvekili Sım Sakıkın seçı- lip seçilmediği ise kesinlik kazan- madı. DERVİŞ, MERAL, ÖZTÜRK, LtVANELl MECLİS'TE îşteyeni milletvekilleri I BASKIN SEÇİMIN SÜRPRİZ PARTÎSİ: GENÇ PARTİ Büyük vaatleryetmedi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Parlamento- nun büyük kısmı yenilenirken CHP lideri DenizBav- kaL bir dönem aradan sonra yeniden Meclis'e gir- di. AKP'den ise Tayyip Erdoğan'ın belediye baş- kanlığı döneminde çeşitli davalarda beraber yar- gılandığı "dava arkadaşlan" parlamentoya girmeyi başardı. 57. hükümette milletvekili olmadan Devlet Ba- kanlığı görevi yapan Kemal Derviş'in yanısıra. CHP adaylan Türk-İş Başkanı Bavram Meral. Prof. Dr. Yaşar Nuri Öztürk, Zülfü Lhaneü, Ber- han Şimşek parlamentonun yeni isimleri oldu. Es- ki ANAP'lı Uğur Aksöz CHP'den seçilirken An- kara'da Önder Sav; Eşref Erdem, Oya Arash da parlamentoya girdi. İsmet İnönü'nün torunu Gül- sün Bilgehan Toker, Prof. Dr. Yakup Kepenek de ilk kez milletvekili seçildiler. CHP listelerinden Ah* Dinçer, Mustafa Gazala, Abdülkadir Ate§. es- ki DSP'li bakanlar Mustafa Yümaz, Fikret Unlü, büyükelçiler İnal Batu, OnurOymen, Şükrü Elek- dağ, sanayiciler Memduh Hacıoğlu, Muharrem Eskiyapan, Ali RızaBodur. Diren Şaraplan'nın sa- hıbı ÖrhanDiren, Prof. Dr. OğuzOyan, Aliağa Be- lediye Başkanı HakkıUlkü, eski İzmit Belediye Baş- kanı Sefa Sirnıen, eski SSK Genel Müdürü Kemal Kıhçdaroğhı milletvekili seçildi. Eski tçişleri Ba- kanı Hasan Fehmi Güneş de parlamentoya girdi. AKP'de, Erdoğan'ın "dava arkadaşlan" olan İdris Naim Şahin, Hüseyin Besü, Binali Yıldmm, Adem Baştürk. Akif Gülle. Recep KoraL, Mustafa Açıkalın. Zülfii Demirbağ, Mustafa Ihcah. Mehmet Sekmen, Mikail Aslan, Emin Şirin milletvekili seçilerek "dokunuhnazhk zjrhını" elde etti. AKP listelerinden eski Dış Ticaret Müsteşan KürşatTüzmen. ANAP'tan geçen Erkan Mumcu, Süleymancılardan MehmetDenizo^un, eski Dıyanet İşleri Başkanı TayyarAlnkulaç, eskı DYP'li Köksal Toptan, Mehmet Diüger. ışadamı CengizKaptanoğlu milletvekili seçildi. AKP'de Istanbul'daaltsıralarda yer alan kadın adaylar da parlamentoya girdi. İstanbul Haber ServM - Erken ge- nel seçimlerin sürpriz partisi Genç Parti (GP); ANAP, DSP, SP gibi kök- lü partileri geride bırakarak azrmsan- mayacak bir oy oranına ulaşrı. Parti- nin Balgat'ta bulunan genel merkezi- nin girişinde kurulan dev ekrandan se- çim sonuçlan verilirken siyah takım elbiseli gençlerin görev yaptığı ge- nel merkez içinde basın merkezi de oluşturuldu. 135 miting yapü Medya patronu Cem Uzan'ın, tem- muz ayında kurduğu GP, 5 ay gibi kı- sa bir sürede kendi yayın organlan- nın desteği ile yurt genelinde 135'in üzerinde miting yaptı. Bu mitingler- de şarkıcılan sahneye çıkararak, on binlerce kişiye "bedava"yemeklerda- ğıtarak özellikle yoksul yurttaşlan alanlara toplamayı başardı. Cem Uzan' ın vaatleri arasmda "öğrendlerineüc- retsiz kitap, vergilerin indirilmesi, IMF'nin kovulması, ü savTsmm 250'ye çıkanlması. her ile bir ünKersite ya- pıhnası" yer aldı. Reklamcı faktörii Uzan'ın şaşırtıcı başansınm arka- sında, reklamcı AH Taran'm düzen- lediği kampanya ve kendisine ait GSM şirketi aracılığı ile gönderdiği mesaj- lar yer aldı. Deneyimli bir politikacı, seçim sonuçlanna ilişkin yaptığı de- ğerlendirmede "Türkiye'dehalenger- çekleştirflmesi olanaksız vaatkre oy verecek kadar cahfl yurttaş obnası- nm GP'yi bu kadar öne çıkardığma" dikkat çekti. POLİTtKA GU1NLUGU HİKMET ÇETtNKAYA •••Çarpık Sistem Hava pınl pınl... Evden sabah saat 08.00'de çıkıp oyumu kullandım... Oy kullandığım okulda 12 sandık vardı... Çevreme baktım, pek fazla kalabalık yok... Hiç beklemedım... Güneşli bir İstanbul sabahındayım!.. , Oy kullananlarla konuşuyorum... Tanıyanlar "Hangi partiye oyunuzu verdiniz" diye soruyoriar... Yanıtım şu oluyor: "Baykal'a rağmen..." Orta yaşlı bir kadın söze giriyor: "Ben de Baykal'a rağmen CHP'ye..." Gazeteye gelıyorum... Saat 15.20'de Diyarbakır, Bitlis, Van, Trabzon'dan ilksonuçlargelıyor... "DEHAP Güneydoğu 'da beklediği oyu olacak. An- cak, Dıyarbakır'da CHP ve AKP var..." Siirt'te açılan ilk sandıktan bağımsız aday Jetpa'cı Fadıl Akgündüz 74 oy almış... Arkadaşlara soruyorum: "AKP'nin durumu ne?'' Yanıt: "AKP'ye 75 oy çıkmış..." Saat 17.00... Acaba Ege'de hava nasıl? Serdar Kızık, ilk haberi veriyor: "Açılan on sandıkta CHPaçıkara öndengidiyor..." Soruyorum: "AKP, ANAP, DYP, DEHAP, Genç Parti nasıl?" Yanrt: "AKP Izmir'de CHP'nin arkasından geliyor." Istanbul'dan sonuçlar gelmeye başlıyor... İstanbul birinci bölgede CHP ile AKP yarışıyor... • • • Arkadaşlar sandıklardan çıkan oylan topluyor... Bu arada tartışma başlıyor Haber Merkezi'nde... Cengiz Yıldırım, "Ya ikı ya da dört parti geçer yüzde 10'luk barajı" deyip devam ediyor: "Çok ilginç bir seçim geçireceğiz..." Cengiz'e soruyorum: "Genç Parti'nin şansı ne?" Yanıt: "AKP, CHP yanşacak. MHP ve ANAP barajı bü- yük olasılıkla zoriayacak. Genç Parti ise barajı geçe- mez," Yirmi beş milyon seçmenin oylanna baktığımda AKP'nin yüzde35, CHP'nin yüzde20 oy aldığını gör- dum... MHPveDYPyuzde9... ANAP ve DSP'nin barajı aşması oldukça zor... DEHAP ile Genç Parti yüzde 5.5... Görülen o kı, AKP yüzde otuzu aşacak, büyük ola- sılıkla tek başına iktıdar olacak... Yanılmak isterim ama işin gerçegi bu!.. Seçmen yeni bir yüz aradı. Tepki oylarını AKP'ye verdi... Çünku yasaklı bir seçim öncesi yaşadık... Eski lıderler seçmen tarafindan tasfiye edılmek ıs- tendi, başan da sağlandı... Yıllardır bu koşede yazdım... Siyasi Partiler Yasası'nın ve Seçim Yasası'nın de- ğişmesi gerekmiyor muydu? Türkiye Büyük Mıllet Meclisi sadece seçim karan aldı... Hiçbir yasal düzenleme alınmadan seçime gidilme- si ne yazık ki bu sonucu doğurdu!.. Başbakan Bülent Ecevit ten Mesut Yılmaz a, Devlet Bahçeli den Tansu Çiller e, Recai Kutan a dek tüm liderler el ele vererek Recep Tayyip Erdo- ğan'ın partisi AKP'yi iktidarataşıma yanşına girdıler... • • • Bir kez daha anladık yasaklarla bir yere vanlmıyor!.. İki ay öncesinden böyle birsonucun çıkacağını bi- liyorduk... Bu sabah bazı liderler de gerçeği görmüş olacak- lar... Benim tahminım en az yüzde 40 oy Meclis'te tem- siledilmeyecek!.. Boyle bir seçim sıstemi olur mu? Meclis'e AKP, CHP dışında belki bir parti daha gi- rebilecek!.. Hangi parti olabilir? MHP, DYP ve Genç Parti!.. Çok az bir olasılık ama DYP, MHP ve Genç Par- ti'den daha şanslı... Üçünün bırden geçmesi olanaksız... Dığerlerinın ise hiç şansı yok!.. AKP 300 milletvekiliyle Meclis'e girerse hiç kim- seşaşırmasın!.. Halkın yasaklara olan tepkisi AKP'yi değil, Tayyip'i iktidar yaptı!.. Çarpık sistemle yapılan seçimlerden böyle sonuç çıkar!.. hikmet.cetinkayaf'i cumhuriyet.com.tr Faks numaramız: 0212/ 513 90 98 Anketlerüç parti dedi: AKP, CHP, GP Araştırmacüan GPyanılttı İstanbulHaberServisi- 3 Kasım seçimleri önce- sinde gerçekleştirilen an- ketlerin büyük bölümün- de barajı geçen üç partı- nin, sırasıyla AKP, CHP ve Genç Parti (GP) oldu- ğu belirtildi. KMG adlı kuruluşun 11 -20 Ekim tarihli, "Tür- kiye Trendleri" araştır- masında, AKP yüzde 30.2, CHP yüzde 16.3, Genç Parti yüzde 13.2 oy aldılar. Araşürmada. DYP yüzde 9.5, MHP yüzde 9.3 oyla barajı zorladığı ıfade edildi. VERSO: 22 Ekim'de açıklanan ankettte, AKP yüzde 25.4, CHP yüzde 14.7 oy ile barajı geçer- ken, MHP'ye yüzde 7.8, Genç Parti'ye de yüzde 6.5 oy çıktı. TÜRK NOKTA NET: ll-17Ekimtarih- lerinde gerçekleştirilen ankette, AKP'ye yüzde 31.4, CHP'ye yüzde 15 oy çıktı. GP'nin yüzde 12.2 oy aldığı ankette, MHP ve DYP'nin barajı zorladığı görüldü. STRATEJİ MORİ: 10 Ekim'de açıklanan an- kettte AKP'nin yüzde 28- 35, CHP'nin yüzde 13- 17, GP'nin yüzde 9-11 arasında değişen oran- larla barajı geçtiği belir- tildi. KONDA: 21 Eylül ta- rihinde açıklanan anke- tte AKP yüzde 30-34, CHP yüzde 17-21, Genç Parti yüzde 10-13 arasın- da oy alırken, DYP yüz- de 7-1 l'le barajı aşö. DE- HAP ve MHP ise yüzde 6'yı geçtiler. SONAR: 14 Ekim ta- rihli araştırmada, AKP'nin yüzde 28.6, CHP'nin ise yüzde 25.9 oy aldıklan dikkat çekti.