Katalog

9 OCAK 2002 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA HABERLER ÜNÜGÜNÜN ADAMI TURHAN SELÇUK KARAKTERİ KARAKTERSİZLIK OLAN GÖZLÜKLÜ SAMİ'NN HARİKULÂDE KIVIRTMALARI EISIM 1EKMİLİ BİRLIN 5ÛYMNMAM StNİMKİ G-iftı' TDİ Genel Müdürü Ankan, Istanbul kent içi ulaşım için çözüm önerilerini Cumhuriyet'e açıkladı DenMemiçözelimAYKUT KÜÇÜKKAYA Türkıye Denizcilik tşletmeleri Ge- nel Müdürü Erkan Ankan, tstanbul metropolünün genel ulaşım sorunu- nun çözülebilmesi için gerekli yasal düzenlemenin bır an önce yapılarak bir ulaşım otontesınin oluştunilmasının ge- rektiğini belirterek "Türkiye için bü- yük önemi olan İstanbuTda kent içi trafîk karmaşasuun, ulaşunın denizyo- luna kaydınlmasından başka çözümü yoktur" dedi. Söz konusu otoritenin, kent içi ulaşımla ilgili olarak planla- ma, karar verme ve uygulama yetki- sinin bulunması gerektiğine dikkat çe- ken Ankan, "İstanbuTda ulaşun ile B- gili olarak hiznıet veren kuruluşlar; Istanbul Büyükşebir Belediyesi kuru- luşlan, özel' halk otobüsleri, TCDD, TDİ AŞ, deniz motorlan. minibüsler ile kent içi ulaşunı yönlendiren kuru- luşlar; karayoÜaru il emniyet miidür- lüğü, Denizcilik Müsteşarhğı ve diğer konu ile ilgili kuruluşlar ile koordine- li olarak çahşmalıdır" dıye konuştu. "Arûk bu saatten sonra birtakun ki- şiseL kurumsal, kitlesel veya potitik ta- assuplardan kurtulup tstanbul için el eleverip ashnda çok uzak, çok karma- şık gibi gözüken bu denklemi beraber çözmelhiz'" çağnsında bulunan TDl Genel Müdürü Ankan'la, yoğun kar yagışıyla daha da günyüzüne çıkan ulaşım sorunu ve "Istanbul Toplu Ula- şun Sisteminin Bütünleştirumesr prog- ramını konuştuk. - Deniztaşunacüığına çok uygun coğ- rafı yapıya, mev cut yolcu taşıma kapa- sitesine ve altyapı tesislerine sahip ol- masına rağmen neden tstanbul deniz taşımacdığı yüzde 4 gibi düşük bir oranda kabyor? Ankan: Evet, rakam ortada, bu bü- yük çelişkiyi doğuran sebep ve sebep- ler nedir? Rakamlar, mevcut imkân- lann yeterince kullanılmadığınjn bir göstergesi. Artık daha doğrusu bu gü- zel olanaklan eşzamanlı, eşgüdümlü koordine edememenin, planlayama- manın sonuçlandır. Istanbul için ka- çınılmaz hale gelen bütün bir ulaşım politikası kapsamında, şehir içi trafi- ğini, özellikle iki yaka arasında deni- ze göre planlayarak tüm ulaşım türle- rinin bir bütün olarak değerlendirildi- ği, birbıriyle rekabet etmek yerine bir- birlerini bütünleyen bir ulaşım siste- mi yaratmak kaçınılmaz. 4 maddellk proje - Sayın Ankan, bu projeyi nasıl ha- yata geçireceksiniz? Ankan: Ulaşımı insan vücudunun kan dolaşım sistemine benzetirim her zaman, bakın eğer dolaşım sistemi ak- sarsa diğer önemli organlar yeteri ka- dar kanla, dolayısı ile oksijen ile bes- lenemez ve görevlerini yapamazlar. îşte ulaşunın önemi 21. yüzyılda za- man faktörünün bu kadar önemli ol- duğu bir dünyada ve ülkemizin için- de yaşadığı bu dönemi daha çok çalı- şarak zamam daha verimlı kullanmak zorunda olduğumuz bu dönemde ma- alesef bır İstanbullu en etkin olduğu zamanının en az beşte birini trafikte stres altında geçiriyor. Bu bağlamda; Istanbul kent içi ulaşımında entegras- yon, ulaşım sistemi bütününde sırasıy- la; • Yönetimde ulaşım otoritesi, • Hat ağı ve zaman arifesi bütünleş- tirilmesi, • Fiziki bütünleşme (aktarma mer- kezleri), • Bilet sisteminin bütünleştirilme- si ile sağlanabileceği kanaatüıdeyim. - Size göre, kent içi ulaşunda Istan- Türkiye Denizcilik tşletmeleri Genel Müdürü Erkan Ankan trafîk sonınuna çözüm konusunda "Türkiye için büyük önemi olan tstanbul'da kent içi trafik karmaşasuun. ulaşımın denizy oluna kaydınlmasından başka çözümü yoktur" dedi. buOunun karşısuıa çıkan en önemli so- run nedir? Ankan: Kent içi ulaşımda en önem- li sorun, taşımacılık hizmetini sayıla- n 15-16 olan ve farklı otoritelere bağ- lı kuruluşun yerine getirmesi. Bu ku- ruluşlann her biri kendi işletme poli- tikalan gereği birbirlennden bağımsız olarak hat, fiyat, tarife vb. uygulama- lannda bulunmaktadır. Ve bu sistem hem kuruluşlara hem ülkeye hem de Istanbulluya zarar getirmekte. Istan- bul metropolünün genel ulaşım soru- nunun çözülebihnesi için, gerekli ya- sal düzenlemenin bir an önce yapıla- rak bir ulaşım otoritesinin mutlaka teşkil edilmesi gerekmektedır. - Peki, deniz taşunacüığuun payı ya- vaş yavaş da olsa nasıl artacak? Ankan: Deniz taşımacıhğı yapan diğer kışi veya kuruluşlar iskele, nh- tım gibi yüksek maliyetli altyapı tesis- leri yapmadan ÎDO örneğinde olduğu gibi kimi zaman kuruluşumuz iskele- lerini kullanarak (Beykoz, Çınarcık) veya tenezzüh motorlannda olduğu gibi mevcut rıhtımlara yanaşıp yerle- şik hatlarımıza girerek yolcu sayımı- zın azalmasına neden olmakta. Yolcu sayısı azalan hatlarda maliyet çok yük- seldiği için sefer sayısı azalmakta, bu husus hatlann cazibesini azaltarak yol- cu sayısının düşmesine neden olmak- ta. Diğer kişi veya kuruluşlann hatla- nmıza paralel sefer yaparak mevcut yolcunun paylaşılması yerine, yeni al- ternatif hatlar yaratmalan ve böylece kent içi ulaşımda deniz taşımacıhğı payının arttınlması sağlanmalıdır. - Otobüslerin seferlerinden de şikâ- yctcisiniz. Otobüslerdenizyohı ulaşunı- na nasıl entegre olacak? Ankan: Istanbul'da yolcu taşıma- cılığında yüzde 30 ile yüksek payı olan IETT ve ÖHO'lara ait otobüsler uzun mesafelerde taşımacılık yapmak- tadtr. Otobüsler iki yaka arasında ta- Ankan'dan çarpıadrnetc TDÎ Genel Müdürü Ankan, konuşmamızda çarpıcı bir örnek de veriyor. Ankan, geçen yıla kadar TDÎ bünyesinde bulunan ve devredildiği yüı 1 trilyon ci- varında zararla kapatan Izmır Körfez HatU Şehirhatlan Işletme- si'nin tüm personel (özlük hak- lan ile birlikte) ve fılonun hemen hemen en eski gemileri ile geçen yıl tzmir Büyükşehir Belediye- si'ne devredildiğini anımsatarak şunlan söylüyor: "Kenttedeniz- yolu Ue taşımada yüzde 340, ge- neltoptutaşunada ise yüzde 388 arüş sağlandL Bu nasıl olmuş- tur? İşte planlama detaylanna ginııeden yukanda anlattığım dört ana faktörün bir araya get- mesi ile gerçekleştL'' Ankan bir müjde de veriyor. Pilot bölgede uygulanmaya başlanan yeni sis- temle Şehir Hatlan Işletmesi, kı- sa bir süre sonra kötü hava ko- şullannda da tstanbulluya hizmet verecek. Pllot program mutlaka havata geclrllmell Erkan Ankan'm tstanbul Va- liliği'nden ve diğer yetkili ku- ruluşlardan bir de isteği var: "Kentsel ulaşun entegrasyon master plan ve programı hazır- lanmah veya iki yakada ilgili iki beledi>e vedeniztaşıma birimle- ri ile bir pilot program Ue plan- lama yapüıp bir sene boyunca denenip sonuçlanna göre olayı tstanbtd bütûnÜDe uygulama yö- nüne ghmetiyiz." şımalannda Üsküdar'dan Topkapı'ya, Kadıköy'den Beşiktaş, Taksim, Meci- diyeköy, Topkapı'ya yolcu taşımacı- hğı hizmeri yerine getiriyor. Bu durum sefer sayılannı ve sıklıklannı azalta- rak \ erimsiz çahşmalanna neden ol- makta. Oysa bu taşımacüığın verim- li hale getirilerek daha çok yolcuya daha konforlu hizmet verilebilmesi için, otobüslerin kısa mesafeli ve di- key hat yolcu taşımacıhğı yapmalan sağlanmalı. Bu ise ancak otobüslerin yüksek yolcu kapasiteh sistemlerle (denizyolu ve raylı) entegre edilmesi ile olanaklı. Böylece denizyolu veya raylı sistemle oluşturulacak aktarma merkezlerine ulaşacak yolcular bu merkezlerden, otobüslerle veya özel araçlan ile dikey karayolu bağlantısı ile daha kısa sürede yolculuklaruıı ta- mamlayacaklar. Zaman tarifffesi butunlcsUi'Hsin - Ancak, tstanbul'da yolculann bir ulaşım aracından diğer bir ulaşun aracuıa aktarma yapmalannda so- nınlarla karşılaşıbyor. Ankan: Evet... Denizyolu ile Emi- nönü, Karaköy, Kabataş, Üsküdar gibi merkezlere gelen yolcular ço- ğu kere ya bir süre yürüyerek oto- büs veya raylı sistemlere ulaşabil- mekte ya da uzun süre beklemek zo- runda kalmakta ve genellikle yolcu dolu gelen araçlara binememektedir. Bu merkezlere özel araçlan ile ge- lerek deniz yolunu kullanmak iste- yenler ise ya yakın bir mesafede oto- park bulamamakta ya da yüksek bir otopark ücreti ödemek zorunda kal- maktadu1 . Sistemler arasında enteg- rasyonun sağlanması ancak aktar- ma merkezlerinin düzenlenmesi ile mümkün. Bu aktarma merkezlerinin projelendirihnesinde yolculann ula- şun türleri arasında hızlı, konforlu, erişebilir ve ekonomik olarak hare- ket edebilmeleri sağlanmah. Bu mer- kezlere özel araçlan ile gelecek yol- cular için uygun otopark imkânlan da olmalı. Böylece kenrin yoğun yol- culuk çeken merkezlerine yüksek kapasiteli toplu taşım sistemlerinin çalışması sağlanarak bu bölgelerde- ki trafik yoğunluğu azaltılabilir. Özellikle denizyolunu kullanan yol- cular için iskeleleri besleyecek hat- lar olmalı. Kent içi ulaşımda diğer önemli bir husus, hat ağı ve zaman tarifesı bü- tünleştirilmesidir. Yolcu bir sistem- den diğer sisteme geçerken zaman kaybetmeden gideceği yöne ve yeter- li sıklıkta araç bulabihneli, sistemle- rin tarifeleri de bütünleşık olmalı. Tek bllet safllanmalı - Kent içi ulaşımda farkh ödeme bi- çimleri uygulanıyor. Bu da bir sorun oluşturuyor değil mi? Ankan: Her ne kadar kuruluşumuz ile belediye kuruluşlan Akbil uygula- masına geçmiş olsalar bile farklı öde- me sistemleri halen mevcut. Diğer hu- suslarda olduğu gibi toplu ulaşımda bi- let bütünleşmesi de (tek bilet) sağlan- mah. Bu gerçekleştiğinde yolcular sa- hip olduklan tek bilet ile her türlü top- lu ulaşım aracma binebileceklerdir. Bu sistemde aktarma ve kısa mesafe indirimleri uygulanabilmekte, aktar- ma fiyatlandırma yöntemi ile sistem- de yolculuk yapmaya başlayan bir yol- cu örneğin 60 dakika içinde yapaca- ğı tüm yolculuk türlerinde aktarma in- dirimi kazanmaktadır. Yakıt flvatı vüksek - Akaryakıt fîyadannı nasıl değer- lendiriyorsunuz? Ankan: Ülkemizde ulaşımda kulla- nılan akaryakıtta 4458 sayıh gümrük kanununun 176. maddesi uyannca iki ayn fiyat uygulanmakta. Buna göre yurtdışına seyahat eden araçlara her tür- lü vergi, resim, harç ve fonlardan müs- tesna tutulan transit yakıt fiyatı uygu- lanmaktadır. Yurtiçinde ulaştırma hiz- metlerinde tüketilen yakıta akaryakıt tüketim vergisı (ATV) ilave edihnek- te. Deniz araçlannda motorinin satış fiyatı transit uygulamasında 300 bin TL/Lt. dahih ulaşımda kullanılan ay- m yakıtın fiyatı 82 bin TL'Lt'dir. Ya- ni ülkemiz dahili ulaştırmada kullam- lan yakıta yüzde 270 daha fazla fiyat uygulamaktadır. Dolayısıyla maliye- ti etkileyen bu yüksek oran direkt ola- rak tüketiciye yani vatandaşa yansımak- ta. Deniz ulaştırması yük taşunacılı- ğında az da olsa pay almasına rağmen şehirlerarası ve şehir içi yolcu taşıma- cılığında bu oran iyice düşmektedir. DUZYAZI ORHAN BÎRGİT Fahd Bin Abdülazizln Marifetleri.. Mekke'deki Ecyad ya da El Cihad kalesinin, 220 yıllık bır tarih ve kültür mirası olduğuna aldırmak- sızın buldozerlerle yıktırılışı, Suudı Arabistan Kral- lığı'nın ılk marifeti değıl kı. Dışişleri Bakanhğı'nda bir arkadaşım, Mekke, Taif ve Medine'deki Türk şehitliklerinin önemli bir bölümünün üstünden de buldozerlerin geçtiğini, olayı yetkililer nezdinde protesto eden büyükelçi- lik mensuplarına, Suudi hükümetinin büyük bir so- ğukkanlılıkla, "Islamda mezar yerinin belli olma- ması gerektiğini hatırlattığını" soyledi! Ashnda, mezar yerinı bellı etmeyen, sadece Va- habilerdir; ama nerede olursa olsun, bir ulusun askerlerinin şehıt olduklan topraklarda yattıkları sonsuzluk uykusuna saygı göstermeyen zihniye- tin, insanlıkla uzaktan yakından ilgisi yoktur. Suudilenn Türklere karşı duyduklan hıncın han- gi boyutlara kadar uzandığını merak edenler, Cid- de'deyine Osmanlı Imparatoriuğu döneminden kal- mış bir evin müze haline getinlmesi için restore edil- dığıni biliyor musunuz? Hükümran olduğu topraklarda, Osmanlı döne- minin bütun ızlerini silmek amacıyla kentleri süs- leyen cumbalı evleri bile kraliyet ailesinin emri ile yerle bır eden Suudi yonetimi, Cıdde'deki o evi, Birinci Dünya Savaşı sırasında Türk askerlerini cembiyeleri ile arkadan vurmak için Arap gerilla- lannı örgütleyen ünlü Ingiliz casusu Lawrence'ın karargâhı olduğu için özenle korumaktadır. Bu özeni görmek için, evin kapısına Arap harf- leri ile yazılmış levhayı okumahsınız: "Bu ev, Osmanlı'ya karşı bağımsızlık savaşı ve- ren Suudilere yardımcı olan Ingiliz asıllı Thomas Edvvard Lavvrence karafından karargâh olarak kul- lanılmıştır." Acaba hangi bağımsızlık için? Ingiltere Imparatorluğu, Lavvrence'i Birinci Dün- ya Savaşı'nda dört cephede birden sava- şan Türk askerierine karşı Suudı Araplann bağım- sızlıklannı kazanmasını sağlaması için mi. ozaman- ki adı ile Hicaz topraklanna gönderdi? Ve bu ye- tişmiş casusunun aralarına karıştığı bedevi kabi- lelerindehiçfarkedilmemesiiçin, birArap'ınana- dilini konuştuğu kadar akıcı Arapça konuşmasını sağlayacak biçimde yetiştirdi? Yoksa, çöldekı yeraltı zengınliğini ortaya çıkanp, sahip olmayı düşleyen sömürgeciler listesinde bi- rinci sırayı almak amacıyla mı? Fahd Bin Abdü- laziz de, kendilerine asalet unvanı arayan tüm sü- lalesi de gerçeğın ne olduğunu bilmezler mi? Mekke'ye yeni bir otel kazandırmak isteniliyor- sa, devasa bır kültür mirasını buldozerle yerle bir etmek yerine, restorasyondan geçirmeyi Suudiler de elbette akıl etmiştir; ama asıl amaç otel ihtiya- cını ileri sürerek Osmanh'dan kalan son izlerı de silmek olunca, Ankara'nın bunca uyarısı, tam ters bir etkiye neden olmaktadır. O oteller, umre ve hac dönemleri dışında acaba nasıl kullanılmaktadır diye merak edenler için, bir iki küçük anıyı açıklamak gerekiyor. Prens masası altındaki viski... Rahmetlı Buyükelçı Semih Akbil, Basın Yayın Genel Müdüriüğü yaparken ben deTurizm vefa- nıtma Bakanıydım. CHP-MSP hükümetinin Baş- bakan Yardımcısı Erbakan, Suudi Arabistan'a gi- decek ve kendi iddiası ile Kral Hazretleri'nden yük- lü bir dış kredi sağlayacak! Bu gezinin basın ile ilgili hazırlıkları için Akbil ile konuşuyoruz. Bana görevli olarak Mekke'ye yap- tığı bir resmi gezinin anılarını naklediyor ve kaldı- ğı otelde onuruna verılen resmı yemek oncesi be- raberinde getirdıği viskiyi içmek için zaman zaman bir bahane ile masadan aynlmak zorunda kaldığı- nı söylüyor. Ev sahıbi prens, durumu anlamakta ge- cikmemış. "Sayın Büyükelçi" demiş, "odanıza ka- dar niçin zahmet edip kaçamak yapıyorsunuz?" Sonra eğilip masanın altındaki viski şışesi ile co- la'yı kanştırmış Akbil'ın önüne uzatarak "Haydi dostluğa" demiş! Kocaeli senatörü rahmetlı Dr. Abdullah Köse- oğlu, çok iyi bir çocuk hastalıkları uzmanıydı. 12 Eylül'den sonra kendisini Suudi sarayında küçük prens ve prensesleri tedavı ıçın gorevlendirmişler. Istanbul'a dönüşte, kliniğe gelen çarşaflı kimi Arap hanedan mensuplannın. nasıl bir oynaş içinde ha- reket ettiklerini söylerdi... Başlarını açar açmaz, vü- cutlarının tüm üst bölümlerinin çırıl çıplak ortaya çıktığını da... Ne de olsa eski kuşak bir yazarın, dahası bir di- nozorun anı nakletmek için bile olsa, bundan faz- lasını yazabilmesi için, Serdar Turgut'tan fınnlar dolusu ekmek mi yemesı gerekiyor? Faks:0212-677 07 62 e-mail: obirgitle kolay net. T.C. KÜLTÜR BAKANLIĞI GÜZEL SANATLAR GENEL MÜDURLÜĞÜ İZMİR DEVLETSENFONİ ORKESTRASI 11 Ocak 2002 Cuma 20.30 12 Ocak 2002 Cumartesi 11.00 Şef: Tadeusz STRUGALA Solist: Bekir KÜÇÜKAY 'Gitar' Program: J. Rodrigo A A Saygun Gitar Konçertosu Senfoni No.4 Bilet satış ve bilgi için: İZDSO G/şe: 445 24 56, llen Kıtabevi Konak: 425 75 17 D&R ALSANCAK: 464 10 15, D&R Karşıyaka. 364 34 34 • Cumhuriyet •^ kitap kulubü Sayım neden iyle 1ö, i î^; 12 ö c a i c j farihleri arasında KAPALIYIZ! Fransız Konsolosluğu yanı, Ak Sanat karşısı, Zambaklar sok. No:4 D/l