Katalog

Cumhuriyet İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adaaİLHANSELÇUK Genel Yayin Yönetmeni: tbrahim Istıhbarat. Cengiz Yıldınm • Ekonomı Öz- # YazilŞİeri MüdÜrÜ: Safim l e m Yüzak • Kultur Egemen Berköz • Spor: tbrahim Yddız ' ı#Sorumlu Mudür Mehmet Sucu • Haber Merkezi Müdürü: Hakan Kara AbdülkadirYücelman9Makalder Sami Ka- raören 9 Düzeltme Abdullah \ azıcı 9 Bıl- gı-Belge Edibe Buğra • Yurt Haberlen Meh- met Faraç 9 A\rupa Temsılcısı Gûraj Öz Yayın Kurulu İlhanSelçukfBaş- kan). Emre Kongar (Danışman), Orhan Erinç, Hikmet Çetin- ka\a, Şükran Soner, İbrahim Yddız. Orhan Bursah. Musta- fa Balbav, Hakan Kara. Ankara Temsılcısı Mustafa Balbav Atatürk Buh an No 125, Kat 4. Bakanlıklar- Ankara Tel 4195020(7 hatl, Faks 4195027 9 îzmır Temsılcısı Serdar Kızık, H Zı>aBK 1352 S 23Tel 4411220, Faks 4418745 9 <\dana Temsılcısı Çetin Yiğenoğlu, tnönü Cd 119 S No lKat l.Tel 363 12 11. Faks 363 12 15 Muessese Müduru Erol Erkut 9 Koordınator Ahmet Korulsan 9 Mu- hasebe Bülent > ener 9 Idare Hüse>in Gürer 9 Satış Fazilet Kuza REKL\M: P.M. Ltd. Şti. • Genel MudurGüIbin ErduranOKoordnıatâr Reha Işıtman # Genel MudurYrd Se>da Çoban • Fınansman Mudürü Çetin Erduran Tel 0212 514 (T 53 - 513846G-61, Faks 02125138463 Ytvunlayaıı: Yenı Gûn Haber \jansı Basın \e ^ avıncılık \ Ş Baskı: Sabah \ avmcıhk ^ Ş TuÂocağı Cad 39 41 Cagalojlu 34*34 tsonbul PK 246 - Snkecv 34435 tstanbu! Tel (0 212 ı 512 05 05v 20 halı Faki (0 2121513 85 95 14 EKİM 2002 tmsak:5 40 Güneş. 7 07 Ö ğ l e l 2 57 Ikındr 16.01 Akşam 18 35 Yatsı:19 55 Tibetin Hk güzel • DHARMSALA (AA) - Tibet'in ilk gûzellik kraliçesi seçıldi. Geleneklen çığnediğı ve ülkenın bağımsızlık miicadelesini küçümsedigi eleştirilerine maruz kalan yanşmanın bırincisi, 19 yaşındaki Dolma Tsenng ] oldu. Yanşmada en çok tepta toplayan bölüm olan j yanşmacılann mayoyla geçişi, rîalka kapah yapıldı. j Katilin yaşamı beyazperdede 1 • ANKARA (AA) - ABD'de 6 erkeği vahşi şekılde öldüren ve 4 gün önce idam edilen seri kadın katil Aileen Wuomos'un yaşamı filme çekilecek. Şu günlerde yeni bir sen katil dehşetini yaşayan ABD, 1989-90 yıllannda fahişelik yaptığı Florida merkez otobanı civannda 6 orta yaşlı erkeği öldürmekten suçlu bulunan başka bir seri katilin cinayetlenni beyazperdede izleyecek. Ekonomik krizler ve geçim sıkıntısma rağmen yaşam süresi yaklaşık 19 yıl uzadı Türk insanı dayanıklı çıktıANKARA (AA) - Yaşanan knzlere rağmen Türk insanının ömrü, son 35 yılda yaklaşık 19 yıl uzadı. Türk insanının ömrü 1960-1965 dönemınde 49.93 yıl iken 1995-2000 dönemınde yaklaşık 18.62 yıl artarak 68.55 yıla ulaştı. Devlet Planlama Teşkilatı'nın (DPT) verilerine göre, Türklerin ömrü her yıl yaklaşık 6 ay uzadı. Dünya ortalamasına bakıldığında da, 1960 yılında 52.40 yıl olan ortalama ömür süresi 13.6 yıl artarak 2000-2005 döneminde 66 yıla yükselecek. Gelişmiş ülkelerde 1960 yılında 69.70 yıl olan ortalama ömür ise 45 yılda yaklaşık 5.9 yıl artarak 2000-2005 dönemınde 75.60 yıla yükselecek. Ortalama ömür gehşmekte olan ülkelerde 1960 yılında 47.70 iken 2000-2005 döneminde yaklaşık 16.4 yıl artarak 64.10 yıl oldu. Türk kadınının ömrü 1960- 1965 döneminde 52.02 yıl iken 1995-2000 döneminde 18.91 yıl uzayarak 70.93 yıl oldu. Türk erkegınin omrü ise aynı dönemlerde 47.93 yıl iken 18.37 yıl artarak 66.30 yıl olurken, kadın- erkek farkı da 4.09 yıldan 4.63 yıla yükseldı. Dünyada kadınlann ortalama ömrü 1960 yılında 53.70 yıl iken 2000-2005 dönemınde 68.10 yıl, erkeklenn ortalama ömrü de aynı dönemler itibanyla 51.10 yıldan 63.90 yıla çıkacak. Gelişmiş ülkelerde 1960 yılında kadınlann ömrü 72.60 iken 2000-2005 dönemınde 79.30'a, erkeklenn ömrünün de 66.70 yıldan 71.90 yıla uzaması öngörülüyor. Gelişmekte olan ülkelerde ise kadınlann ömrü aynı tarihler itibanyla 48.40 yıldan 65.70 yıla, erkeklenn ömrü ise 47 yıldan 62.50 yıla yükselecek. • Devlet Planlama Teşkilatı'nın (DPT) verilerine göre, Türklerin ömrü her yıl yaklaşık 6 ay uzadı. Türk kadınının ömrü 1960-1965 döneminde 52.02 yıl J iken 1995-2000 » döneminde 18.91 yıl ; uzayarak 70.93 yıl ! oldu. Türk erkeğinin omru ise aynı dönemlerde 47.93 yıl iken 18.37 yıl artarak 66.30 yü oldu. 2O.yıl indirimi devam ediyor! SADECE BUGÜN 590.000 Erkek triko (Değişık renk ve modellerde) Cleanvac 9.950.x: Gaoxing Demka • Arayan numarayı gosterme ozellı<~ • Takvım ve he makinalı • Alarmm 24.900.xc 6.900. > Herkes akm akın 20. Yıl indirimlerine koşuyor. Siz de Yimpaş Mağazalar Zincirf ne gelin, süper indirimlerden yararlanın. yımpaş İMAGAZALARİ ' "En fyfsf, en fıe»aptiBi" (T AİDS'II sayısı azalacak 1164 hemofili hastası var ANKARA (AA)- AJDS'e karşı müdahalelerin artmasıyla yenı HIV enfeksiyonlanrun önemlı bir bölümünün de önüne geçılebilecek. Dünya Sağbk Örgütü (WH0) ve Birleşmış Milletler ATDS'le Mücadele Programı'nın (UNAIDS) raporuna göre, 2005 yılında dünyada HFV ıle yaşayan ınsan sayısının 100 mılyon olacağı tahmin ediliyor. Ancak, WHO ve UNATDS tarafindan hazırlanan 12 maddelık AIDS'e karşı genış müdahaleler paketi, 2002-2010 yıllan arasında yetişkınlerdekı HIV enfeksiyonlannı önemlı ölçüde azaltacak. ATDS salgımnı azaltmak amacıyla oluşturulan 12 önemli müdahale ile hastalığa karşı dünya çapında geniş bir tepki oluşturulacak. ANKARA (AA)- Türkiye"de 1164 hemofili hastası olduğu, bunlann 1 lQ9'unu erkeklenn, 55'mı kadmlann oluşturduğu belirlendı. Sağlık Bakanlığı'nın, kan hastalıklan tedavisinde kullanılan ve Türkıye'de üretilmedığı ıçın yurtdışmdan ıthal edilen kan ürünlerinin reçetelendirümesinde yaşanan suıistimalleri önlemek amacıyla 11 ay önce başlattığı "Hemofiü Takip Karnesi ve Kan Ürünü Reçete Uygulaması'' ıle Türkıye'de sayılan kesın bılinmeyen hemofili hastalanna ait aynntılı profıl çıkanldı. Buna göre, Türkiye'de 1164 hemofili hastası bulunuyor. Bunlann 1109unuerkekler, 55'ini kadınlar oluşturuyor. Istanbul saydamlaştıTûrktve'nin önemli fotoğraf etkinliklerinden İstanbul Saydam Gûnleri, 27 Ekim'e kadar Tank Zafer Tunaya Kültür Merkezi ve Turkcefl Salonlan'nda izleyicisiyle buluşacak. Amatör-profesyonel, fotoğrafla ilgilenen herkese kapılannı açan tstanbul Saydam Günleri'nin bu yıl yedincisi düzenleniyor. Etkinliğûı her bölümü farldı tema ve üslubuyla görsd bir şölen niteiiğinde. Her yıl bir ülkeyi ağtriamayı gelenek haline getiren Saydam Günleri'nin bu yılki konuğu ise Japonya. Etkinlik çerçevesinde Haruhiro Takada ve Harumi Hondo farkh bir kültürün izJerini "Our VVorks" başhğı altında dört gösteriyie sunacak. İstanbul Saydam Günleri'yle ilgfli aynnüh bilgi ve program için internet adresi şöyte: ww^.saydamgunlerLorg Hakan Denker / "Savaş-Banş" (üstte solda), AB Çrtak / "Oyiesine Fotoğraflar" (üstte sağda), Muanuner Yanmaz / "Üzülmcyin Çocuklar" (altta) SÖYLEŞİ ATTİLÂ İLHAN 'Aydınlar Savaşı' Bitmez!.. Cumhuriyet'in ilk yıldönümü gecesı, Gâzi ve yakınlan, kutlamayı nerede yap- mışlardı? 'Karpiç'te! 'Karpiç' Mudafaa-ı Hukuk başkentnin, tek 'alafranga' gece ku- lübü; 'alafranga' ve 'komprador'! Adından anlaşılmıyor mu? 'Sattanatı' yıllarca süren 'müstecir'ı, yanılmıyorsam Macar'dı. Be- yoğlu'ndaki film eteştirmenliğim yıllannda düşünmüşümdür; Bogart'ın Casablan- ca'da 'ışlettığı' barla; Ankara'dakı 'Kar- piç' arasında hıçbır 'mahiyet' farkı gös- terılemez; fark varsa, 'derece' farkıdır. Ba- t'lı, eğlence kürtürünü benımseyıp, gerçek- leştirebılmek farkı! Doğu, -daha doğrusu Üçüncü Dünya- 'Çağdaşlaşmayı', Batı'lı duzeyde kül- tür/sanat benzeşmesi dıye aldı mı, dava- yı daha başında kaybedıyor: Kapıtalist (Lı- beral) 'Modernizm' çağdaşlığı asla kül- tür/sanat duzeyinde görmemiştir; ışine öy- lesı geldıği ıçin, size öyle gösterebılır; bak- tığı, asıl baktığı, daima ekonomik alt/yapı olmuştur: 'misyoner okulu' senı, Batı'lı âdetlerıne neden alıştırıyor; Batı'lı tüccar ve sanayicınin, Metropol'den taşıyacağı 'mallan' satın alman içın! Kendi kendinı pekâlâ doyurup kalkındırabılecek Türki- ye'yi; 'ulusal' tanmını, sanayıını -tek keli- meyle, ekonomısıni- tahrıp edip; nıye onun 'ulusal' pazarını, kendi deniz/aşın 'ulusal' mallanyla dolduruyorlar? Amaç bu: sa- nat/kültürtaklıtçilığiyle, sen, kendinı 'çağ- daş ve ilericı' sanıyor; oysa onun gözün- de, 'enâyı muşten' oluyorsun! Cumhuriyet, 'çağdaşlaşmayı', kılavuzu 'hayatta en hakiki mürşit, ilim' olmak şar- tıyla; kamu öncülüğünde, hızlı sanayi- leşme' dıye tanımlamıştı; günümüzde bi- le 'tahrıbatı' süren 'kultur ılericiliği', Halkev- leri ve Köy Enstıtülen'nin 'yozlaştırılması', yâni Yunan/Latin Kültürü'ne 'geçilme- si'yle başlamıştır: farkında mıdırlar acaba, o aydınlann 'ılericiliği', Casablanca ftlmın- dekı bar 'müstecin' Boggey'in, Fas hal- kına hizmetınden fazla değıldır, yânı hiç! O halk kı, filmdekı ışlevı, aslafigüranlıktan öte- ye gotürülmemiştı; yanı hıçlikten! Unutulmaması şart olan, Cumhuri- yet Ankarası'nda, tam tersine, halkın 'ağıriığı' ve 'Mösyö' Karpiç'in 'hiçliği'dir rolleri kim tersine çevirmişti dersiniz? Elbette, Müdafaa-i Hukuk! Ağıriık, Alaf- ranga/komprador o kültür 'ilericileri'ne geçti mi; yine böyle, gece klüpierinin Türkçe adlarını, Fransız ya da Ingiliz imlâsıyla yazmak 'hacaleti'ne düşersi- niz? Bunu bilirim, bunu söylerım; sorun, 'aydınlann devşirilmesi' sorunudur; önce bunu önlemek lâzım; ekonomı ve eğıtim/ öğretim ulusallaşmadıkça, önleyemeyız. Media'nın 'irtrfa kaybı'yla... Şakaklan kıriaşmışt, ustünde başında bü- rokrat çekidüzenı; her halınden, 'ilericıliğı', 'alafrangalık' sandığı bellı; benım o kitabı okumuş ('Aydınlar Savaşı'), öfkesinı şa- kayadönüştürup; "-...fazla ileriye gitme- miş misiniz?" dıyor. Cevabımı tahmin edebılirsiniz: "- ...Az bile yazmışımdır!" Aslında 'alafranga yaşamak' o kadar 'kültürsüzleştirilmek'tir ki, o tür aydın- lar, okuyup yazmak bahsinde, ülkenin asıl sorunlannı görmez, ya küçük çıkar- ların peşine düşerler; ya da işlevselliği iyice liberalleşmiş bir Media'nın, 'nüfuz sahası'ndan asla çıkamazlar. O arada ülkenin nereye savrulduğunu, ne yap- makgerektiğini, inceleyip irdeleyen ki- taplar mı çıkmış; adam sen de, ne çı- kar; bizim 'alafranga aydın', Media'nın 'pazarladığı' post/modernist yâvelerin, tartışmasını yapacaktır. Oysa 'gerçek' aydın, Media'ya ayak uy- durmaz; tam tersineTintellecte düzeyın- de, onu sureklı eleştirir, hatta yargılar: ka- pitalıst Media, bir hak arayıcısı değıl, bir çıkarsavunucusudur; ustelık ne Kamu'nun çıkarıdırsavunduğu, ne insanlığın; bıravuç 'patron'u savunur. Aydın, Media'yı irdele- yip, yerli yenne koymaz; tam tersine, yan- lış değerlerin yaygınlaştınlmasını yerece- ğine ona katılırsa; neticede yalnız Media ('iletışim sektörü') değil, bilimsellik de ba- tar: Türkiye'de Media'nın 'ırtifa kaybı'yla, 'özel' vakıf ünıversıtelennin, yerden prtrak gibı bıtmesı; aynı zaman parçası ıçınde ve 'paralel' olmuştur; eğer Cumhuriyet'in 'Kemalist değerleri' de, aynı sürede dev- re/dışı bırakılmak ıstendiyse, aydınlarımı- zın 'görev kaçakçılığı' (ihânetı demek is- temiyorum) başlamış demektir. Parayı veren düdüğü çalmaz mı? Hemen hepsi 'Küçuk Burjuva' kökenlı- dirde, yoksaondan mı? Marksıst Diyalek- tik 'Küçük Burjuva'yı -hele de 'aydını'nı- hep bıryol ayınmında, 'mütereddit' görmüş- tür; ya gözünü mal hırsı bürüdüğünden, Bur- juvazi'ye katılacak; ya bunun ımkânsızlı- ğını, ya da kolay olmadığını anladığından, 'işçı sınıfı'nın safları arasında eriyecek! Vahşı Liberallik, Küçük Burjuvazı'yı -bil- hassa aydınını ve sanatçısını- yüksek ma- aşla satın alıyor; bunun ıspatı kolay, Me- dia'mızda olsun, 'özel' Akademik kuru- luşlarımızda olsun; aydınlarımızın son yir- mi yıl içındeki ücretlennı, hele bırtarayınız, iddıa kanıtlanacaktır. Media'daki. ya da 'özel' üniversıtelerdekı, 'dönekler'in hep- si; ücretlenni, bırkaç mıslı -daha da çok- katlamışlardır: yalan mıyım? lyi de, o parayı veren, bu 'düdükleri' çalmayacak mı? Işte on yıldır, kulakla- nmızı sağır eden o yalan yanlış sesle- ri, onlar çıkarıyor, sebebi de budur. e-mail:tilahan «isnet.net.tr http://www.bilgiyayinevi.com.tr/ailhan Faks:0-212 / 260 19 88