Katalog

27KASIM 2002 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA SAGLIK İNSANIN SERÜVENİ TURHAN SELÇUK EAHÎİCJIAD2 KACSRALA3I ECSIM 2EKMİLİ BÎHDSN 6 M - E13ETTE, iN 6rözi- ONMH iç Dünya KOAH Günü'nde uzmanlar uyardı: Sigara ve tozlu ortamlardan uzak durun En etkintedavierkentanı• Türkiye'de yaklaşık 3 milyon Kronik Obstrüktif Akciğer Hastası (KOAH) bulunuyor. Dünyadaki 600 milyon KOAH hastasmın, her yıl 3 milyonu ölürken, uzmanlar son 30 yılda hastalığın 4 kat, hastalıktan ölenlerin ise 5 kat arttığını belirtiyorlar. ADANA/ŞANLRJRFA (Cumhu- riyet)-Türkiye'de yaklaşık 3 milyon Kronik Obstrüktif Akciğer Hastası (KOAH) bulunuyor. Uzmanlar, son 30 yılda bu hastalığın 4 kat, hasta- lıktan ölenlerin ise 5 kat arttığına dikkati çekerek erken teşhıs halınde tedbir alınıp, yaşam süresi ve kalite- sinın uzatılabıldığini belirtiyorlar. Kronik Obstrüktif Akciğer Hasta- hğı'na (KOAH) karşı Küresel Giri- şim (GOLD) Grubu tarafından orga- nize edilen, Toraks Derneği, Sağlık Bakanlığı, Tabip Odası ve Pratisyen Yaniltan' belirtiler doktorları korkutuyor TEKÎNSÖNMEZ STOCKHOLM - Stockholm'de yapılan "Avrupa Solunum Yollan Kongresi"ne 12 bin uzman hekim, 200 araştırmacı ve bilim adamı katıldı. 300 Türk araştırmacı da kongrede bildiri sundu. Kongrede en göze çarpan özellik, solunum yollan uzmanlan ne yapacaklanm bılmedıklennı soylemelen. Çunku böyle bir hastalığın varhğı daha önce bilinmiyormuş. "Yanıltan" belirtiler hafıf nefes darlığı ve kronik sigara öksürüğü gibi kendisini gösteriyormuş, başlarda. ABD, Ingiltere, Isveç gibi ülkelerden gelen dört uzman-hekim konuşmacı, hastalığın ilerlemesi ve solunum yollannı sarması üzenne çoğunlukla 'kanser" teşhısı koyduklanm anlattılar. "Bu 'yamltmaca'run verdiği 'rehavet ve ihmal' sonucu ölüm kaçınıbnaz oiayor" diye konuşan uzmanlan en çok korkutan ise çocuklarda göriilen ölümlerin arüşı. Kongrede, ilaç endüstrisinin de vargücüyle bu hastalığa karşı bir ilaç geliştirmek üzere çahştıklan belırtildi. Hekimler Derneği'nce desteklenen "20 Kasım Dünya KOAH" günü çe- şitli etkinlıklerle kutlandı. Çukurova Üniversitesi (ÇÜ) Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıklan Anabi- lim Dalı ve Toraks Derneği Genel Başkanı Prof. Dr. Ali Kocabaş, 11 Sağlık Müdürvekıli Dr. Saadettin ÖzsürekçigU, Adana Tabip Odası Başkanı Dr. Rna Mete ve Pratisyen Hekimler Derneği temsilcileriyle dü- zenlediği basın toplantısında, amaç- lannın toplumu hastalığa karşı bi- linçlendirmek olduğunu söyledi. Toplantıda konuşan, Prof. Dr. Ali Kocabaş, Türkiye'de 3 mil- yon civannda KOAH'lı hasta bulundugunun tah- mın edildiğini belirterek son 30 yılda bu hastalı- ğın 4 kat, hastalıktan ölenlerin ise 5 kat art- tığına dikkati çekti. Kocabaş, hastalığın çoğunlukla sigara içenlerde görüldüğünü, an- cak sigara içmeyenler ya da pasif içicilerde de görülme olasıhğının yüksek olduğu- nu ifade etti. Kendinizi test edin Prof. Dr. Kocabaş, KO- AH'ın hiçbir belirti ver- meden de gelişebildiği- ni. bu nedenle önlem alınmadığuıı vurguladı. Kocabaş, şunlan anlat- h: 'Sıksıköksürüyorve balgamçıkanyorsaıuz, yaşrtlannıza göre nefe- siniz daha kolav darah- yorsa, yaşmuz 40'ın üzerinde ve siga- ra içiyorsanız risk grubundasmız. Bu nedenle en kısa zamanda bir solu- num testiüeakciğerlerinizinyaşmıöğ- renebiHrsiniz.'' Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıklan Ana Bilün Dalı Başkanı Yrd. Doç. Dr. Erkan Cey- lan da, dünyadaki 600 milyon KO- AH hastasınm, her yıl 3 miryonunun öldüğünü söyledi. 'Kolayca teşhis edilebflir' Ceylan, şöyle konuştu: "KOAH hastahğı tanınmayan öldürücü bir hastahkür. KOAH, tüm dünyada kro- ner arter. serebrovaskuler (beyin da- mar hastahğı) ve akut solunum siste- mi enfeksiyon hastalığından sonra 4'ncü ölüm nedeni olan hastahkürf Ceylan, hastalann çoğunun, has- talıktan habersız yaşadığına da dik- kati çekerek şunlan söyledi: "Enet- Idn tedavi erken tanıdır. Kolayca teş- his edilebitir ve kimlerde olabileceği önceden bifinebiUr. Tanı ise solunum testiyle kolayca yapıor. Sigara içen, tozlu, dumanh iş yerinde çahşanlar- da daha fazla görülür." Günde 5 bin çocuk tiryaki • tZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) - Ege Üniversitesi Sigarayı Bırakma Polikliniği sorumlusu Uzman Dr. Canan Telli, dünyada her gün 5 bin çocuğun sigaraya başladığım belirterek "Sigaraya başlama yaşı 10-12 yaş arasmda değişiyor" dedi. Türkiye'de 15 yaş üzeri erkeklerin yüzde 62'sinin, kadınlann ise yüzde 24'ünün sigara içtiğini açıklayan Telli, 2030 yılında 10 milyon insanın sigara nedeniyle öleceğini belirterek, "Sigarayı bırakmak ashnda çok zor değil. Kendinize güvenin ve kararlı olun" diye konuştu. Yok yere ölüm' raponu • İSTANBUL(AA)- Dünyada her yıl meydana gelen 56 milyon ölümün yüzde 40'ının nedeninin "önlenebilir sağlık tehditlen" olduğu bildirildi. Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) yayımladığı "Dünya Sağlık Raporu 2002 "de saptanan 25'i aşkın önlenebilir sağlık tehdidinden en önemlilerinin, "zayıflık, korunmasız cinsel ilişki, yüksek tansiyon, tütün, alkol, sağlıksız su, yüksek kolesterol, demir eksikliği ve obezite" olduğu vurgulandı. Raporda, sözkonusu sağlık tehditleri yüzünden her yıl yaklaşık 23 milyon kişinin öldüğü, önlem alınmazsa bu sayının artacağı kaydedildi. WHO'nun 1 Aralık Dünya AIDS günü nedeniyle hazırladığı rapor alarm veriyor: Hasta • Ilkortaya çıktığı 1981'den bu yana sayılan 40 milyonu bulan AIDS hastalan için bir 'geniş müdahaleler paketi' hazırlanıyor. Paket yürürlüğe konduğunda, yeni enfeksiyonlar yüzde 64 oranında azalacak. 100 mflyona çıkacak Afrika'da çocuklar bir yandan AIDS hastahğı, bir yandan da açhkla savaşıyor. ANKARA (AA) - Dünya Sağlık Ör- gütü (WH0) ve Birleşmiş Milletler AIDS'le Mücadele Programfnın (UNAIDS) raporuna göre, ortaya çık- tığı 1981 'den bu yana dünyada sayıla- n 40 milyonu bulan ADDS hastalarının sayısı önlem alınmazsa 2005'te 100 milyona çıkacak. WH0 ve UNAIDS tarafından hazır- lanan 12 maddelik AIDS *e karşı geniş müdahalelerpaketi, 2002-2010 arasrn- da yetişkinlerdeki HTV enfeksiyonla- nnı önemli ölçüde azaltacak. Paketin 2005'te tam anlamıyla yürürlüğe konul- ması, yeni enfeksiyonlan yüzde 64 ora- nında kesecek. Enfeksiyon kapmış olan- lann sayısını da her yıl 4 mıryondan 1.5 milyona düşürecek. AIDS, gerekli ön- lemlenn etkili ve hızlı bir şekilde uy- gulanmadığı ülkelerde hızla yayılma- ya devam ederken, dünyada her 5 sa- nıyede bir kişinin HTV ile enfekte ol- duğu tahmın edılıyor. Etkilenen kişile- rin çoğunluğunu, 25 yaş altındakı genç- ler oluşturuyor. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yar- dım Fonu (UNICEF), Bırleşmiş Mil- letler AIDS'le Mücadele Programı (UNAIDS) ve WH0 tarafından yayın- lanan "Genç Insanlar ve HTV7 ATOS" adlı rapora göre her gün 6 bin genç in- sana HTV bulaşıyor. Rapor, aynca, HTV enfeksiyonundan nasıl korunulacağı hakkında genç insanlara bılgi sağla- mayı amaçlıyor. Türkiye'de durum AIDS'ın neredeyse en az görüldüğü Avrupa ülkesi olan Türkiye'de, Sağhk Bakanlığı 'nın son verilerine göre 1985 yılından bu yana 431 'i ATDS hastası, 998'ıtaşıyıcıolmak üzere toplam 1429 ATDS vakası saptandı. Hastalığa yaka- lananlann 448'ini kadınlar, 981'ini ise erkekler oluşturuyor. Şizofreni geni bulundu MELBOURNE (AA) - Avustral- ya'daki Akıl Sağuğı Araşürma Ens- titüsü'nden Doç. Brian Dean, şizofre- ni hastalarının öldükten sonra beyin hücrelerindeki 12 bin genin incelen- mesi sonucunda hastalıkla ilgili 153 gen saptadıklarmı belirtti. Dean, hastalık belirtilerinin nede- ni olan genlerin bu grup içinde bu- lunduğunu söyledi. Şu ana kadar şizofreninin yalnızca bulgularla tanımlanan psikıyatrik bir hastalık olduğunu belirten Dean, ye- ni buluşlanndan sonra artık, araştırma- lanm hastalann beyın dokulannı etla- lediğini belirledikleri genler üzerinde yoğunlaştıracaklannı ifade etti. tkiz şizofren sorunu .Vıcak şizofren tek yumurta ıkız- leriyle yapılan araştırmalann, hasta- lığa genetikten başka bir faktörün de neden olması gerektiğine işaret etti- ğini kaydeden Dean, hastalığa yol açan esas genleri belırledıkten sonra diğer nedenler üzerinde durabilecek- lerini söyledi. Dean, bundan sonraki aşamanın şizofreniye yol açan gen- lerin sayısını 5 ya da 10'a ındirmek olduğunu belirtti. 24 milyon can aldı ANKARA (ANKA> Hacettepe Üniversitesi Iç Hastalıklan Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. SerhatÜnaL, AIDS'ten21 yılda 24 milyon kişinin öldüğünü belirtti. Bütün bulaşıcı hastalıklarda olduğu gibi AIDS hastalığında da korunmanın önemli olduğunu vurgulayan Unal, "Maalesef ülkemizde cinsel yoDa bulaşan hastahklar ve korunma yollan hakkında çok önemh' bir bilgi boşluğu buhınmaktadn"" diye konuştu. Hastalığın yalnızca erişkinleri değil, bebek, çocuk, genç, yaşlı demeden herkesi tehdit ettiğini belirten Ünal, en sık görülme yaşının 15-49 yaş arası olduğunu, heteroseksüel cinsel temas, damar içi madde kullananlann ortak kullandığı enjektör ve üçüncü olarak da cinsel temasla virüsün bulaştığım kaydetti. AIDS hastahğı mücadelesinde daha güçlenmek ve hastahğı masaya yatırmak için 28 Kasım-1 Aralık tarihlerinde Sheraton Hotel'de l.UlusalAIDS Savaşım Sempozyumu düzenlenecek. Strese 'hayır' demek İSTANBUL (ANKA)- Insan yaşamı- nı olumsuz etkileyen stres ile mücade- lenin sanıldığı kadar zor olmadığı be- lirtildi. Becel'in hazırladığı "Streseha- yır diyeHm" adlı broşürde, stres ve mü- cadele yollan hakkında bilgi venldı. Stresin hem yaşam kalitesini hem de sağhğı olumsuz etkiledigi kaydedilen broşürde, stres düzeyini azaltmak için şu önerilerde bulunuldu: ^ Stresi başlatan olaylan listeleyin. Stresli olduğunuzda kendinizi gevşet- meye çalışın. t/ Fiziksel açıdan aktif olmak stresin yol açtığı gerginliği azaltmanın iyi bir yoludur. %/ Sosyalleşmek için zaman ayınn. • Gevşemek için 10 dakika bile ol- sa kendinize zaman ayınn. Bir şeyler oku- yun, hoşlandığınızbirşeylerleuğraşın. • Yoga ya da rahatlama kurslanna gi- din. ı/ Basıt soluk alıp verme ya da ge- rinme egzersizlennı deneyin. • Bir seferde birden fazla iş yapma- ya çalışmayuı. • Aşın beklentilere 'hayır' demeyi öğrenin. • Sağhklı besinler ve yiyecekler tü- ketin ve yemek yerken acele etmeyin. • Aşın alkol tüketmeyin, sigarayı bırakın. DUZYAZI ORHAN BİRGİT İktidar Liderinin Avrupa Turu.. AB ülkelerındeki uzun gezisini sürdüren AKP Genel Başkanı, ne yazık ki protokol kurallannı sü- rekli çiğniyor. Kendisinin. son seçimlerde ülkesin- de iktidaragelen partinin genel başkanı olduğu için, gerekirse ziyaret ettiği başkentlerde cumhurbaş- kanları ile muhatap olabileceğini sanıyor. Öyle olduğu için de önceki gün Lizbon'da Por- tekiz Başbakanı ile yaptığı ikili görüşme sırasında, ev sahibini Türkiye'de ağırlamaktan mutluluk du- yacağını söylüyor. Diyelim ki bu çağnsını Başba- kan Barosso'nun daha ziyade Portekiz'deki ikti- dar partısinın liderı kimliğini öne çıkarttığı için ya- pıyor. Ama hemen arkasından, ev sahibi başba- kan aracılığı ile Portekiz Cumhurbaşkanı'nı daTür- kiye'ye davet ettiğini söylüyor ve bu çağnsını or- tak basın toplantısında açıklıyor. Eminim, öyle bir çağnda bulunulduğunu Cum- hurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer de tüm kamu- oyu ile biriikte televizyonların canlı yayınlanndan öğrenmiş olmalıdır. Bir Devlet Başkanı, bir başka devletin başkanını ülkesine çağıracak ise bunu ya doğrudan kendisi, herhangi bir uluslararası toplan- tıda karşılaştığı zaman yüz yüze yapar, ya da o baş- kanın ülkesini resmen ziyaret eden başbakanı ve- ya bir bakanı aracılığı ile daveti yerine getinr. Bu ikinci seçenekte de cumhurbaşkanı adına sözlü ola- rak yapılan çağnnın ardından, başkanın mektubu ilgili kişıye sunulur. AKP Genel Başkanı'nın bu kurallan altüst eden çağrısı, bu nedenle öyle sanıyorum ki havada ka- lıyor. Elbette ciddiye alınmıyor ve olsa olsa Avru- pa Bırliği'ne aday bir ülkenin başbakanlığına her gün bir adım daha yaklaşan Erdoğan'ın, o koltu- ğa oturmadan önce ivedilikle en basit protokol ku- rallannı öğrenmesi gerektiği, giderek öne çıkıyor. Ve bugün Paris'te... Tayyip Erdoğan'ın, Türkiye'nin 12 Aralık doruğun- da AB için bir tarih almasını sağiama amacıyla yaptığı yorucu gezılerı, elbette takdir etmek gere- kiyor. AKP Genel Başkanı, yabancı dıl bilmese de bu alandakı tüm kompleksıni bir yana bırakarak, gerçekten yorucu bircevelanı sürdürüyor. Çat ka- pı, gittiği her ülkede Türkiye'nin niçin AB üyesi ol- ması gerektığini ev sahıplerine anlatmaya çalışı- yor. O arada, ölçüyu kaçırarak -belki de bu kaçır- manın karşısındakilerin hoşuna gideceğini de sa- narak- kimi Türkçe kimi o ülkenin dili ile küçük espnler yapmak istıyor. Hatta, gezilere katılan mes- lektaşlarımızın söylediğine bakılırsa, zaman za- man ev sahipleriyle vücut dili ile temas kurmaktan da geri kalmıyor. Bunlann tümü için Erdoğan'a teşekkürier. Ama o bunlan yaparken tüm protokol kurallarını altüst etmekten çekinmez ise o zaman gezilerdekı asıl amaç tersıne dönecektir. Sayın Erdoğan, şu anda Türkiye'deki çoğunluk partisinin genel başkanıdır. Ülkesinin başbakanı de- ğildir. Yani, bir başkentte aklına geldiği gibi konu- şur, birkaç saat sonraki durakta bunlann tama- men tersını söylemeye kalkışırsa çelışkiler hava- da kalmaz. Zaten ev sahipleri tarafından da ken- disine, birbaşbakan değil, bir genel başkan oldu- ğu, tıpkı dün Danimarka'da Rasmussen tarafın- dan yapıldığı gibi, hatırlatılmaktadır. Dahası, bugün de ziyaret edeceği Fransa baş- kentinde, Erdoğan'ın Türk hükümetinin birtemsil- cisı olarak ağırlanmayacağı resmen açıklanmıştır. Dıplomatık kurallara olan titız düşkünlüğü bilinen Fransızlar, AKP Genel Başkanı'nı bugün Türkiye Mil- lıSavunma Bakanı'nın refakatinde gelen bir konuk olarak ağırlayacaklannı hatıriatmak zorunda kalmış- lardır. Tayyip Erdoğan'ın bugünkü konumunun geçı- ci olduğunu söylemek mümkündür. O geçiciliğin ilk fırsatta, yasalarda yapılacak değişıklikler ile be- lirfi bir zemine oturtulmasında da aksi düşünce- de bulunanlar hemen hemen yok gibidir. Bu yüzden AKP Genel Başkanı, keşke bu AB gezileri için Başbakan Gül'e yeşil ışık yakmış ol- saydı, hem kurallan tam olarak uyguladığı için kim- senin sesi çıkmazdı, hem de bugün Paris'te ya- şanması olası çarpıklıklara yer verilmezdi. Sayın Erdoğan da Ankara'da otuaır; AKP'nın seçim vaatlerini yürürlüğe bir an önce koymak için, gerekli çalışmaların hızlandırılmasına nezaret ederdi. Faks: 0212- 677 07 62 [email protected] Sağlık Bakanı Akdağ: Zorunlu hizmet ve vardiya bitiyor ANKARA (Cumhu- riyet Bürosu) - Sağlık çalışanlarına yönelik zorunlu hizmet uygu- laması yürürlükten kal- kıyor. Sağlık Bakanı Recep Akdağ bazı sağ- lık personelıne zorun- lu hizmeti içeren yasayı, 2 yıldan önce uygulamadan kaldıracakla- rmı açıkladı. Bakanlık çalışmalanna ilişkin bilgi veren Akdağ, sağlıktapiya- sa sistemine dönüleceği mesajmı ver- di. Hekimlerin özlük haklannın iyileştiril- mesinden çok, hekim haklarının kişısel ola- rak iyileştirilmesini is- tediklerini belirten Ak- dağ, şöyle konuştu: "Daha çok çahşan, daha çok hastayı kay- • Sağlıkta piyasa sistemine dönüleceğirıi belirten Akdağ, hekim haklannın iyileştireceğini söyledi. dmaalan, daha çok hiz- met veren hekirnler da- ha çok para kazanabi- lecekler. Doğu ve Gü- neydoğu'da hekim açı- ğı olduğu için, bu böl- gelere giden heknnler daha çok hasta kayde- debilecekler. Heknnler üretrikçedaha çokkazanabü- meşansmasa- hipolacaklaıf Osman Durmuş'un sağlık bakan- lığı dönemin- de uygulama- ya konulan vardiya siste- minin de aile hekimliği uygulaması- nın yaygınlaşmasıyla birlikte kaUcacağmı be- lirten Akdağ, sağlık sektöriindeki zorunlu hizmet uygulamasını da 2 yıl içınde kaldır- mayı öngördüklerini söyledi.